Τα τελευταία χρόνια το μαθητικό κίνημα επηρεασμένο από τη γενικότερη κατάσταση απογοήτευσης που επικρατεί στην νεοελληνική κοινωνία, αλλά και από τη γενικότερη κάμψη του εργατικού και συνδικαλιστικού κινήματος, βρίσκεται σε μια κατάσταση υποχώρησης και αποδυνάμωσης.
Οι καταλήψεις, ως μέσο διεκδίκησης, ειδικότερα με τα εκφυλιστικά χαρακτηριστικά που προσέλαβαν στην πορεία, αμφισβητούνται και από τους ίδιους τους μαθητές που αναζητούν νέους τρόπους διεκδικητικής έκφρασης.
ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΗΣ ΤΣΑΝΤΑΣ
Αναζητώντας αυτές τις νέες μορφές έκφρασης και πολιτικής διεκδίκησης οι μαθητές , εδώ και ένα χρόνο με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία επέλεξαν μια νέα μορφή αγώνα που αγγίζει κυρίως το συναίσθημα των δεκτών της κοινωνίας μας. Πρόκειται για το «κίνημα της τσάντας», όπως το αποκαλούν κάποιοι, κατά το οποίο μαθητές από όλα τα σχολεία της χώρας μας με σοβαρότητα και ευπρέπεια στέλνουν το δικό τους ηχηρό μήνυμα για σημαντικά γεγονότα της επικαιρότητας από τις αυλές των σχολείων, με όπλο τις τσάντες τους.
Οι μαθητές με εικαστικό μέσο έκφρασης τη σχολική τσάντα, αντικείμενο με ιδιαίτερο συμβολισμό που εντάσσει την καθημερινή γνώση στην ενεργητική συμμετοχή στο κοινωνικό γίγνεσθαι και με οδηγό τη φαντασία τους, σχηματίζουν πολύχρωμα ευφυή και ευφάνταστα συνθήματα παραθέτοντας τη μια τσάντα δίπλα στην άλλη.
Άλλοτε πάλι σχηματίζουν αυτά τα συνθήματα με εκφραστικά εργαλεία τα σώματά τους, παραταγμένοι ο ένας πλάι στον άλλο στο έδαφος και στέλνοντας έτσι τα μηνύματά τους που με τη βοήθεια της τεχνολογίας την ίδια στιγμή πηγαίνουν παντού.
Πρόκειται σαφώς για μια καινούρια στάση ενεργούς συμμετοχής των παιδιών και για μια αυθόρμητη κίνηση, πέρα από τις όποιες κομματικές γραμμές που συνδέει με ένα πρωτότυπο τρόπο το σχολείο με την κοινωνία, καθιστώντας τις αυλές των σχολείων εστίες διαμαρτυρίας για τα κακώς κείμενα, ως αντίδραση σε σημαντικά δρώμενα στον κόσμο και στη νεοελληνική κοινωνία.
Θέλουν έτσι τα παιδιά να ακουστεί η φωνή τους με μια κίνηση συμβολισμού και συνοδοιπόρους τους συμμαθητές τους σε μια σύμπραξη που προτάσσει το εμείς στη σχολική ζωή.
Μια κίνηση που θα πρέπει να εκτιμηθεί η σημειολογία της, καθώς οι μαθητές, το πιο ευαίσθητο και ζωντανό κομμάτι της κοινωνίας μας, δεν θέλουν να μείνουν αμέτοχοι στα κοινωνικά δρώμενα.
Μια κίνηση που προδιαγράφει και προμηνύει το νέο ενεργό κοινωνικό ρόλο που καλείται να διαδραματίσει το σχολείο στο μέλλον που δεν μπορεί και δεν πρέπει να μείνει αμέτοχο ως φορέας κοινωνικοποίησης και πολιτικής αγωγής στα προβλήματα της κοινωνίας. Τα παιδιά αναλαμβάνουν νέους ενεργούς ρόλους, ως αυριανοί ενεργοί πολίτες.
Αυτό το « κίνημα της τσάντας» που μέχρι στιγμής το είχαμε συναντήσει σε αντιπολεμικά μηνύματα, αλλά και σε μηνύματα κατά της βίας και ειδικότερα της οπαδικής, ως μέσο συμπαράστασης στην οικογένεια του αδικοχαμένου Άλκη Καμπανού, ενεργοποιήθηκε ξανά με αφορμή το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών με συνθήματα που συγκίνησαν και προβλημάτισαν την ελληνική κοινωνία τις μέρες αυτές.
ΤΑ ΕΥΡΗΜΑΤΙΚΑ ΣΥΝΘΗΜΑΤΑ
Συνθήματα που σχολιάζουν το τραγικό συμβάν και που άμεσα ή έμμεσα με τις πικρές αλήθειες τους στηλιτεύουν την αδιαφορία των μεγάλων και οριοθετούν την ευθύνη τους για το έγκλημα που διαπράχτηκε.
«ΉΤΑΝ ΈΓΚΛΗΜΑ», «ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ», «ΌΧΙ ΆΛΛΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ» «ΕΙΝΑΙ ΑΔΙΚΟ».
Συνθήματα που απαιτούν συγκεκριμένες απαντήσεις στα αμείλικτα ερωτήματα για τον άδικο χαμό δεκάδων ανθρώπων που στη συντριπτική πλειοψηφία τους ήταν νέοι, όπως εκείνα τα παιδιά που τα γράφουν.
«ΉΤΑΝ Η ΚΑΚΙΑ Η Χ(ΩΡΑ)», «ΓΙΑΤΙ;»
Συνθήματα- κραυγές που σπάνε τη σιωπή των ενόχων… και στηλιτεύουν την κρατική αδράνεια για τις ζωές των πολιτών που είναι αδιανόητη σε μια ευνομούμενη πολιτεία.
«ΉΤΑΝ ΆΝΘΡΩΠΟΙ ΟΧΙ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ », «ΤΑ ΚΕΡΔΗ ΤΟΥΣ -ΟΙ ΖΩΕΣ ΜΑΣ», « ΟΛΟΙ ΑΝΑΛΩΣΙΜΟΙ», «ΠΑΜΕ ΚΑΙ ΟΠΟΥ ΒΓΕΙ», «ΟΙ ΖΩΕΣ ΜΑΣ ΜΕΤΡΑΝΕ».
Συνθήματα που αποτίουν φόρος τιμής στη μνήμη των δεκάδων αδικοχαμένων ψυχών της μοιραίας σύγκρουσης και στέλνουν μηνύματα συμπαράστασης και ενσυναίσθησης στις οικογένειες αυτών των παιδιών που βυθίστηκαν στην απόλυτη οδύνη και στον άφατο πόνο.
Φράσεις- σύμβολα της εθνικής μας τραγωδίας!!! Φράσεις που εσωκλείουν , αγάπη, ενδιαφέρον, έγνοια και φροντίδα για το δικό μας άνθρωπο που νιώθουμε να εκτίθεται σε κίνδυνο στην όποια μετακίνησή του.
Φράσεις που αποτυπώνουν, τη δίψα για τη δική μας τη ζωή και των αγαπημένων μας, αλλά και την ανασφάλεια, την αγωνία και την αβεβαιότητα για το τι μπορεί να συμβεί από στιγμή σε στιγμή, γνωρίζοντας όχι μόνο το ευμετάβολον της ανθρώπινης μοίρας, αλλά και τις συνθήκες των μετακινήσεων.
Συνηθισμένες φράσεις της καθημερινότητας, όπως αυτές λέγονται την ώρα του αποχωρισμού μικρού ή μεγάλου, αλλά και όπως αποτυπώνονται στις τηλεφωνικές κλήσεις και στα μηνύματα, που διατυπώνονται συχνά από γονείς, συντρόφους, συγγενείς και φίλους.
«ΕΦΤΑΣΕΣ;», «ΠΑΡΕ ΜΕ ΟΤ(ΑΝ) ΦΤΑΣΕΙΣ», « ΝΑΙ ΜΕ ΠΑΡΕΙΣ ΟΤΑΝ ΦΤΑΣΕΙΣ, ΝΑΙ;»
Ένα όταν που υποκρύπτει αβεβαιότητα και ανασφάλεια… Αλλά και τα ανατριχιαστικά μηνύματα: « ΜΑΜΑ ΦΤΑΝΩ», «ΈΦΤΑΣΑ».
Άλλοτε δυσανασχετούσαν, όταν τις άκουγαν από τους γονείς τους τις φράσεις αυτές. Τις θεωρούσαν μια μορφή πίεσης και ελέγχου με τη δόση υπερβολής που τους διέκρινε στο εφηβικό ταξίδι της αυτονομίας τους. Ήταν ένα κουραστικό μήνυμα για αυτούς…. καθώς οι νέοι νιώθουν άτρωτοι και δεν λάμβαναν υπόψη τους τα μοιραία παιχνίδια της τύχης, την ώρα που και η τελευταία ρανίδα του κορμιού τους σφύζει από ζωή.
«ΝΑΙ ΡΕ ΜΑΜΑ, ΠΩΣ ΚΑΝΕΙΣ ΈΤΣΙ;» έλεγε ένα άλλο σύνθημα.
Όμως στο εξής δεν θα συμβαίνει το ίδιο, γιατί οι νέοι μας κατάλαβαν την αξία των φράσεων αυτών με το χειρότερο τρόπο, καθώς δεν είναι αυτονόητο ότι θα φτάσεις στον προορισμό σου. Ειδικότερα μετά από τις τραγικές αποκαλύψεις των ημερών για τα αίτια αυτού του τρομερού δυστυχήματος που ανέδειξε τις διαχρονικές παθογένειες και τις τραγικές ελλείψεις του κρατικού μηχανισμού.
Η ΑΠΟΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ
Αποκωδικοποιώντας αυτά τα συνθήματα – μηνύματα του πιο ευαίσθητου βαρόμετρου της κοινωνίας, των νέων μας, διαπιστώνουμε ότι το ενδιαφέρον των παιδιών για την πολιτική αυτή την περίοδο σχετίζεται με την καθημερινότητα μας, με την ποιότητα της ζωής μας, με τη διεκδίκηση του αυτονόητου. Οι νέοι μας θέλουν να φεύγουν από το σπίτι και να υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις να γυρίσουν σώοι. Θέλουν να ζουν με ασφάλεια σε ένα κράτος που το εμπιστεύονται.
Αυτό αλλοίμονο δεν θεωρείται αυτονόητο στη χώρα μας.
Ωστόσο τα παιδιά μας δίδαξαν το δρόμο, με αυτό τον ευφάνταστο τρόπο και με μια κίνηση αυθόρμητη με μεγάλη δυναμική που μπορεί να προτάσσει το συναίσθημα, αλλά έχει έντονο πολιτικό χαρακτήρα.
Πάντως εγώ αισθάνθηκα ντροπή, μια τρομερή ντροπή και θλίψη στο αντίκρυσμα στην τηλεόραση ενός συνθήματος στην πορεία διαμαρτυρίας των μαθητών στο κέντρο της πόλης μας. Ένα πανό έγραφε :«Η ΝΕΑ ΓΕΝΙΑ ΔΕΝ ΣΑΣ ΣΥΓΧΩΡΕΙ»
Εσείς πώς νιώθετε στο άκουσμά αυτού του συνθήματος;
*Η Μαρία Μαράκη είναι Φιλόλογος,
ΜΔΕ στην Εκπαίδευση Ενηλίκων
