Πάρκα οάσεις δροσιάς, αναψυχής και παιχνιδιού. Πάρκα που φιλοξενούν καθημερινά δεκάδες παιδιά και νέους οι οποίοι αναζητούν να αθληθούν ή να χαλαρώσουν. Πάρκα που μέσα σε μια θάλασσα τσιμέντου όπως είναι οι σύγχρονες πόλεις, δίνουν πολύτιμες ανάσες πρασίνου. Οι “διαδρομές” επισκέφθηκαν τέσσερα σημαντικά πάρκα της πόλης των Χανίων, αναζητώντας στοιχεία για το παρελθόν τους, εντοπίζοντας τα δυνατά αλλά και τα αδύνατα σημεία τους και απολαμβάνοντας το φυτικό τους πλούτο που τα κάνει πολύτιμα και ξεχωριστά για τους κατοίκους των Χανίων.
Πάρκο Ειρήνης – Φιλίας και… Φεστιβάλ
Βρίσκεται στην καρδιά της πόλης αλλά δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν κατάφερε ποτέ να μπει στην καρδιά των πολιτών. Ο λόγος για το Πάρκο Ειρήνης και Φιλίας των Λαών που είναι χωροθετημένο στο κέντρο των Χανίων. Ένα πάρκο που δημιουργήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’80 σε έναν χώρο όπου προϋπήρχε στρατόπεδο. Ωστόσο, παρά τις αρχικές προσδοκίες ότι θα μπορούσε να αποτελέσει ένα σημείο αναφοράς για την αναψυχή των Χανιωτών στην πραγματικότητα ποτέ δεν κατάφερε να κερδίσει την προτίμηση των πολιτών.
Ενδεχομένως σε αυτό να συνέτεινε η διαμόρφωσή του που αποδείχθηκε μη λειτουργική και με μεγάλες δόσεις… τσιμέντου. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις τρεις λίμνες που είχαν σχεδιαστεί μόνο μία λειτούργησε και συνεχίζει να λειτουργεί σήμερα, ενώ οι υπόγειες δημόσιες τουαλέτες που υπάρχουν παραμένουν κλειστές εδώ και πολλά χρόνια, αποτελώντας μικρούς σκουπιδότοπους.
Γενικότερα θα μπορούσε να παρατηρήσει κανείς ότι πρόκειται για ένα πάρκο σε “αναμονή” καθώς στα σχέδια των τελευταίων, τουλάχιστον τριών, δημοτικών αρχών υπάρχει η σκέψη το πάρκο να ενωθεί με τον Δημοτικό Κήπο ώστε να δημιουργηθεί ένας μεγάλος χώρος αναψυχής.
Ωστόσο, θα ήταν άδικο να μην αναγνωρίσει κανείς και τις ομορφιές του πάρκου. Για παράδειγμα πρόκειται για ένα πάρκο που σταθερά φιλοξενεί φεστιβάλ που διοργανώνονται στην πόλη. Κατά τις ημέρες των εκδηλώσεων το πάρκο σφύζει από ζωή, ενώ οι μεγάλοι ελεύθεροι χώροι που διαθέτει δίνουν τη δυνατότητα για πολλές δράσεις.
Αξιοσημείωτος είναι και ο φυτικός πλούτος που διαθέτει, παρά το γεγονός ότι θα μπορούσε να υπάρχουν πολλά περισσότερα τμήματα με πράσινο.
Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι στο πάρκο υπάρχουν περίπου 40 είδη δέντρων (δρυς, πλάτανο, σφενδάμι, ελιά, ιτιά, χαρουπιά, κουτσουπιά, κυπαρίσσι, αλλά και σεκόγια, ιπποκαστανιά, φίκος, γρεβιλέα, ευκάλυπτος κ.ά.) και πάνω από 40 είδη καλλωπιστικών φυτών κυρίως θάμνων.
Επίσης, το πάρκο πλέον είναι προσβάσιμο από άτομα με αναπηρία κάτι που στο παρελθόν ήταν αδύνατον λόγω της έλλειψης υποδομών (ράμπες) και των πολλών ανισόπεδων χώρων.
Το πάρκο περιλαμβάνει ακόμα μια παιδική χαρά, που αν και έχουν αντικατασταθεί τα παλιά όργανα σαφώς υπολείπεται των σύγχρονων παιδικών χαρών που υπάρχουν σε άλλα πάρκα, ενώ στο βόρειο τμήμα του υπάρχει ένας μικρός αρχαιολογικός χώρος. Στα θετικά του πάρκου θα πρέπει να συνυπολογίσει κανείς και τη λειτουργία του αναψυκτηρίου κοντά στη βόρεια είσοδο (από την οδό Ανδρέα Παπανδρέου) που βρίσκεται δίπλα στη λιμνούλα, φιλοξενώντας επισκέπτες κάθε ηλικίας που αναζητούν μια ανάσα δροσιάς.
Το “Φράγκικο” του Ανδρέα Γεωργιάδη
Οι περισσότεροι το γνωρίζουν ως “Φράγκικο” από το όμορο, ομώνυμο νεκροταφείο της Καθολικής Εκκλησίας. Το επίσημο όνομά του ωστόσο είναι “Ανδρέας Γεωργιάδης” και είναι αφιερωμένο στον σημαντικό Χανιώτη ζωγράφο που ήταν γνωστός ως “Κρης”.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το “Φράγκικο Νεκροταφείο” έχει κηρυχθεί διατηρητέο μνημείο από το ελληνικό κράτος, ως χαρακτηριστικό δείγμα κοιμητηριακής αρχιτεκτονικής και διακόσμου του 19ου αιώνα και μνημείο της νεότερης ιστορίας της Κρήτης.
Στην παιδική χαρά και το πάρκο που το περιβάλλουν από ανατολικά, δυτικά και νότια, πλήθος παιδιών συγκεντρώνεται κάθε μέρα από την ευρύτερη περιοχή.
Το πάρκο διαθέτει ένα πλούσιο φυτικό απόθεμα από φίκους, γιοκαράντα, πλατάνους, ευκάλυπτους, μουριές, βουκαμβίλιες κ.ά. Στο νότιο – ανατολικό τμήμα του υπάρχει γήπεδο μπάσκετ για τους φίλους της πορτοκαλί μπάλας. Στο βόρειο – ανατολικό τμήμα λειτουργεί μια μικρή παιδική χαρά για μικρότερα παιδιά ενώ βόρειο – δυτικά υπάρχουν κάποια όργανα παιχνιδιού για μεγαλύτερα παιδιά.
Αν και πολυσύχναστη, η παιδική χαρά “Ανδρέας Γεωργιάδης” δεν είναι βέβαια και στην καλύτερη κατάσταση.
Το πάρκο κυκλοφοριακής αγωγής που καταλαμβάνει το νότιο – δυτικό τμήμα του, λειτούργησε μόνο τα πρώτα χρόνια της κατασκευής του, στα τέλη της δεκαετίας του ’80. Έκτοτε οι πινακίδες σήμανσης αποτελούν σταθερό στόχο… βανδάλων.
Η δε παιδική χαρά σε αρκετά σημεία χρειάζεται παρεμβάσεις για να είναι ασφαλής και λειτουργική (πολλά τμήματα του αντικραδασμικού δαπέδου έχουν φύγει από τη θέση τους).
Πάντως, παρά τα προβλήματά του, το “Φράγκικο” αποτελεί μια όαση αναψυχής και παιχνιδιού για την ευρύτερη γειτονιά των Παχιανών δίνοντας ανάσες πρασίνου στις οικογένειες και τη νεολαία που το επισκέπτονται.
Τα “Πευκάκια” της Νέας Χώρας
Οι μεγαλύτεροι θα θυμούνται ίσως τα φεστιβάλ των κομματικών νεολαιών που διοργανώνονταν στο πάρκο τη δεκαετία του ’80, ενώ οι γενιές πάνω των 40 που μεγάλωσαν στη γειτονιά είναι μάλλον απίθανο να μην έχουν ματώσει τα γόνατά τους παίζοντας μπάλα στο χωμάτινο ξέφωτο που υπήρχε παλαιότερα στο νότιο τμήμα του. Ο λόγος για τα “Πευκάκια” ή, κατά την πιο επίσημη ονομασία του, πάρκο “Πολυχρόνη Πολυχρονίδη” που βρίσκεται στη Νέα Χώρα. Ένα από τα παλαιότερα πάρκα της πόλης που διαχρονικά αποτέλεσε πόλο έλξης για παιδιά που θέλουν να παίξουν αλλά και ηλικιωμένους που αναζητούν λίγες στιγμές χαλάρωσης μέσα στο πράσινο.
Η ονομασία του ως “πευκάκια” δηλώνει σε έναν βαθμό και την εικόνα που είχε το πάρκο στην αρχική του μορφή. Η ανάπλαση που έγινε στα τέλη της δεκαετίας του ’80 άλλαξε ωστόσο ριζικά την όψη του εμπλουτίζοντας σημαντικά το φυτικό κεφάλαιο του πάρκου. Ετσι, πλέον, εκτός από πεύκα συναντά κανείς ευκάλυπτους, κουκουναριές, φίκους, κυπαρίσσια κ.ά., ενώ το βλέμμα τραβάνε με την όμορφη ανθοφορία τους πικροδάφνες, ιβίσκοι και άλλα φυτά. Στα πλεονεκτήματα του πάρκου είναι η πυκνή βλάστηση που υπάρχει και η οποία προσφέρει μεγάλους σκιερούς χώρους όπου τα παιδιά μπορούν να παίξουν και οι μεγαλύτεροι να ξεκουραστούν.
Η παιδική χαρά που υπάρχει, διαθέτει πολλά όργανα και είναι σε καλή κατάσταση, ενώ το αντικραδασμικό δάπεδο-αν και σε κάποια σημεία είναι εμφανώς φθαρμένο- προσφέρει συνθήκες ασφαλείας.
Στο πάρκο θα συναντήσει κανείς και δύο υπαίθρια τραπέζια πινγκ πονγκ για τους λάτρεις της επιτραπέζιας αντισφαίρισης, που κάθε απόγευμα δίνουν ομηρικές μάχες!
Πρόσφατα έγινε μια ακόμα παρέμβαση από τον Δήμο Χανίων όπου διαμορφώθηκε περιμετρικά ένας διάδρομος για τρέξιμο και περπάτημα, ενώ αφαιρέθηκαν κάποιες ξύλινες κατασκευές καθώς και η φθαρμένη πινακίδα με το όνομα του πάρκου (χωρίς ωστόσο αυτή να αντικατασταθεί).
Το πάρκο “Πολυχρόνη Πολυχρονίδη” αποτελεί αναμφίβολα ένα παράδειγμα λειτουργικού και ευχάριστου χώρου παιχνιδιού και αναψυχής κι αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι κάθε μέρα συγκεντρώνει δεκάδες άτομα, δίνοντας διέξοδο στα παιδιά μιας από τις πιο πυκνοκατοικημένες και πολυπληθείς συνοικίες της πόλης.
Πάρκο Αμπεριάς: ένα όραμα που πήρε σάρκα και οστά
Το 2011 μέλη της Ομάδας νέων αρχιτεκτόνων p_public μαζί με ανθρώπους της Πρωτοβουλίας Κατοίκων της περιοχής έβαλαν το πρώτο λιθαράκι για τη δημιουργία ενός πάρκου στην περιοχή της Αμπεριάς, πίσω από το σχολικό συγκρότημα.
Χρειάστηκε, ωστόσο, να περάσουν από τότε περίπου 8 χρόνια έως ότου το Πάρκο πάρει τη σημερινή σύγχρονη μορφή του, που το έχει καθιερώσει ως ένα από τα πιο ελκυστικά και πολυσύχναστα πάρκα της πόλης.
Στη θέση του πάρκου πριν γίνουν οι εργασίες βρίσκονταν ένα μεγάλο δημόσιο… χωράφι. Μετά από πιέσεις και αιτήματα της τοπικής κοινωνίας ο Δήμος Χανίων αγκάλιασε το όραμα για τη δημιουργία του πάρκου και από το 2019, επί δημοτικής αρχής Βάμβουκα, οι επισκέπτες του μπορούν να απολαμβάνουν ένα μοντέρνο πάρκο, με παιδική χαρά, υπαίθρια όργανα γυμναστικής και τραπέζια πιγνκ πονγκ, πίστα για σκέιτμπορντ, διάδρομο για τρέξιμο και περπάτημα κ.ά.
Μαζί με το αθλητικό κέντρο της Αμπεριάς που βρίσκεται στα σχολεία, το πάρκο λειτουργεί ως ένας πόλος έλξης και δημιουργικής εκτόνωσης για τη νεολαία της περιοχής.
Αν εξαιρέσει κανείς κάποια μεμονωμένα περιστατικά βανδαλισμών που σημειώθηκαν στο παρελθόν το πάρκο φαίνεται να έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη και την προτίμηση του κόσμου και κάθε απόγευμα πλήθος κόσμου, μικρών και μεγάλων, δίνει ραντεβού εκεί είτε για παιχνίδι είτε για γυμναστική είτε για αναψυχή.
Κουκουναριές, λεύκες, ελιές, γαζίες, χαρουπιές και πολλά ακόμα δέντρα, μαζί με ανθοφόρους θάμνους και λουλούδια, όπως ιβίσκους, ρόσμαρι, λουίζα και βουκαμβίλιες, συνθέτουν ένα πράσινο, ελκυστικό περιβάλλον που θα γίνει ακόμα πιο λειτουργικό καθώς τα δέντρα θα μεγαλώσουν και μαζί με αυτά οι σκιερές επιφάνειες.
Το βέβαιο είναι ότι σε μια γειτονιά που φιλοξενεί ένα μεγάλο αριθμό σχολείων, η δημιουργία ενός πάρκου ήταν κάτι παραπάνω από απαραίτητη για να δώσει την ευκαιρία στα παιδιά να παίξουν, να ψυχαγωγηθούν, να αθληθούν και να χαλαρώσουν σε ένα όμορφο περιβάλλον με πολλές επιλογές δραστηριοτήτων.