Με την παρούσα έκθεση οι Γιατροί του Κόσμου – Médecins Du Monde παρουσιάζουν τις παρατηρήσεις τους για το 2013 σχετικά με τους καθοριστικούς παράγοντες για την υγεία καθώς και για την κατάσταση της υγείας των ανθρώπων που δέχτηκαν ιατρική και φαρμακευτική φροντίδα σε 25 από τα 160 ευρωπαϊκά προγράμματά μας.
Το 2013, αναλύθηκαν 29.400 περιστατικά (15.445 από αυτά αφορούσαν ιατρική εξέταση) σε 25 πόλεις, 8 ευρωπαϊκών χωρών, στα οποία περιθάλφθηκαν 16.881 ασθενείς. Οι ποσοτικές αναλύσεις τεκμηριώνονται από μαρτυρίες των κατά τόπους ομάδων.
Αποφασίσαμε φέτος να διακηρύξουμε και πάλι την αναγκαιότητα της άνευ όρων πρόσβασης των εγκύων γυναικών σε προγεννητική παρακολούθηση και των παιδιών που σήμερα στερούνται ασφάλισης στον βασικό εμβολιασμό. Πρόκειται για άρνηση δικαιώματος που αντιβαίνει στα θεμελιώδη δικαιώματα, στις σχετικές διεθνείς συμβάσεις και στον σεβασμό των θεμελίων της δημόσιας υγείας.
Τα αποτελέσματα του 2013 δείχνουν ότι το 65,9% των 285 γυναικών που προσήλθαν στα πολυϊατρεία μας δεν είχαν ̟προηγουμένως πρόσβαση σε προγεννητική φροντίδα και για το 42,8% ήταν ήδη πολύ αργά για περίθαλψη. Στην ̟πρώτη τους ιατρική επίσκεψη, οι γιατροί έκριναν ότι άνω από το 70% των γυναικών αυτών έχρηζαν επείγουσας ή σχετικά επείγουσας φροντίδας. Ως εκ τούτου, τα δύο τρίτα των γυναικών που επισκέφτηκαν τους Γιατρούς του Κόσμου βρίσκονται σε κίνδυνο, τόσο αυτές όσο και τα παιδιά που κυοφορούν.
Το 2013, 1.703 ανήλικοι εξετάστηκαν σε ένα από τα ευρωπαϊκά κέντρα1. Μόνο ο ένας στους δύο ήταν εμβολιασμένος για τέτανο, ηπατίτιδα Β, ιλαρά και κοκκύτη. Σε ορισμένες χώρες, το ποσοστό αυτό είναι χαμηλότερο του 30% πολύ χαμηλότερο από ποσοστό εμβολιακής κάλυψης του γενικού πληθυσμού που κυμαίνεται γύρω στο 90%.
Τη στιγμη που ο γενικός πληθυσμός έρχεται αντιμέτωπος με μια αυξανόμενη φτώχεια, ορισμένα πολιτικά κόμματα επωφελούνται από την κατάσταση αυτή και καταφέρονται κατά των ανυπεράσπιστων μεταναστών που εύκολα γίνονται οι αποδιοπομπαίοι τράγοι.
Την ίδια στιγμή, σε πολλές χώρες, ομάδες που ήταν ήδη ευάλωτες πριν από την κρίση όπως οι μετανάστες χωρίς διοικητικό καθεστώς, αιτούντες άσυλο, χρήστες ναρκωτικών, εργαζόμενοι στο σεξ, άποροι και άστεγοι Ευρωπαίοι πολίτες – βιώνουν τον περιορισμό αν όχι την κατάργηση των μηχανισμών προστασίας και των δικτύων κοινωνικής υποστήριξης που τους παρείχαν μια βασική στήριξη. Τα συστήματα υγειονομικής ̟περίθαλψη υποβαθμίζονται, μετακυλώντας ένα διαρκώς αυξανόμενο μέρος της επιβάρυνσης στους ασθενείς, ακόμη και στους άπορους, σε συνθήκες όπου οι ανάγκες όλο και περισσότερων ατόμων σε ασταθή οικονομική κατάσταση αυξάνουν. Αυτή η αδικία θέτει υ̟πό αίρεση το κοινωνικό υπόβαθρο αλληλεγγύης στην Ευρώπη και πρέπει να καταπολεμηθεί.
Οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) και οι πάροχοι ιατρικής ̟περίθαλψης ε̟πιδεικνύουν αλληλεγγύη, αλλά τελικά αρμόδιες να διασφαλίσουν την προστασία των ευάλωτων πληθυσμιακών ομάδων είναι οι κυβερνήσεις, κάτι το οποίο ορισμένες από αυτές ξεχνούν υπό την πίεση βραχυπρόθεσμων οικονομικών υπολογισμών και πολιτικών λιτότητας. Τα ευάλωτα άτομα έχουν ανάγκη από ακόμη μεγαλύτερη προστασία σ’ αυτή την περίοδο της κρίσης και όχι το αντίστροφο.
1Μόνοι ανήλικοι που καταγράφονται στις βάσεις δεδομένων.
Περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς που επισκέφτηκαν τους Γιατρούς του Κόσμου διαμένουν νόμιμα στην Ευρώπη. Η κατάσταση είναι ακόμη πιο δύσκολη για όσους δεν έχουν άδεια παραμονής, Ευρωπαίους ή μη.
Πολλές μελέτες καταδεικνύουν τη σημασία της καταγραφής του ιστορικού της βίας στους Μεταναστευτικούς πληθυσμούς. Το 2013, το 76,3% των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι έχουν μία τουλάχιστον εμπειρία βίας. Πρόκειται ως επί το πλείστον για μετανάστες προερχόμενους από την Εγγύς και τη Μέση Ανατολή και για αιτούντες άσυλο. Οι πλέον συχνές μορφές βίας που έχουν βιώσει είναι ο πόλεμος στη χώρα τους και η πείνα. Ένα ποσοστό της τάξης του 20% περίπου των ερωτηθέντων, αναφέρουν βιαιοπραγίες που υπέστησαν στη χώρα της έρευνας.
Το 25% και περισσότεροι από τους ασθενείς που περιθάλπηκαν από τους Γιατρούς του Κόσμου δηλώνουν κακή ή πολύ κακή κατάσταση υγείας γενικώς. Ωστόσο, η ατομική υγεία δεν αντιπροσωπεύει παρά το 2,3% στους λόγους για τους οποίους ωθήθηκαν στη μετανάστευση, σε επιβεβαίωση των παρατηρήσεων των προηγούμενων ετών. Οι αριθμοί αυτοί δείχνουν για άλλη μια φορά όσο ανυπόστατες είναι οι τοποθετήσεις ενάντια στους μετανάστες, ότι δηλαδή έρχονται για να επωφεληθούν από τα ευρωπαϊκά συστήματα υγείας.
Περισσότερο από τα δύο τρίτα των ασθενών που προσέρχονται στα Πολυϊατρεία δεν έχουν κανενός είδους ασφαλιστική κάλυψη τη στιγμή που καταφεύγουν στα προγράμματά μας.
Τα τρία εμπόδια στην πρόσβαση στην περίθαλψη που αναφέρονται συνήθως είναι τα οικονομικά προβλήματα (25,0%), τα διοικητικά προβλήματα (22,8%) και η έλλειψη γνώσης ή κατανόησης των δικαιωμάτων τους (21,7%). Αυτά τα αποτελέσματα αναιρούν σαφώς τον μύθο σύμφωνα με τον ο̟ποίο οι μετανάστες έρχονται στην Ευρώπη για να επωφεληθούν από τις υπηρεσίες υγείας.
Ως επαγγελματίες της υγείας, απαιτούμε ξεκάθαρα το δικαίωμα να παρέχουμε περίθαλψη, σύμφωνα με τους κώδικες δεοντολογίας των ιατρικών επαγγελμάτων, σε όλους τους ασθενείς, ανεξαρτήτως διοικητικού καθεστώτος, χώρας καταγωγής ή οικονομικής κατάστασης.
Ζητάμε να δημιουργηθούν καθολικά εθνικά συστήματα υγείας, αλληλέγγυα και με ισότιμη πρόσβαση, ανοιχτά σε όλους όσους διαμένουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.).
Για τους ιδιαίτερα ευάλωτους πληθυσμούς, όπως τα παιδιά και τις έγκυες γυναίκες, τα συστήματα αυτά θα πρέπει να επιτρέπουν την άνευ όρων πρόσβαση στην προγεννητική και μεταγεννητική φροντίδα, στα προγράμματα εθνικών εμβολιασμών και την παιδιατρική ̟περίθαλψη.
Σε εποχές κρίσης, η πρόσβαση στην περίθαλψη πρέπει να είναι ακόμη καλύτερη.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο οφείλουν να ενθαρρύνουν τα κράτη μέλη, αρμόδια για τον τομέα της υγείας, να ενισχύουν τα συστήματα υγείας και τους μηχανισμούς πολιτικής προστασίας σε εποχές κρίσης.
Ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι φορέας ελπίδας για πολλούς πολίτες: ζητάμε από τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν τις γνωμοδοτήσεις του.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει στην προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Κοινωνικών Δικαιωμάτων έδωσε ένα ισχυρό μήνυμα επιβεβαιώνοντας ότι το δικαίωμα στην υγειονομική περίθαλψη που περιγράφεται στον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη, αφορά τους πάντες, ασχέτως διοικητικού καθεστώτος.
Οι Γιατροί του Κόσμου και το Ελληνικό Συμβούλιο για τους πρόσφυγες παρουσίασαν τα αποτελέσματα ενός έτους μελέτης και καταγραφής των ρατσιστικών φαινομένων στη χώρα μας…
ENOUGH! – ΑΡΚΕΤΑ!
Επίσης, 8 θύματα υποστηρίχθηκαν από την κοινωνική υπηρεσία των ΓτΚ και τη νομική υπηρεσία του ΕΣΠ στη διαδικασία του αιτήματος ασύλου (εκκρεμείς αποφάσεις, ανανεώσεις αιτημάτων), πραγματοποιήθηκαν έξι (6) τηλεφωνικές καταγγελίες, μία (1) καταγγελία στο Γραφείο Αντιμετώπισης Ρατσιστικής Βίας και πέντε αντιρρήσεις κράτησης – εκ των οποίων δύο έγιναν δεκτές.
Τέλος, κατατέθηκαν 14 μηνυτήριες αναφορές στις τοπικές Εισαγγελίες.
Αξιοσημείωτο παραμένει το γεγονός πως αρκετά θύματα ενώ αρχικά δήλωσαν την πρόθεση και την επιθυμία τους να καταγγείλουν την επίθεση, στη συνέχεια παραιτήθηκαν της υπόθεσης. Ο κύριος λόγος παραίτησης από τη διαδικασία είχε σχέση με τον φόβο αλλά και την έλλειψη νομιμοποιητικών εγγράφων, με άμεση συνέπεια την αδυναμία των θυμάτων να κατανοήσουν πώς θα μπορούσαν να ωφεληθούν από την καταγγελία.
Στο πλαίσιο της προσπάθειας αποτύπωσης του φαινομένου διεξήχθη μια ακόμη έρευνα σε τυχαίο αντιπροσωπευτικό δείγμα ατόμων που απευθύνθηκαν στις δομές των ΓτΚ και του ΕΣΠ. Η έρευνα βασίστηκε σε ένα σύντομο ερωτηματολόγιο που συμπληρωνόταν από εκπαιδευμένο προσωπικό στους χώρους υποδοχής των δύο Οργανώσεων και συμπεριελάμβανε εκτός από την καταγραφή δημογραφικών στοιχείων, τις ακόλουθες ερωτήσεις (ενδεικτικά):
– Το χρονικό διάστημα που βρίσκεστε στην Ελλάδα, έχετε δεχθεί ρατσιστική συμπεριφορά; (Έχουν καταφερθεί λεκτικά κατά της καταγωγής σας, της εθνικότητας, της θρησκείας, του σεξουαλικού σας προσανατολισμού, του χρώματος ή σας έχουν χτυπήσει για τους ίδιους λόγους);
– Περιορίζετε τις κινήσεις σας εξαιτίας του φόβου μίας ενδεχόμενης ρατσιστικής επίθεσης;
– Κατά την επαφή σας με επίσημους φορείς του Ελληνικού Δημοσίου, έχετε βιώσει ρατσιστική αντιμετώπιση;
Στο σύνολο των 262 ατόμων που ρωτήθηκαν από τους Γιατρούς του Κόσμου, το 61% των ατόμων δήλωσε πως έχει δεχθεί κάποιου είδους ρατσιστικη συμπεριφορά, το 47% πως περιορίζει τις δραστηριότητες και αποφεύγει τις μετακινήσεις του σε δημόσιους χώρους λόγω του φόβου επιθέσεων και το 53% πως έχει υποστεί ρατσιστική συμπεριφορά κατά τις συνδιαλλαγές του με κάποια δημόσια υπηρεσία, με την πλειοψηφία να αφορά Αστυνομικά Τμήματα.
Στο σύνολο των 157 ατόμων που συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο στις δομές του ΕΣΠ, το 70% δήλωσε πως έχει δεχθεί κάποιου είδους ρατσιστική συμπεριφορά, το 60,1% πως περιορίζει τις δραστηριότητες και αποφεύγει τις μετακινήσεις του σε δημόσιους χώρους λόγω του φόβου επιθέσεων, ενώ το 81,3% έχει υποστεί ρατσιστική συμπεριφορά κατά τις συνδιαλλαγές του με κάποια δημόσια υπηρεσία, με την πλειοψηφία να αφορά και πάλι Αστυνομικά Τμήματα.
Χριστίνα Ψαρρά
Κυριακή ημέρα ψήφου, ημέρα αποφάσεων του κάθε πολίτη. Δεν θα αναλύσω το εκλογικό αποτέλεσμα, εξ άλλου στη σελίδα μας δεν παράγουμε πολιτικά μηνύματα και σλόγκαν παράγουμε ανθρωπιστικά μηνύματα, αλληλεγγύης, αξιοπρεπείας. Αυτό που θα περιγράψω είναι αυτό που πήρα ως ανάμνηση, ως μήνυμα από το εκλογικό κέντρο, από το σχολείο.
Περιμένοντας λοιπόν να ψηφίσω, το μάτι μου έπεσε στον τοίχο, που οι μαθητές είχαν αναρτήσει εργασίες για τη βία, τον ρατσισμό, τα δικαιώματα του παιδιού και βρήκα αυτό το υπέροχο ποίημα.
Αν ένα παιδί ζει μέσα σε συνεχή κριτική:
Μαθαίνει να κατακρίνει.
Αν ένα παιδί ζει μέσα στην έχθρα:
Μαθαίνει να καυγαδίζει.
Αν ένα παιδί ζει μέσα στην ειρωνεία:
Μαθαίνει να είναι ντροπαλό.
Αν ένα παιδί ζει μέσα στη ντροπή:
Μαθαίνει να είναι ένοχο.
Αν ένα παιδί ζει με κατανόηση:
Μαθαίνει να έχει υπομονή και αντοχή.
Αν ένα παιδί ζει με ειλικρινή έπαινο:
Μαθαίνει να εκτιμά και τον άλλο.
Αν ένα παιδί ζει με δικαιοσύνη:
Μαθαίνει να είναι δίκαιο.
Αν ένα παιδί ζει με ασφάλεια:
Μαθαίνει να εμπιστεύεται.
Αν ένα παιδί ζει με σωστή επιδοκιμασία:
Μαθαίνει να έχει αυτοεκτίμηση.
Αν ένα παιδί ζει με αποδοχή και σεβασμό:
Μαθαίνει να βρίσκει την αγάπη
μέσα στον κόσμο.
J. R. Russel
Και εμείς οι ενήλικες να σκεφτούμε και κάτι ακόμη ότι αν τιμωρούμε τα παιδιά μας τα μαθαίνουμε να τιμωρούν.
Ε.Μ.
Οι Γιατροί του Κόσμου θα συμμετάσχουν στη γιορτή
του περιβάλλοντος και του νερού που θα διεξαχθεί
Σάββατο 24 Μαΐου στην πύλη Σαμπιονάρα.
Σας περιμένουμε όλους εκεί…
Τα στατιστικά ιατρείου
από 12 έως 16 Μαΐου είναι
XΩΡΑ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ ΣΥΝΟΛΟ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ 17
ΑΛΒΑΝΙΑ 8
ΙΤΑΛΙΑ 1
ΕΛΛΑΔΑ 27
ΑΙΓΥΠΤΟΣ 1
ΡΟΥΜΑΝΙΑ 3
ΖΙΜΠΑΜΠΟΥΕ 2
ΣΥΡΙΑ 4
ΜΑΡΟΚΟ 9
ΑΛΓΕΡΙΑ 2
ΠΑΚΙΣΤΑΝ 2
ΒΕΛΓΙΟ 2
ΝΙΓΗΡΙΑ 1
ΙΟΡΔΑΝΙΑ 1
ΣΕΡΒΙΑ 1
ΠΟΛΩΝΙΑ 1
ΣΥΝΟΛΟ 82