Με γνώμονα τις πολλαπλές επιλογές και τη δυνατότητα άμεσης εφαρμογής με χαμηλό κόστος κινήθηκε η δεύτερη φάση της μελέτης σκιαδίων για το ενετικό λιμάνι των Χανίων, η οποία παρουσιάζεται αυτή την ώρα στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου. Στόχος της Δημοτικής Αρχής η εφαρμογή της μελέτης από το καλοκαίρι του 2018.
Ειδικότερα όπως έγινε γνωστό από τον υπεύθυνο της μελέτης και πρόεδρο του Τμήματος Αρχιτεκτονικής του Α.Π.Θ. Νίκο Καλογήρου η μελέτη προτείνει 4 βασικούς τύπους με πολλές παραλλαγές λειτουργικά άμεσα εφαρμόσιμη και με χαμηλό κόστος:
Από τη μεριά του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου έγινε γνωστό ότι ως κίνητρο για την εφαρμογή της μελέτης θα υπάρξει μείωση κατά 50% στα τέλη για την παραχώρηση κοινοχρήστων χώρων. Ωστόσο, όσοι δεν προχωρήσουν στις αλλαγές θα εφαρμοστούν τα πρωτόκολλα διοικητικής αποβολής που είναι σε ισχύ από 2013.
Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΧΑΝΙΩΝ
Στην τοποθέτηση του ο Δήμαρχος Χανίων Τάσος Βάμβουκας, ανέφερε τα εξής « η παρούσα Δημοτική Αρχή έχει τη γνώση και τη βούληση να αντιμετωπίσει ακόμα και τα πιο δύσκολα χρονίζοντα προβλήματα του Δήμου μας. Έτσι, η ευταξία στο κόσμημα της Κρήτης, που είναι το Παλιό Λιμάνι των Χανίων, είναι από την αρχή της θητείας μας υψηλός στόχος και με μεθοδικότητα έχουμε φτάσει πολύ κοντά στην επίτευξή του. Μετά τον νέο Κανονισμό Παραχώρησης Κοινόχρηστων Χώρων, που εφαρμόζουμε για τον υπόλοιπο Δήμο, ήλθε η ώρα να μπει αισθητική και λειτουργική τάξη και στο Παλιό Λιμάνι.
Το Ενετικό Λιμάνι, μνημείο ιδιαίτερης ιστορικής και αισθητικής αξίας και σημείο-σύμβολο της πόλης μας έχει πλέον αλλοιωθεί από την υπερβολή, που παρατηρείται τόσο με την αυθαίρετη κατάληψη κοινόχρηστου χώρου όσο και με την αισθητική κακοποίηση του μνημείου από τις παράνομες κατασκευές. Η διαχείριση του παραχωρούμενου κοινόχρηστου χώρου καθώς και η τυπολογία κατασκευών σκίασης και επαγγελματικού εξοπλισμού στη χερσαία λιμενική ζώνη του Ενετικού Λιμένα Χανίων αποτελούν θέματα, που απασχολούν τις αρμόδιες Υπηρεσίες για περισσότερο από 17 χρόνια. Η πρώτη προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος έγινε το 2000 με την ανάθεση της «Μελέτης διαρρύθμισης του συνόλου της παραλίας Ενετικού Λιμένα Χανίων και Πλατείας Συντριβανίου» στους μελετητές Ρωμανό – Καλογήρου από το Λιμενικό Ταμείο Νομού Χανίων. Η μελέτη όμως αυτή ουδέποτε υλοποιήθηκε κυρίως λόγω της έλλειψης πολιτικής βούλησης κατά το παρελθόν, αλλά και λόγω δυσκολιών στην εφαρμογή της μελέτης, ζητήματα όμως που θα μπορούσαν να επιλυθούν αν υπήρχε η θέληση.
Το 2014 διενεργήθηκε αρχιτεκτονικός διαγωνισμός από την προηγούμενη Διοίκηση του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Χανίων για τα σκιάδια των παραχωρούμενων χώρων του Ενετικού Λιμένα, στον οποίο όμως η επιτροπή αξιολόγησης ομόφωνα αποφάσισε ότι οι υπό εξέταση μελέτες δεν ανταποκρίθηκαν επιτυχώς στις απαιτήσεις του διαγωνισμού.
Στις 2 Μαρτίου του 2015 η παρούσα Δημοτική Αρχή διοργάνωσε στο πλαίσιο του FORUM “ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΧΑΝΙΩΝ”, την πρώτη συνάντηση με θέμα “Το ενετικό λιμάνι των Χανίων. Αποτιμήσεις και προοπτικές”. Εκεί εξηγήσαμε στους παριστάμενους επαγγελματίες και κατοίκους την πολιτική μας ως νεοεκλεγμένη Δημοτική Αρχή, που είναι ακριβώς αυτό που ακολουθήσαμε για να φτάσουμε στο σημερινό καλό αποτέλεσμα. Άρα κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν ήξερε, ότι αιφνιδιάστηκε και ότι δεν έγινε διάλογος.
Στη συνέχεια, το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Χανίων σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων αποφάσισε να καθορίσει καταρχήν τα όρια του προς παραχώρηση κοινόχρηστου χώρου μέσα στη Χερσαία Λιμενική Ζώνη, για την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων ή εμπορευμάτων και να ορίσει εντός αυτού τις περιοχές με δυνατότητα τοποθέτησης κατασκευών σκίασης. Το σύνολο των προτεινόμενων παραχωρούμενων χώρων, που προέκυψε από αυτή τη συνεργασία, έχει επιφάνεια 4.551 τ.μ., που αποτελεί το 76% του σημερινού παραχωρούμενου χώρου των 6.068 τ.μ. .
Ο καθορισμός του προς παραχώρηση κοινόχρηστου χώρου αποτέλεσε το πρώτο αναγκαίο βήμα για την ολοκληρωμένη διαχείριση των σημερινών προβλημάτων, όφειλε όμως να συμπληρωθεί με τη μελέτη προσδιορισμού των μορφολογικών δεσμεύσεων για τα σκιάδια και τον επαγγελματικό εξοπλισμό.
Με δεδομένο ότι ο σχετικός αρχιτεκτονικός διαγωνισμός του 2014, που προκηρύχθηκε από το Δ.Λ.Τ.Χ. δεν έδωσε τα αναμενόμενα αποτελέσματα, το Δ.Σ. του Δ.Λ.Τ.Χ. έλαβε την απόφαση για την έγκριση σύναψης προγραμματικής σύμβασης με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης για την εκπόνηση ερευνητικού προγράμματος, μέσω του οποίου έγινε εκτεταμένη διερεύνηση για τα σκιάδια και τον επαγγελματικό εξοπλισμό στους προς παραχώρηση κοινόχρηστους χώρους στον Ενετικό Λιμένα.
Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και συγκεκριμένα το Τμήμα Αρχιτεκτόνων, αφενός διαθέτει την απαιτούμενη τεχνογνωσία αστικού σχεδιασμού, αφετέρου όρισε στο πλαίσιο της Προγραμματικής Σύμβασης ως επιστημονικό υπεύθυνο του ερευνητικού έργου τον Πρόεδρο του Τμήματος Αρχιτεκτόνων, κ. Νικόλαο Καλογήρου και διευθυντή του μεταπτυχιακού προγράμματος περιβαλλοντικού αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. Ο κ. Καλογήρου είχε εκπονήσει μαζί με τον κ. Ρωμανό την αρχική πρόταση σκιαδίων και παραχώρησης κοινόχρηστου χώρου εκτάσεως 2.600 μ2 για λογαριασμό του Λιμενικού Ταμείου Ν. Χανίων, η οποία εγκρίθηκε τον Μάρτιο του 2006 από τον Υπουργό Πολιτισμού. Γνωρίζει λοιπόν πολύ καλά την υφιστάμενη κατάσταση, τις δυσκολίες και ιδιαιτερότητες, που παρουσιάζει η υλοποίησή της σχετικής μελέτης και συνεπώς είναι ιδιαίτερα κατάλληλος για να προτείνει λύσεις μέσω του ερευνητικού αυτού προγράμματος.
Όπως θα δείτε στην παρουσίαση του κ. Καλογήρου, ο στόχος που τέθηκε για απολύτως λειτουργικά, καλαίσθητα και προσιτού κόστους σκιάδια, εναρμονισμένα με το ιδιαίτερο περιβάλλον του Ενετικού Λιμένα, επιτεύχθηκε και μάλιστα δίνονται πολλές επιλογές στους επαγγελματίες. Πρόθεση της παρούσας Δημοτικής Αρχής είναι μια εφαρμόσιμη πρόταση, που δεν θα μείνει στα συρτάρια, όπως η προηγούμενη μελέτη του 2006, αλλά θα γίνει πράξη πριν την έναρξη της τουριστικής περιόδου του 2018.
Με τον καθορισμό του προς παραχώρηση κοινόχρηστου χώρου και τον προσδιορισμό μορφολογικών δεσμεύσεων και προδιαγραφών για τα σκιάδια και τον επαγγελματικό εξοπλισμό προκύπτει ένα σχέδιο εξορθολογισμού, το οποίο επιφέρει ισορροπία ανάμεσα στη λειτουργία των καταστημάτων, του δικαιώματος για ομαλή και ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών στην Παλιά Πόλη και της ανάδειξης, προστασίας και εξυγίανσης του μνημείου του Ενετικού Λιμένα Χανίων.
Μετά την αντικατάσταση των σκιαδίων, ακόμα και ο πιο δύσπιστος θα έχει κατανοήσει την ωφέλεια, που θα προκύψει για τους κατοίκους, τους επαγγελματίες και τους επισκέπτες μας από την αποφασιστικότητα και την ορθότητα της πολιτικής της παρούσας Δημοτικής Αρχής. Σχεδιάζουμε, διαλεγόμαστε, υλοποιούμε και καθορίζουμε με υπευθυνότητα τα Χανιά του αύριο».
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΛΙΜΕΝΙΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΧΑΝΙΩΝ
Από την πλευρά του ο αντιδήμαρχος Χανίων και πρόεδρος του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Χανίων Μιχάλης Βλαχάκς ανέφερε ότι: «Στόχος μας είναι να απαλλαχθεί το μνημείο από το πλαστικό και το νάιλον, που κρύβει τις όψεις των κτηρίων και αλλοιώνει την αισθητική του χώρου, αποκτώντας μια σαφώς βελτιωμένη και αναβαθμισμένη εικόνα.
Οι εναλλακτικές προτάσεις των σκιαδιών, που βασίζονται στον τύπο της περκοτέντας, τα καθιστά απολύτως λειτουργικά, καλαίσθητα και προσιτού κόστους, προκειμένου αφ’ ενός όλοι οι επιχειρηματίες να έχουν την οικονομική δυνατότητα να τα τοποθετήσουν και αφ’ ετέρου να μην υπάρξει πρόβλημα στην ομαλή λειτουργία των καταστημάτων, τόσο τη χειμερινή, όσο και τη θερινή περίοδο.
Για αυτό τον λόγο η πρόταση επιτρέπει την καλαίσθητη ένταξη σε αυτά πρόσθετων ανεμοπετασμάτων ορισμένου ύψους (1,60μ γυάλινα), τα οποία εναρμονίζονται με τον μνημειακό χαρακτήρα του Ενετικού Λιμένα.
Το σκιάδιο, ανά κατάστημα, θα είναι αυτόνομο, στα όρια της ιδιοκτησίας του κάθε επιχειρηματία, ο οποίος θα επιλέγει από το σύνολο των τεσσάρων προτάσεων, σε αντίθεση με ό,τι προέβλεπε η μελέτη Ρωμανού – Καλογήρου.
Έτσι αποτρέπεται η εγκατάσταση σκιαδιών ομοιόμορφων και ομοιόχρωμων, τόσο μεγάλου μήκους, μπροστά από το ποικιλόχρωμο μέτωπο κτηρίων, που διαμορφώθηκε σε διαδοχικές ιστορικές περιόδους.
Είμαι βέβαιος ότι το τελικό αποτέλεσμα της μελέτης εξυπηρετεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την ανάδειξη, την προστασία και την εξυγίανση του μνημείου».
