Ένα βιβλίο ανατρεπτικό, βασισμένο στην ιστορική ερεύνα και με εμφανή στόχο να βάλει τον αναγνώστη να αναζητήσει, να ψάξει να σκεφθεί είναι το:«Μικρασιατική τραγωδία. Ελευθέριος Βενιζέλος, ο ηγέτης του λαθους;» του Χρήστου Μαχαιρίδη που παρουσιάστηκε το βράδυ της Τετάρτης στα Χανιά.
Πρόκειται για το πρώτο πολυσέλιδο τόμο της τριλογίας του συγγραφέα που «αποτελεί καρπό επίπονης και πολυετούς έρευνας στα αρχεία των πρωταγωνιστών της τραγωδίας, αλλά και στην ελληνική και την ξένη βιβλιογραφία. »
Στο διαχρονικό ρόλο των μεγάλων δυνάμεων στην περιοχή τότε αλλά και σήμερα αναφέρθηκε ο νομικός και ιστορικός ερευνητής Ευθύμης Λεκάκης. Έναν ρόλο που τον χαρακτήρισε «πρόστυχο από κάθε άποψη. Πάντα οι μεγάλες δυνάμεις έψαχναν άτομα και πολιτικούς που να λειτουργούν ως τα «φερέφωνα τους» στην περιοχή των Βαλκανίων. Από τη μεριά της «Ανταντ» ένα τέτοιο άτομο ήταν ο Ελ. Βενιζέλος, από μεριάς των Κεντρικών Αυτοκρατοριών της Γερμανίας δηλαδή, ήταν ο Βασιλιάς. Το βιβλίο δεν παίρνει μια σαφή θέση αλλά έχει μια πολύπλευρη αντικειμενική ενημέρωση παρουσιάζοντας τα στοιχεία και τα ντοκουμέντα και των βασιλικών και των βενιζελικών, τα στοιχεία από τα αρχεία των μεγάλων δυνάμεων, των Τούρκων κα. Όλα αυτά τα αναδεικνύει ο συγγραφέας και αφήνει τον αναγνώστη να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα. Και αυτό το κάνει ιδιαίτερα πολύτιμο».
Στις εκλογές του 1920 αναφέρθηκε ο πολιτικός επιστήμων και ερευνητής στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου Χάρης Μπίσιας και τα ενδιαφέροντα στοιχεία που παραθέτει ο Χρ. Μαχαιρίδης στη δουλειά του. «Αυτές οι εκλογές δημιούργησαν μεγαλύτερο πρόβλημα και με κάποιο τρόπο επέφεραν την τραγωδία καθώς ενέτειναν τον διχασμό και η χώρα πήγε σε ένα πόλεμο διχασμένη. Δεν ήταν μόνο ένας πόλεμος με την Τουρκία , ίσως ήταν περισσότερο πόλεμος με τον ίδιο τον εαυτό μας, όταν θα έπρεπε να υπάρχει μια εθνική ενότητα για να ολοκληρωθούν οι στόχοι της συνθήκης Σερβών». Παράλληλα ο κ. Μπίσιας τόνισε πως «κανείς δεν αμφιβάλλει για την οξυδέρκεια και το πολιτικό ανάστημα του Βενιζέλου» ωστόσο μια σειρά από ενέργειες του όπως το ότι επέμενε για την πραγματοποίηση των εκλογών παρά τις αντίθετες απόψεις των συνεργατών του, ότι ψήφισαν οι μειονότητες και ότι δεν «έσπασε» παρά τις εισηγήσεις εκλογικές περιφέρειες όπως ήταν τότε η «Αττικοβοιωτία» δείχνουν ότι ίσως και να μην ήθελε να κερδίσει αυτές τις εκλογές.
Παράλληλα στάθηκε ιδιαίτερα στα κοινά στοιχεία του τότε με το σήμερα. «Και τότε όπως και σήμερα έχουμε ανοργάνωτο κράτος, δανειζόμασταν από έξω και έτσι μας πίεζαν να κάνουμε πολιτική και στη χώρα υπήρχαν εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες που δεν μπορούσαμε να διαχειριστούμε. Όταν δεν μελετάμε τα λάθη μας, δεν τα αναλύουμε δεν μαθαίνουμε πως θα τα αντιμετωπίσουμε και μετά ξανάρχονται και αντί να επαναλαμβάνονται ως φάρσες όπως έλεγε ο Μαρξ επαναλαμβάνονται και πάλι ως τραγωδίες».
Για το ρόλο της ιστορίας και της ιστορικής έρευνας μίλησε ο ιστορικός και φιλόλογος Δάνος Παπαδημητρίου και προσπάθησε να εξηγήσει πως και σήμερα παρά την κρίση και τα μεγάλα προβλήματα «μπορούμε να αφιερώσουμε χρόνο στην ιστορική έρευνα, ώστε αναδομώντας και ανακατασκευάζοντας το παρελθόν μας, βλέποντας με άλλη σκοπιά το σημερινό αδιέξοδο να βρούμε τις βάσεις για ένα καλύτερο μέλλον». Ειδικά για το βιβλίο επισήμανε «είναι από τα ελάχιστα βιβλία που ασκεί κριτική στην ελληνική ηγεσία αυτής της περιόδου πριν και μετά τις εκλογές του 1920. Οι περισσότεροι έχουν συνηθίσει τα βιβλία που αγιογραφούν το βενιζέλο και κατηγορούν τους φιλοβενιζελικούς. Ο Χρ. Μαχαιρίδης δίνει στοιχεία και για τα λάθη και του Βενιζέλου. »
Αποσπάσματα του βιβλίου διάβασε ο ηθοποιός Λευτέρης Μποτωνάκης, ενώ διαβάστηκε χαιρετισμού του μέλους της
επιτροπής Ελληνοτουρκικής Φιλίας Σαχά Ιλμάν – Κλαρωνάκη.
