Μια ρομαντική ώρα που ο Απόλλωνας – ήλιος αφήνει σιγά – σιγά το δικό μας ημισφαίριο και με το πύρινο άρμα του, καβαλά τα Λευκά Ορη για να φέξει σ’ άλλους τόπους. Σε ένα όμορφο, δεν θα έλεγα χωριό, τον Βάμο, την πάλαι ποτέ πρωτεύουσα του νομού Σφακίων, που διατηρεί όλη την παλιά της αρχοντιά.
Σε μια από τις πιο όμορφες γειτονιές της, που διατηρεί πολλά στοιχεία από την παλιά κωμόπολη. Στο ευρύχωρο προαύλιο του παλιού σχολείου, έγινε η παρουσίαση του βιβλίου “Μαντινάδες – Ρίμες – Ριζίτικα και Ποιήματα για τον Αποκόρωνα”, τη Δευτέρα 19-8-2019. Η έκδοση έγινε από τον Δήμο Αποκορώνου και η επιμέλεια της έκδοσης από τον Στυλιανό Μιχελάκη, π. δήμαρχο Βάμου.
Τον συντονισμό της εκδήλωσης είχε η αντιδήμαρχος Αποκορώνου κα Αργυρώ Μπενάκη. Με την έναρξη, μετά από μια μικρή εισήγηση, στην οποία διευκρίνισε πως: «Χρειάστηκε να δουλέψουμε τώρα και ένα χρόνο για να φτιάξουμε αυτό το όμορφο λεύκωμα», έδωσε τον λόγο για έναν χαιρετισμό στον κ. Θανάση Πατεράκη, πρόεδρο του Συλλόγου Στιχουργών Ν. Χανίων και εγώ θα πρόσθετα πως ο Θανάσης ήταν μια από τις καντουνάδες που στήριξαν αυτή την προσπάθεια.
«Με χαρά δεχθήκαμε την ιδέα του πρώην δημάρχου Βάμου κ. Στέλιου Μιχελάκη, να συμμετάσχουμε στη συγκέντρωση αυτού του σπουδαίου υλικού, στο βιβλίο που κρατάτε, που αφορά τον Αποκόρωνα… Μακάρι και άλλες περιοχές της Κρήτης να ασχοληθούν με αυτό το θέμα, έτσι που να καταγράφονται στο χαρτί όχι μόνο φυσιολατρικά, αλλά και ιστορικά στοιχεία κάθε περιοχής… αυτό θα είναι πολύ σπουδαίο για τους ερευνητές του αύριο».
Η κα Μπενάκη ανταπαντώντας τόνισε πως ο κ. Πατεράκης και σαν πρόεδρος των Στιχουργών Ν. Χανίων μα και σαν άτομο, προσφέρει πάρα πολλά στην παράδοση και τη διατήρησή της. Κάλεσε στη συνέχεια τον πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου κ. Γεώργιο Χατζηδάκη να κάνει έναν χαιρετισμό αφού τον ευχαρίστησε για τη φιλοξενία και την οργάνωση της εκδήλωσης. «Το συγκεκριμένο βιβλίο το θεωρώ πολύ σημαντικό, γιατί αρχίζει να βάζει σιγά – σιγά αυτό το μεγάλο θέμα της προφορικής παράδοσης που βέβαια ανήκουν και οι μαντινάδες και είναι μια καλή κίνηση. Την έκδοση αυτή τη θεωρώ σαν αφετηρία μιας πορείας στην οποία κυρίως οι πολιτιστικοί σύλλογοι, πρέπει να δουλέψουν πάνω σ’ αυτό το αντικείμενο της προφορικής λαϊκής παράδοσης».
Ευχαρίστησε στη συνέχεια τον κ. Μιχελάκη και την κα Μπενάκη για τη μεγάλη προσπάθεια που κατέβαλαν.
Τον κ. Στέλιο Μιχελάκη κάλεσε στη συνέχεια η κα Μπενάκη για να πει μερικά λόγια για την επιμέλεια της έκδοσης.
«Παρά τις μεγάλες και ραγδαίες αλλαγές που γίνονται στην κοινωνία μας, ιδιαίτερα στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης, εμείς οφείλουμε να διατηρήσουμε τα χαρακτηριστικά στοιχεία της βαριάς μας κληρονομιάς, δηλαδή την ιστορία, τον πολιτισμό και τις παραδόσεις μας που αποτελούν ανεκτίμητο θησαυρό της ταυτότητάς μας… Η παρούσα έκδοση έχει και αυτό το σκοπό, να συμβάλλει στη διατήρηση της πολύ πλούσιας Κρητικής λαϊκής παράδοσης. Επίσης να παρουσιάσει την αξία του αιματοβαμμένου αυτού τόπου».
Ο Μάρκος Σελιανάκης, γραμματέας του Συλλόγου Στιχουργών Ν. Χανίων, διάβασε με έμφαση μερικές μαντινάδες. Θα έλεγα πολύ συνετά επιλεγμένες από τον ίδιο, που περιλαμβάνονται στο βιβλίο.
Οπως μάς διευκρίνισε, η επιλογή δεν έγινε με κριτήριο τις καλύτερες, μα επειδή θίγουν θέματα και καταστάσεις παλιές και καινούριες. Η πασίγνωστη Χανιώτισσα στα πολιτιστικά, φιλόλογος και ιστορικός κα Στέλλα Αλιγιζάκη, παρουσίασε το Λεύκωμα.
«Μιλάμε συχνά για τον λαϊκό πολιτισμό και τη λαϊκή μας παράδοση. Είμαστε άνθρωποι διαφορετικοί, όμως με κοινή ρίζα που τη θεωρούμε σημαντικότερη από τον χώρο της καθημερινής μας διαβίωσης. Οι περισσότεροι ζούμε στις πόλεις και κατά καιρούς γυρνάμε στον τόπο της καταγωγής μας και τις ρίζες μας, για να αισθανθούμε ψυχική ανάταση να εμπνευστούμε και να πάρουμε δύναμη… Ολοι εμείς της γενιάς μας που μεγαλώσαμε με τον θαυμασμό της παράδοσης, είδαμε το μεγαλείο της ζωής από τα μυστικά της λαϊκής βιωματικότητας των γονιών και των παππούδων, γιατί όσο ξεκόβει κάποιος από τη ρίζα του, τόσο αξεδίψαστος και φτωχός μένει…
Ο τρόπος να περάσουμε στους νεότερους όλα τούτα· η περισυλλογή όσων μπορέσουμε, η μελέτη τέτοιων συγγραφών όταν τυπώνονται και παίρνουν τη μορφή του βιβλίου ή του δημοσιεύματος.
Από αυτή την άποψη θεωρούμε σημαντική τη σχετική δουλειά που εμπνεύστηκε ο Στέλιος Μιχελάκης. Είναι αλήθεια πως όλοι θεωρούν τη μαντινάδα – ρίμα, πιτήδεια ξομπλιασμένη με τα στολίδια της γλώσσας της Κρήτης, υφασμένη με τα στημόνια της παράδοσης και της ιστορίας… Η παρούσα έκδοση θα αποτελέσει ένα μνημείο λόγου και ιερό εγκόλπιο της συλλογικής μνήμης».
Με σκέψεις και αναλύσεις γύρω από το Λεύκωμα, συνέχισε ο δικηγόροε και πρόεδρος του Καλλιτεχνικού Συλλόγου “Αποκόρωνας”, Μανώλης Νικολούδης. Προσφωνώντας τον η κα Μπενάκη πρεσβευτή της παράδοσης…
«Για το βιβλίο έχω να πω πως είναι μικρό σε μέγεθος, αλλά μεγάλο σε περιεχόμενο και διαβάζεται απνευστί… Διαβάζοντάς το παρατηρείς το συναίσθημα και την προσπάθεια που έβγαλαν οι συντελεστές και είναι πολύ σημαντικό που καταφέραμε αυτή η συλλογική προσπάθεια να μεταφέρεται στο χαρτί και να γίνεται βιβλίο που μένει».
Στη συνέχεια της εκδήλωσης η κα Μπενάκη κάλεσε τους συντελεστές – στιχουργούς για την απονομή διπλωμάτων και κάθε ένας παραλαμβάνοντας το δίπλωμα συμμετοχής, είχε ετοιμάσει και ένα μικρό λογύδριο – μια ρίμα ή μαντινάδα.
Ενας πλούσιος μπουφές με γευστικά εδέσματα μάς περίμενε, ενώ κούρδιζαν τα όργανα οι καλλιτέχνες του Μουσικού Συλλόγου Αποκορώνου “Ο Χαρίλαος”, για να μας κρατήσουν συντροφιά με κρητικές μελωδίες και τραγούδια και να κλείσουν την όμορφη βραδιά στον ρομαντικό Βάμο.
Για σου βρε Σήφη με τα Ωραία σου