Παύλος Ν. Βερναδάκης (1912-2013)

ΣΤΕΛΙΟΣ ΓΥΠΑΡΑΚΗΣ
Έφυγε από την ζωή ένας ακόμη πολεμιστής του Αλβανικού μετώπου και της Αντίστασης ενάντια των Γερμανών, σε ηλικία 101 ετών, ο Παύλος Βερναδάκης. Ήταν από τα παιδιά που το 1940 με χαρές και τραγούδια έφευγαν από την Κρήτη για το Αλβανικό “πανηγύρι”, για να υπερασπιστούν τα ιερά και τα όσια της πατρίδας τους.
Πολλά απ’ αυτά τα παιδιά έπεσαν στο πεδίο της μάχης, άλλα πέθαναν από κρυοπαγήματα, αφού προωθήθηκαν στην Τρεμπεσίνα χειμώνα σε υψόμετρο 2000 μέτρων με ένα μέτρο χιόνι καθώς διηγούνταν. Οι πολεμιστές αυτοί με αφάνταστο ηρωισμό, με ανεπαρκή εφόδια έναντι των αντιπάλων, απέκρουσαν τους Ιταλούς και τους είχαν πάρει στο φαλάγγι, όταν επιτεθήκαν οι Γερμανοί και χάθηκε, παρά την ηρωική τους αντίσταση κάθε ελπίδα.
Η 5η Μεραρχία Κρητών με μέραρχο τον Παπαδόγγονα υποχώρησε συντεταγμένη στην Τρίπολη με 12000 άνδρες. Ο Παύλος Βερναδάκης τραυματίστηκε σοβαρά στη μάχη και μεταφέρθηκε αρχικά στο νοσοκομείο στην Χαλκίδα και μετά στην Κρήτη. Το 1941 παίρνει μέρος στη Μάχη της Κρήτης και ήταν δίπλα στον αρχηγό Παύλο Γύπαρη όταν με ομάδα αντιστασιακών έσπασαν τις αποθήκες πολεμοφοδίων στα Χανιά, που οι Άγγλοι κρατούσαν κλειστές, και όπλισαν τον άμαχο πληθυσμό και τους εφέδρους όσους δεν είχαν όπλα. Έλαβε μέρος στην μάχη του Γαλατά και πάλι δίπλα στον Γύπαρη, από τις πιο σκληρές μάχες εναντίον των Γερμανών. Στη συνέχεια στην Αντίσταση προσέφερε πολύτιμες υπηρεσίες. Όταν ένα γερμανικό αεροπλάνο προσγειώνεται στον κάμπο της Γεωργιούπολης, ο Παύλος Βερναδάκης με ομάδα συγχωριανών και μελών της οικογένειάς του το πυρπόλησαν. Όμως προδόθηκαν και από κείνη τη στιγμή αυτός και η οικογένεια του βρίσκονται στο στόχαστρο των Γερμανών. Κατοικία του πλέον έχει τα σπήλαια, τα μοναστήρια και τα μιτάτα των ορεινών περιοχών της Κρήτης και μετά τα λημέρια Ελλήνων ανταρτών και Άγγλων. Έλαβε μέρος στην μάχη στα Τσιλίβδικα δίπλα στον Μανώλη Γυπαράκη που πρώτος χτύπησε και σκότωσε προπομπό γερμανικής ανιχνευτικής ομάδας που αναζητούσε τον απαχθέντα Γερμανό στρατηγό Κράιπε. Ο Βερναδάκης ήταν από τους πρώτους 10 που πλαισίωσαν τον Ασηγωνιώτη Ανδρέα Παπαδάκη στη δημιουργία της ΑΕΑΚ της πρώτης αντιστασιακής οργάνωσης της Κρήτης και της Ευρώπης.  Ακόμη το 1943 αυτός και ένας Αγγλος αξιωματικός γνωστός με το ψευδώνυμο Αλέκος βρίσκονται περικυκλωμένοι από γερμανούς, ξεφεύγουν αλλά ο Άγγλος αξιωματικός αφήνει ένα σάκο με  έγγραφα και ονόματα στελεχών της Αντίστασης. Μόλις το αντιλαμβάνεται ο Παύλος Βερναδάκης σαν αστραπή διασπά τον γερμανικό κλοιό παίρνει το σάκο και επιστρέφει. Ετσι έσωσε τις ζωές πολλών αντιστασιακών και τα μυστικά του αγώνα. Υπηρέτησε στην ομάδα αντικατασκοπίας, πληροφοριών και δολιοφθοράς με κορυφαίους Άγγλους αξιωματικούς. Διώχτηκε από την χούντα το 1968 ως αντικαθεστωτικός.
Προήχθη επ’ ανδραγαθία μέχρι το βαθμό του Ανθυπασπιστή. Του απονεμήθηκαν α) από την Ελληνική κυβέρνηση το Αργυρούν Αριστείο Ανδρείας διά το θάρρος τον ηρωισμό και την αυτοθυσία υπέρ πατρίδος και του συμμαχικού αγώνος, β) από την Ελληνική κυβέρνηση το Αργυρούν Αριστείο Ανδρείας για την επιτυχή εκτέλεση ειδικής αποστολής στην κατεχόμενη Ελλάδα.
Ελαβε επίσης τιμητικά διπλώματα α) από τον στρατάρχη Αλεξάντερ αρχηγό συμμαχικών δυνάμεων Μεσογείου για τις υπηρεσίες που προσέφερε στον αγώνα για την Ελευθερία, β) από τον πατριάρχη Ιεροσολύμων εις επιβράβευση των υπέρ Πίστεως και πατρίδος εκτάκτων υπηρεσιών αυτού.
Ο Παύλος Βερναδάκης έκανε στο ακέραιο το χρέος στην πατρίδα στην σύντομη αστραπή της ζωής.
Εύχομαι ο χρόνος να απαλύνει τον πόνο των παιδιών και της ηρωίδας συζύγου του, αντάρτισσα και αυτή στα κρητικά βουνά μαζί του, και μάνα έξι καλών και αξιόλογων παιδιών.
Εμείς θα τον θυμόμαστε όπως ήταν, ο καλός συγγενής, ο γενναίος άνθρωπος.
Ας είναι αιωνία η μνήμη του και ελαφρύ το χώμα της κρητικής γης που τον σκεπάζει.