«Τις στιγµές που βρίσκω τον εαυτό µου σε τελείως ανοίκεια περιβάλλοντα, µε καινούργια ερεθίσµατα να µε κατακλύζουν από κάθε κατεύθυνση χωρίς να ξέρω τι µου γίνεται, νιώθω ζωντανός. Τις στιγµές που η όραση, η ακοή, η όσφρηση κι η γεύση γεµίζουν το κεφάλι µου µε νέα δεδοµένα νιώθω κυριολεκτικά πως υπάρχω».
Όταν τα λόγια αυτά τα λέει ένας άνθρωπος που έχει ταξιδέψει σε περισσότερες από 60 χώρες σε όλο τον πλανήτη, δεν µπορείς να πεις ότι είναι… λόγια του αέρα. Αντίθετα, δηλώνουν πολλά για την ιδιοσυγκρασία και την προσωπικότητα του ταξιδιώτη. Ενός ταξιδιώτη ξεχωριστού, που αναζητά όχι µόνο όµορφες και διαφορετικές εικόνες στα πιο απίθανα µέρη του κόσµου, αλλά και το νόηµα της ζωής, έξω και πέρα από τις εµπορικές υποσχέσεις ευτυχίας µιας καταναλωτικής κοινωνίας.
Ο λόγος για τον Παύλο Γεώργιζα µε τον οποίο, λίγο πριν παρουσιάσει στα Χανιά, τόπο καταγωγής του, το βιβλίο – οδοιπορικό που έγραψε µε τίτλο “59,5 χώρες και το πιγκλού”, µιλήσαµε µαζί του για τα ταξιδιωτικά του κατορθώµατα και το πώς σε αλλάζουν τα ταξίδια. Τον ρωτήσαµε τι µπορεί να σηµαίνει πατρίδα για έναν µανιώδη ταξιδιώτη σαν αυτόν, αλλά και το πως παλεύει µε τους φόβους που µας κρατάνε πίσω. Κυρίως, όµως, θελήσαµε να µάθουµε τι είναι αυτό που αναζητά διασχίζοντας τα σύνορα του κόσµου…
Είστε µόλις 32 χρονών κι έχετε ταξιδέψει σε πάνω από 60 χώρες. Πώς τα καταφέρατε πρακτικά;
Τα πιο πολλά ταξίδια τα έκανα ως φοιτητής, καθώς τότε είχα χρόνο. Όσο παράξενο κι αν ακουστεί, τα ταξίδια είναι πρωτίστως θέµα χρόνου και καταναλωτικών προτεραιοτήτων. Τα χρήµατα είναι πολύ λιγότερο αναγκαία απ’ όσο πιστεύουµε. Ερχόµενος από µια οικογένεια µε χαµηλό εισόδηµα, έµενα στη φοιτητική εστία κι έτσι είχα εξασφαλισµένη διαµονή και φαγητό. Για κάποια χρόνια ξόδευα γύρω στα 40 ευρώ τον µήνα για τα πάντα. ∆εν είχα ιδιαίτερη κοινωνική ζωή, δεν αγόραζα σχεδόν τίποτα. Ανά διαστήµατα έκανα διάφορες δουλειές προκειµένου να αποταµιεύω, να παραιτούµαι και να ταξιδεύω, πάντα µε πολύ χαµηλό προϋπολογισµό, µένοντας στα φθηνότερα χόστελ ή χρησιµοποιώντας πλατφόρµες δωρεάν διαµονής σε ντόπιους. Και µετά πάλι από την αρχή. Τώρα όσον αφορά το σήµερα εξακολουθώ να ξοδεύω µόνο για τα απαραίτητα, έχω επιλέξει τη συγκατοίκηση για εξοικονόµηση χρηµάτων, δεν έχω αυτοκίνητο, και γενικά ζω σε µια σχετική λιτότητα. Μου αρέσει αυτό; Όχι πολύ. Είναι όµως πολύ πιο σηµαντικό να µπορώ να κάνω αυτά που θέλω, όσες στερήσεις κι αν ενέχει µια τέτοια επιλογή. Το βασικότερο πρόβληµα πλέον είναι ο χρόνος. Σαν µισθωτός οι άδειες είναι ελάχιστες και ο τρόπος που έχει δοµηθεί η κοινωνία δεν επιτρέπει ιδιαίτερα την εξερεύνηση του κόσµου. Συνεχίζω, φυσικά, τα ταξίδια έχοντας ως στόχο τα 3 µε 4 τον χρόνο. Ωστόσο, τα περισσότερα πια έχουν µικρότερη διάρκεια.
Μέσα από το βιβλίο σας ο αναγνώστης “ταξιδεύει” σε 59 διαφορετικές χώρες τις οποίες έχετε επισκεφθεί. Πόσο σας άλλαξαν όλα αυτά τα ταξίδια; Τι σας δίδαξαν;
Με βοήθησαν να καταλάβω τι θέλω, τι δεν θέλω και τι νοµίζω λανθασµένα πως θέλω. Όρισαν τον τρόπο σκέψης και την κρίση µου προς τα πράγµατα. Τώρα όσον αφορά το τι µε δίδαξαν… Ίσως ότι στον δικό µας πολιτισµό, τον δυτικό, κυνηγάµε λάθος πράγµατα. Ίσως ότι οι χώρες τις οποίες θεωρούµε φτωχές και υπανάπτυκτες είναι τελικά πιο ευτυχισµένες από εµάς. Ίσως ότι έχουµε έναν τρόπο ζωής που δεν µας κάνει χαρούµενους και δεν µας βοηθά να γνωρίσουµε πραγµατικά ο ένας τον άλλον.
Για έναν άνθρωπο, όπως εσάς, που αγαπάει τόσο πολύ τα ταξίδια, τι σηµαίνει η λέξη πατρίδα;
Πατρίδα είναι ο τόπος που αγαπάς, ο τρόπος ζωής που αγαπάς, οι άνθρωποι σου. Το πρόβληµα βέβαια είναι ότι κάποιες φορές αυτά δεν συνδυάζονται… Αν υποθέσουµε όµως ότι µπορούν να συνδυαστούν νοµίζω πως η πατρίδα έχει µεγαλύτερη αξία από οποιοδήποτε ταξίδι. ∆εν θα ήθελα να γίνω νοµάς. Πάντα προτιµούσα να έχω µια βάση, µια καθηµερινότητα στο µέρος που θεωρώ τόπο µου, µε τους δικούς µου ανθρώπους και τις ασχολίες µου. Κι έχοντας αυτή τη βάση να ταξιδεύω πότε πότε. Η αίσθηση του σπιτιού και του ανήκειν είναι πολύ σηµαντικές. Κανένα ταξίδι δεν θα µπορούσε να µε κάνει ευτυχισµένο αν έµενα κάπου όπου αισθάνοµαι πως δεν ανήκω.
Από την εποχή της αποικιοκρατίας ακόµα οι άνθρωποι του δυτικού πολιτισµού όταν ταξιδεύουν έχουν µία αίσθηση ανωτερότητας απέναντι σε µη δυτικούς πολιτισµούς. Η δική σας αίσθηση ποια είναι;
Θεωρώ πως δεν έχει να κάνει µε τη διαφορά του εκάστοτε πολιτισµού, αλλά µε την οικονοµική ισχύ του κάθε λαού. Έχουµε µάθει να κρίνουµε την αξία και την ανάπτυξη µε βάση το χρήµα. Σχεδόν πάντα ο ρατσισµός κατευθύνεται από τον οικονοµικά ισχυρότερο προς τον οικονοµικά ασθενέστερο. ∆εν νοµίζω ότι ένας δυτικός νιώθει ακριβώς ανώτερος µπροστά σε έναν Ιάπωνα, για παράδειγµα, ή σ’ έναν κάτοικο της Σιγκαπούρης. Και οι Έλληνες, αν το δεις, είµαστε ρατσιστές ακολουθώντας αυτό το µοντέλο.
Η πιο όµορφη εικόνα που αντικρίσατε στα ταξίδια σας ποια ήταν;
Νοµίζω το νησί Παλαουάν στις Φιλιππίνες. Εκεί αντίκρισα τα οµορφότερα θαλάσσια τοπία της ζωής µου. Είναι ένα τροπικό µέρος που περιβάλλεται από εκατοντάδες άλλα νησάκια µε εξωτικές παραλίες και πυκνή ζούγκλα. Ειδικά το βόρειο κοµµάτι του είναι τροµερά εντυπωσιακό χάρη στις πανέµορφες ακτές µε τους πανύψηλους βραχώδεις σχηµατισµούς. Αποτελεί βασικά έναν περίεργο συνδυασµό γαλήνης και επιβλητικότητας.
Συνήθως οι άνθρωποι φοβούνται το άγνωστο και διστάζουν να βγουν έξω από τη ζώνη ασφαλείας τους. Έχετε νιώσει φόβο στα ταξίδια σας και πως τον αντιµετωπίσατε;
Ναι, αλλά σε µικρό βαθµό. Συνήθως πηγαίνω σε κάθε χώρα διαβασµένος όσον αφορά τους πιθανούς κινδύνους, άρα πάνω κάτω ξέρω τι θα αντιµετωπίσω. Προσπαθώ όµως να αγνοώ και λίγο τον φόβο. ∆εν ξέρω βέβαια αν αυτό θεωρείται απουσία φόβου ή άγνοια κινδύνου, αλλά σε κάθε περίπτωση ο φόβος τείνει να µας κρατά πίσω και στο τέλος να µας κάνει να µην κάνουµε τίποτα. Όσο λιγότερο φοβάται κανείς κι όσο πιο διατεθειµένος είναι να βγει από τη ζώνη ασφαλείας του, τόσο πιο πολλά πράγµατα θα κάνει στη ζωή του. Θεωρώ επίσης πως συνήθως υπάρχει µια υπερβολή µε κάποιες χώρες. Κάθε φορά που λέω ότι πήγα στο Μεξικό µόνος µου µε ρωτάνε αν φοβήθηκα. Μια χαρά είναι το Μεξικό. Ή τουλάχιστον δεν είναι αυτό που έχουµε στο µυαλό µας.
Τι σηµαίνει η έννοια ταξίδι για εσάς;
Ζωή. Τις στιγµές που βρίσκω τον εαυτό µου σε τελείως ανοίκεια περιβάλλοντα, µε καινούργια ερεθίσµατα να µε κατακλύζουν από κάθε κατεύθυνση χωρίς να ξέρω τι µου γίνεται, νιώθω ζωντανός. Τις στιγµές που η όραση, η ακοή, η όσφρηση κι η γεύση γεµίζουν το κεφάλι µου µε νέα δεδοµένα νιώθω κυριολεκτικά πως υπάρχω. Επίσης, σηµαίνει αλλαγή. Ένα ταξίδι σε αναγκάζει να έρθεις σε επαφή µε έναν διαφορετικό κόσµο και σε αναδοµεί ολόκληρο. Ειδικά, δε, αν µιλάµε για κάποιον πολύ διαφορετικό προορισµό.
Έχετε γυρίσει όλο τον κόσµο αλλά στην καρδιά σας λέτε ότι είναι τα Χανιά. Πώς κι έτσι;
Τα αγαπώ πολύ τα Χανιά. Και γι’ αυτό βέβαια γίνοµαι συχνά επικριτικός µαζί τους και θλίβοµαι για τη σηµερινή τους εκδοχή, την υπερτουριστικοποίηση και τη µη βιωσιµότητα τους. Σε κάθε περίπτωση, όµως, τα έχω στην καρδιά µου. Έχω περάσει σε αυτά χρόνια που µε όρισαν ως άνθρωπο, έχω εξαιρετικές φιλίες δεκαετιών και µου αρέσει ο τρόπος ζωής στην Κρήτη γενικότερα. Οι άνθρωποι δεν κυνηγούν υπερβολικά µεγάλα πράγµατα, ξέρουν να χαλαρώνουν, ξέρουν να περνούν καλά και δίνουν µεγάλη σηµασία στα αγαπηµένα τους πρόσωπα. Επίσης, το µέρος είναι αντικειµενικά πανέµορφο. Το να περιβάλλεσαι από τόση οµορφιά σε γαληνεύει. Είναι ένας τόπος ο οποίος διαθέτει πολλά απ’ όσα χρειάζεται κάποιος για να είναι χαρούµενος.
Η βιβλιοπαρουσίαση
Το βιβλίο “59,5 χώρες και το πιγκλού” του Παύλου Γεώργιζα που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Οσελότος θα παρουσιαστεί στο καφέ – µεζεδοπωλείο Άσωτος Υιός (Ακτή Μιαούλη 2, Κουµ Καπί) στα Χανιά την Κυριακή 15 ∆εκεµβρίου στις 17:00 το απόγευµα.
Για το βιβλίο θα µιλήσουν η φιλόλογος Μαρία Βαγιωνάκη και ο συγγραφέας – σχεδιαστής ταξιδιών Παύλος Γεώργιζας.
