«Oταν παίζεις, απλά φαντάζεσαι, δε χρειάζεται να σκεφτείς». Η ρήση αυτή αντιπροσωπεύει τη συλλέκτρια παλαιών παιχνιδιών Νίνα Καρακώστα – Γαβριλάκη, που έχει κάνει σκοπό της ζωής της να μαζεύει παιχνίδια μιας άλλης εποχής, όταν τα παιδιά έπαιζαν στους δρόμους με αντικείμενα της καθημερινότητας.
Παιχνίδια απλά, αλλά διασκεδαστικά, που το μόνο που χρειάζονταν ήταν μια πέτρα, ένα κομμάτι ξύλο ή ένα σχοινί, σε συνδυασμό με την ατελείωτη, μεγαλειώδη, παιδική φαντασία. Κούνιες φτιαγμένες από ξύλο και σχοινί στηριγμένο σε ένα δέντρο, μικρά αυτοσχέδια ξύλινα σπιτάκια, που στα μάτια των παιδιών φάνταζαν σαν μεγάλα αρχηγεία, τα πεντόβολα, το κουτσό ή οι τσουβαλοδρομίες, ήταν μερικά από τα παιχνίδια, που χάριζαν στα παιδιά ατελείωτες ώρες χαράς και ξεγνοιασιάς.
Εκτός από τα παιχνίδια που παίζονταν στον δρόμο ομαδικά, υπήρχαν και αυτά που προορίζονταν για τη διασκέδαση μέσα στο σπίτι. Πολλά από αυτά μοιάζουν με τα σύγχρονα, αλλά ήταν φτιαγμένα από διαφορετικά υλικά και με διαφορετική αισθητική.
Κούκλες, ντυμένες με παραδοσιακές στολές, κουζινικά ή άλλα έπιπλα μινιατούρες, που μοιάζουν με εκείνα που βλέπουμε στις παλιές ελληνικές ταινίες. Τα σημερινά σιδερένια στρατιωτάκια, ήταν τότε φτιαγμένα από ξύλο και οι πλαστικές κούκλες με τη μορφή μωρού που πατάμε ένα κουμπί και ακούγεται το κλάμα τους, ήταν η Πατατούφα, η χαριτωμένη κούκλα με τα φουντωτά πορτοκαλί μαλλιά.
Πολλά από αυτά τα παιχνίδια, βρίσκονται στη συλλογή της κ. Καρακώστα, η οποία ξεκίνησε να μαζεύει παλιά διασκεδαστικά αντικείμενα, πριν από δεκαοκτώ χρόνια. Σε μια αποθήκη του σπιτιού της, αλλά και σε διάφορα σημεία στο καθιστικό και την κρεβατοκάμαρά της, θα δει κανείς παλιά παιχνίδια όλων των ειδών, από επιτραπέζια, σβούρες, κουκλάκια και χειροποίητα ποδοσφαιράκια, μέχρι καροτσάκια για κούκλες και ποδηλατάκια που θυμίζουν αντίκες. «Με γαληνεύουν τα παιχνίδια. Είναι ένα θέαμα που μου αρέσει» λέει η κ. Καρακώστα, συμπληρώνοντας: «μου αρέσουν γενικά τα παλιά πράγματα και η ποιότητα που βγάζουν. Επίσης, μου φέρνουν νοσταλγία για τα ξέγνοιαστα, παιδικά χρόνια».
ΑΛΛΟΙ ΚΑΙΡΟΙ…
Όσον αφορά τα σύγχρονα παιχνίδια και τη διαφορά τους με τα παλιά, η κ. Καρακώστα επισημαίνει πως «τα σημερινά παιχνίδια είναι σε πολλές περιπτώσεις τρομαχτικά. Η παιδική ψυχή δεν πρέπει να έχει τέτοιες εικόνες. Φυσικά ένα παιδί δεν πρέπει να το απομονώσεις από την εποχή του, αλλά δεν πρέπει να το απομονώσεις και από τη δημιουργική πλευρά του».
Αυτό που ώθησε την κ. Καρακώστα σε αυτή τη διασκεδαστική συλλογή, ήταν η επίσκεψή της σε ένα σπίτι γεμάτο παλιά πράγματα και παιχνίδια, τα οποία ο ιδιοκτήτης ήθελε να «ξεφορτωθεί». Εκεί, μια μικρή ντουλάπα του 1912 την εξέπληξε, όπως λέει, και μαζί με ακόμα λίγα αντικείμενα, την πήρε σπίτι της. «Με γοήτευαν όλα τα παλιά πράγματα, αλλά κάποια στιγμή κατάλαβα ότι έπρεπε να περιοριστώ σε ένα μόνο είδος» λέει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ και συνεχίζει: «Διάλεξα τα παιχνίδια, γιατί φέρνουν μόνο ευχάριστα συναισθήματα και επίσης σκέφτομαι ότι ίσως κάποτε αποκτήσω μια εγγονή που θα έχει τόσα πολλά παιχνίδια για να παίζει». Μάλιστα, η αγάπη της για τα παλιά παιχνίδια ήταν τόση που για να μάθει να τα διαχειρίζεται παρακολούθησε μαθήματα Ιστορίας, Τέχνης και Μουσειολογίας.
Η ασχολία με τα παιχνίδια έχει κάνει τη συλλέκτρια να προβληματίζεται και με τα παιδαγωγικά θέματα. Θεωρεί πως το εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας «δεν ακολουθεί τη φύση και τα ταλέντα του κάθε παιδιού».
«Μέσα από το παιχνίδι κατάλαβα πως πολλά κράτη επενδύουν στα παιδιά, πολύ περισσότερο από την Ελλάδα. Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, χρειάζεται σίγουρα αλλαγή» καταλήγει.
