Πριν αναφερθώ στην ουσία του ζητήματος της λειτουργίας Πειραματικού Λυκείου στα Χανιά, θα ήθελα να παρατηρήσω ότι χαίρομαι ιδιαίτερα που, δυόμιση χρόνια μετά από την ίδρυση του Πειραματικού Γυμνασίου και τη λειτουργία του από το σχολικό έτος 2021-2022, την ίδρυση Πειραματικού Δημοτικού και Νηπιαγωγείου και την επικείμενη λειτουργία τους από το επόμενο σχολικό έτος, η πλειοψηφία των θεσμικών φορέων αναγνωρίζουν τη χρησιμότητα του θεσμού των Πειραματικών και Πρότυπων σχολείων και υποστηρίζουν την ίδρυση του Πειραματικού Λυκείου. Αυτό αποτελεί αναγνώριση της στάσης μου την άνοιξη του 2021, όταν ήμουν ο μόνος που είχα υποστηρίξει δημόσια τον θεσμό και τη μετατροπή του 1ου Γυμνασίου Χανίων σε Πειραματικό Γυμνάσιο, παρά τις αντιδράσεις ορισμένων συνδικαλιστικών φορέων.
Στην πρόσφατη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Χανίων, κατά τη συζήτηση του θέματος του Πειραματικού Λυκείου, άκουσα με έκπληξη τη Δημοτική Αρχή να ισχυρίζεται ότι δεν είχε ενημέρωση για την ίδρυση του Πειραματικού Γυμνασίου και του Πειραματικού Δημοτικού. Η εφαρμογή του θεσμού των Πειραματικών Σχολείων στα Χανιά ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2021, μετά την πρόσκληση του Υπουργείου Παιδείας για μετατροπή υφιστάμενων σχολικών μονάδων σε Πρότυπες ή Πειραματικές. Ως Βουλευτής Χανίων, θεώρησα ότι δεν έπρεπε να χαθεί η ευκαιρία για τα Χανιά και πήρα την πρωτοβουλία για σειρά τηλεδιασκέψεων, στις οποίες συμμετείχαν όλοι οι εμπλεκόμενοι θεσμικοί φορείς στη διαδικασία ίδρυσης ή μετατροπής ενός πειραματικού σχολείου. Μεταξύ αυτών και ο Αντιδήμαρχος Παιδείας του Δήμου Χανίων, κ. Αντώνης Βαρδάκης, ο οποίος ήταν από την αρχή ενήμερος για τις προτάσεις που ακούστηκαν για τον χαρακτηρισμό του 7ου Δημοτικού και του 1ου Γυμνασίου Χανίων ως πειραματικών, αλλά και για την ανάγκη συμπλήρωσης του δικτύου με ένα πειραματικό λύκειο.
Η δική μου εμπλοκή αφορούσε αποκλειστικά στην πρωτοβουλία για την ίδρυση, καθώς δεν είχα καμία αρμοδιότητα για τον σχεδιασμό της λειτουργίας του Πειραματικού Γυμνασίου, η οποία έγινε από τους αρμόδιους θεσμικά φορείς. Βλέποντας, όμως, την έλλειψη ανάληψης πρωτοβουλιών από αυτούς για τη συμπλήρωση του δικτύου με πειραματικό λύκειο, υπέβαλα ερώτημα στον τότε Διευθυντή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Χανίων κ. Τζανάκη, ζητώντας την άποψή του σχετικά με το θέμα της ίδρυσης νέου ή της μετατροπής υφιστάμενου λυκείου σε πειραματικό. Η έγγραφη εισήγησή του, με την οποία ήμουν τότε και παραμένω και σήμερα απόλυτα σύμφωνος, ήταν να ιδρυθεί νέα σχολική μονάδα, καθώς κανένα από τα υπάρχοντα λύκεια δεν μπορούσε να μετατραπεί.
Απευθύνθηκα αρχικά στο Πολυτεχνείο Κρήτης, ζητώντας να συμμετέχει στην ίδρυση ενός συνδεδεμένου με το Ίδρυμα Λυκείου, να παραχωρήσει έκταση για τη στέγασή του και να διευκολύνει την προσωρινή στέγαση του έως την ανέγερση νέου κτιριακού συγκροτήματος. Η απάντηση του τότε Πρύτανη κ. Διαμαντόπουλου ήταν ότι το Πολυτεχνείο Κρήτης δεν είχε τη διοικητική, οικονομική και τεχνική δυνατότητα για να συμμετάσχει στην πρωτοβουλία αυτή, αλλά σε περίπτωση ίδρυσής του τότε το Πολυτεχνείο Κρήτης θα έβλεπε θετικά την παραχώρηση χρήσης γης και την εκπαιδευτική-ακαδημαϊκή συνεργασία.
Η δεύτερη εναλλακτική την οποία διερεύνησα και κατάφερα να φέρω σε μορφή ολοκληρωμένης πρότασης, αφορούσε τη στέγαση του Πειραματικού Λυκείου στις εγκαταστάσεις την πρώην Εκκλησιαστικής Σχολής στον Άγιο Ματθαίο, η οποία είχε ήδη καταργηθεί. Εξασφαλίστηκε: 1) η σύμφωνη γνώμη της Μητρόπολης για την παραχώρηση του συνόλου των κτιριακών εγκαταστάσεων στον Άγιο Ματθαίο χωρίς οικονομικό αντάλλαγμα, έως ότου αποσβεστεί το κόστος ανακαίνισης των εγκαταστάσεων, 2) η δέσμευση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών για την ανάληψη, μέσω της ΚΤΥΠ Α.Ε., της εκπόνησης των μελετών και της πλήρους ανακαίνισης με χρηματοδότηση από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Υπουργείου και 3) η σύμφωνη γνώμη της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων για την ίδρυση νέου πειραματικού λυκείου. Η πρόταση αυτή υποβλήθηκε επίσημα ως εισήγηση από τον Διευθυντή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Χανίων κ. Αμπελά σε όλους τους εμπλεκόμενους θεσμικούς φορείς, μεταξύ των οποίων και ο Δήμος Χανίων, στις 6 Δεκεμβρίου του 2022. Χρειάστηκε να περάσουν 5 (!) μήνες, για να λάβει ο Διευθυντής Δευτεροβάθμιας την ακόλουθη απάντηση από τον αρμόδιο Αντιδήμαρχο στις 4 Μαΐου 2023, η οποία παρέπεμπε την ίδρυση πειραματικού λυκείου στις καλένδες:
«Σε απάντηση του ανωτέρω σχετικού εγγράφου σας γνωρίζουμε ότι για την ίδρυση του Πειραματικού Λυκείου Χανίων στο χώρο όπου στεγαζόταν η πρώην Εκκλησιαστική Σχολή Κρήτης στην περιοχή Αγίου Ματθαίου, απαιτούνται διαδικασίες όπως η παραχώρηση χώρου από την ιδιοκτησία Μητρόπολης Χανίων, ο έλεγχος από την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου Χανίων για την καταλληλότητα του κτιρίου και η ανάληψη δαπάνης λειτουργικών εξόδων από τις υπηρεσίες του Δήμου μας.
Αφού ολοκληρωθούν οι ανωτέρω διαδικασίες θα σας αποστείλλουμε τα απαραίτητα έγγραφα για να προχωρήσουμε στην ίδρυση Πειραματικού Λυκείου Χανίων».
Από τα παραπάνω στοιχεία, οι πολίτες των Χανίων μπορούν να βγάλουν τα συμπεράσματά τους. Αντί να προχωρήσει η λύση του Αγίου Ματθαίου, η οποία θα απαιτούσε πολύ μικρότερο χρονικό διάστημα από την κατασκευή ενός νέου κτιρίου, φτάσαμε στο σημείο να είναι ανάστατη ολόκληρη η σχολική κοινότητα των Χανίων και να στρέφονται μαθητικές κοινότητες η μία εναντίον της άλλης λόγω διαρροών περί μετατροπής υφιστάμενου λυκείου, χωρίς να γνωρίζουμε από πού προέρχονται. Πλέον, δεδομένου ότι η αναγκαία ίδρυση νέου Πειραματικού Λυκείου Χανίων έχει ανελαστική προθεσμία το τέλος του τρέχοντος μηνός, μια μόνο λύση είναι εφικτή. Η συστέγαση της πρώτης τάξης του Πειραματικού Λυκείου με το Πειραματικό Γυμνάσιο, όπως είχε προτείνει ο τέως διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κ. Αμπελάς πριν την παραίτησή του, για ένα έτος. Στη συνέχεια, είτε στέγαση του Πειραματικού Λυκείου σε σύγχρονες προκατασκευασμένες αίθουσες που θα τοποθετηθούν στον χώρο που παραχωρεί το Πολυτεχνείο Κρήτης, είτε μείωση του αριθμού των εισερχομένων μαθητών στο Πειραματικό Γυμνάσιο για το χρονικό διάστημα που θα χρειαστεί έως την κατασκευή νέου κτιριακού συγκροτήματος. Λύσεις υπάρχουν, αρκεί να υπάρχει διάθεση να αναζητηθούν.
*Ο Βασίλης Διγαλάκης είναι καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης, πρ. πρύτανης Πολυτεχνείου Κρήτης, πρ. βουλευτής και υφυπουργός Παιδείας
