»Η «Άκρως Απόρρητη» πρώτη αποστολή και ο Ολλανδός άσος
Εκκωφαντικός ο θόρυβος από τον ορίζοντα και ένα «βέλος» αφήνει µια χαρακιά στον ουρανό… Ένας χειριστής κάτω από την υπόχρυση καλύπτρα του F-16 του ξεκινά µια εναέρια επίδειξη. Ναι, σήµερα, πενήντα χρόνια µετά την πρεµιέρα του, δεν υπάρχει ευρύτερα αναγνωρίσιµο στρατιωτικό αεροσκάφος στον κόσµο.
Στις διάφορες εκδόσεις του το F-16 Fighting Falcon – ή Viper, το επίσηµο προσωνύµιο του – είναι άλλωστε το αεροσκάφος που υπηρετεί µε τους µεγαλύτερους αριθµούς στην ελληνική Πολεµική Αεροπορία. Το λιγνό και αέρινο στην εµφάνιση «Γεράκι» που καθηµερινά υπερασπίζεται τον εναέριου χώρου της Ελλάδας έχει σήµερα τα επίσηµα του γενέθλια και το 1974 µοιάζει µακρινό. Τότε ως General Dynamics YF-16 το αεροσκάφος κέρδισε σε µονοµαχία απέναντι στο έτερο πρωτότυπο Northrop YF-17 µε σχετικά συγκεκριµένη αποστολή. Τελικά το µαχητικό που ήθελαν ανώτερα τότε στελέχη της ΠΑ των ΗΠΑ, η «Fighter Mafia» όπως έµεινε στην ιστορία, το έστεψε νικητή του διαγωνισµού.
Η… ΤΥΧΑΙΑ ΠΡΩΤΗ ΠΤΗΣΗ
Η επίσηµη πρώτη πτήση του General Dynamics YF-16 έγινε στις 2 Φεβρουαρίου του 1974. Το F-16 είναι ένα µαχητικό που γεννήθηκε από τις εµπειρίες των ΗΠΑ στον Πόλεµο του Βιετνάµ αλλά και την εξέλιξη της τεχνολογίας αφού ήταν το πρώτο αεροσκάφος που κινήθηκε χάρη σε ηλεκτρονικά και όχι µηχανικά συστήµατα και έτσι έγινε απίστευτα ευέλικτο. Καθώς στον αέρα στο Βιετνάµ τα F-4 Phantom ζορίζονταν, οι ΗΠΑ ακολούθησαν τελικά την ιδέα κάποιων στελεχών της ΠΑ της χώρας (σ.σ η Fighter Mafia) και τα άλλαξαν όλα.
Οι νέες προτεραιότητες κάλεσαν τις εταιρίες να δηµιουργήσουν ένα φτηνό, ελαφρύ αεροσκάφος που θα έχει τεράστια ενέργεια για αεροµαχίες σε µικρή εµβέλεια ενώ άλλες αποστολές εναέριας υπεροχής θα τις αναλάµβανε το, επίσης νέο, βαρύ δικινητήριο F-15 Eagle µαχητικό. Το 1974 λοιπόν µπήκαν στη µονοµαχία το 1974 και το Northrop YF-17. Με τη νίκη του δεύτερου, τα πρώτα F-16A µπήκαν σε υπηρεσία το 1980 ενώ η διθέσια έκδοση πήρε τον κωδικό F-16B. Τα F-16 εξελίχθηκαν τόσο στα χρόνια µάλιστα ώστε να κάνουν σχεδόν κάθε… δουλειά µαχητικού αεροσκάφους και µε λογικό κόστος χρήσης.
Για να είναι απόλυτα ευέλικτο το F-16, το ασταθές αεροδυναµικά F-16 βασίστηκε στην αυτόµατη λειτουργία ενός νέου Συστήµατος Ελέγχου Πτήσης µε το πρωτοποριακό τότε fly-by-wire σύστηµα χάρη στο οποίο ο πιλότος δεν κινεί το αεροσκάφος µε υδραυλική τεχνολογία αλλά και «ρεύµα». Αυτό έδινε και αξιοπιστία αλλά και ασφάλεια αφού υπολογιστές δούλευαν µαζί µε το χέρι του πιλότου ώστε ένα Γεράκι να πετάει στα όρια. Ο πιλότος αλλάζει κατεύθυνση µε ένα περίεργο χειριστήριο στα πλάγια και το, διάσηµο πια, Hands-On Throttle and Stick (HOTAS) σύστηµα και πετάει µε ευκολία. Στη συνέχεια µάλιστα κάθε άλλο νέο µαχητικό στον δυτικό κόσµο σχεδιάστηκε µε αυτή τη λογική…
ΕΝΑ ΓΕΡΑΚΙ BEST SELLER
Ένας από τους λόγους που το F-16 γιορτάζει τα 50α γενέθλια είναι πως ήταν και από τα πιο «προσιτά» µαχητικά από το 1974 µέχρι σήµερα. Από την πρώτη πτήση µέχρι σήµερα το Viper έχει φτάσει να είναι εξαιρετικά δηµοφιλές αφού περίπου 3000 τεµάχια κάθε έκδοσης από τα περίπου 4.600 F-16 που κατασκευάστηκαν πετούν ακόµη σε κάπου 28 χώρες ενώ 140 επιπλέον F-16 είναι σε παραγγελία από διάφορες χώρες. Σήµερα το µαχητικό παράγεται στο Greenville της Νότιας Καρολίνας µε την έκδοση Block 70/72 να φτιάχνεται για Μπαχρέιν, Σλοβακία και Βουλγαρία ενώ 66 νέα Viper έχει παραγγείλει η Ταϊβάν και άλλα 12 Block 70 θα παραλάβει η Ιορδανία µεταξύ άλλων. Σε Block 70 F-16V αναβαθµίζει αεροπλάνα της η Ταϊβάν, η Σιγκαπούρη, η Νότια Κορέα και φυσικά η Ελλάδα. Η Αµερικανική Πολεµική Αεροπορία έχει περίπου 900 αεροπλάνα σε υπηρεσία που θα επιχειρούν µετά το 2040.
Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ
Οι ικανότητες του αεροσκάφους φάνηκαν νωρίς. Το 1982 ισραηλινά F-15 και ολοκαίνουργια F-16A ενεπλάκησαν πάνω από την κοιλάδα Μπεκάα µε µαχητικά της Συρίας και τα F-16A του Ισραήλ κατέρριψαν 44 συριανά MiG-21 και -23 χωρίς καµία απώλεια. Έναν χρόνο νωρίτερα όµως έγινε το µυστικό πολεµικό ντεµπούτο του µαχητικού. Το λοιπόν 1981 οκτώ F-16A που µόλις είχαν παραδοθεί από το εργοστάσιο στο Ισραήλ βοµβάρδισαν τον υπό κατασκευή πυρηνικό σταθµό του Οσιράκ κοντά στην Βαγδάτη µε 16 απλές σιδερένιες βόµβες Mark 84 τερµατίζοντας το πυρηνικό πρόγραµµα του Σαντάµ Χουσεϊν. Η επιχείρηση έλαβε χώρα στις 7 Ιουνίου του 1981 στα 17 χιλιόµετρα από την πρωτεύουσα του Ιράκ µε έναν παράτολµο σχεδιασµό που δεν θα ήταν εφικτός χωρίς τα F-16 για την ΠΑ του Ισραήλ. Η επίθεση µάλιστα εγκαθίδρυσε το ∆όγµα Μπεγκίν (Begin Doctrine) που δηλώνει ρητά πως το χτύπηµα δεν ήταν µια ανωµαλία συγκριτικά µε έναν κανονικό πόλεµο αλλά «ένα προηγούµενο για κάθε µελλοντική κυβέρνηση του Ισραήλ» σε ότι αφορά πυρηνικά όπλα. Το πως τα F-16A εκτέλεσαν την αποστολή αποτέλεσε παράδειγµα σχεδιασµού για χρόνια.
Ο ΑΣΟΣ
Ο Steven De Vries, ο διάσηµος «Vrieske» της Βελγικής Πολεµικής Αεροπορίας ήταν ο πρώτος πιλότος F-16 έξω από τις ΗΠΑ που ξεπέρασε τις 5.000 πτήσης στο πανίσχυρο Viper. Είναι ο έκτος πιλότος στον κόσµο και πρώτος µη Αµερικανός που ξεπέρασε αυτό το όριο σε F-16. Ο Vrieske των «Tigers» Squadron της Αεροπορικής Βάσης άρχισε την καριέρα του στα F-16 στα 21 και ως Βέλγος πιλότος επιδείξεων αεροσκάφους F-16 για την περίοδο 2022-2024 βρέθηκε πρόσφατα σε ελληνικό αεροπορικό σόου στην Ελλάδα όπου παρουσίασε τα απόλυτα χαρακτηριστικά πτήσης του 50χρονου πια µαχητικού.
Ο Βέλγος άσος του F-16 που πέρα από πιλότος επιδείξεων του F-16 Dream Viper είναι πιλότος – εκπαιδευτής και πετά επιχειρησιακά µε αεροσκάφη F-16 από το 1995, µίλησε στο ραδιόφωνο του ΑΠΕ- ΜΠΕ «Πρακτορείο 104.9FM». «Το 2021 έγινα Πιλότος Επιδείξεων Αεροσκάφους F-16. Είναι ρόλος αρκετά διαφορετικός καθώς δεν είναι µια δουλειά που αφορά µόνο την πτήση. Συναντάς πολύ κόσµο, πρέπει να συνοµιλήσεις µε τα ΜΜΕ, πρέπει να ικανοποιήσεις το κοινό, φυσικά, πρέπει όµως και προκαλέσεις ενθουσιασµό στους νέους, να καταφέρεις να τους κάνεις να συναρπαστούν σε ότι αφορά τα αεροσκάφη και την πτήση αλλά και την Αεροπορία γενικά! Αυτό είναι που προσπαθούµε να κάνουµε, να φυτέψουµε τον «σπόρο» και να προσδοκούµε αυτός να µεγαλώσει και να δούµε άτοµα να θέλουν να έρθουν στην Αεροπορία», ανέφερε τονίζοντας πως η σχέση του µε F-16 είναι µια σχέση συναρπαστική αφού κάθε επίδειξη των πτητικών δυνατοτήτων του αεροσκάφους του θυµίζει «πόσο οραµατιστές ήταν οι σχεδιαστές του µαχητικού» πριν πολλά χρόνια.
O Vrieske χαρακτήρισε την πτήση µε F-16 ως µια «συναρπαστική δουλειά», και εξήγησε πως για νέα άτοµα στην ηλικία των 14- 15 υπάρχει ως εισαγωγή στην πτήση ο Αεροπροσκοπισµός ώστε να «µπορούν να έχουν µια γεύση του τι σηµαίνει να είναι κανείς στην Αεροπορία, να είναι χειριστής ενός αεροσκάφους…». Όσο για την Ελλάδα και την ΠΑ της; «Έχω να πω µόνο καλά πράγµατα. Αγαπώ την Ελλάδα, την αγαπώ για το φαγητό της, όπως και για τον κόσµο της… Γνωρίζω µερικούς Έλληνες πιλότους από Πολεµικές Μοίρες, κάτι που έχει γίνει και µέσα από τις συναντήσεις Tiger Meet και τους εκτιµώ βαθύτατα», σχολίασε.
Όλα αυτά πριν εισέλθει στο κόκπιτ του «Γερακιού» του και καθώς ένα ακόµη F-16, 50 χρόνια µετά την πρώτη πτήση, απαστράπτον βγαίνει από τη γραµµή παραγωγής του στο Greenville της Αµερικής…
