Περί φιλοπατρίας, Ιστορίας και Γεωγραφίας

Aγαπώ την πατρίδα μου! Όλοι οι άνθρωποι αγαπούν την πατρίδα τους, θα μου πείτε! Και μάλιστα πιο πολύ από όλους τους τόπους που έχουν επισκεφτεί στη ζωή τους.
Ενώ θυμάμαι ένα δάσκαλο από το δημοτικό σχολείο που συνέδεε την φιλοπατρία με την “παπαγαλία” της Ιστορίας και της Γεωγραφίας ή της Πατριδογνωσίας όπως συνήθιζαν να τη λένε στις πρώτες μας σχολικές τάξεις, τα τελευταία χρόνια κάποιοι πολιτικοί μας, όπως λένε όσοι ασχολούνται περισσότερο από μένα με τα κοινά, την έχουν συνδέσει με την καταβολή των φόρων και την έκδοση (ή συλλογή) αποδείξεων…
Ποιος έχει δίκιο; Ας τα βάλουμε κάτω και να ιδούμε! Εάν, λοιπόν, συνυπολογίσουμε και το γεγονός ότι ποτέ δεν αρέσει στον κόσμο η στείρα “παπαγαλία” των κακογραμμένων σχολικών βιβλίων και η πληρωμή της βαριάς φορολογίας, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η Ιστορία και η Γεωγραφία, άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους, καλλιεργούν και ενισχύουν την φιλοπατρία μας περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, αρκεί να μην διανθίζονται από ανούσιες και άχρηστες λεπτομέρειες και σοβινιστικές “κορώνες”.
Η Ιστορία, από τη μια, μάς διδάσκει, εάν τείνουμε ευήκοα ώτα, τη διαδρομή ενός λαού ή έθνους στο χρόνο, μάς γνωρίζει τα σημαντικότερα (οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά, πνευματικά, καλλιτεχνικά κ.α.) γεγονότα και τα πρόσωπα που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο ανά εποχή και κοινωνία. Η Γεωγραφία, από την άλλη, εάν έχουμε τα μάτια ορθάνοιχτα, μάς γνωρίζει τον κάθε τόπο και μας μαθαίνει το φυσικό του περιβάλλον και τα οικονομικά και ανθρωπολογικά χαρακτηριστικά του.
Για να κατανοήσεις την Ιστορία, χρήσιμο πάντα πολύ είναι το να παρατηρείς τα κάθε είδους ιστορικά ευρήματα και εξ αυτών να καταλαβαίνεις πώς ζούσαν οι άνθρωποι των περασμένων εποχών στην πατρίδα σου μόνος σου δίχως να έχεις ανάγκη τη στείρα αποστήθιση από ένα υπό την επήρεια πολλών και διαφόρων παραγόντων (ιδεολογία, κοινωνική τάξη π.χ.) και σκοπιμοτήτων (αν προορίζεται δηλαδή για σχολικό εγχειρίδιο ή για ενήλικες φιλίστορες) γραμμένο ιστοριογραφικό πόνημα. Για τη Γεωγραφία, πολύτιμη είναι – αντί για το βιβλίο – η βοήθεια που θα σου έδινε ο εντοπισμός σε ένα χάρτη καταρχάς και η επιτόπια επίσκεψη κατόπιν για τα μέρη της χώρας σου των οποίων θα ήθελες να μάθεις τη χλωρίδα, τις φυσικές ομορφιές και τους ανθρώπους.
Και κάπου εδώ ας τελειώσει και το σημερινό μας σημείωμα, διαλέγοντας στον επίλογό μας να ιδούμε με λίγες λέξεις τη χρησιμότητα και της Ιστορίας και της Γεωγραφίας, οι οποίες ας μην λησμονούμε ποτέ ότι είναι αλληλένδετες. Από τη χρησιμότητα αυτή, λοιπόν, προβάλλει και η δυνατή σχέση τους με την φιλοπατρία.
Έτσι, μαθαίνοντας την Ιστορία, ξέρεις καλά το παρελθόν του τόπου σου και μπορείς να τον προστατεύεις απ’ όσους προς ίδιον συμφέρον επιθυμούν να παρερμηνεύουν ή να βεβηλώσουν ή να χαλκεύσουν την ιστορική του πορεία. Γνωρίζοντας, ταυτόχρονα, και τη Γεωγραφία, μπορείς να προφυλάξεις την φύση της πατρίδας σου απ’ όσους ορέγονται να την καταστρέψουν ή να την καταπατήσουν ενδιαφερόμενοι μονάχα υπέρ του δικού τους κέρδους…