Αμφιλόχιος † Μητροπολίτης Κισάμου και Σελίνου
Καζίνο, σύμφωνα με τα όσα είδαν το φως της δημοσιότητας, αποφασίζεται να δημιουργηθεί στην Κρήτη, ως και σε άλλα μέρη της Πατρίδας μας. Προφανώς, με το επιχείρημα της «ανάπτυξης» του τόπου και της «προβολή» της Μεγαλονήσου, με την προσέλκυση και προσέλευση οπαδών του τζόγου.
Kαι μάλιστα, όπως ακούγεται, οι παίχτες θα μπορούν να δανειστούν από το καζίνο έως και το ποσό των πενήντα χιλιάδων Ευρώ (50.000,00) €! γιατί άραγε; Μήπως για να… «διευκολυνθούν» να ολοκληρώσουν την αυτοκαταστροφή τους και όχι μόνον; Στο άκουσμα αυτό γεννώνται, εύλογα φαντάζομαι, πολλά ερωτήματα. Το πρώτο, σε ότι αφορά τον τόπο και το νησί μας. Διερωτώμαι: δεν υπάρχουν άλλοι τρόποι ανάπτυξης και προβολής αυτού του… επίγειου παράδεισου που λέγεται Κρήτη; Οι κάμποι, τα βουνά και τα λαγκάδια, οι δαντελωτές παραλίες, η χλωρίδα και η πανίδα, το φυσικό κάλλος, η ιστορία, οι παραδόσεις και ο πολιτισμός, όλος αυτός ο ακένωτος πλούτος και ομορφιά που αγκαλιάζουν το νησί από άκρου σε άκρον, δεν αρκούν, μέσα από ισόρροπη ανάπτυξη, να γίνουν αιτία και πηγή πολιτισμού και ανάπτυξης;
Το δεύτερο και ίσως κρισιμότερο ερώτημα: Τελικά.. τί είναι πολιτισμός, ανάπτυξη και πρόοδος; Γιατί αν αμαρτία είναι, πρώτα απ΄ όλα, η πτώση του ανθρώπου από ένα απίστευτα ανώτερο ύψος και η άρνηση της «ύψιστης κλίσεως» του, τότε τι μπορεί όλα αυτά να σημαίνουν σ΄ένα πολιτισμό ο οποίος αγνοεί και αρνείται αυτό το «ανώτερο ύψος» και αυτή την «κλήση»; Ίσως, επιχειρηματολόγησε συνομιλητής μου, χρειάζεται να αποδεχθούμε ότι ζούμε σε εποχή όπου τίποτα πια δεν μπορεί να μας ξαφνιάσει: καμιά αιρετική δοξασία, καμιά ανατρεπτική «πρόοδος», καμιά βλάσφημη καλλιτεχνική εκκεντρικότητα, κανένα σκάνδαλο. Όλα τα έχουμε συνηθίσει. Η συχνή επανάληψη τους τα έχουν κάνει να χάσουν το «πλεονέκτημα» της πρόκλησης. Αυτή η αντιμετώπιση των πραγμάτων, ανταπάντησα, θα μπορούσε να ήταν αποτέλεσμα πνευματικής ωριμότητας ή, ακόμη, φυγής από κάθε ενδιαφέρον για τα ανθρώπινα πράγματα, λόγω του ότι έχουμε αναχθεί σε ένα ανώτερο νόημα για τη ζωή μας. Φοβούμαι όμως πως δεν ισχύει τίποτα απ΄ όλα αυτά. Η κατάστασις αυτή μοιάζει να είναι αδράνεια των ψυχικών και πνευματικών αντανακλαστικών λόγω κορεσμού από αναφομοίωτες πληροφορίες που μιλούν για αλλεπάλληλα τραγικά και προκλητικά γεγονότα. Ο τρόπος ζωής που προβάλλεται και στις κοινωνίες μας συγκροτείται γύρω από το γενικό κλίμα των εξορθολογισμένων αντανακλαστικών του «έτσι κάνω γιατί έτσι πρέπει να κάνει ο κάθε σύγχρονος άνθρωπος». Και γι΄ αυτό έχουμε πειστεί ίσως ότι πνευματικά είμαστε μια ανερμάτιστη, ακυβέρνητη κοινωνία, που διαρκώς θεσπίζει νόμους για να διασφαλίζει ακόμα καλύτερα την ακυβερνησία της. Αιτία του φαινομένου; Είναι του κόσμου που έχασε την καρδιά και περιορίστηκε στην λογική, που άφησε την φυσικότητα της ζωής και δουλώθηκε στην τεχνική, που έχασε τον Θεό και φυλακίστηκε στις ιδεολογίες της φιλαυτίας, στο κυνήγι του μέγιστου κέρδους, στην επιδίωξη της ευδαιμονίας και της ευζωίας.
Μήπως λοιπόν, όπως εύστοχα σημειώθηκε, ο πολιτισμός αυτός έχει βάλει την ανθρώπινη ύπαρξη στην κλίνη του Προκρούστη και αφού την αποκεφάλισε, έτσι ώστε να χωράει μέσα στις μεταφυσικές του προϋποθέσεις, στην συνέχεια αγωνίζεται να θεραπεύσει τις συνέπειες του «αποκεφαλισμού» με τα πολλά και ποικίλα ανθρώπινα κατασκευάσματα και ιδεολογήματα του; Μήπως είναι ελαφρότητα και ανωριμότητα για κάθε ώριμο και σκεπτόμενο άνθρωπο, να αποδέχεται απροβλημάτιστα πρότυπα και συμπεριφορές ενός πολιτισμού, που κρινόμενος σε υπαρξιακό επίπεδο, είναι χαρακτηριστικά φτωχός, μοιάζει περισσότερο με «πολιτισμό θανάτου» και λιγότερο οδηγεί στο φως και το ξέφωτο της ελπίδας; «Αλλοίμονο… τί ελευθερία θα φτιάξω εγώ που θεωρώ την μόδα αρετή και την ελαφρότητα την ονομάζω τόλμη; Ποιά ελευθερία θα προσφέρω στον κόσμο, εγώ που μη θέλοντας να συλλογιέμαι ελεύθερα, δεν ξέρω πως να συλλογιέμαι σωστά; Εγκλωβισμένος σε εύκολες ιδέες, σε εντυπωσιασμούς…. κυνηγώντας χίμαιρες και ακολουθώντας κενόδοξα ινδάλματα… Δεν κοιτώ το φως κατάματα γιατί κυκλοφορώ με γυαλιά ηλίου και στο σκοτάδι, δεν έχω οράματα γιατί τα όνειρα μου περιορίζονται στο ταμπελάκι μιας φίρμας…. δεν θέλω να βελτιωθώ γιατί μπορώ να γίνω γνωστός χωρίς ιδιαίτερο κόπο…», σημειώνει σύγχρονος στοχαστής.
Κλείνοντας τον φτωχό αυτό συλλογισμό μας και ως απάντηση σε όσους θα σπεύσουν και πάλι να μας προσάψουν την ταμπέλα περί δήθεν… «πολιτικού λόγου», αφού τους παραπέμψουμε σε κείμενα μας παλαιότερων εποχών όπως: «Η Ελλάδα ξεριζώνει την ψυχή της»;, «Η άλλη…. «άλωση», κ.α., δανειζόμαστε λόγια του μακαριστού μεγάλου Γέροντος Μωυσέως του Αγιορείτου: «..Να μην έχεις άποψη για τίποτε, να σιωπάς συνεχώς, να συμφωνείς και όταν δεν συμφωνείς, μόνο και μόνο για να περνάς καλά, είναι άνανδρο και ανέντιμο… Ο κόσμος να περιμένει εναγώνια να υψωθεί μια φωνή σοβαρή, συνετή, σεμνή, διακριτική, γνήσια, αληθινή, όταν όλα γύρω καταστρέφονται, και να ακούς λόγους περί ωραίας και ιερής σιωπής. ……Όσοι δεν μιλούν δίνουν τη θέση τους σε αυτούς που δεν πρέπει να μιλούν. ….Είναι ανάγκη να λύσουν τη σιωπή τους ορισμένοι ιθύνοντες, για να πληροφορήσουν υπεύθυνα τους σε μεγάλη απορία ευρισκόμενους. ….Ο κόσμος δεν είναι κουτός. Δεν ξεγελιέται εύκολα πάντοτε. Να τη χαρακτηρίζεις τη σιωπή ως προερχόμενη από σεμνότητα και ταπεινότητα δεν πείθεις, όταν όλα καίγονται γύρω σου τόσο γρήγορα».
