Ο σκοπός του διαλόγου -που έγινε στο Ρέθυμνο το 2009- ήταν η επανεξέταση αδυναμιών του εκπαιδευτικού συστήματος, η ανάδειξη πτυχών που πρέπει να εξετασθούν εκ νέου και προτάσεις λύσεων.
Σε καλάθια αχρήστων πήγαν οι προσεγμένες εισηγήσεις καθηγητών από πολλά Ελληνικά Πανεπιστήμια. Εισηγήσεις που αποδέχονταν ευθύνες για τα χάλια του εκπαιδευτικού μας συστήματος και πρότειναν διεξόδους.
Παρακολούθησα τη συνάντηση στο Πανεπιστήμιο Ρεθύμνου, κατέγραψα όλες τις απόψεις και τις παρουσίασα στα Χανιώτικα Νέα.
Και τι έγινε από τότε; Νέες Σχολές ιδρύθηκαν, άλλες καταργήθηκαν, άλλες ενοποιήθηκαν ή άλλαξαν όνομα.
Στην ουσία, όμως δεν άλλαξε προσανατολισμό το σύστημα, ούτε κατάκτησε μια μοναδική πορεία. Ετσι σήμερα δεν γνωρίζουμε τι προσφέρει η Παιδεία μας, τι αξιολογεί και πώς αξιολογείται.
Στο σημείωμα παραθέτω τις εισηγήσεις του 2009 για να κρίνουν οι αναγνώστες της επόμενης μέρας (σήμερα) την Παιδεία μας. Επίσης, καταγράφω ένα πρόσφατο χανιώτικο περιστατικό που αναδεικνύει τις χαοτικές διαφορές στη διδασκαλία.
Περί Παιδείας Διάλογος, Ρέθυμνο, 2009
Στο μήνυμά της η υπουργός Παιδείας Διαμαντοπούλου τόνισε «στόχος μας είναι το σχολείο να είναι ανοικτό στην κοινωνία με λογοδοσία κι αξιολόγηση όλων κι ο κόσμος του σχολείου να είναι το σχολείο του κόσμου».
Ομιλητές ανάφεραν ότι ο διάλογος που γίνεται από τους εκάστοτε υπουργούς Παιδείας είναι αναποτελεσματικός και προσχηματικός.
• Η καθηγήτρια Στραταριδάκη παραδέχθηκε ότι τα Ελληνικά Α.Ε.Ι. είναι χαμηλά στην παγκόσμια κατάταξη για την έρευνα και πρότεινε να επαναπροσδιοριστούν οι στόχοι του Πανεπιστημίου.
• Ο καθηγητής Δ. Τσάτσος τόνισε ότι η πολιτειακή επιλογή «Ευρώπη υποχρεώνει τις κατ’ ιδίαν λειτουργίες της εθνικής πολιτείας στο πλαίσιο του συντάγματος της να κάνει επιλογές με ευρωπαϊκό προσανατολισμό».
• Ο καθηγητής Καζαμίας πρότεινε την υιοθέτηση μιας νέας ουμανιστικής – ανθρωπιστικής παιδείας που θα καλλιεργεί χωρίς περιορισμούς τις επιστήμες και τις τέχνες. Είπε «Να προτάξουμε την Παιδεία της ψυχής τον homo civilus σε αντίθεση με τον homo economicus».
• Ο καθηγητής Ξωχέλης τόνισε ότι η σκοποθεσία της εκπαίδευσης είναι ένα σύνθετο πολυδιάστατο πρόβλημα. Ζήτησε την αποδέσμευση από κηδεμονίες, την ανάπτυξη της αυτοτελούς σκέψης, την κατανόηση της διαφορετικότητας, την καλλιέργεια της κοινωνικής ευθύνης, της φιλειρηνικότητας, του σεβασμού του περιβάλλοντος και των ανθρωπίνων αξιών.
• Ο καθηγητής Μπουζάκης παρουσίασε επιγραμματικά γιατί οι Φινλανδοί πρωτεύουν στην αξιολόγηση του εκπαιδευτικού τους συστήματος και ισχυρίσθηκε ότι δεν μπορούμε να τους μιμηθούμε επειδή έχουμε διαφορετικό ιστορικό-κοινωνικό πλαίσιο.
• Ο καθηγητής Ματθαίου ανάλυσε τις διαφορετικές αναγνώσεις των όψεων της παγκοσμιοποίησης. Τόνισε ότι «Δεν μπορεί το σχολείο να πάει κόντρα στην κοινωνία!», γι’ αυτό είναι ανάγκη να μάθουμε να συνδιαλεγόμαστε, να συνθέσουμε απόψεις αφού υπάρχουν περιθώρια συμβιβασμού.
• Ο καθηγητής Γκότοβος παρουσίασε την κουλτούρα που έχει αναπτυχθεί στα σχολεία κι ότι δεν υπάρχει σύστημα εξωτερικής εποπτείας που να χαρτογραφεί την αποκλίνουσα πραγματικότητα. Τόνισε «η εκπαιδευτική πολιτική ασκείται ερασιτεχνικά επειδή δεν υπάρχουν στοιχεία πάνω στα οποία θα μπορούσε να χαραχθεί. Δεν υπάρχει κίνημα εκπαιδευτικών για την άνοδο του επιπέδου της εκπαίδευσης».
• Ο καθηγητής Τερζής ζήτησε να αποκτήσουμε μπούσουλα στη Παιδεία. Αναρωτήθηκε αν υπάρχει εφαρμοστέα κομματική εκπαιδευτική πολιτική και τόνισε ότι οι διαφοροποιήσεις τους δεν είναι σημαντικές. «Πιστεύω» είπε «ότι στο σχολείο είναι διάχυτη η γραφειοκρατική αντίληψη».
• Ο καθηγητής Πυργιωτάκης ζήτησε να αποκεντρωθεί το εκπαιδευτικό σύστημα. Είπε «τώρα είναι ευκαιρία να δημιουργηθούν Περιφερειακά Συμβούλια Εκπαίδευσης και Περιφερειακά Παιδαγωγικά Ινστιτούτα».
• Ο καθηγητής Μπρούζος υποστήριξε «Είναι επιτακτική ανάγκη να υπάρχει ψυχοκοινωνική υποστήριξη μαθητών, γονέων και εκπαιδευτικών».
• Ο καθηγητής Κωνσταντίνου ανάλυσε τα συμπτώματα παρακμής του σχολείου. Επισήμανε ότι στις καθηγητικές σχολές προσφέρονται 1-2 μαθήματα παιδαγωγικής γι’ αυτό η κατάρτιση των φοιτητών είναι από ανεπαρκής μέχρι ανύπαρκτη. Κατήγγειλε τη μονόπλευρη διδακτική προσέγγιση της γνώσης, την αξίωση για μνημονική ικανότητα και τη στρεβλή αντίληψη και πρακτική της αξιολόγησης των μαθητών
• Η καθηγήτρια Κουτσελίνη ανάφερε ότι τα αναλυτικά προγράμματα είναι ετεροβαρή, ασύγχρονα, ασυνεχή κι ασυνεπή. Τόνισε ότι οι εκπαιδευτικοί έφθασαν στο σημείο να διδάσκουν βιβλία κι όχι παιδιά. Ζήτησε η εκπαίδευση να μη αποκλείει και να γίνει πράξη το μήνυμα της Ουνέσκο «δικαίωμα στη συμμετοχή στο σύγχρονο κόσμο».
• Ο καθηγητής Κασσωτάκης- πρώην πρόεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου- ανάφερε ότι οι καινοτομίες που εισηγήθηκε, το 1994, για την αξιολόγηση των μαθητών έγιναν Π.Δ. αλλά δεν εφαρμόστηκαν επειδή αντέδρασαν οι συνδικαλιστές. Κι ότι η πρόταση του για αξιολόγηση των εκπαιδευτικών χάθηκε
Στα Χανιά σήμερα
Προ ημερών συναντήθηκαν δύο οικογένειες των οποίων τα συνομήλικα παιδιά πηγαίνουν σε διαφορετικά τμήματα στο ίδιο σχολείο.
Κι ανακαλύπτουν το εξής παράδοξο:
Το ένα παιδί δεν έγραψε κανένα τεστ από το Σεπτέμβριο 2018, ενώ το άλλο έγραψε 50 τεστ.
Είναι φανερό ότι ο εκπαιδευτικός του πρώτου παιδιού ακολουθεί μια μαθητοκεντρική προσέγγιση, ενώ ο εκπαιδευτικός του δεύτερου παιδιού ακολουθεί μια δασκαλοκεντρική προσέγγιση.
Το αποτέλεσμα είναι το πρώτο παιδί να είναι χαλαρό και ευτυχισμένο, ενώ το δεύτερο να ζει στο άγχος αφού δίνει εξετάσεις 2-3 φορές κάθε εβδομάδα από το Σεπτέμβρη 2018 μέχρι σήμερα.
