• «Δεν έχω στην εξουσία μου, παρά εικοσιτέσσερα μολυβένια στρατιωτάκια, τα εικοσιτέσσερα γράμματα της αλφαβήτας, θα κηρύξω επιστράτευση, θα σηκώσω στρατό, θα παλέψω με το θάνατο» [Ο Ν. Καζαντζάκης στον καθηγητή/Ακαδημαϊκό Άγγελο Θ. Αγγελόπουλο, όταν συναντήθηκαν στην Antibes (1948)]
Η ΦΑΣΑΡΙΑ ερχόταν από το υπόγειο του παλιού τυπογραφείου. Κλειστό για χρόνια χρησίμευε σαν αποθήκη. Πριν μεταφερθούν τα πολύτιμα υπάρχοντά του στο νεόχτιστο «Μουσείο Τυπογραφίας» που λαμπρύνει την πόλη, ένας ετερόκλητος κόσμος μεταλλικών στοιχείων, μηχανών, χαρτιού και μελάνης βασίλευε εκεί.
ΤΩΡΑ βλέπεις συσσωρευμένους παλιούς τόμους εφημερίδων, διάφορα έντυπα, σκόρπια χειρόγραφα, ένθετα, διαφημίσεις κι αφιερώματα. Όλα αναπαύονται «εν ειρήνη»! Έτσι τουλάχιστον δείχνουν! Στη μεγάλη πεσμένη ξύλινη κάσα βρίσκονται ανάκατα σε «κουτάκια» παλιά ελληνικά μεταλλικά γράμματα, σημεία στίξης, γραμμές, μολύβια. Αγκαλιασμένα κεφαλαία με μικρά γράμματα, καλλιγραφικά με πεζά, τονούμενα με άτονα σε «ταξιδεύουν» σε άλλους κόσμους. Ό,τι ακριβώς συμβαίνει με τα παλιά αγάλματα στα μουσεία ή τα σκονισμένα βιβλία στις βιβλιοθήκες… Από το υπόγειο έβγαινε μια έντονη οσμή κλεισούρας και μούχλας. Και εντονότερη ήταν η απουσία κάποιου μέλλοντός του. Παράμερα, σε μια γωνιά κείτονται μισοφαγωμένες γραμματοσειρές και αριθμοί… Τι τα θέλετε; Οι ηλεκτρονικές μοντέρνες «έξυπνες» συσκευές, με τις νέες άυλες γραφές και το πληκτικό μονοτονικό τους σύστημα, τα απαίσια greeklish που ξεπετάγονται και τους νέους αριθμούς τους κυριάρχησαν παντού.
…ΕΚΕΙΝΗ, λοιπόν, τη νύχτα έγινε στο υπόγειο κάτι το συνταραχτικό! Κάποιος υπάλληλος της εφημερίδας κατέβηκε στο υπόγειο και άδειασε πάνω από τα ελληνικά γράμματα τα τελευταία άχρηστα μεταλλικά στοιχεία, κάτι παλιά γράμματα του λατινικού αλφάβητου. Τότε έγινε ο χαμός:
-«Δεν θέλουμε πρόσφυγες εδώ»!, φώναξε το ελληνικό Ο. Και δίνοντας περίπου το σύνθημα γενικής διαμαρτυρίας παρακίνησε τα μικρά να βάλουν τις φωνές. Μπήκε στη μέση, σαν άλλος Νέστορας, το Ν και τους είπε: «Βρε παιδιά, γράμματα είναι κι αυτά, ας τα δεχθούμε για λίγο». Δεν συμφώνησαν τα υπόλοιπα. Διχάστηκαν, και ξέσπασαν «ταραχές» στην κάσα:
ΤΑ κεφαλαία Α, ελληνικό και λατινικό που αυτοχρίστηκαν αρχηγοί των άλλων, άρπαξαν το καθένα τα Ι τους μετατρέποντάς τα σε ακόντια! Το ελληνικό άδραξε και το Θ ως ασπίδα, ενώ το λατινικό μόλις πρόλαβε να αρπάξει το D και να μισοκαλυφθεί. Το ελληνικό Υ πέρασε ένα σκληρό λάστιχο στη διχάλα του κι έγινε θανατηφόρα σφεντόνα, ενώ το λατινικό R μετατράπηκε σε παρατηρητήριο έχοντας στην πλάτη το μικρό f τσιλιαδόρο στη μάχη. Το χειρότερο ήταν ότι και τα σημεία στίξης με τους τόνους και τα πνεύματα μπήκαν στον καβγά. Ειδικότερα τα πνεύματα (ʾʿ) ανέβαιναν στα μικρά ελληνικά φωνήεντα και τα τρέλαιναν, αφού αυτά δεν ήξεραν με ποιό γράμμα να ταυτιστούν.
ΜΑΧΕΣ «ομηρικές» να δουν τα μάτια σας! Το λατινικό Χ άρπαξε το ελληνικό Ξ από τη μέση ρίχνοντάς το κάτω, το Ω κυνήγησε και στρίμωξε με μανία το W, το Φ έλιωσε το p και το d με «ρακετιές», ενώ το Ψ τρύπησε με τις ακίδες του το Q που έσκασε σαν μπαλόνι!
ΤΟ ΠΑΝΔΑΙΜΟΝΙΟ συνεχίστηκε όλη τη μέρα: τα ελληνικά β, δ και ε πήραν στο κυνήγι τα λατινικά b, q και e αιχμαλωτίζοντάς τα, ενώ το η έπεσε πάνω στο i και το «φυλάκισε». Το λατινικό s σύρθηκε τότε σαν φίδι και με τη βοήθεια του μπαμπά του (S) έζωσαν το γ, το ζ, το ν και το λ. Η κλαγγή και οι αλαλαγμοί της μάχης ακούγονταν ώρες σε όλη τη γειτονιά…
ΠΡΙΝ έλθουν «οι Λατίνοι», τις άλλες νύχτες του χειμώνα, τα ελληνικά γράμματα κούρνιαζαν το ένα στην αγκαλιά του άλλου. Περνούσαν ήρεμα. Βέβαια, κι άλλοτε είχαμε μικροτσακωμούς μεταξύ τους: πότε επειδή τα σύμφωνα παραμιλούσαν στον ύπνο τους, πότε επειδή κάποια δύστροπα φωνήεντα τσίριζαν όταν κανένα σύμφωνο δεν τα πλησίαζε! Μα, το αποψινό με τους «παρείσακτους» δεν ξανάγινε. Ήταν τόσο απαράδεκτη η κατάσταση που στο τέλος η γειτονιά κάλεσε την αστυνομία!
Ο ΑΣΤΥΝΟΜΟΣ που κατέβηκε στο υπόγειο, αναζήτησε τους πρωταίτους. Παρουσιάστηκαν τα δυο αντίπαλα Α, πέταξαν τα όπλα τους. Πρώτα μίλησε το ελληνικό:
-«Δεν θέλουμε πρόσφυγες εδώ. Να πάνε αλλού! Aς φτιάξει το αφεντικό που τα΄στειλε άλλες υποδομές, μακριά από μας».
-«Δεν είμαστε πρόσφυγες και δεν το κουνάμε από δω», αντέτεινε το λατινικό Α. «Είμαστε από το ίδιο σόι, από την ίδια μήτρα, το ίδιο υλικό. Σε πολλά από μας ρέει το ίδιο «αίμα»… Η θέση μας είναι εδώ!». Στην επιμονή τους ο αστυνόμος τα οδήγησε στο τμήμα για διευκρινίσεις! Ο διευθυντής της αστυνομίας άκουσε προσεκτικά τα επιχειρήματα των δυο αρχηγών. Διαπίστωσε χάσμα, όχι όμως αγεφύρωτο! Σύστησε στο ελληνικό Α να αδειάσει ένα «διαμέρισμα» της κάσας και να στιβάξει εκεί όλα τα ομόηχα Ι (Υυ, Ηη, ει, οι, υ, ι) ή τα Ε (ε, αι) ή τα σημεία στίξης με τους τόνους και τους αριθμούς. Πρότεινε ακόμη, το κάθε ελληνικό γράμμα να φιλοξενήσει το αντίστοιχο λατινικό: το α να πάρει κοντά του το a, το β το b, το γ το g, το ζ το j κ.λπ.
ΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑ του δ/ντή φαινόταν λογικό, αφού, όπως ο ίδιος τόνισε, και στην καθημερινή ζωή –διαδίκτυο, τηλεόραση, εφημερίδες, smartphones, Iphones, Tablets, βιβλία, «συνομιλίες» κ.λπ.- στα μεν ελληνικά κείμενα παρεισφρέουν πολλές «λατινογενείς» λέξεις (camping, slogan, souvenir, love, de facto, show…), στα δε ξενόγλωσσα έχουμε ελληνικές «λατινογράμματες» λέξεις (democracy, astrology, philosophy, theater, drama, comic, poesy, τύρβη (turbo), παύση (pause), εύρηκα (eureka) κ.ά.)
-«Είστε υποχρεωμένα να συνυπάρχετε», κατέληξε. «…Και ποιος ξέρει, αν κάποια μέρα το καθένα σας δεν γίνει περιζήτητο σε κάποιο μελλοντικό «Μουσείο Τυπογραφίας»; Δίπλα σας θα υπάρχει το παλιό συνθετήριο, θα έρχεται ο συνθέτης, θα φτιάχνει με σας τις πιο ωραίες αράδες, θα σας παίρνει ο σελιδοθέτης, μετά ο διορθωτής… Θα σας μελανώνουν και στο τέλος θα «παράγετε» μια όμορφη σελίδα! Η ζωή σας θα αποκτήσει άλλο νόημα, θα έρχεστε σε επαφή με κόσμο και παιδιά, θα «διδάσκετε» ένα ωραίο παρελθόν, θα ζειτε πολιρισμένα…»
ΕΤΣΙ συμφιλιώθηκαν τα παλιά ελληνικά και λατινικά στοιχεία και έληξε ο πιο παράξενος Πόλεμος στον κόσμο! Υπογράφηκε συμφωνία «διαρκούς» ειρήνης και στη θέση του παλιού υπόγειου στήθηκε το περίλαμπρο «Μουσείο Τυπογραφίας» που κοσμεί σήμερα την πόλη μας.
* Για τα 650 χρόνια (3 Φεβρουαρίου 1468) από το θάνατο του εφευρέτη της Τυπογραφίας Γουτεμβέργιο (Gutenberg). Μικρό αφιέρωμα στους ιδρυτές του “Μουσείου Τυπογραφίας” Χανίων, Γιάννη και Ελένη Γαρεδάκη- και στη σημερινή δ/ντριά του, την Eλια.
(Στ.Γ.Κ.)
