ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΩΝ ΧΑΝΙΩΤΙΚΩΝ ΝΕΩΝ
Εκδόσεις διαθέσιμες για παραγγελία στο shop.haniotika-nea.gr
Η διαρκής προσπάθεια ανάδειξης της τοπικής ιστορίας που με συνέπεια κάνουν τα “Χανιώτικα νέα” είναι γνωστή στους περισσότερους αναγνώστες της εφημερίδας. Στο πλαίσιο αυτό, τα “Χανιώτικα νέα” και το Μουσείο Τυπογραφίας Γιάννη και Ελένης Γαρεδάκη έχουν προχωρήσει στην έκδοση βιβλίων που καταγράφουν στοιχεία που αφορούν την ιστορία, τη λαογραφία, άγνωστες ιστορίες, πρωτότυπες μελέτες κ.ά. Οι εκδόσεις αυτές είναι διαθέσιμες στο e-shop που υπάρχει στην ιστοσελίδα της εφημερίδας στο www.haniotika-nea.gr και μάλιστα σε εξαιρετικά προσιτές τιμές.
Τα βιβλία μας:
• Ποδοσφαιρικό ημερολόγιο Χανίων (1898 – 1945),
Αγησίλαος Κ. Αλυγιζάκης έκδοση Χανιώτικα νέα, 2020
Πότε εμφανίστηκε το ποδόσφαιρο στα Χανιά; Ποιά ήταν η ονομασία της πρώτης χανιώτικης ποδοσφαιρικής ομάδας, η οποία απεικονίζεται στη φωτογραφία του Περικλή Διαμαντόπουλου το 1906 στο φωτογραφικό λεύκωμα του «Χρυσοστόμου»; Πότε έγινε το πρώτο πρωτάθλημα; Πως ήταν οργανωμένο το προπολεμικό ποδόσφαιρο, που και πως παίζονταν οι αγώνες; Ποιές ήταν οι πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές επιρροές, σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, στις τοπικές ομάδες και στη διεξαγωγή των πρωταθλημάτων; Αυτά τα ερωτήματα επιχειρεί να απαντήσει το βιβλίο αυτό, καθώς δεν υπάρχει καμία έρευνα για την προπολεμική ιστορία του χανιώτικου ποδοσφαίρου. Ενα πολύτιμο αφήγημα της παιδικής ηλικίας του χανιώτικου ποδοσφαίρου, ένα ιδιότυπο “ρομάντζο” για τους λάτρες του αθλήματος, που αναπολούν ένα ποδόσφαιρο χωρίς τις παθογένειες που επέφερε ο σύγχρονος επαγγελματισμός.
• Εύθυμες Κρητικές Ιστορίες,
Μιχάλης Γρηγοράκης, έκδοση Χανιώτικα νέα 2014
Οταν πεθαίνει μια διάλεκτος ματώνει ο πολιτισμός. Και ο Μιχάλης Γρηγοράκης, με το μικρό αυτό έργο, συντελεί στη διάσωση της κρητικής διαλέκτου αλλά και της κρητικής λαϊκής ματιάς στην καθημερινότητα, στα καλώς και τα κακώς κείμενα της κάθε εποχής.
“Με σκουλιά τα μαλλιά στσοι μπέτες και στσι πλάτες και με κάτι φρυδάρες απού δεν αφήνανέ ντονε να ξανοίγει βολικά όθεν απάνω, ήτονε ο Μαντακογιώργης απού τσοι Λάκκους. Εταλαπόδερνε ο άζουδος με τουτονά το κακό, μα δεν έλεε και να τα κόψει. Κι ετσά τον απάντηξεν ο πρίντζιπας, που δεν έκοφτε τσι φρυδάρες του, για να μην παιδεύγεται, και ρωτά ντονε:
– Γιάντα δεν κόφτεις, μπάρμπα, τα φρύδια να μη σ’ εμποδίζουνε. Σηκώνσει τοτεσάς την κεφαλή ο Μαντακογιώργης, ξανοίγει ντονε, θωρεί σπάθες και γαλόνια και καμαρώματα, αναθίβαλε και τσι μπομπές του, και λέει ντου:
– Δεν τα κόβω πρίντζιπά μου, για να μη θωρώ του κόσμου τα παράξενα!”.
Το βιβλίο περιλαμβάνει γλωσσάρι της κρητικής διαλέκτου.
100 Χρόνια Ένωση ΚΡΗΤΗ ΕΛΛΑΔΑ 1913-2013, συλλογικό έργο,
έκδοση Χανιώτικα νέα και Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος”, 2014
Πρόκειται για την έκδοση σε τόμο του αφιερώματος στη συμπλήρωση 100 ετών από την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, που κυκλοφόρησε με την εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 30 Νοεμβρίου 2013. Ο συλλογικός τόμος περιλαμβάνει πρωτότυπα άρθρα ειδικών επιστημόνων και ερευνητών, καθώς και πλούσιο φωτογραφικό υλικό και εικαστικά τεκμήρια. Στις 302 σελίδες του αναδεικνύεται η Ιστορία της Κρήτης στους τομείς της πολιτικής, της διπλωματίας, της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής ζωής, παρουσιάζονται τα σημαντικότερα ιστορικά γεγονότα και η σημασία τους, ταυτόχρονα με την παρουσίαση των επιτευγμάτων της εκατονταετίας αλλά και την ανίχνευση της μελλοντικής προοπτικής της Κρήτης.
• Η εφημεριδογραφία στην Κρήτη – 1831-1913
(Α’ και Β’ τόμοι), Ξενοφών Παγκαλιάς, έκδοση Μουσείο Τυπογραφίας 2013
Η θέση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ως προς την έκδοση εφημερίδων και περιοδικών στην τουρκοκρατούμενη ελληνική επικράτεια, ήταν ξεκάθαρη: καμία έκδοση σε οποιαδήποτε γλώσσα.
Κατά τη διάρκεια της αιγυπτιακής επικυριαρχίας (1830 – 1840) εκδόθηκε στα Χανια η πρώτη εφημερίδα, η οποία ήταν κυβερνητική. Τυπωνόταν σε δύο στήλες και δύο γλώσσες, αριστερά τα ελληνικά και δεξιά τα τουρκικά με αραβική γραφή. Η πρώτη εφημερίδα που τυπώθηκε στην Κρήτη από χέρια Κρητικών ήταν ο “Ραδάμανθυς” του Εμ. Βιβυλάκη, που κυκλοφόρησε σε δύο τεύχη στο Βαφέ Αποκορώνου, με σκοπό την ενίσχυση της επανάστασης του 1841.
Η θέση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας όσον αφορά την έκδοση εφημερίδων άλλαξε μετά από πολλά χρόνια, συγκεκριμένα το 1865 όταν άρχισε να ισχύει ο Νόμος Περί Τύπου. Η Σύμβαση της Χαλέπας τον Οκτώβριο του 1878, περιείχε και ειδικό άρθρο όπου επιτρεπόταν η έκδοση εφημερίδων.
Με τις εφημερίδες αυτές μπαίνουν τα θεμέλια της κρητικής εφημεριδογραφίας, η οποία έπαιξε ένα σπουδαίο ρόλο στη μετέπειτα πορεία της Κρήτης και μέσα στις σελίδες των εφημερίδων καταγράφονται -συχνά πυκνά- με οξύ τρόπο, τα πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα που μερικές δεκαετίες αργότερα οδήγησαν στην Ένωση.
• Η Κρητική συμβολή στο ξεκίνημα της Τυπογραφίας στον Ευρωπαϊκό χώρο,
Αργίνη Γ. Φραγκούλη, έκδοση Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης 1981, Επανέκδοση Χανιώτικα νέα, 2005
Η έρευνα αυτή της βραβευμένης από την Ακαδημία Αθηνών Αργινής Φραγκούλη, ξεκινάει από την αρχή της εφεύρεσης της Τυπογραφίας, συνδέει τη μετακίνηση μεγάλου μέρους του βυζαντινού Ελληνισμού, μετά το 1453, στην Κρήτη και στη Βενετία, με την άνθιση εκεί του έντυπου λόγου. Παραθέτει ιστορικές πληροφορίες, ονόματα, βιογραφίες για να τεκμηριώσει τη συμβολή των Κρητικών στην αρχόμενη εκδοτική κίνηση του ευρωπαϊκού χώρου, κίνηση που η συγγραφέας παρακολουθεί μέχρι την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης όπως επίσης και την Κρητική Τυπογραφία του περασμένου αιώνα.
Χωρισμένο σε τέσσερα μέρη, το βιβλίο αυτό μας παρέχει ενδιαφέρουσες ιστορικές πληροφορίες για τους Κρητικούς που συνέβαλαν στη διάδοση του έντυπου λόγου.
• Ιστορία της γραφής και των γραφικών τεχνών,
Αντώνης Παπαντωνόπουλος, έκδοση Μουσείο Τυπογραφίας, 2015
Τρίγλωσση έκδοση (ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά), με πλούσιο φωτογραφικό υλικό, που περιλαμβάνει τις 40 “γραφές” που παρουσιάζονται στην μόνιμη έκθεση του Μουσείου Τυπογραφίας “Ιστορία της Γραφής και των Γραφικών Τεχνών”.
“Γραφή είναι ένα σύστημα συμβόλων, που απεικονίζει και αποτυπώνει το λόγο, μεταφέροντας πληροφορίες μεταξύ των ανθρώπων, που τους χωρίζει η απόσταση και ο χρόνος.
Η γραφή δεν εφευρέθηκε από κάποιον συγκεκριμένο άνθρωπο, αλλά δημιουργήθηκε από κοινωνικές ομάδες και εξελίχθηκε σταδιακά σε διάφορα μέρη και χρονικές περιόδους, με σκοπό αρχικά τη σύνταξη λογαριασμών, αργότερα την καταγραφή γεγονότων, τη διατήρηση αρχείων ή τη διάδοση ιδεών. Στα νεότερα χρόνια επινοήθηκαν και άλλα μέσα και τρόποι για να καλύψουν διάφορες ανάγκες επικοινωνίας του ανθρώπου.
Τα υλικά και τα εργαλεία που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος για να αποτυπώσει τη μνήμη του είναι ολλά και διάφορα, προέρχονται από το φυσικό του περιβάλλον και έχουν άμεση σχέση με τη χλωρίδα και την πανίδα του τόπου που έζησε”.
Α.Κ.Π.
• Κρήτες Πρωτοπόροι Τυπογράφοι,
Ηλέκτρα Καμπουράκη – Πατεράκη, έκδοση Χανιώτικα νέα, 2010
Οι κυριότεροι από τους πρωτοπόρους Κρητικούς εργάτες της τυπογραφίας παρουσιάζονται σε αυτό το βιβλίο, με στόχο να γίνει γνωστή η συμβολή τους στην ανάπτυξη της σπουδαίας εφεύρεσης του Γουτεμβέργιου.
Η εφεύρεση της Τυπογραφίας γύρω στο 1450, διαδόθηκε γρήγορα σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες. Την εποχή εκείνη η Κρήτη ήταν Βενετοκρατούμενη και πολλοί Κρητικοί εγκαταστάθηκαν στη Βενετία και σε άλλες πόλεις της Ιταλίας.
Αρκετοί από αυτούς ασχολήθηκαν σε διάφορους τομείς της Τυπογραφίας ως κωδικογράφοι, καλλιγράφοι, μεταφραστές, σχεδιαστές τυπογραφικών στοιχείων, στοιχειοθέτες, διορθωτές κειμένων, τυπογράφοι, επιμελητές εκδόσεων, εκδότες και ιδρυτές τυπογραφείων.
Αναφέρονται πρώτα οι Κρήτες που εργάστηκαν στα τυπογραφεία της Βενετίας, ακολουθούν Κρήτες τυπογράφοι σε άλλες πόλεις της Ιταλίας, στη Γαλλία καθώς και στην Κωνσταντινούπολη και τις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες.
• Χανιώτικες φυσιογνωμίες,
Μιχάλης Γρηγοράκης, έκδοση Χανιώτικα νέα, 2008
Αφιερωμένο στους “τύπους” των Χανίων, τους “μοσκοκούζουλους”, που λένε οι Κρητικοί, είναι αυτό το βιβλίο. Είκοσι από αυτούς περιγράφει ο συγγραφέας, που, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στην εισαγωγή του βιβλίου “τους γνώρισα και – πότε από περιέργεια, πότε από συμπόνια – τους πλησίασα. Κι έτσι κουβεντιάσαμε, αστειευτήκαμε, φαγοπιοτιστήκαμε, τσακωθήκαμε. Αποτέλεσμα, να αποκτήσω με τον καιρό, προσωπικά βιώματα γύρω απ’ αυτούς, μα και γύρω από πρόσωπα και πράγματα που καθημερινά ζούσαν”.
• Το τυπογραφείο της μεγάλης κρητικής επανάσταση 1866 – 1869,
Μιχάλης Γρηγοράκης, έκδοση Χανιώτικα νέα 2004
“Πριν φουντώσει και γίνει πυρκαγιά η επαναστατική φλόγα, που από το 1858 σιγόκαιγε, είχαν βρεθεί τρόποι όχι μόνο για να την κρατήσουν αναμμένη, αλλά και για να της δώσουν τη δύναμη της νίκης. Ο προσυλητισμός και η οργάνωση πήρε να τελειώνει στο νησί αρχές του 1866 και στα μέσα ετούτης της χρονιάς κοίταξε η Επιτροπή τους έξω του νησιού, ικανούς και πρόθυμους να βοηθήσουν. Αρχίζουν συστηματικά οι έρανοι και η αποστολή εφοδίων, χρημάτων, όπλων και εθελοντών. Μεταξύ των απαραίτητων και το Τυπογραφείο. Ετσι ο Μεγάλος Αγώνας εξασφάλισε το γρήγορο και πληθωρικό φτιάξιμο του έντυπου υλικού – προκηρύξεις, εφημερίδες, υπομνήματα και αναφορές – που τόσο είχε ανάγκη”.
Μέσα από αλληλογραφία και ιστορικές αναφορές, ξεδιπλώνεται η ιστορία του επαναστατικού τυπογραφείου που εγκαταστάθηκε στα Σφακιά το 1866 για να υπηρετήσει τους σκοπούς της μεγάλης κρητικής επανάστασης.
• Η ντροπή ενός πολιτισμού: Στρατόπεδα Συγκεντρώσεως (1933-1945),
Ι.Δ. Αναστασάκης, έκδοση Χανιώτικα νέα, 2003
Ο κόσμος μας δεν είναι μόνο μέρα και φως. Εχει και τις νύκτες του. Αυτές οι νύκτες, κάποτε είναι ασέληνες και φρικτά σκοτεινιασμένες. Με μπόρες και καιταιγίδες δυνατές, που συνταράζουν και συγκλονίζουν τον άνθρωπο. Αυτήν την πραγματικότητα έχει ζήσει η ανθρωπότητα πολλές φορές. Ιδιαίτερα όμως, στον 20ο αιώνα, με τους δύο παγκοσμίους πολέμου και τους – δεκάδες πολλές – τοπικούς. Και δεν ήταν μόνο η Ναζιστική Γερμανία. Αυτή “συστηματοποίησε” κι έφτασε στην αποκορύφωση του κακού. Με τα Στρατόπεδα Συγκεντρώσεως έδειξε πόσο μπορεί να ξεπεράσει τα θηρία. Ετσι, μ’ αυτήν τη θηριώδη μορφή του, διέπραξε αναρίθμητα εγκλήματα. Ο πολιτισμός οπισθοδρόμησε, η “επιστήμη” κακοποιήθηκε και κακοποίησε και ο άνθρωπος κατάντησε θηρίο και θύμα.
Οι χώροι αυτών των στρατοπέδων είναι χώροι τιμής στο Μάρτυρα από τους ζωντανούς. Στο βιβλίο αυτό επιχειρείται ένας “περίπατος” τιμής και μνήμης σε κάποια από τα πολλά στρατόπεδα, σε διάφορες πλευρές της ζωής τους, για να έχουμε μια καλύτερη γνώση και μία ενημέρωση – έστω και συνοπτική, για το “έργο” του ναζισμού.
• Χανιώτικα παραδοσιακά επαγγέλματα,
Μιχάλης Γρηγοράκης, έκδοση Χανιώτικα νέα, 2006
Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται 42 επαγγέλματα της πόλης και της υπαίθρου. Κάποια από αυτά έχουν εξαφανιστεί και αρκετά προσαρμόστηκαν στις απαιτήσεις των καιρών και στο αίτημα του εκσυγχρονισμού, μοναδικό δρόμο για επιβίωση του επαγγελματία. Τα επαγγέλματα που καταγράφονται είναι κυρίως επαγγέλματα τα οποία παράγουν έργο και όχι υπηρεσίες, χρησιμοποιώντας τα υλικά και την τεχνογνωσία της εποχής τους.
Τα επαγγέλματα (αλφαβητικά): Αγγειοπλάστες, ασβεστάδες, βαρελάδες, βιβλιοδέτες, ζαχαροπλάστες, καλαθοπλέκτες, καμπανάδες, καραβομαραγκοί, καρβουνιάρηδες, καρεκλάδες, καροποιοί, καφετζήδες, κηροπλάστες, λούστροι, μαραγκοί, μαχαιράδες, μεταξουργοί, μπακάληδες, μπαρμπέρηδες, μπουγατσατζήδες – λουκουματζήδες, μυλωνάδες, ναυτικοί, ντενεκετζήδες, ντερμιτζήδες, ξυλογλύπτες, οργανοποιοί, παπλωματάδες, πετροκόποι, ραφτάδες, σαπουνοποιοί, σχοινοπλόκοι, σωμαράδες, ταμπάκηδες, τσαγκάρηδες, τυπογράφοι, φουρνάρηδες, φωτογράφοι, χαλκιάδες, χανιτζήδες, χρυσαφάδες, χτιστάδες και ψαράδες.
Η έκδοση περιλαμβάνει πρωτότυπο φωτογραφικό υλικό.
• Κρητικά Λαογραφικά για τους μήνες,
Μιχάλης Γρηγοράκης, έκδοση Χανιώτικα νέα, 2002
Πολύτιμο λαογραφικό υλικό από τη συλλογή του Μιχάλη Γρηγοράκη, συγκεντρώθηκε σε αυτήν την έκδοση, που εστιάζει στα ήθη και τα έθιμα των Κρητικών σε σχέση με τους μήνες και τις εποχές του χρόνου.
Παρουσιάζονται οι προσδοκίες και οι δοξασίες των απλών ανθρώπων, ο συσχετισμός τους με την αγροτική παραγωγή ή τα καιρικά φαινόμενα, ιστορικά στοιχεία, οι εθνικές και οι θρησκευτικές εορτές.
•Θα σου μιλώ ώσπου να φέξει,
Μαρινέλλα Βλαχάκη, έκδοση Χανιώτικα νέα, 2016
Το βιβλίο – πρόγραμμα με τα κείμενα του ομώνυμου θεατρικού μονόπρακτου της Μαρινέλλας Βλαχάκη, αποτυπώνει τη σχέση, τους προβληματισμούς και τους αγώνες της Ελλης Αλεξίου και της αδελφής της Γαλάτειας Καζαντζάκη.
Δύο σημαντικές γυναίκες συγγραφείς του 20ου αιώνα, Κρητικές, που άφησαν ανεξίτηλο το στίγμα τους στα ελληνικά γράμματα. Παράλληλα σκιαγραφούνται και άλλες προσωπικότητες των γραμμάτων που συνδέονταν με τη ζωή των δύο γυναικών, όπως ο Νίκος Καζαντζάκης, ο Κώστας Βάρναλης και ο Μάρκος Αυγέρης, ενώ η αφήγηση αποτελεί μια “κιβωτό μνήμης” της ίδιας της συγγραφέως και της οικογένειάς της, σε σχέση με τα πρόσωπα του έργου και την εποχή τους.
Η έκδοση εμπλουτίζεται από φωτογραφικό υλικό.
