Περίκλειστο κράτος

Κλείνει η πρώτη φάση των συμβατικών υποχρεώσεων της Π.Γ.Δ.Μ. και έρχεται η “καφτή πατάτα” στην Ελλάδα να κυρώσει τη σύμβαση αφού διαπιστωθεί ότι τηρήθηκαν οι όροι της Συμφωνίας. Τα προβλήματα που προέκυψαν και γίνεται πολλή συζήτηση, δεν είναι η διάρρηξη των σχέσεων των δύο συγκυβερνώντων, αλλά πολλά επακόλουθα που κρύβονται στην πολλή φρασεολογία και στα άρθρα της Συνθήκης, ένα των οποίων είναι το υπαρ. 13, το πιο μικρό. Λέει: «Λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι το δεύτερο Συμβαλλόμενο Μέρος, είναι περίκλειστο κράτος, τα Συμβαλλόμενα Μέρη θα καθοδηγούνται από τις σχετικές προβλέψεις της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας, (UNCLOS) που θα έχουν και πρακτική εφαρμογή, αλλά θα εφαρμόζονται και όταν θα συνομολογούνται, που αναφέρονται στο άρθρο 18 της παρούσης Συμφωνίας». Στην παράγρ. 1 εδαφ. γ προβλέπεται “συμφωνία περί ζητημάτων υδρονομίας”.
Εδώ πρόκειται για παραχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων, στο δεύτερο “Συμβαλλόμενο μέρος” ως περίκλειστο κράτος άνευ ακτών”, βάσει της σύμβασης του ΟΗΕ (UNCLOS) του 1982, που δικαιούται να έχει πρόσβαση και ελευθερία διέλευσης προς και από τη θάλασσα. Δηλαδή παραδεχόμαστε οικονομική συνεργασία σε δικαιώματα, που ανήκαν αποκλειστικώς στην Ελλάδα.
Υπ’ όψιν ότι στη διάσκεψη UNCLOS του ΟΗΕ έλαβαν μέρος 30 περίπου κράτη, χωρίς θάλασσα. Η Γιουγκοσλαβία υπέγραψε την απόφαση του Δικαίου της θαλάσσης, αλλά μετά τη διάλυσή της αυτή έγινε περίκλειστο κράτος και οι επαρχίες της, οι οποίες εδημιουργήθηκαν ως κράτη, Κροατία, Σλοβενία, Μαυροβούνιο, Μακεδονία και η ίδια, προσχώρησαν με το νέο όνομά τους στην UNCLOS τον Αύγουστο 1989. Τότε με τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, χάσαμε την ευκαιρία, όταν τη δεχθήκαμε, να απαιτήσουμε την απάλειψη του όρου Μακεδονία, απ’ την ομώνυμη επαρχία τους.
Θα έχουν λοιπόν δικαίωμα οι Σκοπιανοί σε ζητήματα “υδροοικονομίας” δηλαδή στο βυθό και στο υπέδαφος των θαλασίων υδάτων της αιγιαλίτιδας ζώνης και της ΑΟΖ, όταν κηρυχθεί και σε μήκος μέχρι 200 ν.μ. Τα περίκλειστα κράτη δικαιούνται να συμμετέχουν ισοτίμως «στη συνεκμετάλλευση μέρους του πλεονάσματος ζώντων πόρων της ΑΟΖ, τα δε παράκτια κράτη υποχρεούνται σ’ αυτή την παραχώρηση, εφ’ όσον ζητηθεί απ’ τα περίκλειστα». Τα Σκόπια, κράτος “αχταρμάς” από Σλάβους, Αλβανούς, Βούλγαρους, Μαυροβούνιους και Ρομά, θα μπορούσαν να ζητήσουν πρόσβαση, σε θάλασσα από Αλβανία, Βουλγαρία και Ελλάδα. Ο κ. Κοτζιάς έκανε μνεία στη Σύμβαση των Πρεσπών παραχώρησης κυριαρχικών δικαιωμάτων προκαταβολικά επί της Ελληνικής ΑΟΖ, που δεν έχει ακόμα οριοθετηθεί, κάτι αυτονόητα απ’ την UNCLOS.
Ομως στο Σύνταγμα άρθρο 36 παρ. 3 προβλέπεται ότι «συνθήκες για εμπόριο, φορολολγία… και όσες άλλες περιέχουν παραχωρήσεις, δεν ισχύουν χωρίς νόμο οι οποίες επιβαρύνουν τους Έλληνες…». Ως εδώ πολύ καλά με τη Συμφωνία των Πρεσπών. Αλλά έχουμε το άρθρο 28 παρ. 2 Σ/τος που λέει: «Για να εξυπηρετηθεί σπουδαίο εθνικό συμφέρον και να παραχθεί συνεργασία με άλλα κράτη μπορεί να αναγνωρισθεί με συνθήκη ή συμφωνία… απαιτείται πλειοψηφία των 3/5 του όλου αριθμού των βουλευτών». Συνεπώς αν η Συμφωνία περάσει με απλή πλειοψηφία και όχι με 180, θα είναι αντισυνταγματική. Διότι το παράκτιο κράτος βάσει του 56ου άρθρου της UNCLOS «στην ΑΟΖ του ενασκεί κυριαρχικά δικαιώματα».
Αλλά θα μου πείτε: θα είναι η πρώτη φορά που νόμοι της Βουλής έχουν κριθεί αντισυνταγματικοί; Τον λόγο θα έχει πλέον το Συμβούλιο της Επικρατείας.