Γεννήθηκε στην Ελλάδα, πήγε σε ελληνικό σχολείο, έκανε πανελλήνιο ρεκόρ και όμως χρειάστηκαν 16 χρόνια για να αποκτήσει την ελληνική υπηκοότητα και να μπορέσει να αγωνιστεί σε διεθνή πρωταθλήματα στην ελληνική εθνική ομάδα. Παρ’ όλες τις δυσκολίες, η Ελίνα Τζένκο, το χρυσό κορίτσι του ακοντισμού, τελικά τα κατάφερε.
Στην ίδια θέση βρίσκονται χιλιάδες άλλα αγόρια και κορίτσια τα οποία γεννήθηκαν ή πήγαν σχολείο στην Ελλάδα, παιδιά β΄ γενιάς μεταναστών, τα οποία πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου για να αποκτήσουν ελληνική υπηκοότητα αλλά έχουν «κολλήσει» στην αναμονή. Χαρακτηριστικά, αυτή τη στιγμή στην αρμόδια διεύθυνση στην Αττική εξετάζονται ακόμη οι αιτήσεις που έχουν κατατεθεί το 2017 και στην Κεντρική Μακεδονία οι αιτήσεις του 2017 και του 2018. Στο μεταξύ, σε όλη τη χώρα παραμένουν σε εκκρεμότητα 18.822 αιτήσεις παιδιών β΄ γενιάς μεταναστών προς εξέταση. Κάθε χρόνο κατατίθενται περίπου 5.000 αιτήσεις απόκτησης ιθαγένειας κατά γέννηση ή κατά φοίτηση, όπως αναφέρει σχετικά η Καθημερινή.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η εξέταση των αιτήσεων που κατατίθενται σε υπηρεσίες εκτός Αττικής διαρκεί μόλις τρεις μήνες λόγω του μικρού αριθμού των αιτήσεων. Ωστόσο, η νομοθεσία απαγορεύει να μεταφερθεί φάκελος αιτηθέντος από την Αθήνα ή από τη Θεσσαλονίκη σε ομοειδείς υπηρεσίες της επαρχίας.
Η Γενική Γραμματεία Ιθαγένειας του υπουργείου Εσωτερικών αναγνωρίζει το πρόβλημα, τονίζει ωστόσο ότι οι συγκεκριμένες υπηρεσίες είναι υποστελεχωμένες. Συγκεκριμένα, οι δύο αρμόδιες διευθύνσεις για την εξέταση των αιτήσεων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη απασχολούν 18 υπαλλήλους, ενώ με βάση το οργανόγραμμα θα έπρεπε να έχουν 40. Ο γ.γ. Αθανάσιος Μπαλέρμπας επισημαίνει ότι κάθε χρόνο η υπηρεσία αιτείται υπαλλήλους μέσω του συστήματος της κινητικότητας, αλλά δεν υπάρχει διαθεσιμότητα εκ μέρους των υπαλλήλων. Εκφράζει πάντως την αισιοδοξία του ότι ο χρόνος απόδοσης της ιθαγένειας για τα παιδιά β΄ γενιάς θα μειωθεί σημαντικά μέσω της διασύνδεσης του ψηφιακού συστήματος της υπηρεσίας ιθαγένειας με τα αντίστοιχα μητρώα των υπουργείων Παιδείας, Δικαιοσύνης και Προστασίας του Πολίτη.
Αυτή τη στιγμή στην αρμόδια διεύθυνση στην Αττική εξετάζονται οι αιτήσεις που έχουν κατατεθεί το 2017
Πρόκειται για ένα έργο ύψους 5 εκατ. ευρώ, το οποίο έχει ενταχθεί στο ΕΣΠΑ και θα δώσει τη δυνατότητα στις υπηρεσίες ιθαγένειας να αντλούν άμεσα τα χαρτιά που απαιτούνται από τα άλλα υπουργεία. «Αυτή τη στιγμή ο αιτών πρέπει να μας προσκομίσει, για παράδειγμα, το απολυτήριό του και εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να το αποστείλουμε στο υπουργείο Παιδείας για έλεγχο. Μόνο αυτή η διαδικασία μπορεί να πάρει μήνες», επισημαίνει στέλεχος της υπηρεσίας.
Προϋποθέσεις
Τα παιδιά που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα από αλλοδαπούς γονείς έχουν το δικαίωμα να καταθέσουν αίτηση (μέσω των γονέων τους, φυσικά) για την απόκτηση της ελληνικής υπηκοότητας μόλις κλείσουν τα έξι χρόνια. Ωστόσο, θα πρέπει παράλληλα ο ένας εκ των δύο γονέων να κατέχει ισχυρή νόμιμη άδεια διαμονής και να βρίσκεται μόνιμα στην Ελλάδα.
Τα παιδιά που έχουν φοιτήσει σε ελληνικό σχολείο (έξι χρόνια δημοτικό και τρία γυμνάσιο ή έξι χρόνια γυμνάσιο / λύκειο) μπορούν να αιτηθούν την απόκτηση ελληνικής ιθαγένειας είτε μόλις ολοκληρώσουν το γυμνάσιο είτε ως ενήλικοι, μετά την αποφοίτηση. Στη δεύτερη περίπτωση απαιτείται η προσκόμιση λευκού ποινικού μητρώου, σύμφωνα με πρόσφατη προσθήκη στη νομοθεσία. Θα πρέπει, επίσης, κατά το χρονικό διάστημα που καταθέτουν την αίτηση να διαμένουν στην Ελλάδα.
Αν και ως διαδικασία μοιάζει απλή, πολλές φορές ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες. Οπως στην περίπτωση της Ανδρονίκης Κίφτη, που δημοσίευσε η «Κ» στις 16/9/2021. Η Ανδρονίκη γεννήθηκε στην Ελλάδα από Αλβανούς γονείς, οι οποίοι διαμένουν στη χώρα περισσότερα από 30 χρόνια με νόμιμη άδεια, πήγε σχολείο στην Ελλάδα και πέρασε στο ελληνικό πανεπιστήμιο (ΑΣΟΕΕ). Σύμφωνα με τη νομοθεσία που ίσχυε το 2012, όταν ενηλικιώθηκε υπέβαλε τα χαρτιά της για απόκτηση ελληνικής ιθαγένειας. Πέρασε ένας χρόνος χωρίς να έχει προχωρήσει καθόλου η διαδικασία και η αιτούσα έκανε το «λάθος» να φύγει στις ΗΠΑ για σπουδές με υποτροφία. Εννέα χρόνια μετά δεν είχε καταφέρει να αποκτήσει ελληνική ταυτότητα.
Μέτρα από το υπουργείο
Tην πιθανότητα να τεθεί χρονικό όριο για την προσκόμιση των αναγκαίων εγγράφων από τους αιτούντες την απόκτηση ιθαγένειας εξετάζει το υπουργείο Εσωτερικών. Πολλές φορές ο φάκελος που κατατίθεται δεν είναι ολοκληρωμένος, με αποτέλεσμα να φαίνεται εκκρεμής για χρόνια, τονίζουν στελέχη της υπηρεσίας, αποδίδοντας και σε αυτή την παράμετρο τον όγκο των αιτήσεων που παραμένουν σε εκκρεμότητα. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, το χρονικό διάστημα που θα έχει ο αιτών για να συμπληρώσει όλα τα απαιτούμενα έγγραφα θα είναι έως έξι μήνες (εξετάζεται η παράταση για άλλους έξι μήνες). Σε διαφορετική περίπτωση η αίτηση θα ακυρώνεται και θα πρέπει να κατατεθεί εκ νέου. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι πολλές φορές οι υπηρεσίες του δημόσιου τομέα καθυστερούν στην έκδοση ενός εγγράφου. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ανανέωση των αδειών παραμονής (απαραίτητο έγγραφο για τους γονείς του ανήλικου αιτούντος), όταν τελικά εκδίδεται, έχει λήξει και πρέπει να ξεκινήσει η διαδικασία από την αρχή.
