«Τα σχολεία είναι καλύτερη επένδυση για τη δημόσια υγεία από τα νοσοκομεία»
New Scientist,
Απρίλιος 2023
Όταν οι χώρες αναπτύσσονται οικονομικά, οι άνθρωποι ζουν περισσότερο. Είναι αλήθεια ή μήπως είναι μύθος;
Μύθος ισχυρίζονται ερευνητές μιας νέας μεγάλης μελέτη που δείχνει ότι η εκπαίδευση μπορεί να διαδραματίσει σπουδαιότερο ρόλο.
Όταν το 1975, συσχετίστηκε η αύξηση του προσδόκιμου ζωής με τον πλούτο μιας χώρας φάνηκε λογικό ο πλούτος να αυξάνει τη μακροζωία.
Αργότερα (1980) διαπιστώθηκε ότι τα κέρδη στον αλφαβητισμό συσχετίστηκαν με μεγαλύτερες αυξήσεις στο προσδόκιμο ζωής από ότι ο πλουτισμός.
Τα στοιχεία που παραθέτω από διαφορετικές έρευνες μπορεί να πείσουν κάποιους να επιστρέψουν στο σχολείο ως δια βίου μαθητές κι άλλους να πιέσουν για περισσότερα σχολεία.
Οι έρευνες
Οι ερευνητές συγκέντρωσαν δεδομένα για το ΑΕΠ ανά άτομο, την διάρκεια ζωής και τα έτη εκπαίδευσης τους από 174 χώρες, στην περίοδο 1970-2010.
Διαπίστωσαν ότι, όπως και το 1975, ότι ο πλούτος συσχετίστηκε με τη μακροζωία. Αλλά η συσχέτιση μεταξύ μακροζωίας και ετών φοίτησης ήταν στενότερη, με μια άμεση σχέση που δεν άλλαξε με την πάροδο του χρόνου, όπως αλλάζει ο πλούτος.
Όταν έβαλαν και τους δύο παράγοντες στο ίδιο μαθηματικό μοντέλο, διαπίστωσαν ότι οι διαφορές στην εκπαίδευση προέβλεπαν κρίσιμες διαφορές στο προσδόκιμο ζωής, ενώ οι αλλαγές στον πλούτο ελάχιστα είχαν σημασία.
Συμπέραναν ότι οι πιο μορφωμένοι άνθρωποι σε οποιαδήποτε χώρα τείνουν να ζουν περισσότερο από τους λιγότερο μορφωμένους συμπατριώτες τους. Αλλά αυτοί οι άνθρωποι τείνουν επίσης να είναι πιο πλούσιοι, επομένως ήταν δύσκολο να προσδιορίσουν ποιος παράγοντας αυξάνει την διάρκεια ζωής.
Οι δια βίου ζουν περισσότερο!
Θέλετε να ζήσετε περισσότερο; Μείνετε στο σχολείο. Το επίπεδο εκπαίδευσης, και όχι η φυλή, είναι ο καλύτερος προγνωστικός παράγοντας για το ποιος θα ζήσει περισσότερο, αναφέρουν ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Γέιλ.
Αυτό έδειξαν τα στοιχεία της ομάδας που συμμετείχαν σε μια μελέτη μακροζωίας που άρχισε πριν 30 χρόνια. Το επίπεδο εκπαίδευσης και όχι η φυλή, είναι ο καλύτερος προγνωστικός παράγοντας για το ποιος θα ζήσει περισσότερο.
Υπήρχαν επίσης αξιοσημείωτες διαφορές στα ποσοστά θανάτου ανά επίπεδο εκπαίδευσης. Περίπου το 13% των συμμετεχόντων με πτυχίο Γυμνασίου ή μικρότερης εκπαίδευσης πέθαναν σε σύγκριση με το 5% περίπου των αποφοίτων κολεγίου.
Οι ερευνητές υπολόγισαν επίσης τα χαμένα χρόνια Years of Potential Life Lost). Δηλαδή το προβλεπόμενο προσδόκιμο ζωής μείον την πραγματική ηλικία κατά τον θάνατο. Έτσι κατέγραψαν πόσο άκαιρος ήταν ένας θάνατος. Το επίπεδο εκπαίδευσης ήταν ο καλύτερος προγνωστικός παράγοντας για να προσδιορίσουν τον άκαιρο θάνατο. Και τώρα το σημαντικό εύρημα. Κάθε εκπαιδευτικό βήμα που επιτυγχάνεται, οδήγησε σε 1,37 λιγότερα χρόνια χαμένου προσδόκιμου ζωής.
Ο Ο.Ο.Σ.Α για τους Έλληνες
Τα αντίστοιχα στοιχεία του Οργανισμού Οικονομικής συνεργασίας και ανάπτυξης επιβεβαιώνουν τις έρευνες. Τα στοιχεία για την Ελλάδα (πηγή Eurostat) δείχνουν ότι οι μορφωμένοι Έλληνες έχουν ένα πλεονέκτημα 6 ετών και οι μορφωμένες Ελληνίδες 2 ετών. Κατά μέσο όρο, στις χώρες του ΟΟΣΑ οι μορφωμένοι άντρες ζουν 7 χρόνια περισσότερο κι οι μορφωμένες γυναίκες 4 χρόνια.
Διαφωνίες
Οικονομολόγοι από τον Διεθνή Οργανισμό Εργασίας συμφωνούν ότι η εκπαίδευση επηρεάζει την διάρκεια ζωής, αλλά αμφιβάλλουν ότι μπορούν να προσδιορίσουν πλήρως αιτία και αποτέλεσμα. Οι τρεις παράγοντες λένε υγεία, πλούτος και εκπαίδευση επηρεάζουν ο ένας τον άλλο.
Κι ο αντίλογος στη διαφωνία. Τα ακραία παραδείγματα είναι ενδεικτικά Οι Κουβανέζοι είναι πάμπτωχοι, αλλά έχουν υψηλότερο προσδόκιμο ζωής από τους Αμερικανούς επειδή είναι μορφωμένοι.
Εν τω μεταξύ, στο πλούσιο σε χρυσό, αλλά με φτωχή μόρφωση Σουδάν το προσδόκιμο ζωής είναι τα 65 έτη.
Η υπεροχή της εκπαίδευσης
Ας δούμε τι κερδίζουν οι μορφωμένοι σύμφωνα με τις έρευνες.
– Έρευνες σε μητέρες δείχνουν ότι τα παιδιά εκείνων με μεγαλύτερη εκπαίδευση και όχι περισσότερο πλούτο, έχουν περισσότερες πιθανότητες να επιβιώσουν.
– Περισσότερα χρόνια στα θρανία βελτιώνουν μόνιμα τις γνωστικές δεξιότητες ενός ατόμου.
– Η ανώτερη μόρφωση επιτρέπει στο άτομο καλύτερο σχεδιασμό και αυτοέλεγχο σε όλη την υπόλοιπη ζωή του.
– Αν ο μορφωμένος έχει υψηλότερο δείκτη ευφυΐας IQ, τότε φαίνεται να ζουν περισσότερο.
Επειδή πιστεύω στην ύπαρξη πολλών ταλέντων που δεν μετρώνται με τεστ ευφυΐας, θεωρώ ότι οποιοσδήποτε έχει αναπτύξει 1-3 ταλέντα αποκομίζει τα οφέλη της μακροζωίας.
– Τέλος, ο Rüdiger Krech ερευνητής στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας θεωρεί ότι η εκπαίδευση είναι βασικός κοινωνικός καθοριστικός παράγοντας της υγείας ενός ατόμου. Οι μορφωμένοι κάνουν καλύτερες επιλογές στον τρόπο της ζωής τους. Στον Π.Ο.Υ. θεωρούμε ότι υπάρχουν ασθένειες όπως ο διαβήτης που μπορεί να γίνουν πιο πιθανές από τις επιλογές του τρόπου ζωής ενός ατόμου.
Συμπερασματικά
– Οι μεσήλικoι ενήλικoι που έχουν πρόσβαση σε ποιοτική δια βίου εκπαίδευση έχουν πολλαπλά οφέλη.
– Η καλύτερη εκπαίδευση οδηγεί σε μεγαλύτερη διάρκεια ζωής επειδή είναι στην αρχή της ζωής μας. Τείνει, επίσης, να οδηγεί σε περισσότερο πλούτο.
– Κάθε εκπαιδευτικό βήμα που επιτυγχάνει ένα άτομο το οδηγεί πλησιέστερα στο προσδόκιμο όριο ζωής.
– Η απαίτηση όλων μας για περισσότερα σχολεία, θα οδηγήσει σε ολιγομελή τμήματα, ευτυχισμένους γονείς, μαθητές και εκπαιδευτικούς.
