Βράχος στο ακροθαλάσσι της ζωής
γλαρόνια και θαλασσοπούλια οι σύντροφοί µου
κύµατα βουβά, αέρηδες αρσενικοί
τυφώνες θηλυκοί οι οχτροί µου.
Είναι σχεδόν βέβαιο ότι οι περισσότεροι θα απαντήσετε λιγότερη. Την ίδια συµβουλή δίνουν πολυάριθµοι ειδικοί.
Κι όµως αν ξεκαθαρίσουµε ότι η αποµόνωση είναι διαφορετική από την εκούσια µοναξιά, τότε τα πράγµατα αλλάζουν.
Υπάρχουν οφέλη αν αποφασίσουµε να µείνουµε µόνοι για ένα διάστηµα. Μπορούµε να αισθανόµαστε µόνοι µε τις σκέψεις µας σε ένα περίπατο στην παραλία, σε ένα λεωφορείο, στην κουζίνα ενώ µαγειρεύοµε ή στο καθιστικό µας γράφοντας εµπειρίες µας.
Η εικόνα της φωτογραφίας που αντίκρυσα, την περασµένη εβδοµάδα, καθισµένος σε µια παραλιακή καφετέρια µε το µοναχικό άντρα στην προβλήτα ήταν η αφορµή για το σηµείωµα.
Τα οφέλη
Ερευνητές διαπίστωσαν ότι αρκούν 15 λεπτά µοναξιάς για να δροµολογηθούν µια σειρά καλοδεχούµενες αλλαγές.
Ας τις δούµε…
Η υπερδιέγερση ή το άγχος µας µειώνονται.
Η αίσθηση της ηρεµίας µας αυξάνεται.
Γενικά το άγχος µας µειώνεται αν εντάξουµε το 15λεπτο της µοναξιάς στην καθηµερινότητα µας.
Ο θυµός µας αντικαθίσταται από µια ζηλευτή εσωτερική γαλήνη.
Η δηµιουργικότητα µας αυξάνεται υπό ένα όρο. Η αποµόνωση µας να είναι ηθεληµένη. Προσωπικά αισθάνοµαι πιο δηµιουργικός όταν η παρέα στον πρωινό καφέ φύγει.
Κατάσταση ροής
Η ροή ή αλλιώς ‘η βέλτιστη εµπειρία’ είναι η ιδανική ευχάριστη κατάσταση που κάθε άτοµο βιώνει όταν είναι σε κατάσταση δηµιουργικής µοναξιάς. Όταν βρεθούµε σε τέτοια κατάσταση είµαστε απρόθυµοι να κάνουµε οτιδήποτε άλλο (Csikszentmihalyi, 1991).
Το µίγµα των συνθηκών που απαιτούνται για να βρεθούµε σε αυτή την κατάσταση είναι διαφορετικό για το κάθε άτοµο. Όταν έβγαλα την φωτογραφία του ηλικιωµένου επισκέπτη µας που συνοδεύει το κείµενο ήµουν σίγουρος ότι είχε βυθιστεί στη γαλήνη του τοπίου.
Έχουµε διαπιστώσει ότι η ροή κυριαρχεί µετά τα σεµινάρια µας όταν
οι συµµετέχοντες νιώθουν ότι έχουν γίνει πιο αποτελεσµατικοί και ότι
δεν βιώνουν ψυχική κόπωση.
Μπορείτε να δηµιουργήσετε κατάσταση ροής…. Αν κάνετε µια σύντοµη άσκηση χαλάρωσης. Ξεφορτωθείτε το ρολόι και το κινητό σας. Κι αφεθείτε να βυθισθείτε στο περιβάλλον σας κάνοντας οποιαδήποτε εργασία.
Εναλλακτικά ξαναζήστε µε λεπτοµέρειες ένα επεισόδιο της ζωής σας ή, ξεφυλλίστε ένα περιοδικό, επιλέξτε ένα σύντοµο άρθρο και διαβάστε το προσεκτικά.
Αναπάντεχο εύρηµα…
Γενικά πιστεύουµε ότι οι εκτεταµένες κοινωνικές σχέσεις συνεισφέρουν θετικά στο να µας κάνουν να αισθανόµαστε καλά επειδή καλύπτουν…
* τις ανάγκες µας για σύνδεση.
* για να αισθανόµαστε επαρκείς και αυτόνοµοι.
Ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι ερωτηθέντες ένοιωθαν έτσι µετά από µια περίοδο εκούσιας µοναξιάς.
Στον αντίποδα
Ο Παγκόσµιος Οργανισµός Υγείας (Π.Ο.Υ.) χαρακτήρισε τη µοναξιά σαν µια πιεστική απειλή για την υγεία µας (2023).
«Τα υψηλά ποσοστά κοινωνικής αποµόνωσης και µοναξιάς έχουν σοβαρές συνέπειες για την υγεία και την ευηµερία µας. Άτοµα χωρίς αρκετά ισχυρές κοινωνικές διασυνδέσεις διατρέχουν µεγαλύτερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, άγχους, άνοιας, κατάθλιψης, αυτοκτονίας και πολλά άλλα», δήλωσε ο Γενικός ∆ιευθυντής του Dr T. Ghebreyesus.
«Ο Π.Ο.Υ. θα βοηθήσει στην καθιέρωση της κοινωνικής σύνδεσης ως παγκόσµιας προτεραιότητας για την υγεία και θα κάνει αποτελεσµατικές παρεµβάσεις».
Μεγάλη έρευνα που αφορούσε 2 εκατοµµύρια ενήλικες συνέδεσε τη χρόνια µοναξιά µε 14% µεγαλύτερο κίνδυνο για πρόωρο θάνατο και την κοινωνική αποµόνωση µε το υψηλό ποσοστό 32%.
Η αλήθεια είναι ότι σε 17 χώρες καταγράφηκε ότι το 25% των νοικοκυριών είναι του ενός ατόµου. Η κατάσταση φαίνεται να είναι ανησυχητική στις ΗΠΑ αφού ο αρχι- χειρουργός τους δηµοσίευσε µια 82σελιδη αναφορά µε τίτλο ‘‘H επιδηµία µας, της µοναξιάς’’.
Πόση µοναξιά;
Πρόσφατη έρευνα που δηµοσιεύτηκε στο περιοδικό ‘‘New Scientist’’ υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει ιδανική αναλογία ανάµεσα στην µοναξιά και στην κοινωνικότητα. Επιβεβαιώθηκε ότι η συνειδητή µοναξιά έχει οφέλη και τα οποία ήταν αθροιστικά στις 3 εβδοµάδες που διήρκεσε η έρευνα. «Κάθε άτοµο είναι µια ειδική περίπτωση σχετικά µε την µοναξιά» δήλωσε ο επικεφαλής της έρευνας. Τόνισε όµως ότι αν η µοναξιά µας ξεπερνά το 75% του χρόνου µας, τότε έχουµε πρόβληµα.
Ο ιδανικός σολίστας
Βέβαια έχουµε άτοµα που επιδιώκουν να είναι συνειδητά αποµονωµένοι για τα οποία οι ερευνητές πασχίζουν να τους βρουν ορολογίες για να τα χαρακτηρίσουν. Ο πλέον δηµοφιλής όρος είναι σολίστας. Aν δεν είµαστε υπέρ της 15λεπτης ηµερήσιας µοναξιάς υπάρχει ένα δέλεαρ. Κι αυτό είναι η περιέργεια.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτοµα που είχαν την περιέργεια να δοκιµάσουν πως είναι να είσαι µόνος βγήκαν κερδισµένοι.
Κατάφεραν να µειώσουν την δυσανεξία που ένοιωθαν σε καταστάσεις ακούσιας µοναξιάς.
Συµπερασµατικά
Τολµήστε να ανακαλύψετε τα οφέλη µιας 15λέπτης µοναχικής περιόδου κάθε µέρα.
Θα καταφέρετε να µειώσετε την δυσανεξία της ακούσιας µοναξιάς;
Την επόµενη φορά που θα βρεθείτε µόνοι σκεφθείτε…
αν θα απολαύσετε τις στιγµές της µοναξιάς σας,
αν θα υποφέρετε βασανιστικά,
αν θα δηµιουργήσετε κάτι µοναδικό χωρίς ιδιαίτερο κόπο ή απλά αν δεν θα το παρατηρήσετε καθόλου…
Αν διαφωνείτε µε όλα τα παραπάνω, µείνετε σπίτι µόνο όταν έχουµε σκονοκάλυψη.
* Ο Κυριάκος Βασιλομανωλάκης είναι Πτυχ. Ψυχολογίας-Ανάπτυξης Παιδιού, Master Εκπαίδευσης στη ∆ιά Βίου Μάθηση. Επικοινωνία polygnosi@otenet.gr
Τα βιβλία του ‘Μαθαίνω εύκολα΄ ‘Θυµάµαι εύκολα’ ‘Μελετώ αποτελεσµατικά’ διατίθενται από τα βιβλιοπωλεία Libraire και ΚΥΒΟΣ.
