Ερευνα: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΦΟΝΙΑ, Τεχν. Γεωπόνος
Ο λιγνίτης προκαλεί απώλεια επενδύσεων
Σύμφωνα με κοινή ανακοίνωση, το WWF Ελλάς και το ελληνικό γραφείο της Greenpeace επισημαίνουν πως οι λιγνιτικές επενδύσεις παραμένουν επικίνδυνες για τις αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας, τους φυσικούς της πόρους και την ανθρώπινη υγεία. Οι οικολογικές οργανώσεις αναδεικνύουν τη δήλωση του αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ολι Ρεν ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) δεν συμμετέχει στην κατασκευή της νέας μονάδας λιγνίτη στην Πτολεμαΐδα. Η εξέλιξη αυτή ήταν αναμενόμενη, έπειτα από την αναθεώρηση των κριτηρίων δανειοδότησης της ΕΤΕπ, βάσει των οποίων θεσπίστηκε ένα ελάχιστο όριο εκπομπών CO2 (550 gCO2/kWh) για νέες ανθρακικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής. Όπως φαίνεται, Δ.Ε.Η. και ελληνική κυβέρνηση δεν μπορούν πλέον να υπολογίζουν στην κάλυψη του 18% του κόστους κατασκευής της Πτολεμαΐδας από την ΕΤΕπ καθώς με εκπομπές της τάξης των 1.050 g/KWh είναι προφανές ότι η νέα μονάδα απέχει μακράν από την κάλυψη των νέων κριτηρίων της ΕΤΕπ.
Οι οικολογικές οργανώσεις εγκαλούν τη Δ.Ε.Η. να ξεκαθαρίσει τη στάση της, να πάψει να εμπαίζει την κοινωνία και να στραφεί άμεσα σε οικονομικά και περιβαλλοντικά βιώσιμες λύσεις, όπως η παροχή ενεργειακών υπηρεσιών και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Το μοντέλο λιγνίτη και άνθρακα αργοπεθαίνει, οδηγώντας στην απαξίωση τις νέες και τις υπάρχουσες ανθρακικές μονάδες. Η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος στις Η.Π.Α. μόλις τον περασμένο μήνα πρότεινε τη θέσπιση ακόμα αυστηρότερων ορίων εκπομπών (500 g CO2/kWh) για νέες μονάδες. Για τους ίδιους λόγους αποφάσισαν πρόσφατα να σταματήσουν τη χρηματοδότηση μονάδων άνθρακα και λιγνίτη η Παγκόσμια Τράπεζα και η αμερικάνικη κρατική Τράπεζα Εισαγωγών – Εξαγωγών. Την ίδια ώρα, ο μεγαλύτερος παραγωγός ενέργειας στη Γερμανία (RWE) αναγνώρισε επίσημα την ανάγκη μετάβασης σε ένα νέο επιχειρησιακό μοντέλο, ενώ και ο πρόεδρος της Δ.Ε.Η., κ. Α. Ζερβός, δήλωσε πως η συνεχής πτώση του κόστους των Α.Π.Ε. τις καθιστά πλέον ευθέως ανταγωνιστικές με τις συμβατικές μορφές παραγωγής ενέργειας.
Περιβαλλοντικά νέα στην Ευρώπη
Κίνδυνος για νομιμοποίηση μεταλλαγμένων από την Ε.Ε.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση ετοιμάζεται, για πρώτη φορά μετά από δέκα χρόνια, να εγκρίνει την καλλιέργεια ενός νέου τύπου μεταλλαγμένου αραβόσιτου, σύμφωνα με προσχέδιο πρότασης που απέσπασε το πρακτορείο Reuters. Η πρόταση συντάχθηκε λίγο αφότου το Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατηγόρησε την Κομισιόν για μακροχρόνιες καθυστερήσεις στην έγκριση ενός τύπου μεταλλαγμένου αραβόσιτου, ανθεκτικού στα έντομα, που παρασκευάζεται από τις εταιρείες DuPont και Dow Chemical. Η Κομισιόν αναμένεται να υποβάλει την πρόταση προς έγκριση στους Ευρωπαίους υπουργούς την ερχόμενη εβδομάδα. Ακόμα και αν δεν επιτευχθεί συμφωνία, σενάριο το οποίο θεωρείται και το πιθανότερο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει τη δικαιοδοσία να χορηγήσει έγκριση για την καλλιέργεια του μεταλλαγμένου αραβόσιτου ως το τέλος του χρόνου.
Η πρόταση προκαλέι την έντονη αντίδραση των περιβαλλοντικών και καταναλωτικών οργανώσεων καθώς τα τελευταία τρία χρόνια δεν έχει δοθεί καμία έγκριση σε κανένα μεταλλαγμένο φυτό για καλλιέργεια στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ενώ οι εταιρείες BASF και Monsanto έχουν ήδη αποσύρει όλες τις αιτήσεις τους.
Σύμφωνα με το ελληνικό γραφείο της GreenPeace, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προλαβαίνει να αναστείλει την έγκριση του μεταλλαγμένου καλαμποκιού 1570 και να προστατεύσει την υγεία, την τροφή μας, τη γεωργία και το περιβάλλον. Το 2011, η EFSA (Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων) που αποτελεί το επίσημο γνωμοδοτικό σώμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βρήκε ότι η Bt τοξίνη που παράγει το μεταλλαγμένο καλαμπόκι 1570 βλάπτει ορισμένα είδη πεταλούδων και επέμεινε στις αμφιβολίες της σχετικά με τις επιπτώσεις που έχει σε άλλα είδη εξαιρετικά χρήσιμων εντόμων, όπως οι μέλισσες. Οσον αφορά τις συνέπειες στο περιβάλλον και τη βιοποικιλότητα (αλλά και το έδαφος, την ίδια τη γεωργία και το μέλλον της), η EFSA συνέστησε να παρακολουθηθούν οι επιπτώσεις του μεταλλαγμένου καλαμποκιού 1507 αφότου απελευθερωθεί στο περιβάλλον. Επιπλέον, οι δοκιμές ασφάλειας που έγιναν στο μεταλλαγμένο καλαμπόκι 1570 παρουσιάζουν σοβαρότατα κενά.
Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να ξανασκεφτεί τη θέση της και να αποφασίσει να μην προτείνει την έγκριση του μεταλλαγμένου καλαμποκιού. Το επόμενο βήμα της διαδικασίας είναι ότι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πηγαίνει στις κυβερνήσεις των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι οποίες θα πάρουν και την τελική απόφαση. Η πρόταση για τη νέα καλλιέργεια μεταλλαγμένου αραβόσιτου αναμένεται να συναντήσει τη σθεναρή αντίσταση της Γαλλίας, της Αυστρίας και της Πολωνίας, ενώ η Βρετανία, η Ισπανία και η Σουηδία πιθανότατα θα την υπερψηφίσουν.
Η τελευταία φορά που δόθηκε έγκριση για μεταλλαγμένο φυτό για καλλιέργεια σε εδάφη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν το 2010 για τη μεταλλαγμένη πατάτα της εταιρείας BASF που ήταν ανθεκτική σε αντιβιοτικά. Αυτή η πατάτα θεωρήθηκε μεγάλη εμπορική αποτυχία και η BASF αποφάσισε να την αποσύρει από την αγορά. Από τότε μέχρι σήμερα, BASF και Monsanto έχουν αποσύρει όλες τις αιτήσεις τους για έγκριση μεταλλαγμένων για καλλιέργεια και σήμερα το μοναδικό μεταλλαγμένο φυτό που καλλιεργείται στην Ευρωπαϊκή Ένωση (κυρίως στην Ισπανία) είναι το καλαμπόκι MON810 της Monsanto.
Θυμίζουμε ότι στην Ελλάδα απαγορεύεται η καλλιέργεια και η εμπορία μεταλλαγμένων και μάλιστα πρόσφατα (στις 7 Οκτωβρίου) το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ανακοίνωσε «απαγόρευση εμπορίας στην ελληνική επικράτεια σπόρων προς σπορά υβριδίων αραβοσίτου που φέρουν τη γενετική τροποποίηση MON810» που στην ουσία αποτελεί τη συνέχεια προηγούμενων απαγορεύσεων. Αναμένουμε με ενδιαφέρον πλέον τη στάση της χώρας μας στα νέα δεδομένα!
