Μόνο 2 στις 10 Yπηρεσίες τηρούν ηλεκτρονικό μητρώο περιβαλλοντικού εγκλήματος, με αποτέλεσμα η περιβαλλοντική υποβάθμιση να μένει στατιστικά ένα “αθέατο” έγκλημα.
Την ίδια στιγμή το 1/3 των περιβαλλοντικών παραβάσεων στην Κρήτη καταγράφονται εντός των περιοχών του Δικτύου “Natura 2000”, ενώ η εκδίκαση του 60% των υποθέσεων περιβαλλοντικής παράβασης αναβάλλεται τουλάχιστον 1 φορά και η μέση διάρκεια μεταξύ τέλεσης της πράξης και εκδίκασης ανέρχεται σε 5 έτη. Το ζήτημα της διαχείρισης των περιοχών του Δικτύου “Natura 2000” βρέθηκε στο επίκεντρο της συνάντησης εργασίας που διοργάνωσε το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή στο Εμποροβιομηχανικό Επιμελητήριο Χανίων.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης επισημάνθηκε η σημασία του οικοσυστήματος της Κρήτης αλλά και τα νεότερα δεδομένα σχετικά με τις θεσμικές αλλαγές που έχουν γίνει ως προς την προστασία των περιοχών Natura.
Ειδικότερα, όπως ανέφερε ο συντονιστής του έργου “Life” από του Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Μιχάλης Προμπονάς από τον από τον Δεκέμβριο του 2017 προστέθηκαν νέες περιοχές στον κατάλογο των περιοχών του Δικτύου “Natura 2000” και από τις 419 ο αριθμός τους ανήλθε σε 446 σε όλη την Ελλάδα.
Σε ό,τι αφορά την Κρήτη οι προστατευόμενες περιοχές από 53 έγιναν 54, με πάνω από το 1/3 της χερσαίας έκτασης του νησιού να είναι ενταγμένο στο Δίκτυο “Natura 2000”.
Παράλληλα, τη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών στην Κρήτη έχουν αναλάβει πλέον ο Φορέας Διαχείρισης Κεντρικής και Ανατολικής Κρήτης, που έχει υπό την ευθύνη του τις προστατευόμενες περιοχές σε Ρέθυμνο, Ηράκλειο και Λασίθι, και ο Φορέας Διαχείρισης Δυτικής Κρήτης που επιβλέπει τις 24 προστατευόμενες περιοχές του Νομού Χανίων.
Ειδικότερα για τα Χανιά περίπου το 40% του Νομού είναι ενταγμένο στο Δίκτυο “Natura”. Όπως επεσήμανε ο Μανώλης Βεγλιρής από το Τμήμα Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Κρήτης οι κυριότερες πιέσεις που δέχεται το οικοσύστημα της Κρήτης προέρχονται από την τουριστική ανάπτυξη και αφορά τις παραλιακές ζώνες και τους υγροτόπους. Επεσήμανε, δε, την ύπαρξη χρόνιων διαχειριστικών προβλημάτων στις προστατευόμενες περιοχές καθώς δεν έχουν ακόμα εγκριθεί τα περισσότερα διαχειριστικά σχέδια.
ΘΕΣΜΙΚΑ “ΚΕΝΑ”
Ερωτηθείς για τα “κενά” που εντοπίζονται στην θεσμική προστασία των περιοχών “Nartura” ο συντονιστής δράσεων του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς Αντώνης Μπαρνιάς τόνισε ότι ενώ έχουν οριστεί οι νέοι φορείς διαχείρισης και έχουν καθοριστεί οι περιοχές αρμοδιότητάς τους, εκκρεμεί ακόμα η συγκρότηση των νέων Διοικητικών Συμβουλίων που θα σηματοδοτήσει την ενεργοποίηση των φορέων διαχείρισης. Σε ό,τι αφορά το θέμα των διαχειριστικών σχεδίων διευκρίνισε ότι πολλά από αυτά δεν είναι εγκεκριμένα και κατά συνέπεια δεν μπορούν να εφαρμοστούν. Συγχρόνως, δε, πολλά από τα σχέδια είναι παλιά και απαιτούν επικαιροποίηση, ενώ κάποιες περιοχές δεν διαθέτουν καν διαχειριστικά σχέδια.
Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Μπαρνιάς επεσήμανε ότι προτεραιότητα του Φορέα Διαχείρισης Δυτικής Κρήτης είναι να δοθεί έμφαση στις περιοχές του Μπάλου και Ελαφονησίου και να υπάρξουν παρεμβάσεις από την ερχόμενη τουριστική περίοδο.
Ορνιθολογικός τουρισμός
Έναν παράδεισο για τα πουλιά αποτελεί το οικοσύστημα της Κρήτης, ενώ είναι αξιοσημείωτο ότι ορισμένα είδη αρπακτικών πουλιών που έχουν εξαφανιστεί από άλλες περιοχές της Ελλάδας εντοπίζονται πλέον μόνο στην Κρήτη. Μάλιστα, οι επιστήμονες επισημαίνουν υπάρχουν μεγάλες προοπτικές για την ανάπτυξη του ορνιθοτουρισμού υπό την προϋπόθεση ότι το τοπικό οικοσύστημα θα προστατευτεί.
Τα παραπάνω επεσήμανε, μεταξύ άλλων, η συντονίστρια επικοινωνίας της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας Ρούλα Τρίγκου. Πιο συγκεκριμένα, η κα Τρίγκου τόνισε ότι τα Χανιά είναι από την άποψη του ορνιθοτουρισμού η πιο σημαντική περιοχή της Κρήτης και μια από τις σημαντικότερες της Ελλάδας αλλά και σε παγκόσμια κλίμακα. Σημείωσε δε ότι ο ορνιθοτουρισμός αναπτύσσεται ραγδαία και οι λάτρεις του έχουν ψηλά την Κρήτη στην ατζέντα των προτιμήσεών τους. «Η Κρήτη φιλοξενεί πολύ σημαντικά είδη πουλιών και ειδικά για τα αρπακτικά είναι ένας παράδεισος. Είδη που έχουν εξαφανιστεί από άλλες περιοχές, όπως τα όρνια, σκάρες ή καναβοί, ή ο κοκκαλάς ο γυπαετός, συναντώνται εδώ».
Ωστόσο, η κα Τρίγκου υπογράμμισε την ανάγκη να ελεγχθούν οι πιέσεις που δέχεται το οικοσύστημα από τον μαζικό τουρισμό και την αλλοίωση των τοπιακών χαρακτηριστικών που προκαλούν η άναρχη δόμηση, τα αιολικά πάρκα κ.ά.
Αποκαλυπτικά στοιχεία
Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία που συγκεντρώνει το “Life Natura Themis” για τα περιβαλλοντικά εγκλήματα στην Κρήτη καθώς σύμφωνα με αυτά:
• Οι υποθέσεις εμπρησμού που μπαίνουν στο αρχείο αγνώστων δραστών στην Κρήτη φτάνουν σε ποσοστό μέχρι και 80%.
• Το 80% των διοικητικών προστίμων που επιβάλλονται για περιβαλλοντικές παραβάσεις στην Κρήτη είναι μικρότερα από 5.000 ευρώ.
• Το 6% των υποθέσεων που εκδικάζονται στα ακροατήρια των ποινικών δικαστηρίων της Κρήτης αφορούν περιβαλλοντικές παραβάσεις.
• Οι μηνύσεις που γίνονται κατά αγνώστων δραστών και αφορούν σε περιβαλλοντική υποβάθμιση δεν εκδικάζονται σχεδόν ποτέ και μπαίνουν στο αρχείο.
