Περιβαλλοντική εκπαίδευση μετ’ εμποδίων και στα Χανιά

Σε μια εποχή όπου η κλιματική κρίση και η πράσινη μετάβαση βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα της διεθνούς κοινότητας και των κυβερνήσεων, τα Κέντρα Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία – ΚΕΠΕΑ (πρώην Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης) στην Ελλάδα μοιάζουν με αποπαίδια του εκπαιδευτικού συστήματος. Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 2014 δεν έχει γίνει καμία προκήρυξη για πρόσληψη προσωπικού, ενώ χρηματοδότηση των κέντρων είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη τα τελευταία δύο χρόνια.
Ενδεικτικό της υποστελέχωσης που αντιμετωπίζουν είναι ότι στην Κρήτη ορισμένα ΚΕΠΕΑ λειτουργούν με ελάχιστο προσωπικό. Για παράδειγμα στο ΚΕΠΕΑ Ανωγείων έχει απομείνει μόλις ένα άτομο, ενώ στο ΚΕΠΕΑ Αρχανών – Βουβών – Ρούβα εργάζονται μόλις 3 από τους 5 εκπαιδευτικούς που προβλέπονται. Σε ό,τι αφορά το ΚΕΠΕΑ Βάμου που εδρεύει στο Κεφαλά Αποκορώνου υπηρετούν 4 εκπαιδευτικοί από τους συνολικά 5 που ορίζονται για τη συγκεκριμένη δομή.
«Τα τελευταία 7 χρόνια δεν έχει γίνει καμία προκήρυξη στελέχωσης ενώ την ίδια περίοδο πολλοί από τους αποσπασμένους εκπαιδευτικούς ζήτησαν ανάκληση της απόσπασης και επέστρεψαν στα σχολεία τους. Αυτό είχε ως συνέπεια κάποια Κέντρα να μείνουν με ελάχιστο προσωπικό», ανέφερε ένα από τα παλαιότερα στελέχη του ΚΕΠΕΑ Βάμου η Κωνσταντίνα Παπαδογιαννάκη, μιλώντας στα “Χ.ν.”.
Τόνισε δε ότι η πρόβλεψη που υπάρχει από τον νόμο για “συμπλήρωση” κάποιων κενών που υπάρχουν από έκτακτο προσωπικό, έως ότου δηλαδή προχωρήσουν οι προκηρύξεις στελέχωσης, παραμένει αναξιοποίητη.
Ωστόσο, η υποστελέχωση δεν είναι το μοναδικό “αγκάθι” για τα ΚΕΠΕΑ. Εξίσου μεγάλες είναι οι δυσκολίες και τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν τα Κέντρα σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότησή τους. «Τα ΚΕΠΕΑ χρηματοδοτούνται κυρίως από το Ίδρυμα Νεολαίας και Δια Βίου Μάθησης (ΙΝΕΔΙΒΙΜ) το οποίο είναι ο διαχειριστικός φορέας των ευρωπαϊκών κονδυλίων», διευκρίνισε η κα Παπαδογιαννάκη και συμπλήρωσε ότι «ωστόσο τα τελευταία δύο χρόνια δεν έχει υπάρξει καμία χρηματοδότηση προς τις διαχειριστικές επιτροπές των Κέντρων».
Ο υπεύθυνος του ΚΕΠΕΑ Βάμου Φώτης Ποντικάκης αναφερόμενος στο συγκεκριμένο θέμα τόνισε ότι η μείωση της χρηματοδότησης των Κέντρων είχε ήδη ξεκινήσει από το 2011 και την περίοδο των μνημονίων, ενώ τα τελευταία δύο χρόνια έφυγε σχεδόν εντελώς οποιαδήποτε διαχειριστική δυνατότητα κονδυλίων από τα Κέντρα.
«Ακόμα και ένα αποθεματικό που υπήρχε, περίπου 3.000 ευρώ, και το οποίο θα μπορούσαμε να το διαθέσουμε αποκλειστικά για πετρέλαιο και ταχυδρομικά έξοδα, όπως μας είχαν πει, τελικά το πήραν πίσω. Παράλληλα, ενώ παλαιότερα γίνονταν προσκλήσεις προσφορών σε τοπικό επίπεδο τώρα γίνονται κεντρικά από το ΙΝΕΔΙΒΙΜ. Αυτό είχε ως συνέπεια, για παράδειγμα, να προμηθευτούμε λόγω πανδημίας υλικό φαρμακευτικό υλικό και μάσκες από ένα φαρμακείο των Σερρών!», σημείωσε ο κ. Ποντικάκης.
Η έλλειψη πόρων, ο συγκεντρωτισμός στη διαχείριση των δαπανών και η αύξηση της γραφειοκρατίας, έχουν ως συνέπεια πολλά πρακτικά καθημερινά ζητήματα να επιλύονται με ίδια μέσα των εργαζομένων στα ΚΕΠΕΑ (π.χ. τα κεράσματα προς τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς που φιλοξενούνται για τις δράσεις), ενώ την ίδια στιγμή πιο σοβαρές ανάγκες, όπως το αίτημα για αγορά του αναγκαίου εξοπλισμού για τηλεκπαίδευση, παραμένουν σε εκκρεμότητα – αναπάντητα από τον κεντρικό διαχειριστικό φορέα.
Απέναντι σε αυτό το μη βοηθητικό περιβάλλον για την παραγωγή εκπαιδευτικών προγραμμάτων και υλικού, τα οποία στη συνέχεια προσφέρονται δωρεάν στην εκπαιδευτική κοινότητα και την ευρύτερη κοινωνία, μόνη δυνατότητα για την εξασφάλιση κάποιων ελάχιστων κονδυλίων είναι τα προγράμματα Erasmus τα οποία υπάγονται σε διαφορετικό διαχειριστικό έλεγχο.
Στο πλαίσιο αυτό, το ΚΕΠΕΑ Βάμου στον Κεφαλά Αποκορώνου κατάφερε τα προηγούμενα χρόνια όχι μόνο να αναπτύξει συνεργασία με ευρωπαϊκούς εκπαιδευτικούς και περιβαλλοντικούς φορείς, να παράξει πρωτότυπο εκπαιδευτικό υλικό σε 4 γλώσσες και να διασφαλίσει κάποιους πόρους που το βοήθησαν στη λειτουργία του, αλλά μπόρεσε και να καλύψει το κενό της θέσης που είναι μη στελεχωμένη, με επιστημονικό προσωπικό από την Ιταλία και τη Γαλλία που πληρώνονταν από το πρόγραμμα Erasmus.