» βιβλιοκριτική για τα διηγήματα του Μάρκου Μαριδάκη – εκδόσεις Eρεισμα
Την απαιτεί η καραντίνα την ανάγνωση και διαβάζοντας τις εφτά αληθινές ιστορίες που παραθέτει ο ναυτικός και ποιητής Μάρκος Μαριδάκης στα ισάριθμα διηγήματα του τελευταίου του βιβλίου ένοιωσα να γυρίζω από μακρινό, πολύκαιρο μπάρκο. Οι ναυτικοί ξέρουν από καραντίνες κι αποκλεισμούς -να διαβάζετε ναυτικά διηγήματα αυτές τις μέρες -διηγήματα της θάλασσας κι αν τύχει ν’ ακούτε μελοποιημένο Καββαδία -έτσι περνάει ο χρόνος και πλησιάζουμε στον προορισμό -Ιθάκη η ίδια μας η πατρίδα ή κάποια άλλη δεν έχει σημασία -η πόλη κι η καθημερινότητα -εν τέλει η ζωή που άλλαξε τόσο πολύ τόσο γρήγορα –ίσως τόσο πολύ και γρήγορα όσο άλλαξε από τα χρόνια που ο συγγραφέας και οι ήρωες του ήταν παιδιά και ταξίδευαν, έως σήμερα. Γυρίζουν τα χρόνια πίσω; Δεν ξέρω ν’ απαντήσω.Όπως οι ήρωες των διηγημάτων του Μαριδάκη έχεις μόνο τον εαυτό σου κι ένα δυο αγαπημένα πρόσωπα να αναμετρηθείς ποιος ποιον θα κρατήσει μακριά από αυτό που ήταν μόλις χθες, μόλις πίσω από την εξώπορτα -τον κόσμο -ποιος τα λίγα απαραίτητα θα φέρει ποιος για ελάχιστο θα λείψει…. αλλά πάλι κάποιες από τις εικονοποιητικές αράδες του βιβλίου ίσως να σε φτάνουν στην γραμμή των οριζόντων σου, να βλέπεις λιμάνια από τ’ ανοιχτά και τις πόλεις να σκαρφαλώνουν λόφους και πλαγιές που κρέμονται από πάνω, εκεί που θα σε οδηγήσουν τα βήματα σου. Αληθινές ιστορίες ανθρώπων που ο συγγραφέας όπως μαρτυρά “συνάντησε στην περπατησιά του” –οι ιστορίες δεν αφορούν μόνο την θάλασσα αλλά και την Κρήτη που ‘ναι βουνό μέσα στα κύματα, την βιοπάλη, τον πλούτο της ψυχής, τον αγώνα, την φιλία. Περπατησιά κι ανάγνωση δυο πράγματα τόσο συνυφασμένα όσο τα ρήματα διαβάζω και διαβαίνω. Στο Ελληνικό Λεξικό των Τεγόπουλου – Φυτράκη στο λήμμα διαβάζω αναφέρεται: αρχ. Διαβιβάζω, αναγιγνώσκω, δασκαλεύω – καθοδηγώ, ενώ στο λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας του Ι.Σταματάκου του εκδοτικού Οργανισμού “Ο Φοίνιξ” του 1972 στο λήμμα δια – βιβάζω αναφέρεται σαν μεταβατικό (μτβ) του διαβαίνω δείχνοντας καθαρά την ετυμολογική και εννοιολογική συγγένεια των λέξεων που μοιράζονται και το ίδιο αρχαίο πρόθεμα, – διά -. Όταν έκλεισα το βιβλίο ήταν νωρίς το πρωί, ένοιωσα σαν να είχα γυρίσει από σύντομη μοναχική βόλτα και στους τοίχους της πόλης έβλεπα παλιά συνθήματα γραμμένα με πινέλο και μπογιά, σαν να μοιραζόμουν την ευχή αλλά και την κατάρα ενός κρυμμένου θησαυρού, περίμενα και ποθούσα μια όμορφη μα δύσκολη γυναίκα ίσως όσο η θάλασσα, και η θέα της ήταν σαν να είχα γυρίσει από το παλιό βιομηχανικό λιμάνι με τις μηχανότρατες. Αν τα ταξίδια του συγγραφέα ήταν μακρινά εγώ προτίμησα ένα πιο κοντινό ταξίδι, ξανάνοιξα το βιβλίο, κράτησα σημειώσεις με μολύβι και αφού διηγήματα και ποιήματα πλησιάζουν μεταξύ τους κι ο διηγηματογράφος στην περίπτωση του βιβλίου αποκαλύπτει τον ποιητή που είναι, τον μιμήθηκα κι έγραψα ένα ποίημα: Μαθητής που κάνει τράκα τ’ αμερικάνικα τσιγάρα/ Και την κόκα κόλα που πάει μ’ όλα/ Για να μάθει φαντάρος ακόμα, τα λαθραία σώβρακα/ στολισμένα σημαίες συμμάχων στην απλώστρα.// Στο μπορντέλο που μ’ είδες να πηγαίνω,/ Με περιμένουν μια μάνα ξένη κι αδερφή/ Για τις πληρωμές των μπάρκων από λιμάνι σε λιμάνι/ Και με φωνάζουν μ’ όνομα μήνα καλοκαιρινού,/ Να κατεβαίνω με τρόμο στις αγορές του καλού κόσμου,/ Για τ’ αχρείαστα ψώνια που επιμελώς ξεχνώ/ Να σου φέρω κάτι πολύτιμο κοιμωμένη λεχώνα.//Πλούτισα κι έγινα καλοντυμένος κύριος, χουβαρντάς/ Και σεβαστός, με κτήματα κι επιχειρήσεις/ Κι άφησα στους πολλούς μου κληρονόμους/ ένα πλήρη κατάλογο/ Με τα ονόματα των γυναικών που έφαγα τα λεφτά μου./ Κι ύστερα ήρθα σ’ εσένα φτωχέ, παλιέ μου φίλε/ Να μάθουμε τα παιδιά πόση ευτυχία κρύβουν τα απλά παιχνίδια.// Είναι του χρυσού των Αζτέκων η κατάρα κι ο θησαυρός του πειρατή/ Που έβρισκες μέσα στης Πρωτοχρονιάτικης καταιγίδας την αντάρα/ Κι έχανες στο ταξίδι με του “Ειρηνεμένου Ωκεανού” το σκαρί.// Κι έμαθες πως η θάλασσα για να σώσει/ Λίγη από την άμμο της γης,/ Πότε την χτυπάει με μανία και πότε την γλύφει/ Μ’ υπομονή./ Έτσι είπες πως από λάθος είσαι κι εσύ/ Αυτός που με λύσσα καταζητούνε οι καιροί.
