Έχει δίκιο το Συµβούλιο Επικρατείας που περιορίζει τα ύψη των κτηρίων; ρωτώ την παρέα…
«Είναι θέµα περιβαλλοντικής συµµόρφωσης».
«Υπάρχουν συµφέροντα». «Μήπως είναι θέµα υγείας;», προτείνω. Με κοιτάζουν περίεργα.
«Το Alzheimer’s δεν κάνει διακρίσεις σε γειτονιές. Τα θύµατα του απλώνονται σε όλη την πόλη», σχολιάζει άλλος.
∆εν υπάρχει οµοφωνία στην παρέα.
Στο σηµείωµα παραθέτω στοιχεία ερευνών για την επίδραση του τόπου που κατοικούµε στην υγεία µας και σχόλια για τις µειονεκτικές γειτονιές των Χανίων.
Η έρευνα
Ερευνητές του Πανεπιστηµίου Wake Forest (2024) διαπίστωσαν ότι η ζωή σε µειονεκτική γειτονιά σχετίζεται µε υψηλότερη αρτηριακή πίεση και χαµηλότερες γνωστικές βαθµολογίες, ακόµη και µεταξύ ατόµων που δεν έχουν διάγνωση ήπιας γνωστικής εξασθένησης. Τα συµπεράσµατα τους…
•Οι µειονεκτικές γειτονιές συνδέθηκαν µόνο µε υψηλότερη αιµοσφαιρίνη, που µετρά το σάκχαρο στο αίµα, σε άτοµα µε διαγνωσµένη ήπια γνωστική εξασθένηση.
•Η άνιση πρόσβαση στην εκπαίδευση, την απασχόληση, το εισόδηµα και τη στέγαση αυξάνει τον κίνδυνο για τη νόσο του Αλτσχάιµερ και τις σχετικές άνοιες.
•Απαιτούνται κι άλλες έρευνες για να κατανοήσουµε καλύτερα τον αντίκτυπο όλων των κοινωνικών παραγόντων της υγείας.
•Ο στόχος της µελέτης µας ήταν να αναλύσουµε τη σχέση των µειονεκτικών γειτονιών µε τις µετρήσεις της καρδιοµεταβολικής υγείας και της γνωστικής ικανότητας σε άτοµα µε ή χωρίς διαγνωσµένη ήπια γνωστική έκπτωση.
•Παρατηρήθηκε ότι πολλές καρδιοµεταβολικές ασθένειες αυξάνουν τον κίνδυνο για γνωστική εξασθένηση και άνοια. Η καρδιοµεταβολική υγεία περιλαµβάνει παράγοντες κινδύνου όπως η γλυκόζη στο αίµα, η υψηλή αρτηριακή πίεση, η υψηλή χοληστερόλη και η παχυσαρκία.
•Αναλύθηκαν στοιχεία 537 ενήλικων άνω των 55 ετών από το Ερευνητικό Κέντρο για τη Νόσο του Αλτσχάιµερ από το 2016 έως το 2021.
•H έρευνα δηµοσιεύτηκε στο περιοδικό της Ένωσης Αλτσχάιµερ.
Οι γνωστικές δεξιότητες
Το νευρο-διαγνωστικό τεστ στο οποίο υποβλήθηκαν οι συµµετέχοντες στην έρευνα αξιολόγησε τις ανώτερες γνωστικές τους δεξιότητες.
∆ηλαδή την µνήµη, την εκτελεστική της λειτουργία, τη γλώσσα, τις οπτικό-χωρικές δεξιότητες, τη συγκέντρωση και την προσοχή.
Αυτές οι δεξιότητες αναφέρονται στις νοητικές διαδικασίες της σκέψης, της µάθησης, της µνήµης, της επίγνωσης του περιβάλλοντος και της χρήσης της κρίσης.
Η ήπια γνωστική εξασθένηση είναι η µείωση της µνήµης και των δεξιοτήτων σκέψης. Αυτή είναι µεγαλύτερη από την αναµενόµενη µε τη φυσιολογική γήρανση και αποτελεί παράγοντα κινδύνου για άνοια.
Θόρυβος και άνοια
Συγκριτική έρευνα (20.6.2022) βρήκε σηµαντική συσχέτιση µεταξύ της έκθεσης στο θόρυβο και του κινδύνου άνοιας. Με βάση τα τρέχοντα στοιχεία, η έκθεση στον θόρυβο µπορεί να είναι ένας ειδικός παράγοντας κινδύνου για άνοια.
Οι έρευνες που εξετάστηκαν αφορούσαν κυρίως τον θόρυβο της πόλης και το θόρυβο της κυκλοφορίας. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι έρευνες υψηλής ποιότητας απαιτούνται σχετικά µε την έκθεση στον επαγγελµατικό θόρυβο και τον κίνδυνο άνοιας.
Στα Χανιά
Αν είχαµε στατιστικούς δείκτες που θα έδειχναν την ανισότητα αναφορικά µε την ποιότητα των σπιτιών, της εκπαίδευσης και το ύψος εισοδήµατος ανά γειτονιά τότε θα γνωρίζαµε ποιοι Χανιώτες κινδυνεύουν.
Γνωρίζουµε όµως ότι υπάρχουν γειτονιές που οι δρόµοι τους είναι σχεδόν ανήλιοι για µήνες. Ο ήλιος φθάνει ελάχιστα σε 100δες σπίτια. Ο λόγος; Το ύψος των κτηρίων, οι στενοί δρόµοι και η έλλειψη ανοικτών χώρων. ∆εν χρειάζεται να είσαι πολεοδόµος για να το διαπιστώσεις. Υπάρχουν γειτονιές χωρίς πάρκα, και σηµεία εγγραµµατισµού (βιβλιοπωλεία, Κέντρα Παιδικής ∆ηµιουργίας, ΚΑΠΗ). Κι όταν ακούς για νέα νόµιµα 7όροφα κτήρια στην πόλη, τότε αναρωτιέσαι αν έχει δίκιο το Συµβούλιο Επικρατείας…
Κι αν κατά σύµπτωση, αυτές οι γειτονιές…
A. έχουν υπερβολικό θόρυβο και
B. δεν έχουν χώρους για µέτρια άθληση που συνιστάται σε µεσήλικες (V.Ramakrishnan, Νόµπελ Χηµείας, βιβλίο ‘‘Why we die’’, 2024).
τότε καταλαβαίνουµε ότι αθροιστικά η επιβάρυνση των κατοίκων τους είναι δύσκολα διαχειρίσιµη.
Συµπερασµατικά
•Το µειονεκτικό περιβάλλον µιας γειτονιάς συσχετίζεται µε κατοίκους που έχουν υψηλότερη αρτηριακή πίεση και µειωµένες γνωστικές βαθµολογίες, ακόµη και χωρίς φανερή γνωστική έκπτωση.
•Προβλήµατα υγείας όπως το υψηλό σάκχαρο στο αίµα επιδεινώνονται σε άτοµα µε ήπια γνωστική έκπτωση σε µειονεκτικές γειτονιές.
•Η αντιµετώπιση των κοινωνικών παραγόντων και του θορύβου µπορεί να µετριάσει τους κινδύνους υγείας όσο και τη γνωστική έκπτωση των κατοίκων των µειονεκτικών γειτονιών.
•Σήµερα κάποιες γειτονιές είναι στο σκοτάδι, χωρίς τα στολίδια που τους αναλογούν, ενώ άλλες είναι διπλά φωταγωγηµένες.
•Όλες οι γειτονιές του ‘‘Παράδεισου’’ µας οφείλουν να έχουν παροχές, προτερήµατα και διευκολύνσεις για όλες τις ηλικίες.
