Η κυβέρνηση αιφνιδίασε όλους µας όταν µε το νόµο 5056 του 2023, κατάργησε τα νοµικά πρόσωπα δηµοσίου και ιδιωτικού δικαίου από τους οργανισµούς τοπικής αυτοδιοίκησης, µε βασικούς γνώµονες την εξοικονόµηση πόρων και το νοικοκύρεµα και λογοδοσία των δήµων. Αναρωτιέται εύλογα κανείς αν η πρακτική του να καις τα ξερά µαζί µε τα χλωρά, όπως λέει η παροιµία, είναι η ενδεδειγµένη στην Ελλάδα του 2024.
Η χώρα µας θεωρείται ένα ώριµο µέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα έπρεπε να λαµβάνει υπόψη της τι συµβαίνει και στις υπόλοιπες χώρες οι οποίες έχουν ανάλογους θεσµούς οι οποίοι όµως λειτουργούν άψογα, σύµφωνα µε τα ισχύοντα διεθνή πρωτόκολλα και πρότυπα.
Ίσχυαν αυτά τα πρωτόκολλα και πρότυπα στην περίπτωση των δύο κορυφαίων πολιτιστικών θεσµών που καταργήθηκαν, στην περίπτωση δηλαδή της ∆ηµοτικής Πινακοθήκης Χανίων και του Κέντρου Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου; Καθόλου, δεν ίσχυαν.
∆ιαχρονικά οι δηµαρχιακές αρχές δεν κατάφεραν, από την ίδρυση των θεσµών αυτών, µέχρι σήµερα, να τους λειτουργήσουν µε γνώµονα τα διεθνή πρωτόκολλα και πρότυπα, µε λαµπρή εξαίρεση την περίοδο που επικεφαλής του ΚΑΜ ήταν ο ∆ηµήτρης Αντωνακάκης ο οποίος µε πολλά προβλήµατα και δυσκολίες κατόρθωσε να λειτουργήσει το ΚΑΜ µε τρόπο, από πολλές απόψεις, υποδειγµατικό.
Αναρωτιέται κανείς τι πρόκειται να γίνει τώρα µε τους θεσµούς αυτούς που είχαν µια ιστορία και µια συµβολή στην πολιτιστική ιστορία του τόπου, έστω και αν λίγοι ήταν ευχαριστηµένοι µε τον τρόπο που λειτουργούσαν.
Προφανώς η ευθύνη µετατίθεται στο ∆ήµο που θα αναλάβει εξολοκλήρου τη συνέχιση ή διακοπή της λειτουργίας τους. Ας ελπίσουµε ότι δε θα επιστρατευθούν, κατά τη γνωστή πρακτική, οι επιτροπές εθελοντών οι οποίες πράγµατι απαρτίζονται από πολλούς ανθρώπους που µε ιδεαλισµό προσφέρουν την εργασία και τον ελεύθερο χρόνο τους και από άλλους λιγότερο ιδεαλιστές που εξαργυρώνουν την υπηρεσία τους µε το αζηµίωτο, δηλαδή µε διάφορες χάρες και δουλειές, πωλήσεις και µεσολαβήσεις.
Θα µπορέσει ο ∆ήµος να χαρίσει στους θεσµούς αυτούς, της ∆ηµοτικής Πινακοθήκης και του ΚΑΜ, την πολυπόθητη αυτονοµία τους, ώστε να καταφέρουν να λειτουργήσουν και να αναπτυχθούν όπως σε άλλες χώρες, ανεξάρτητα από το σφιχτό εναγκαλισµό των µικροπολιτικών σκοπιµοτήτων; Τα δύο αυτά κορυφαία ιδρύµατα της πόλης, η ∆ηµοτική Πινακοθήκη Χανίων και το Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου, τα πίστεψαν πολλοί Χανιώτες, διακρίνοντας περισσότερο τι θα µπορούσαν να γίνουν, παρά διαπιστώνοντας τι είναι. Τώρα η κυβέρνηση προτρέπει να ξεκινήσουν εκ νέου σηµειώνοντας ότι τώρα θα υπάρξει λογοδοσία που πριν δεν υπήρχε για τους χειρισµούς των ∆ήµων. Για να δούµε.
*Ο Κωνσταντίνος Β. Πρώιµος είναι επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήµιο Πατρών και κριτικός τέχνης, µέλος της καλλιτεχνικής επιτροπής της ∆ηµοτικής Πινακοθήκης Χανίων
