Ενώ αρχίζει σήμερα ο νέος γύρος διαπραγματεύσεων μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Ε.Ε. για τη μελλοντική εμπορική τους σχέση, μια διαρροή από την κυβέρνηση Τζόνσον έφερε και πάλι στην ημερήσια διάταξη το ενδεχόμενο του σκληρού Brexit, χωρίς συμφωνία με τις Βρυξέλλες.
Σε χθεσινό πρωτοσέλιδο δημοσίευμά της, που επικαλείται τρεις κυβερνητικές πηγές, η εφημερίδα Financial Times αναφέρει ότι η βρετανική κυβέρνηση θα φέρει την Τετάρτη προς ψήφιση στη Βουλή των Κοινοτήτων νομοσχέδιο, το οποίο θα παρακάμπτει την υπάρχουσα συμφωνία για την αποχώρηση της χώρας από την Ε.Ε. σε δύο σημεία: το τελωνειακό καθεστώς της Βόρειας Ιρλανδίας και τους όρους χορήγησης κρατικής βοήθειας σε επιχειρήσεις.
Η Βρετανία αποχώρησε επισήμως από την Ε.Ε. στις 31 Ιανουαρίου, αλλά εξακολουθεί να δεσμεύεται από τους όρους της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου, βάσει της συμφωνίας αποχώρησης που συνομολόγησαν Λονδίνο και Βρυξέλλες. Στο ενδιάμεσο διάστημα διεξάγονται εντατικές αλλά ατελέσφορες μέχρι στιγμής διαπραγματεύσεις γύρω από τη μελλοντική εμπορική σχέση Ε.Ε. – Ηνωμένου Βασιλείου. Οι κυριότερες διαφορές αφορούν την αλιεία και την επιδότηση επιχειρήσεων από το κράτος, ζητήματα στα οποία το Λονδίνο θέλει να διατηρήσει πλήρη έλεγχο.
Η συμφωνία αποχώρησης περιείχε και ένα ειδικό πρωτόκολλο για τη Βόρεια Ιρλανδία, αποστολή του οποίου ήταν να αποτραπεί η επαναφορά «σκληρού συνόρου» μεταξύ της ανεξάρτητης Ιρλανδίας και του τμήματος της νήσου που ανήκει στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η προοπτική παράκαμψης του πρωτοκόλλου προκάλεσε οξείες αντιδράσεις όχι μόνο στο Δουβλίνο, αλλά και στις Βρυξέλλες.
«Το pacta sunt servanda, δηλαδή οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται, είναι θεμελιώδης αρχή του διεθνούς δικαίου. Αν το Ηνωμένο Βασίλειο αποφάσισε να μη σεβαστεί τις διεθνείς υποχρεώσεις του, αυτό θα υπονομεύσει τη θέση του στη διεθνή κοινότητα», δήλωσε διπλωμάτης της Ε.Ε. Σε πιο ήπιους τόνους, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κάλεσε τη βρετανική κυβέρνηση «να εφαρμόσει τη συμφωνία αποχώρησης, κάτι που συνιστά υποχρέωση βάσει του διεθνούς δικαίου και προϋπόθεση για τη μελλοντική μας σχέση».
Η βρετανική κυβέρνηση εμφάνισε το σχέδιό της ως «εφεδρεία» για την περίπτωση που δεν υπάρξει εμπορική συμφωνία με τις Βρυξέλλες. Την Κυριακή, ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον έθεσε ως όριο για την επίτευξη συμφωνίας τη 15η Οκτωβρίου και υποστήριξε ότι ακόμη και το ενδεχόμενο ενός σκληρού Brexit χωρίς συμφωνία θα ήταν «μια καλή κατάληξη» για τη χώρα του. Χθες το απόγευμα, ο Τζόνσον είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, όπου και οι δύο ηγέτες τόνισαν ότι πρέπει να γίνει το παν ώστε να επέλθει συμφωνία.
