Ποιος φταίει;

Το νερό τρέχει, ότι και να κάνουμε πάει εκεί που θέλει, δεν μπορεί να το σταματήσει κανείς και όταν είναι ορμητικό παίρνει ό,τι βρει μπροστά του…
Το θέμα της τραγωδίας που συνέβη στη Δυτική Αττική και φέρνει ξανά στην επικαιρότητα τον τρόπο που διαχειριζόμαστε τα ρέματα, δεν είναι τεχνικό που θα πρέπει να λύσουν οι επιστήμονες, αλλά βαθειά πολιτικό.
Tην κύρια ευθύνη την έχει το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα. Η αλαζονική συμπεριφορά του ανθρώπινου είδους στη φύση, ιδιαίτερα τα τελευταία 100-150 χρόνια της καπιταλιστικής παραγωγής και της νεοφιλελεύθερης πολιτικής που την υποστηρίζει, έχει καταστροφικά αποτελέσματα στη φύση και κατ’ επέκταση στη ζωή των ανθρώπων. Ο καπιταλισμός θεωρεί τη φύση ως κτήμα του, ένα ακόμα μέσο για πλουτισμό όπως τα εργαλεία και το κεφάλαιο. Για το λόγο αυτό δεν προστατεύει τη φύση, αλλά την εκμεταλλεύεται χωρίς όρια. Ο θεσμός της ατομικής ιδιοκτησίας είναι κεντρικό σημείο στη λειτουργία του συστήματος της αγοράς. Για να κάνει καλά τη δουλειά της η αγορά, πρέπει οτιδήποτε έχει και την παραμικρή αξία να αποτελεί ατομική ιδιοκτησία. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τον αέρα που αναπνέουμε, τη θάλασσα, τις λίμνες, τα ποτάμια…
Η νεοφιλελεύθερη πολιτική που υποστηρίζει τον καπιταλισμό και χαρακτηρίζει ακραίους όσους δείχνουν ως αιτία της αυτοκαταστροφής το ίδιο το οικονομικό-πολιτικό σύστημα, δεν υπολογίζουν μπροστά στα κέρδη των λίγων την ζωή των πολλών. Μάλιστα επειδή η φύση δεν γνωρίζει σύνορα, πολλές φορές τα αποτελέσματα των καταστροφών από την εκδίκηση της φύσης, δεν τα δέχονται μόνο οι πολίτες των χωρών που δεν εφαρμόζουν κανένα μέτρο προστασίας από τα αποτελέσματα της βιομηχανικής παραγωγής, αλλά και πολίτες που βρίσκονται στην άλλη άκρη του πλανήτη.
Η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να αποτελεί την εξαίρεση αυτής της πολιτικής, παρά την θεωρητική υπεροχή του ελληνικού πνεύματος ανά τους αιώνες. Παράδειγμα ότι τα ρέματα και τα ποτάμια στην αρχαιότητα εθεωρούντο τόποι ιεροί. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλά ιερά έχουν βρεθεί κατά μήκος των διαδρομών τους. Το ελληνικό κράτος απ’ αρχής του, με όλες τις μέχρι σήμερα κυβερνήσεις έχει τεράστια ευθύνη γιατί:
Δεν προστάτευσε το φυσικό περιβάλλον και δεν εξασφάλισε την ομαλή ροή των υδάτων. Να υπενθυμίσουμε ότι δεν είναι μόνο πολλά ρέματα που καταργήθηκαν, όταν βρέθηκαν εντός των πόλεων, αλλά και δάση. Και γνωρίζουμε τη σημασία του ριζικού συστήματος των φυτών για την αντίσταση στις αλλοιώσεις που επιφέρει η δράση του νερού.
Έκανε επεκτάσεις σχεδίων σε περιοχές αυθαιρέτων που χτιζόντουσαν όπου νάναι χωρίς γνώση της επικινδυνότητας για τους κατοίκους. Οι πόλεις γιγαντώθηκαν άναρχα με στόχο την χωρίς πρόγραμμα ένταξη περιοχών στο σχέδιο πόλης. Το αν σε αυτές τις περιοχές υπήρχε φυσικό περιβάλλον που αλλοιώθηκε και μπακλαβοποιήθηκε για την δημιουργία ιδιοκτησιών, κανέναν δεν ενδιέφερε.
Η ιδιοκτησία στη γη θεωρείτο και θεωρείται ως η μόνη υγιής βάση για την οικονομική ανάπτυξη και οι νόμοι, ακόμα και το Σύνταγμα του κράτους στηρίζεται στην προστασία της.
Λειτούργησε (και λειτουργεί) με στόχο να ικανοποιήσει μεγάλα (και μικρά) ιδιωτικά οικονομικά συμφέροντα και με πολιτικά πολλές φορές κίνητρα.
Τέλος και τα Χανιά δεν θα μπορούσαν να αποτελούν την εξαίρεση της Ελλάδας. Είναι γνωστό λόγω του μεγάλου νότιου ορεινού όγκου ότι υπήρχαν πολλοί ποταμοί και παραπόταμοι, που κατέληγαν στη θάλασσα. Οι περισσότεροι έχουν μπαζωθεί ή έχουν αντικατασταθεί από τεχνικά έργα (που δεν ανταποκρίνονται στο όγκο νερού που δέχονται) για την εκμετάλλευση της γης από κερδοφόρες χρήσεις. Τα αποτέλεσμα το έχουμε ζήσει πρόσφατα, ευτυχώς χωρίς θύματα.  Δεν είναι μάλιστα λίγες οι περιπτώσεις να φωνάζουν για καταστροφή της περιουσίας τους αυτοί που έχουν μπαζώσει ρέματα για να εξασφαλίσουν λίγα τετραγωνικά στην πολύτιμη ιδιοκτησία τους…
Θα πρέπει να αντιδράσουμε ως πολίτες μπροστά στο βιασμό της φύσης, αλλά κυρίως θα πρέπει να δείξουμε τους πραγματικούς ενόχους, γιατί με το να χαρακτηρίζονται τα φαινόμενα ως «ακραία», δεν καταλογίζουμε ευθύνες στους ανθρώπους και τις πολιτικές που επιλέγουν, αλλά στην ίδια τη φύση.
Θα πρέπει να αντιδράσουμε, όχι γιατί η φύση είναι όμορφη, αλλά γιατί συνδέεται άμεσα όχι απλά με την ποιότητα ζωής, αλλά με την ίδια την ύπαρξή της.