Ποιος πληρώνει τα “σπασμένα” από τις διακοπές ρεύματος;

Φέτος, μετά από δεκαετίες, η πόλη των Χανίων και ειδικά μια συγκεκριμένη περιοχή του εμπορικού της κέντρου έμεινε χωρίς ρεύμα για 24 ολόκληρες ώρες! Καφέ, ζαχαροπλαστεία, σουβλατζίδικα, καταστήματα πώλησης τροφίμων και άλλες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, υπέστησαν ανεπανόρθωτες ζημιές στα προϊόντα και στον εξοπλισμό τους.
Κάτοικοι της περιοχής αλλά και επιχειρηματίες βρέθηκαν σε απόγνωση καθώς, χωρίς να φταίνε, υπέστησαν πρόσθετη οικονομική ζημιά, σαν να μην έφτανε η υπερφορολόγηση και η κάθετη πτώση του τζίρου που τους έχει γονατίσει. Οι ζημιές είναι ανυπολόγιστες αφού κανένας φορέας δεν έχει μπει στον κόπο να τις κοστολογήσει και από ό,τι φαίνεται κανένας δεν μπαίνει και στην διαδικασία να τις αποζημιώσει.
Η μεγάλη εικόνα είναι ότι κάτι δεν πάει καλά με το δίκτυο ηλεκτροδότησης της χώρας. Τα πρόσφατα black out στην Αθήνα και την Ύδρα, αποδεικνύουν μία ζοφερή πραγματικότητα από την οποία φυσικά δεν μένει ανεπηρέαστη και η Κρήτη. Επιλέγω να μην αναφερθώ στις δεκάδες ολιγόωρες «προγραμματισμένες» ή «απρόβλεπτες» διακοπές ρεύματος από την αρχή της φετινής χρονιάς σε όλο το νομό, που δυστυχώς έχουν αρχίσει να μας γίνονται (κακή) συνήθεια. Πάντως, πειστικές απαντήσεις για τις αιτίες των διακοπών ηλεκτροδότησης και κυρίως σαφείς δεσμεύσεις ότι δε θα ξανασυμβούν, δεν έχουν δοθεί ακόμη. Η αβεβαιότητα είναι διάχυτη και ελπίζω να μην επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας ότι το επόμενο μεγάλο black out θα γίνει στην Κρήτη.  Τότε οι συνέπειες θα είναι πολύ μεγαλύτερες για την τοπική οικονομία και πάλι θα κλαίμε πάνω από το χυμένο γάλα. Μέχρι να γίνουν όμως όσα χρειάζονται ώστε να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη λειτουργία του συστήματος ηλεκτροδότησης, είναι ανάγκη η Πολιτεία να σταθεί δίπλα σε όσους πλήττονται από τις διακοπές ηλεκτροδότησης.
Αν ψάξει κανείς τη νομοθεσία, θα διαπιστώσει ένα μεγάλο κενό όσον αφορά την ρητή υποχρέωση αποζημιώσεων πληγέντων εξαιτίας διακοπών ρεύματος από παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας (ΔΕΗ κλπ), διαχειριστών του δικτύου (ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ),  ανεξάρτητων αρχών (ΡΑΕ) ή κάποιου άλλου αρμόδιου κεντρικού φορέα. Εκτός από κάποιες σκόρπιες προβλέψεις μικρών χρηματικών αποζημιώσεων για οικιακές συσκευές, γραφειοκρατικές και χρονοβόρες και αυτές, δεν βρίσκεται πουθενά (ή αν βρίσκεται δεν εφαρμόζεται) κάποια θεσμική πρόβλεψη ή μια ξεκάθαρη διαδικασία αποζημίωσης ειδικά στην περίπτωση των επιχειρήσεων. Ανεξάρτητα αν κάποιοι πολίτες επιλέξουν την ιδιωτική ασφάλιση ή ακόμα και την δικαστική οδό προκειμένου –κάποτε- να δικαιωθούν, είναι αυτονόητη υποχρέωση της συντεταγμένης Πολιτείας να ορθώσει μία ασπίδα προστασίας για τους ίδιους και τις περιουσίες τους από καταστροφές που υφίστανται λόγω διακοπών ηλεκτροδότησης. Διακοπών τόσο εκτεταμένων πλέον που, όπως και να το δει κανείς, δεν μπορεί να είναι αποδεκτές σε μια ευρωπαϊκή χώρα του 21ου αιώνα.
Εφόσον λοιπόν δεν υπάρχει θεσμική πρόβλεψη αποζημιώσεων, αυτή πρέπει να νομοθετηθεί άμεσα και ξεκάθαρα έτσι ώστε να καλυφθεί το κενό. Είναι ανάγκη επίσης, να προβλεφθεί μία απλή και αξιόπιστη διαδικασία καταγραφής και κοστολόγησης των ζημιών μέσω ανεξάρτητων πραγματογνωμόνων και μία ευέλικτη εξωδικαστική διαδικασία άμεσων αποζημιώσεων. Να οριστεί επίσης ποιος έχει αυτήν την ευθύνη ώστε να μην τρέχουν οι πολίτες-επιχειρηματίες στους αρμόδιους, αλλά οι αρμόδιοι σε αυτούς που έχουν ανάγκη.
Ακόμα κι αν δεν υπάρχουν όλα τα διαθέσιμα κεφάλαια για πλήρεις αποζημιώσεις, θα μπορούσε να εξεταστεί, για παράδειγμα, η δυνατότητα κάποιου είδους συμψηφισμού μέσω πιθανών παλιών οφειλών ή μέσω μελλοντικών λογαριασμών ρεύματος νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Λύσεις υπάρχουν και μπορούν να βρεθούν ακόμη περισσότερες. Το ζητούμενο είναι  η αποκατάσταση του αισθήματος ασφάλειας πολιτών και επιχειρήσεων ώστε να μην μένουν ζημιωμένοι και ανυπεράσπιστοι στις διακοπές ηλεκτροδότησης. Αποτελεί αυτονόητη υποχρέωση του Κράτους απέναντι στους φορολογούμενους πολίτες που τελικά είναι εκείνοι που πληρώνουν «τα σπασμένα» των διακοπών ρεύματος.