Καθημερινή μας ευχή κι επιθυμία είναι να αλλάξει η κοινωνία μας, ν’ αλλάξει ο κόσμος γύρω μας, ν’ αλλάξουν όλοι και όλα. Επιθυμία και ευχή, η οποία όμως αντί να υλοποιείται έστω και στο ελάχιστο, διαπιστώνουμε ότι οι καταστάσεις, οι σχέσεις, συνεχώς και καθημερινά χειροτερεύουν.
Γιατί, ενώ υπάρχει η επιθυμία σε πολλούς, δεν πραγματοποιείται η σκέψη, η ευχή, ο πόθος; Τι την εμποδίζει ή τι δεν κάνουμε σωστά; Πού είναι το λάθος;
Ξεκινώντας ας δούμε κατ’ αρχάς που βρίσκεται το πρόβλημα. Είναι κάπου έξω στην κοινωνία και περιφέρεται; Μήπως είναι μέσα μας και δεν θέλουμε να το δούμε;
Βλέπουμε την κακία γύρω μας. Διαπιστώνουμε συνεχώς την τάση του εγωισμού παντού στο περιβάλλον μας. Ο ανταγωνισμός που φτάνει μέχρι το «ο θάνατός σου η ζωή μου» και λέγοντας θάνατος δεν είναι αναγκαίο να φθάνουμε στον φυσικό θάνατο, αλλά αυτός να είναι επαγγελματικός, εμπορικός, οικονομικός, ανταγωνισμός στο φαίνεσθαι, ιδεολογική ή προσωπική βαράθρωση.
Η κακία όμως αυτή από κάπου πηγάζει; Εμείς τη βλέπουμε να υπάρχει σχεδόν σε όλους γύρω μας. Γιατί; Μα διότι μας έμαθαν να είμαστε ανταγωνιστικοί και να βλέπουμε μόνο από τη μύτη μας κι έξω.
Μέσα μας μπορούμε να δούμε κι αν μπορούμε θέλουμε; Μήπως δεν θέλουμε να διαπιστώσουμε το τι υπάρχει μέσα μας; Ο εγωισμός, ο αρνητικός ανταγωνισμός, η κακία, φωλιάζουν μέσα στον καθέναν μας, σε άλλους περισσότερο και σε άλλους σε μικρότερο βαθμό. Δεν έχουμε καμία επιθυμία να δούμε τα «στραβά» του εαυτού μας και φυσικά δεν θέλουμε να τον κατηγορήσουμε και πολύ περισσότερο να κάνουμε κάτι για να τον διορθώσουμε.
Η Ορθοδοξία μάς λέει σωστά ότι για να γίνουμε καλύτεροι πρέπει να προσευχόμαστε, να ακολουθούμε τη νηστεία που είναι μέτρο για τον ψυχικό μας κόσμο κι όχι δέσμευση μόνο για το σώμα μας, να εξομολογούμαστε κ.λπ.
Το σίγουρο είναι ότι με τη χρήση του νου μας δεν μπορούμε να πετύχουμε καμία απολύτως βελτίωση στον εαυτό μας, ακόμη κι αν βεβαιωθούμε ότι έχουμε ελαττώματα που δημιουργούν προβλήματα και στον εαυτό μας και στους άλλους. Ο νους είναι εργαλείο και αναγνωρίζει μόνο τον χρήστη του και τίποτε άλλο, όπως ο υπολογιστής βοηθά τον χρήστη του μέχρι εκεί όμως που έχει αποθηκευμένες πληροφορίες. Παραπέρα δεν μπορεί να κάνει τίποτε. Το ίδιο και ο νους. Λέμε, δεν θα θυμώσω ξανά. Και λίγα λεπτά αργότερα επειδή κάποιος μας έκανε μια σφήνα στον δρόμο, ο θυμός εμφανίζεται πάλι και βράζουμε. Γιατί αθετήσαμε την υπόσχεση που δώσαμε στον εαυτό μας λίγα λεπτά πριν;
Ποιος λοιπόν κάνει κουμάντο μέσα μας;
Δεν είμαστε συνειδητοί για να έχουμε τον έλεγχο του εαυτού μας.
Κι επειδή ο νους πολλών θα το αμφισβητήσει, προσπαθώντας να τους πείσει ότι είναι συνειδητοί, ας κάνουν ένα τεστ. Ας βάλουν έναν στόχο που να περιλαμβάνει τον εαυτό τους (π.χ. να νιώθουν το δεξί τους χέρι για 50 – 100 μέτρα) θα διαπιστώσουν ότι δεν μπορούν να το καταφέρουν. Κάτι θα τους παρασύρει εκτός του στόχου τους. Δεν έχουμε τον έλεγχο του εαυτού μας, κι ας πιστεύουμε για το αντίθετο.
Χρειαζόμαστε το «Γνώθι σαυτόν» για να αποκτήσουμε τον έλεγχο. Μόνο τότε θα μπορούμε να δηλώνουμε κάτι και να το πραγματοποιούμε. Μόνο τότε θα λέμε κάτι και θα το εννοούμε και την επόμενη στιγμή. Μόνο τότε θα είμαστε κυριολεκτικά ο εαυτός μας και θα έχουμε μόνιμη επικοινωνία με το «πνεύμα» μας.
Μόνο τότε θα μπορούσαμε να αλλάξουμε τον εαυτό μας, τον περίγυρό μας, την κοινωνία ολόκληρη.