«Οι Πειρατές δεν ακολουθούν πολιτικές λαϊκισμού»

» Ο Χανιώτης, Διεθνής Συντονιστής του Κόμματος Πειρατών, μιλά στα “Χ.Ν.” εν όψει των ευρωεκλογών και παρουσιάζει τις θέσεις τους για μια “πειρατική” Ευρώπη

Το Κόμμα Πειρατών Ελλάδος μπήκε στην καθημερινότητα των Ελλήνων στις 12 Ιανουαρίου 2012, όταν και ιδρύθηκε μετά από μόλις πέντε μήνες συζητήσεων και εθελοντικής εργασίας. Βρίσκεται ανάμεσα σε 60 ιδρυμένα και 30 επισήμως αναγνωρισμένα πειρατικά κόμματα και κατέρχεται στις ευρωεκλογές στην Ελλάδα από κοινού με τους Οικολόγους – Πράσινους.
Τα “Χ.Ν.” βρήκαν τον Χανιώτη, Διεθνή Συντονιστή του Κόμματος Πειρατών Αντώνη Μοτάκη, ο οποίος παρουσιάζει τις θέσεις τους για μια πειρατική Ευρώπη, με έμφαση στη συμμετοχικότητα και την άρση των μονοπωλίων.

• Κόμμα Πειρατών. Το γνωρίσαμε στην Ελλάδα στις προηγούμενες εθνικές εκλογές. Γιατί ένας νέος άνθρωπος στην Ελλάδα επιλέγει να ασχοληθεί με τα κοινά μέσα από αυτό το κόμμα;

Είναι το μόνο κόμμα με το οποίο θα μπορούσα να είχα οποιαδήποτε σχέση. Το Κόμμα Πειρατών είναι σε πολύ ουσιαστικό επίπεδο διαφορετικό από οποιοδήποτε άλλο κόμμα στον κόσμο και στην πραγματικότητα αποτελεί εργαλείο πολιτικού ακτιβισμού. Η διαιώνιση της ύπαρξης του Κόμματος Πειρατών δεν είναι ένας από τους στόχους μας· παρ’ όλα αυτά υπάρχουν πολύ σοβαρές θεσμικές ελλείψεις στην Ελλάδα και την Ευρώπη όσον αφορά τα πολιτικά δικαιώματα, την ελευθερία της γνώσης και της κουλτούρας, τη δημοκρατική εκπροσώπηση, τη διαφάνεια και τη λογοδοσία στην πολιτική ζωή. Αυτές οι ελλείψεις έχουν οδηγήσει στην ανάγκη δημιουργίας του Κόμματος Πειρατών στην Ελλάδα και πλέον σε πάνω από 50 χώρες ανά τον κόσμο.

• Ποιος είναι ο ρόλος σου ως Διεθνής Συντονιστής του Κόμματος Πειρατών Ελλάδας;

Ως Διεθνής Συντονιστής είμαι υπεύθυνος για τον συντονισμό των διεθνών δράσεων του κόμματος και για την επικοινωνία με τα άλλα Κόμματα Πειρατών και τους πειρατικούς οργανισμούς, όπως της δικής μας “Πειρατικής Διεθνούς” (Pirate Parties International). Επαιξα επίσης έναν μικρό ρόλο στην ίδρυση του Ευρωπαϊκού Κόμματος Πειρατών και στη συγγραφή του Κοινού Ευρωπαϊκού Προγράμματος για τις ευρωεκλογές.

• Η πιο συνηθισμένη απορία στην Ελλάδα έχει να κάνει με το όνομα του κόμματος. Γιατί Πειρατές λοιπόν;

Από την πρόσφατη ιστορία το όνομα καθαυτό είναι μια μορφή διαμαρτυρίας για την πρακτική αντιμετώπισης του γενικού πληθυσμού ως εγκληματίες που χρήζουν παρακολούθησης. Οι μεγάλες εταιρείες πνευματικών μονοπωλίων χαρακτήρισαν την ανταλλαγή κουλτούρας και γνώσης μέσω διαδικτύου «πειρατεία», απαιτώντας την παρακολούθηση των ιδιωτικών επικοινωνιών όλων μας και τη λογοκρισία στο Διαδίκτυο και δυστυχώς το επιτυγχάνουν μέσω της μεγάλης πολιτικής επιρροής που απολαμβάνουν.

• Τι έχουν καταφέρει μέχρι σήμερα οι Πειρατές;

Στην Ευρώπη με μόλις δύο Σουηδούς ευρωβουλευτές έχουμε καταφέρει να ασκήσουμε σημαντική επιρροή σε άλλους ευρωβουλευτές και πολιτικές ομάδες μέσα στο Ευρωκοινοβούλιο. Μεγάλη επιτυχία ήταν ότι καταφέραμε να επηρεάσουμε την πολιτική ομάδα των Πρασίνων στο Ευρωκοινοβούλιο (The Greens/EFA) και προσεταιρίστηκαν την πολιτική μας σε θέματα ανταλλαγής αρχείων και ενάντια στην εμπορική συμφωνία ACTA. Επίσης μέσα στο Ευρωκοινοβούλιο έχουμε καταφέρει επίσης νίκες κατά πρακτικών «three strikes» που επιτρέπουν την αποσύνδεση πολιτών από το Διαδίκτυο χωρίς έγκριση από τη δικαστική εξουσία, νίκες υπέρ της ουδετερότητας του Διαδικτύου και πολλά ακόμα.
Στην Ελλάδα δραστηριοποιούμαστε μόλις δύο χρόνια. Παρ’ όλα αυτά καταφέραμε στις εκλογές του 2012 να πείσουμε πάνω από 32.000 Ελληνες να μας ψηφίσουν και έχουμε ήδη εκλέξει στη Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδας τον πρώτο Πειρατή συνδικαλιστή παγκοσμίως! Η συνεργασία με τους Οικολόγους – Πράσινους είναι ήδη μια μικρή νίκη, αφού καταφέραμε να τους «μολύνουμε» με τις αρχές μας.

• Στις ευρωεκλογές οι Πειρατές σε όλη την Ευρώπη κατεβαίνουν με κοινό πρόγραμμα. Μπορείς να μας δώσεις το γενικό πλαίσιο για το πώς θα είναι μια “πειρατική” Ευρώπη;

Περισσότεροι θεσμοί που δίνουν στους Ευρωπαίους άμεση επιρροή, όπως οι Ευρωπαϊκές Πρωτοβουλίες Πολιτών. Εξισορρόπηση των εξουσιών στην Ευρωπαϊκή Ενωση προς όφελος του Ευρωκοινοβουλίου, του μόνου σώματος της Ευρωπαϊκής Ενωσης που εκλέγεται απευθείας από τους πολίτες. Ολοι οι Ευρωπαίοι πρέπει να έχουν ισότιμη (και ει δυνατόν ανώνυμη) πρόσβαση στην ανθρώπινη γνώση και κουλτούρα και η οικονομική δραστηριότητα δεν πρέπει να περιορίζεται από πνευματικά μονοπώλια, όπως για παράδειγμα οι πατέντες που φουσκώνουν αδικαιολόγητα το κόστος των φαρμάκων και που δημιουργούν εξάρτηση των καλλιεργητών σε πολύ μεγάλες εταιρείες σπόρων. Η Ευρωπαϊκή Ενωση να μην υπογράφει διεθνείς συνθήκες που παραδίδουν εξουσία σε πολυεθνικές εταιρείες σε βάρος των πολιτών χωρίς έλεγχο από τη νομοθετική ή δικαστική εξουσία. Οι όροι των εμπορικών συμφωνιών δεν πρέπει να έχουν μεγαλύτερη ισχύ από τους νόμους, εθνικούς και ευρωπαϊκούς.

• Εμφαση στη συμμετοχικότητα και στην ελεύθερη διακίνηση δεδομένων είναι από τα πιο κύρια χαρακτηριστικά του κόμματος. Στο πεδίο της οικονομίας, που είναι στο επίκεντρο αυτή την εποχή, ποιες είναι οι θέσεις των “Πειρατών”; Ειδικότερα για την Ελλάδα, στα γνωστά διλήμματα (“ευρώ – δραχμή”, “μνημονιακοί – αντιμνημονιακοί”) πού τοποθετείς τους Πειρατές;

Νομίζω θα μπορούσε να γράψει κάποιος ολόκληρο βιβλίο για τη σχέση των πειρατικών αρχών με την οικονομία. Είναι πολύ σημαντικό η γνώση να μην είναι μονοπώλιο κάποιων λίγων πολύ μεγάλων εταιρειών, κάτι που συμβαίνει ήδη σε πολύ μεγάλο βαθμό με τα φάρμακα και τους σπόρους. Με τη συνεχή εξέλιξη του αυτοματισμού σε όλες τις εργασίες, ακόμα μεγαλύτερο μέρος της αγοράς κινδυνεύει να βρεθεί υπό τον έλεγχο λίγων εταιρειών κολοσσών μέσω των πνευματικών μονοπωλίων.
Στην Ελλάδα έχει γίνει της μόδας να αποπροσανατολίζεται η κοινή γνώμη από τα ουσιαστικά ερωτήματα προς χάριν πολωτικών και ψεύτικων ερωτημάτων, όπως το «μνημόνιο – αντιμνημόνιο». Σε θέματα κοινωνικής πολιτικής πάντως μας ενδιαφέρουν πιο αποτελεσματικοί τρόποι εξασφάλισης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, όπως το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα χωρίς προϋποθέσεις. Χρειάζονται περισσότερες μελέτες σε θέματα κοινωνικής πολιτικής σε επιστημονική βάση και όχι με βάση τις ξεπερασμένες οικονομικές ιδεολογίες που υποστηρίζονται από τα κόμματα στην Ευρώπη.

• Θα μπορούσε να τοποθετηθεί το κόμμα Πειρατών στον άξονα Αριστερά – Δεξιά; Δηλαδή, με ποιον πολιτικό χώρο πιστεύεις ότι βρίσκονται πιο κοντά;

Είναι αδύνατον. Οχι μόνο επειδή αποτυγχάνει αυτός ο άξονας να περιγράψει όλο το δυνατό φάσμα πολιτικών απόψεων, αλλά επιπλέον οι βασικές μας αρχές βρίσκονται έξω από αυτόν. Δεν χρειάζεται να είσαι ούτε αριστερός, ούτε δεξιός, ούτε κεντρώος για να συμφωνήσεις με αυτά που ζητάμε.

• Η κοινή κάθοδος με τους Οικολόγους – Πράσινους στην Ελλάδα βασίστηκε κυρίως σε κοινές θέσεις ή για λόγους σκοπιμότητας (οικονομικούς – ποσοστών κ.λπ.);

Οχι μόνο ζητάνε οι Οικολόγοι Πράσινοι πολλά από αυτά που ζητάμε και εμείς, χωρίς να υπάρχουν ασυμβατότητες στα εκλογικά μας προγράμματα· καταφέραμε επίσης να υιοθετήσουν εξ ολοκλήρου το Κοινό Εκλογικό Πρόγραμμα των Ευρωπαίων Πειρατών. Η συνεργασία αυτή προέκυψε ως καθαρό όφελος γι’ αυτά που ζητάμε και από τις δύο πλευρές. Το ΜΟΝΟ που μετράει είναι το τελικό αποτέλεσμα και η συνεργασία με τους Οικολόγους είναι ένα βήμα προς την εκλογή περισσότερων Ευρωβουλευτών που υιοθετούν τις πειρατικές αρχές. Ηδη η “συνεργασία” μας υφίσταται σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εδώ και 5 χρόνια, ανήκουμε στην ίδια πολιτική ομάδα (The Greens/EFA) και μας στήριξαν στη μάχη μας κατά της ACTA. Αντιθέτως, αρνηθήκαμε να συνεργαστούμε με μεγαλύτερα κόμματα που το μόνο που θέλησαν, στην πραγματικότητα, ήταν να μας απορροφήσουν.

• Στις δημοτικές εκλογές οι Πειρατές έχουν αυτόνομη κάθοδο μόνο στη Θεσσαλονίκη. Σε άλλες περιοχές βλέπουμε απλά συμμετοχές Πειρατών σε ψηφοδέλτια. Για παράδειγμα στην Αθήνα με τον Καμίνη, στα Χανιά με τον συνδυασμό Σαρρή που στηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ. Αυτές ήταν επιλογές που εγκρίθηκαν από το κόμμα ή λειτούργησαν αυτοβούλως οι υποψήφιοι;

Σκόπιμα το Κόμμα Πειρατών Ελλάδας καθαυτό δεν στηρίζει και δεν συμμετέχει σε κανέναν συνδυασμό για τις δημοτικές ή περιφερειακές εκλογές. Χωρίς κάποια κεντρική «γραμμή», οι κατά τόπους Πειρατές δρουν αυτόνομα και αυτόβουλα έτσι ώστε να προωθήσουν τις πειρατικές αρχές όπως αυτοί θεωρούν ότι αρμόζει καλύτερα για τον τόπο τους. Ενα πολιτικό κόμμα δεν μπορεί να λαμβάνει κεντρικά και από λίγους αποφάσεις για την Αυτοδιοίκηση, αλλιώς τι Αυτο-διοίκηση θα ήταν; Στα Χανιά την πειρατική φλόγα την κρατάει ο συνονόματός μου Αντώνης Τροχαλάκης και συμμετέχει με τον συνδυασμό “Πρωτοβουλία Πολιτών για την τοπική αυτοδιοίκηση στα Χανιά”.

• Θα περίμενε κανείς ότι σε εποχές που -κυρίως οι νέοι- αναζητούν κάτι διαφορετικό στην πολιτική, οι Πειρατές θα είχαν μεγαλύτερη απήχηση. Βλέπουμε ας πούμε κόμματα όπως το “Ποτάμι” που πλασάρονται ως εναλλακτικά να έχουν άμεσα υψηλά ποσοστά. Πώς το εξηγείς αυτό; Είναι μόνο θέμα προβολής;

Είναι προφανές ότι το Κόμμα Πειρατών, που λειτουργεί με ποσά που για τα άλλα κόμματα όπως το «Ποτάμι» είναι πενταροδεκάρες, δεν έχει τις ίδιες δυνατότητες προβολής. Επιπλέον το μήνυμα που θέλουμε να περάσουμε σαν Πειρατές είναι αρκετά εξεζητημένο και χρειάζεται αρκετός χρόνος για να εξηγήσεις σε κάποιον τι ζητάμε και γιατί, κάτι που μας φέρνει σε μειονεκτική θέση απέναντι σε κόμματα που ακολουθούν πολιτικές λαϊκισμού. Ευτυχώς το Διαδίκτυο προσφέρει ένα εναλλακτικό μέσο επικοινωνίας, όπου μπορούν να προσελκυστούν ψηφοφόροι και νέοι άνθρωποι που θέλουν να γίνουν Πειρατές.

• Παραμένοντας στο θέμα της διαφημιστικής προβολής, βλέπουμε ότι οι Πειρατές χρησιμοποιούν μια πρωτοποριακή μέθοδο συλλογής πόρων, την πληθο-μικροχρηματοδότηση (crowdfunding). Πώς ακριβώς λειτουργεί και πού υπερτερεί έναντι των μεθόδων που χρησιμοποιούν τα άλλα κόμματα;

Το μειονέκτημα της μεθόδου που χρησιμοποιούν τα άλλα κόμματα είναι προφανές: εάν δεν έχεις χρηματοδότες, δεν έχεις και χρήματα. Ευτυχώς και εδώ το Διαδίκτυο προσφέρει μια εναλλακτική, έτσι ώστε μια καμπάνια χρηματοδότησης να μπορεί να γίνει καλώντας απευθείας ψηφοφόρους και ακτιβιστές Πειρατές να προσφέρουν ό,τι ποσό μπορεί ο καθένας για να συλλεχθούν τα απαιτούμενα ποσά.

• Πού μπαίνει ο πήχης για τις ευρωεκλογές; Θεωρείς ότι θα εκλεγεί Ελληνας Πειρατής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο;
Βασικός σκοπός μας είναι να “μπολιάσουμε” το πολιτικό μας σύστημα (εθνικό και ευρωπαϊκό) με τις αρχές μας. Ακόμα και αν δεν εκλεγεί Ελληνας Πειρατής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα εκλεγεί κάποιος Ελληνας από τους Οικολόγους – Πράσινους, ο οποίος θα προωθήσει αυτά που θέλουμε να περάσουμε στην Ευρώπη. Για να το εξασφαλίσουμε αυτό πιέζουμε τους Οικολόγους να μας «χρησιμοποιήσουν» όσο περισσότερο γίνεται. Παρ’ όλα αυτά, η μεγαλύτερη επιτυχία θα είναι η εκλογή ενός από τους 9 Πειρατές υποψηφίους που υπάρχουν στο κοινό ψηφοδέλτιο.

• Ολοκληρώνοντας, μιας και είσαι από τα Χανιά, ποια θα ήταν η βασική “πειρατική” αλλαγή που θα έκανες στην πόλη μας, αν είχες τη δυνατότητα;
Πιστεύω ότι μια ιδιαίτερα τουριστική πόλη όπως τα Χανιά θα μπορούσε να ευνοηθεί από δωρεάν δημόσιες συγκοινωνίες μέσα στην πόλη και στις κυριότερες τουριστικές περιοχές, ακόμα και κατά τις μεταμεσονύχτιες ώρες στις καλοκαιρινές περιόδους.