Στην Κρήτη υπάρχουν δύο χωριά με το όνομα Πλάκα. Το ένα βρίσκεται στην επαρχία Μιραμπέλου του νομού Λασιθίου και το άλλο, για το οποίο θα γίνει λόγος στη συνέχεια, προβάλλει την ύπαρξή του στην επαρχία Αποκορώνου του νομού Χανίων.
Φεύγοντας, λοιπόν, από τα Χανιά ακολουθούμε την παλαιά εθνική οδό Χανίων – Ρεθύμνης. Έχοντας διανύσει 17 χλμ. θα βρεθούμε στο παραθαλάσσιο χωριό Καλύβες. Συνεχίζουμε ανατολικά και σε 6 χλμ., φτάνουμε στην Πλάκα. Αξιόλογο χωριό με 302 κατοίκους.
Είναι κτισμένο κοντά στη θάλασσα και σε τοποθεσία με πολύ όμορφη θέα στην γύρω περιοχή.
Η Πλάκα, μέχρι το 1998 ήταν έδρα της ομώνυμης Κοινότητας και από το 1999 έως το 2010 υπαγόταν στον αποτελούμενο από 19 χωριά δήμο Βάμου. Από το 2011 ανήκει στον Δήμο Αποκορώνου.
Το Αποκορωνιώτικο χωριό στην Αιγυπτιακή απογραφή του 1834 είχε 20 οικογένειες. Στη δε απογραφή του 1881 αναφέρεται στον δήμο Αρμένων με 313 κατοίκους σε 77 οικογένειες. Τότε η Πλάκα, μαζί με όλη την επαρχία Αποκορώνου, ανήκαν στο νομό Σφακίων, που είχε πρωτεύουσα τον Βάμο.
Η Πλάκα σήμερα είναι ένα όμορφο και σημαντικό χωριό σε τούτη τη χανιώτικη γωνιά. Έχει ωραία σπίτια και καλούς δρόμους. Υπάρχουν παραδοσιακές ταβέρνες, καφενεία, μίνι μάρκετ και ενοικιαζόμενα δωμάτια που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους.
Η εκκλησία του χωριού, παλιά και πετρόκτιστη είναι αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και γιορτάζει στις 25 Μαρτίου. Στην πλατεία της Πλάκας βρίσκεται το μνημείο με τα ονόματα των πεσόντων στους απελευθερωτικούς αγώνες.
Στην Πλάκα, τα τελευταία 20 χρόνια, κατοικούν μόνιμα και πολλοί ξένοι από όλη την Ευρώπη. Αυτό το φαινόμενο παρατηρείται και σε όλη την επαρχία Αποκορώνου και όχι μόνο.
Στη βραχώδη παραλία της Πλάκας βρίσκονται τα εντυπωσιακά “Νεροσπήλια”.
Αξίζει να βρεθεί κανείς στην Πλάκα το καλοκαίρι, όπου το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουλίου, κάθε χρόνο και με πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Συλλόγου του χωριού, πραγματοποιούνται μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις με μεγάλη επιτυχία.
Στην Πλάκα γεννήθηκε ένας από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες της Κρητικής Μουσικής: ο λυράρης Μιχάλης Παπαδάκης ή Πλακιανός. Άφησε εποχή στην μουσική παράδοση της Κρήτης. Εγλέντησε τους Κρητικούς και όχι μόνο για πολλά χρόνια. Γι’ αυτό και οι Πλακιανοί αναγνωρίζοντας την μεγάλη αξία και Κρητική Λεβεντιά του Μιχάλη Παπαδάκη, έστησαν την προτομή του στην πλατεία του χωριού του, αλλά του έχουν αφιερώσει και την μουσική εκδήλωση που γίνεται κάθε χρόνο το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουλίου.
Εκτός, όμως, από τον Μιχάλη Παπαδάκη, στην Πλάκα γεννήθηκε και μία άλλη μεγάλη μορφή που εκπροσωπούσε την Κρητική μουσική παράδοση. Ήταν η Ασπασία Παπαδάκη. Στην εποχή της ήταν η μόνη γυναίκα στην Κρήτη που κουβαλούσε επάξια στους ώμους της, την μουσική παράδοση της Κρήτης. Έπαιζε λύρα, αλλά και βιολί, τόσο γλυκά και τέλεια, που ήταν παντού προτιμητέα.
Πηγές:
– Ν. Σταυράκη, Στατιστική του πληθυσμού της Κρήτης
– Ρ. Πάσλευ, Ταξίδια στην Κρήτη (μετ. Δ. Γόντικα)
– Πληροφορίες από τον Κοινοτ. Γραμματέα Σωτ. Ευθυμάκη