Πλατεία Δημοτικής Αγοράς – Σοφοκλής Βενιζέλος

Η ορειχάλκινη προτομή του Σοφοκλή Βενιζέλου βρίσκεται στην ομώνυμη πλατεία μπροστά στη Δημοτική Αγορά.
Στο σημείο είχε τοποθετηθεί μια πρώτη προτομή το 2003. Τα αποκαλυπτήρια της προτομής αυτής που ήταν έργο του Χανιώτη γλύπτη, Γιάννη Μαρκαντωνάκη, είχαν γίνει στις 26 Ιουνίου 2003. Την τελετή είχαν οργανώσει ο Δήμος Χανίων και το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών και Μελετών “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος”. Οπως σημειώνει στο βιβλίο του: “Τα υπαίθρια γλυπτά και μνημεία του Δήμου Χανίων” (Δήμος Χανίων, Χανιά 2006), ο Αντώνης Μ. Βαρουχάκης, η δαπάνη για την κατασκευή της προτομής και της ανέγερσης του μνημείου καλύφθηκε από τις εισφορές των μελών της πρώην Νομαρχιακής Επιτροπής του Κόμματος Φιλελευθέρων.
Η εν λόγω προτομή αντικαταστάθηκε μετά από απαίτηση του Γιάννη Μαρκαντωνάκη καθώς είχε φιλοτεχνηθεί για να εκτεθεί σε εσωτερικό χώρο, από νέα την οποία φιλοτέχνησε το 2013 ο γλύπτης Νικόλαος Μποκέας και τοποθετήθηκε τον Ιανουάριο του 2014.
Ο Σοφοκλής Βενιζέλος, ο οποίος ήταν το δεύτερο παιδί του Ελευθερίου Βενιζέλου, γεννήθηκε στα Χανιά στις 3/11/1894 και έφυγε από τη ζωή στις 7 Φεβρουαρίου 1964.
Οπως σημειώνει σε άρθρο του στα “Χανιώτικα νέα” στις 8 Φεβρουαρίου 2013 με τίτλο: “Πολιτικός του μέτρου και της ισορροπίας” ο γενικός διευθυντής του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος”, Νίκος Παπαδάκης, «ο Σοφοκλής Βενιζέλος έζησε και πέθανε κάτω από τη βαριά σκιά του πατέρα του. Ο ίδιος αισθανόταν υπερηφάνεια και ομολογούσε ότι ολόκληρη η ζωή, όλες οι επιλογές, η πολιτική σκέψη, το έργο του Ελευθερίου Βενιζέλου αποτελούσαν σημείο αναφοράς για αυτόν. Οι αντίπαλοί του και ο λαός τον θεωρούσαν συνέχεια του πατέρα του και τον συνέκριναν, όχι πάντοτε καλόπιστα, με αυτόν, γεγονός βέβαια όχι ευνοϊκό για την πολιτική του σταδιοδρομία.
Η κυβερνητική θητεία του Σοφοκλή Βενιζέλου στις αρχές της δεκαετίας του 1950 (τρείς φορές Πρωθυπουργός και πέντε Αντιπρόεδρος Κυβερνήσεως και Υπουργός Εξωτερικών) αλλά και η σύντομη θητεία του, ως Αντιπρόεδρος και Υπουργός Εξωτερικών, στη βραχύβια κυβέρνηση της Ενώσεως Κέντρου το 1963, είχε καταδείξει τις ικανότητές του να χειρίζεται επιτυχώς, με τον απαιτούμενο ρεαλισμό, κρίσιμα ζητήματα διεθνούς πολιτικής. Πάντοτε με υπερκομματική προσέγγιση αναλάμβανε σημαντικές πρωτοβουλίες προκειμένου να διασφαλίσει τα συμφέροντα και τη διεθνή θέση της χώρας στη δύσκολη μετεμφυλιακή συγκυρία. Επί των ημερών του, για παράδειγμα, η Ελλάδα εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ. Στο τελευταίο διάστημα της ζωής του υπήρξε καταλύτης των πολιτικών εξελίξεων. Χωρίς τη δική του καθοριστική συμβολή οι δύο εκλογικές νίκες της Ενώσεως Κέντρου (Νοέμβριος 1963 και Φεβρουάριος 1964) είναι αμφίβολο αν θα είχαν επιτευχθεί. Είχε ασκήσει σκληρή αντιπολίτευση απέναντι στη κυβέρνηση της ΕΡΕ που συνετέλεσε αποφασιστικά στην πτώση του Κωνσταντίνου Καραμανλή.
Ο θάνατός του όχι μόνον ανέτρεψε τις, ούτως ή άλλως, εύθραυστες ισορροπίες της Ενώσεως Κέντρου αλλά άφησε μετέωρες βενιζελογενείς δυνάμεις με σημαντική απήχηση στην κοινή γνώμη, τις οποίες εξέφραζε σε μεγάλο βαθμό κάτι που ουδείς μπορούσε να παραβλέψει. Η κοινή γνώμη της ιδιαίτερης πατρίδας του, των Χανίων, αλλά και ολόκληρης της Κρήτης, συγκλονίστηκε από τον αναπάντεχο θάνατό του, επί του πλοίου «Ελλάς» τις πρώτες πρωινές ώρες της 7ης Φεβρουαρίου. Επέστρεφε στην Αθήνα μετά από μια θριαμβευτική προεκλογική περιοδεία σε ολόκληρη τη μεγαλόνησο, την οποία ολοκλήρωσε με ομιλία του στα Χανιά λίγες ώρες νωρίτερα. Η πάνδημη συμμετοχή στην κηδεία του επιβεβαίωσε την απήχηση που διατηρούσε στο λαό και ταυτόχρονα επισφράγισε το τέλος μιας μακράς κυριαρχίας του Βενιζελισμού στην πολιτική ζωή της χώρας».