Αγαπητοί μας αναγνώστες
Καλημέρα Σας!
Η τελευταία βδομάδα τ’ Οχτώβρη (23-10/10) που διερχόμαστε, ήταν και συνεχίζει, μια βδομάδα βαρυφορτωμένη από μεγάλες γιορτές και εθνικές επετείους. Γιορτάσαμε τη Δευτέρα (23/10) την ιερή μνήμη Ιακώβου του Αδελφόθεου, και χθές (26/10) την ιερή μνήμη του Μεγαλομάρτυρα Δημητρίου του Μυροβλήτη και θαυματουργού. Του προστάτη Αγίου της Συμπρωτεύουσας μας Θεσσαλονίκης, όπου και έζησε!
Ας χαρούμε όμως το σχετικό παράθεμα από τα “Φθινοπωρινά” του Πανεπιστημιακού Δασκάλου Δημ. Λουκάτου, στο οποίο τονίζει ότι:
«- Η μέρα τ’ αγίου Δημητρίου (26 Οκτ.) είναι από τις μεγάλες γιορτές αγίων στην Ελλάδα, όπως ήταν παλιότερα και σ’ όλα τα Βαλκάνια και στην Ορθοδοξία. Το πλήθος των βαφτιστικών ονομάτων και των επωνύμων σε μας (με την ελληνική μορφή: Δημήτριος, (ο άνθρωπος της Δήμητρας), Δημητρίου, Δημητριάδης, Δημητρόπουλος κ.λπ.) καθώς και στους ρωσοβαλκανικούς λαούς με τη σλαβική μορφή: (Dimitri, Dimitrov, Dimitru, Dimitrina κ.ά.) δείχνει την πλατύτερη λατρευτική γνωριμία του αγίου.
Στην Ελλάδα οι εκκλησίες και τα ομώνυμα χωριά είναι πολλά, με κυρίαρχον τόπο λατρείας τη Θεσσαλονίκη, όπου ο άγιος Δημήτριος είναι και “πολιούχος”. Η πρώτη εκκλησία του στη Θεσσαλονίκη κτίστηκε τον 5ον αιώνα, πάνω από τον τάφο του, που ήταν και προσκύνημα θαυματουργικό (Μυροβλήτης). Κάηκε έπειτα αυτή και την ανοικοδόμησαν τον 7ον αιώνα. Αργότερα ήρθαν οι Τούρκοι, που την έκαμαν τζαμί. Ελευθερώθηκε, μαζί με τη Θεσσαλονίκη, το 1912, την ημέρα της γιορτής της (διπλή επέτειος). Ξανακάηκε το 1917 και τώρα έχει μεγαλόπρεπα ανοικοδομηθεί (βασιλική πιστού βυζαντινού τύπου – αρχιτέκτονας Α. Ζάχος).
Σημειώνονται και μοναστήρια “Αγίου Δημητρίου” στην Πελοπόννησο, Ηπειρο, Εύβοια καί Θεσσαλία. Τά πανηγύρια τού Αγίου δέν είναι πιά ύπαίθρια, ο καιρός όμως επιτρέπει ακόμα μακρινά προσκυνήματα καί συνεστιάσεις. Σέ μερικά συνταιριάζονται εμποροπανηγύρεις. Π.χ. στον Εβρο, στο Θεσπρωτικό και στη Φιλιππιάδα, στην Αιτωλία, στη Σπερχειάδα, στον Ορχομενό.
Μεγάλη ήταν, από τά μεσαιωνικά χρόνια, η θρησκευτική άλλα καί έμπορική συγκέντρωση πιστών, Απ’ όλα τά Βαλκάνια, που γινόταν στή Θεσσαλονίκη, στίς μέρες της γιορτής τού άγιου, σέ συνδυασμό μέ τά κοσμικά “Δημήτρια”, ψυχαγωγική καί έμπορική σύναξη, προδρομική στή σημερινή “Διεθνή Εκθεση”. Συχνές ήταν οί πονηρές επιδρομές “βαρβάρων” κατά τίς ήμέρες αυτές, που, σύμφωνα πρός τό Συναξάρι του, τις προλάβαινε ο ίδιος ο άγιος, με πολεμική “επιφάνεια”. Ηρθαν όμως κι οι τραγικές χρονολογίες Αλώσεων, τό 904 άπό τους Σαρακηνούς, το 1118 από τούς Νορμανδούς καί τό 1430 από τους Τούρκους, που τις άποζημίωσε ή άνεκλάλητη χαρά του 1912.
Κατά τό Συναξάρι του ο άγιος Δημήτριος, γέννημα καί θρέμμα της Θεσσαλονίκης, υπηρετούσε αξιωματικός στον ρωμαϊκό στρατό των συναυτοκρατόρων Διοκλητιανού καί Μαξιμιανού, περί το 290. Ηταν μυημένος στη νέα θρησκεία του Χριστιανισμού καί άφοβα τήν έπροπαγάνδιζε. Ηρθε κάποτε στη Θεσσαλονίκη ο Μαξιμιανός καί, όταν το πληροφορήθηκε, διέταξε νά φυλακίσουν τόν Δημήτριο. Συνέβη τότε να δώσει “θέαμα” (γιά πρόσφατες νίκες του) ο Μαξιμιανός στον λαό της Θεσσαλονίκης, με εναν δικό του παλαιστή, για τόν οποίον έκαμάρωνε, τόν Λυαίο. Ηταν δύσκολο ν’ αντιμετωπίσει κανείς τόν μεγαλόσωμο παλαιστή, άλλα ένας νεαρός αθλητής, Θεσσαλονικιός, ο Νέστορας (μέ τό Ομηρικό όνομα), φίλος καί κατηχημένος στον Χριστιανισμό άπό τον Δημήτριο, τόν έπισκέφθηκε στη φυλακή, νά ζητήσει τή γνώμη καί τήν ενθάρρυνσή του, γιά νά παλέψει. Ο Δημήτριος του έδωσε την ευλογία του Χριστού. Ο Νέστορας ρίχτηκε στην πάλη, με τη φωνή «Θεέ Δημητρίου, βοήθει μοι!» καί νίκησε τον Λυαίο, ως τον θάνατο.
Εκπληκτος αλλά καί εξοργισμένος ο Μαξιμιανός διέταξε να θανατώσουν τόσο τον Νέστορα (μέ άμεσο άποκεφαλισμό) όσο καί τόν Δημήτριο, στή φυλακή του, μέ λογχισμούς. (Γιορτάζουν κι οι δυό ηρωικοί άγιοι, ο ένας στις 26 και ο άλλος στις 27 Οκτωβρίου).
Η εικονογραφία του αγίου Δημητρίου τόν παρουσιάζει συνήθως έφιππο, μέ στρατιωτική στολή νεαρού άξιωματικού, νά χτυπά μέ τό κοντάρι του (συμβολικά) τόν πεσμένο Λυαίο, όπως ο Αι – Γιώργης χτυπά τόν δράκοντα. (Το άλογο τ’ άγίου Δημητρίου είναι συνήθως κοκκινωπό, ένώ του άι-Γιώργη είναι άσπρο).
Στα πρώτα βυζαντινά χρόνια καί στις ψηφιδωτές παραστάσεις του, ο άγιος Δημήτριος δέν ήταν έφιππος. Αργότερα έγινε καβαλάρης, από άντιστοιχία πρός τόν άγιο Γεώργιο, πού τόσο χαιρόταν και τούς δύο, στά δύσκολα χρόνια του ο λαός, παρήγορους “δρακοντοκτόνους” καί υπερασπιστές του…» (σ. 75-77).
– Σήμερα, επίσης (Παρασκευή 27/10) έχομε την εορτή του Μεγαλομάρτυρα Νέστορα, και βέβαια την ίδια μέρα, τα προεόρτια της Εθνικής μας Επετείου της 28ης Οκτωβρίου 1940.
Προεόρτια και εορτασμοί που ξεκίνησαν στις 26/10, οπότε είχαμε διπλές γιορτές μεγάλες: Του Αγίου Δημητρίου, ως προείπαμε, και την επέτειο της Απελευθέρωσης της Θεσ/νίκης από την τουρκική κυριαρχία (26-10-1912). Τα μεσάνυχτα της 26ης προς την 27ην Οκτ. θυμίζουμε στην νεολαία μας, πως υπογράφτηκε το πρωτόκολλο παράδοσης της Θεσ/νίκης και την ίδια νύχτα εισήλθε θριαμβευτής ο Στρατός μας στη συμπρωτεύουσα!
Η ίδια μεγάλη ημερομηνία (27/10) τιμάται και με τα προεόρτια της Εθν. Επετείου της 28/10, ως προείπαμε.
Εορτασμοί στα σχολεία μας. Καταθέσεις στεφάνων στα Μνημεία των Πεσόντων μας, από τη μαθητιώσα νεολαία μας, κ.λ. σχ. εορτασμοί.
Στεκόμαστε για λίγο στους σχολικούς εορτασμούς για την 28η Οκτωβρίου.
Τα τραγούδια της Βέμπο: “Βαζ’ ο Ντούτσε τη στολή του…”, “Στον πόλεμο βγαίν’ ο Ιταλός…” και πολλά άλλα, αλλά και του Γούναρη: “Το: Κορόϊδο Μουσολίνι…”, “Ντούτσε…”, και πολλά άλλα, ενθουσίαζαν κι ενθουσιάζουν πάντα, το ακροατήριο, και τα χειροκροτήματα χαροποιούν τους μικρούς τραγουδιστές μας! Αξέχαστα χρόνια, στο σχολείο που ζήσαμεν εμείς και που συνεχίζει πάντα το σωστό έργο του. Ετσι και φέτος και του χρόνου, “κι αντίσκαιρου και πάντα”, θα πανηγυρίζεται η μεγάλη μέρα της 28ης Οκτωβρίου!
***
Αλλάζομε θέμα:
Την Κυριακή 22 Οκτωβρίου το βράδυ, βρεθήκαμε στο κατάμεστο Βενιζέλειο Ωδείο Χανίων, όπου θα παρουσιάζονταν από τον Λαογραφικό Ομιλο Χανίων, μουσικοχορευτική παράσταση με τον τίτλο: “Στης Κρήτης τα πατήματα”, την οποία παράσταση συνδιοργάνωναν, εκτός του πρωτεργάτη της Λαογραφικού, η Ιερά Μητρόπολη Κυδωνίας και Αποκορώνου και ο ΔΟ.ΚΟΙ.Π.Π. του Δήμου Χανίων.
Η εκδήλωση, μετά τα εισαγωγικά της δ/δας Στέλλας Αγιασμενάκη, για το περιεχόμενο της εσπέρας, χαιρετισμό και θερμές ευχές απηύθυνεν ο σεβασμιώτατος μητροπολίτης Κυδωνίας και Αποκορώνου κ. Δαμασκηνός.
Η όλη παρουσία του Λαογραφικού απόψε, όπως και κάθε άλλη φορά, ήταν θαυμάσια, ήταν συναρπαστική. Στηρίχτηκε σ’ όλα τα ιστορικά δεδομένα από τα αρχαιότατα της Κρήτης χρόνια ως το σήμερα, μεθοδικά! Ενθουσιαστήκαμε κι εμείς και χαιρετίσαμε με πολλήν αγάπη την εκδήλωση, με τα παρακάτω λόγια μας:
“Σεβασμιώτατε, πανοσιολογιώτατε πάτερ, κύριε πρόεδρε του Δ.Ο.ΚΟΙ.Π.Π., εκλεκτό μας ακροατήριο, αγαπητέ μας Λαογραφικέ, για έναν Σύλλογο της πόλης μας, σαν τον Λαογραφικό, που από το 1984 ως τα σήμερα, σωστά -33- χρόνια, συμμετέχει δημιουργικά στην μουσικοχορευτική παράδοση του τόπου μας, δεν χρειάζονται συστάσεις και έπαινοι!
Το τοσόν πλούσιο έργο του Χορευτικού του Συλλόγου, του τμήματος του Ριζίτικου τραγουδιού, η τόσον πλούσια ιματιοθήκη σας που ξεπερνά τις 200 αυθεντικές στολές, οι οποίες καλύπτουν πέρα της Κρήτης και όλον σχεδόν τον ελλαδικό χώρο, το πολύτιμο αρχείο σας (ταινίες, φωτογραφίες, εκδόσεις σχετικές κ.λπ.), η συμμετοχή του Συλλόγου σας, συχνότατα, στην Κοινωνική Μέριμνα, όπως π.χ. απόψε με την προαιρετική συγκέντρωση τροφίμων μακράς διάρκειας, για τις ανάγκες των συσσιτίων της Ιεράς μας Μητροπόλεως Κυδωνίας και Αποκορώνου, που εξυπηρετούν τόσον κόσμο, είναι προσφορές ανεκτίμητες.
– Και δεν ξεχνούμε τις εμφανίσεις σας σ’ όλους σχεδόν τους ελλαδικούς μας χώρους και στο εξωτερικό, όπου η παρουσία σας προβάλλει τα ήθη και έθιμά μας, τους χορούς μας, σωστά κι αυθεντικά
Τριάντα τριών χρόνων ευδόκιμης παρουσίας σας, συνιστούν πολύτιμο έργο, προσφορά ανεκτίμητη. Οι ευχές μας ολόθερμες για όλο το επιτελείο και το δυναμικό του Συλλόγου σας. Πάντα άξιοι!
Η Κρήτη της παράδοσης, σας ζητά τη συνέχιση του έργου σας, μ’ όλες σας τις δυνάμεις. Κι εμείς το ευχόμαστε!…”.
***
Εδώ όμως φτάσαμε στο τέλος για σήμερα. Ευχές στους εορτάζοντες ευχές στον Λαογραφικό μας, ευχές σ’ όλους τους αναγνώστες μας.
Την άλλη Παρασκευή, πάλι μαζί, με την δύναμη του Θεού!
