Αγαπητοί αναγνώστες
Kαλημέρα σας!
Στην αρχή της βδομάδας που διερχόμαστε, δηλ. τη Δευτέρα που μας πέρασε (20/10), γιορτάστηκε από το πανελλήνιο καθώς κι εδώ στην Κρήτη μας και στα Χανιά μας· και μάλιστα στα Νεροκούρου, η μνήμη του Οσίου Γερασίμου, του νέου ασκητή καθώς και στον Δραπανιά – Κισάμου.
Γράφουμε, λοιπόν, σήμερα κάποια βιογραφικά του Οσίου, χάρι των αναγνωστών μας, που ίσως τους είναι άγνωστα. Ο όσιος Γεράσιμος λοιπόν γεννήθηκε στα Τρίκαλα Κορινθίας το 1509. Από νέος, πυρπολημένος από θείο έρωτα όδευσε για τη Ζάκυνθο ασκούμενος, πέρασε από τη Θεσσαλία, τον Εύξεινο Πόντο, το Βυζάντιο, την Προποντίδα και τη Χαλκηδόνα και τέλος κατέληξε στο Άγιον Όρος!
Αργότερα, θέλοντας να προσκυνήσει τους αγιασμένους τόπους που πάτησαν τα πόδια του Χριστού, πηγαίνει στην Παλαιστίνη. Ξαναγυρίζει στον Αθωνα και ταξιδεύει για το Σινά. Ανήσυχος πάντα, οδεύει για την Αίγυπτο, τη Δαμασκό και μετά στα Ιεροσόλυμα. Εδώ, ο Πατριάρχης Γερμανός τον χειροτονεί διάκονο και στη συνέχεια πρεσβύτερο· παραμένει δε κοντά του για δώδεκα χρόνια. Στη συνέχεια, θέλοντας, όπως έλεγε, να ζήσει “εν ησυχία και περισυλλογή”, κατεβαίνει στην Κρήτη, οδοιπορώντας συνεχώς.
Σύμφωνα με την παράδοση, βρήκε ένα σπήλαιο στο Μόδι – Κυδωνίας και ένα δεύτερο στα Περβόλια, δίπλα στα Χανιά. Εκεί, νηστεύοντας, προσευχόμενος και σκληραγωγούμενος παρέμεινε για καιρό. Μετά έφυγε για την Κεφαλονιά, όπου ανήγειρε Ιερά Μονή, “τη Νέα Ιερουσαλήμ”, όπου παρέμεινε προσευχόμενος έως την κοίμησή Του στις 15 τ’ Αυγούστου του 1579. Η εκκλησία μας όρισε την 20η Οκτωβρίου ως ημέρα της μνήμης του.
Κλείνοντας τις γραμμές αυτές υπενθυμίζουμε στους αναγνώστες μας ότι και στα Νεροκούρου, εδώ δίπλα μας, οι ευσεβείς κάτοικοι έχουν αναγείρει περικαλλή ναό, αφιερωμένο στη Χάρη Του, τιμώντας έτσι το πέρασμά Του και από το χωριό τους! Η Χάρη Του επίσης, τιμάται με εκκλησία και στον Δραπανιά!
Συνεχίζοντας το εορτολόγιό μας, σημειώνουμε πως την Κυριακή (26/10) γιορτάζεται από τον ευσεβή χριστιανικό λαό μας, η ιερή μνήμη του Μεγαλομάρτυρα, Θαυματουργού και Μυροβλύτη Αγίου Δημητρίου, προστάτη της συμπρωτεύουσας, πανέμορφης Θεσσαλονίκης!
Ποτέ μου δεν ξεχνώ βιώματά μου σαν δασκάλου, τέτοιες μέρες, εξιστορώντας προεόρτια στους μαθητές μου, το συναξάρι Του. Τις ζωηρές εντυπώσεις των μαθητών στην “περιγραφή” της φυλάκισης του Δημητρίου από τον Μαξιμιανό για την πίστη του, το περιστατικό με την πάλη του γιγαντόσωμου Λυαίου με τον μικρόσωμο και ισχνό νεαρό Χριστιανό Νέστορα, που όμως πήγε στη φυλακή και ζήτησε την ευλογία και την προσευχή του Δημητρίου, βέβαιος ότι θα ενισχυθεί και θα νικήσει τον Λυαίο.
Θυμάμαι και τώρα, ύστερ’ από τόσα χρόνια, τη χαρά των παιδιών της τάξης μου, όταν τους έλεγα τη φράση του Δημητρίου προς τον Νέστορα:
“Και τον Λυαίο θα νικήσεις,
και για την Πίστη στο Χριστό θα μαρτυρήσεις!”.
Τη συνέχεια όλοι τη θυμούμαστε· δεν την επαναλαμβάνουμε. Το αποτέλεσμα μόνο σημειώνουμε: Τόσο ντροπιάστηκε ο Μαξιμιανός από την απρόσμενη νίκη του Νέστορα, ώστε έδωσε εντολή για τον άμεσο αποκεφαλισμό και του ένδοξου Δημητρίου που ευλόγησε τον Νέστορα και τον ίδιο.
Το απολυτίκιο του Αγίου τα εξυμνεί όλα. Σιγοψάλλετέ το κι εσείς, σε ήχο Γ’:
“Μέγαν εύρατο εν τοις κινδύνοις, σε υπέρμαχον η Οικουμένη, αθλοφόρε τα έθνη τροπούμενον· ως ουν Λυαίου καθείλες την έπαρσιν, εν τω σταδίω θαρρύνας τον Νέστορα, ούτως Άγιε Μεγαλομάρτυς Δημήτριε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος!”.
Στους εορτάζοντες μεθαύριο Κυριακή 26/10: Δημήτρη και Δήμητρα, Χρόνια Πολλά!
***
Ας χαρούμε τώρα και μια από τις πολλές, ενδιαφέρουσα έκδοση:
Δημήτρη Ν. Θεοδοσάκη: “Αναζητώντας τις Μνήμες”.
Ηράκλειο, 2014, σχ. 8ο μεγάλο, σ. 176 με έγχρωμη εικονογρ. από τον π. Μιχ. Πατεράκη.
Ο ιδιαίτερα αγαπητός φίλος Δημήτρης, ο λαοαγαπητός “Του Κάστρου ο Ταχυδρόμος” έφτασε αισίως στο εικοστό (20ο) βιβλίο του, με το θαυμάσιο σημερινό του: “Αναζητώντας τις Μνήμες”.
Στο νέο συναρπαστικό έργο του, μας δηλώνει ο ίδιος, προλογίζοντάς το:
“Γεννήθηκα και μεγάλωσα σε μια γεωργική παραδοσιακή κοινωνία, στα νοτερά χώματα της Κρήτης, στη διπόταμη καλόγεννη κοιλάδα του χωριού Χόνδρος Βιάννου. Στη μικρή αυτή κοινωνία που μεγάλωσα, γνώρισα ένα φιλήσυχο και καλόβολο κόσμο, που, για να κρατήσει ολόρθη την ψυχή του, κράτησε ανέπαφο το λαϊκό μας πολιτισμό, τα ήθη και τα έθιμα, τους θρύλους και τις παραδόσεις. Με μάγεψε εκείνος ο κόσμος του χωριού, που μιλούσε και δόξαζε την κρητική διάλεκτο, που πίστευε στην μεγάλη του Χριστού εκκλησία, λάτρευε τους αγίους και τηρούσε με σέβος την ελληνορθόδοξη κρητική παράδοση. Με κουβάδες τίμιου ιδρώτα πότιζε τα φτενά και πετραδερά χώματά του, για να κυβερνηθεί…” (σ.13)
και τελειώνει τον αυτοβιογραφικό συγκινητικό του πρόλογο, με τη φράση:
“…Από την αγάπη για το ήθος ενός παλιού κόσμου του χωριού και για τον αξιακό κώδικα εκείνης της εποχής που χάνεται, έγραψα την παρούσα συλλογή των διηγημάτων «Αναζητώντας τις μνήμες». Το βιβλίο είναι ένα αφιέρωμα σ’ εκείνους τους «ταπεινούς και καταφρονεμένους» ανθρώπους, που ήταν άρχοντες και δεν το γνώριζαν. Που με το μεγαλείο της απλότητάς τους έστεκαν πολύ ψηλά κι όμως παραμέριζαν για να διαβείς. Είναι ένα ψυχογράφημα σ’ εκείνους τους βασανισμένους ανθρώπους του χωριού, που τους στόλιζε μια φυσική ευγένεια και σου έδιδαν ψήφο κι ανθρωπιά. Τα διηγήματα είναι μια αναφορά στην πατρίδα, στις μνήμες και στις παραδόσεις μας. Είναι ένα αφιέρωμα στους στερνούς ακρίτες, στις παλιές γενιές, που υπερασπίστηκαν το λαϊκό μας πολιτισμό και κρατήσαν μια παράδοση αιώνων”. (σ. 15).
Και υπογράφει:
“15 του Μαγιού του 2014
Δημήτρης Ν. Θεοδοσάκης
Του Κάστρου Ταχυδρόμος”
Και ο κ. Γιάννης Γ. Τσερεβελάκης, γνωστός καταξιωμένος πνευματικός άνθρωπος του Κάστρου, στον δικό του Πρόλογο, στο ίδιο έργο, τονίζει ακριβώς οτι:
“Ο Δημήτρης Ν. Θεοδοσάκης μας προσφέρει άλλη μια φορά ένα σπουδαίο δώρο, που για τον ίδιο είναι το αντίδωρο που του δόθηκε από τη γεννήτρα γη, το χωριό του και τους ανθρώπους του, που πολύ αγάπησε και αγαπά. Διαβάζοντας τα διηγήματα της συλλογής νιώθουμε κι εμείς μαζί του τη στυφή γεύση από έναν πολιτισμό που χάθηκε, συγχρόνως όμως μεταφερόμαστε στον ιδανικό κόσμο του και, κυρίως μέσα από τις περιγραφές του, ζούμε για λίγο την ομορφιά του χαμένου παραδείσου. Αυτή ακριβώς είναι η αποστολή της τέχνης: όχι να μας κάνει να «ξεδίνουμε», ξεχνώντας, αλλά να μας κάνει να ζούμε, έστω και μέσα από τη θύμηση, μεταγγίζοντάς μας τη γνησιότητα της ζωής, όπου κι αν βρίσκεται αυτή. Αυτό είναι, πιστεύω, το μήνυμα που στέλνει «του Κάστρου ο Ταχυδρόμος», ο Δημήτρης Ν. Θεοδοσάκης, στους δύσκολους καιρούς μας”. (σ.11)
Δεν παραλείπουμε να τονίσουμε και τη μεγάλη και εμπνευσμένη προσφορά του καλλιτέχνη παπα-Μιχάλη Πατεράκη που “σγουράφισε” τα εξώφυλλα του βιβλίου, στόλισε το κάθε διήγημα κι είναι -18- παρακαλώ, με την πρέπουσα σαγηνευτική εικονογράφησή του, που “πλουμίζει” και ανεβάζει το έργο. Τον ευχαριστούμε, γιατί βρίσκει τον χρόνο και σ’ όλα τα έργα του Δημήτρη, του χαρίζει τις θαυμάσιες εικονογραφικές εμπνεύσεις του.
Δεκαοκτώ διηγήματα, λοιπόν, σεργιάνι στην αθάνατη παράδοσή μα, η νέα σοδειά του Δημήτρη. Να οι τίτλοι των:
1. Το κορίτσι με το ακορντεόν
2. Η αγάπη της μάνας
3. Το στερνό δώρο
4. Ο φουρνελιάρης
5. Τα Χριστούγεννα του Γιάνναρου
6. Στ’ Αϊ-Δημήτρη τα σοκάκια
7. Στου Μηδαδαλή τη χαρουπιά
8. Της Ζεϊνούλας ο Σπήλιος
9. Νοτικά του Καστροχάρακου
10. Στου Μανέτα το ρακοκάζανο
11. Μαρτιάτικες αποσπερίδες
12. Του Χαρταντώνη το πανεγύρι
13. Η καλλουργιά του αδερφού
14. Ο αρκουδιάρης
15. Όνειρο αγάπης
16. Ο Νικολής ο Χαρκιάς
17. Της γρας το σπίτι
18. Ο Στραβός Μιχάλης
όλα μνήμες νοσταλγικές, καταγραφές ζωντανές, μιας παράδοσης, που είναι κρίμα που χάνεται, γιατί είχε ανθρωπιά, μεγαλείο…
Να χαμε χώρο διαθέσιμο, θ’ αναδημοσιεύαμε ένα τουλάχιστον διήγημα από τα παραπάνω σαν δώρα για σας, μέχρι ν’ αποκτήσετε το βιβλίο. Βέβαια θα ’χα πονοκέφαλο για το ποιο να διαλέξω… Γι’ αυτό σταματούμε εδώ, με την επιλογική μας συμπλήρωση: Δημήτρη, επάξια και δίκαιη η αφιέρωση του έργου σου αυτού στον εκλεκτό πνευματικό άνθρωπο κ. Αντώνη Στιβακτάκη, φίλο αγαπητό. Ανημένουμε προσωπικά, τη δεύτερη σειρά των παραδοσιακών σου αψεγάδιαστων δεκαπεντασύλλαβων με τον τίτλο: “Γράμματα στο γιο μου”, σειρά δεύτερη! Ευχόμαστε να μην αργήσει!
***
Κι από τα ηρακλειώτικα, δρόμο προς τ’ ανατολικά, για της Σητείας τις ομορφιές! Εδώ, έχουμε σήμερα την ευκαιρία να χαιρόμαστε τα έμμετρα γραπτά της χαρισματικής λαϊκής ποιήτριας: Άννας Τακάκη – Μαρκάκη: “Στις γειτονιές του Ρώκριτου”.
Σητεία, 2013, σχ. 8ο μικρό, σελ. 114 + α/μ εικονογράφηση.
Από την πανέμορφη Ζήρο, η κα Άννα, ζει στη Σητεία, απ’ όπου και εμπνέεται. Γράφει στην ιδιωματική γλώσσα του τόπου της, ανασκαλεύει συνεχώς τις παραδόσεις, τα έθιμα και τις πατροπαράδοτες αξίες των πατρογονικών της.
Με ένα εισαγωγικό κείμενο: “Αντί προλόγου” της κας Μαίρης Ζωγραφάκη – Σπυριδάκη, εκπ/κου, ανοίγει το περιεκτικό βιβλίο της.
Διαβάζουμε στις γραμμές του:
“Κρήτη,
Μάνα μεγάλη, καλόγεννη κι αντρειωμένη,
Κερά περήφανη, πανάρχαια Θεά!
Καλότυχοι απού θραφήκανε γη πορπατήξανε στα ‘ματοβαμμένα χώματά σου, τα κακοτράχαλα βουνά σου και τα λουλουδιασμένα τσαρτσά τω ‘χωριώ’ σου, απού αξιωθήκανε κι εμεταλάβανε απ’ την κρυσταλλοπηγή τση παράδοσής σου κι εβυζάξανε το θρεφτικό γάλα τσ’ αθάνατης κρητικής λαλιάς σου…
Μα καλότυχη είσαι κι εσύ, κερά κι αρχόντισσα Κρήτη, γιατί ‘βγαλες φύτρα καλή, κοπέλια άξια που σε λατρεύγουνε και μνόγουνε σε σένα· ποιητάρηδες ξεδιαλεχτούς, απού σου τραγουδούνε τσι χίλιες σου καλλητές, απού σου πλέκουνε με την πένα ντως στεφάνια τση πρεπειάς και κάνουνε τ’ όνομά σου αθάνατο στσ’ αιώνες!
Σαν ετούτη την κατεχαρού θυγατέρα σου, Κρήτη μου, την Άννα Τακάκη, απού έχει στεμένο τ’ αργαστήρι τζη εδά και καμπόσους χρόνους «Στσι γειτονιές του Ρώκριτου» και διάζεται και περαματά και φαίνει για ενομίς σου, με τέχνη περισσή και μεράκι, απ’ τση ψυχής τση κινώντας το ξεχείλισμα κι απού τσ’ αγάπης τση το περίσσεμα…” (σ. 9)
κι ύστερα αφηνόμαστε στους αψεγάδιαστους στίχους της ποιήτριας που όντως σαγηνεύουν με την ιδιωματική τους γλώσσα, την παράδοση που αναδίδουν, την απέραντη αγάπη της για τη γενέθλια γη!
Πού να πρωτοσταθούμε για ένα δείγμα της θαυμάσιας δουλειάς της; Έστω εδώ, στον “Αγράμματο”:
“Εγώ, ο τροζός κι ο παζαβός, γράμματα δεν κατέχω
ο κύρης με τη μάνα μου δε μ’ είχανε ξετρέξει
να μπω σε θέση αψηλή και σε μεγάλα πόστα
και το καλάμι -αγούγιας μου- να το καβαλικέψω!
Μα τη ζωή ‘πο τσι φασκές, μαθές, εσπούδαξά τη
κι ήμαθα πότε να θωρώ, πότε ν’ αλληθωρίζω
τη βούλησή μου να βαστώ και να τηνε ξαμώνω
ωσά’ την κάνη ντουφεκιού, που ‘χει μπροστά το στόχο…” (σ.39).
Κυρία Μαρκάκη, θερμές ευχές από τα Χανιά. Πάντα άξια! Συνέχισε το έργο σου, είναι εξαιρετικό. Μπράβο!
Εδώ όμως φτάσαμε και σήμερα στο τέλος. Τα ξαναλέμε -συν Θεώ- την άλλη βδομάδα. Ως τότε γεια σας!
