Αγαπητοί αναγνώστες,
καλημέρα σας και Χρόνια Πολλά!
Αυτήν την βδομάδα το καθιερωμένο εορτολόγιό μας, στέκεται σε στάσεις ιερές, και σημειώνει: Για την αρχή της, τη γιορτή της Αγίας Αικατερίνης της μεγαλομάρτυρος (25/11), που τιμάται στη δυτική περιοχή της Νέας Χώρας της πόλης μας, ασφαλώς και σ’ άλλες ενορίες. Την επομένη (26/11), διπλές οι γιορτές της εκκλησίας μας: του Αγίου Στυλιανού, του προστάτη των παιδιών, λίγο μετά τον Κλαδισό και του Οσίου Νίκωνα του “Μετανοείτε”, ο οποίος μετά την απελευθέρωση της Κρήτης από τον οθωμανικό ζυγό (961 μ.Χ. – Νικηφόρος Φωκάς) ήλθε σαν ιεραπόστολος στο νησί μας, “επανευαγγελιζόμενος την Χριστιανικήν πίστιν, ήτις είχεν αλλοτριωθεί υπό των κατακτητών” κατά τον συναξαριστήν!
Αύριο, τέλος (30/11) “μνείαν ποιούμεθα της ιεράς μνήμης Ανδρέου του Πρωτοκλήτου Αποστόλου” του πολιούχου των Πατρών.
Για την μεθαυριανή μέγιστη εθνική επέτειο, εορτή – ορόσημο στην Ιστορία της Κρήτης μας (100 χρόνια από την Ενωση με την Μητέρα Ελλάδα, 1913-2013), ετοιμάστηκε πανηγυρικό ένθετο, όπου και δική μας συνεργασία. Θα το χαρείτε αύριο, αδάπανα με τα “Χανιώτικα νέα”!
Στη συνέχεια, η σημερινή ύλη της στήλης μας, αναφέρεται στα ακόλουθα: Πρώτα – πρώτα στην απώλεια του
ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ ΑΛΕΞΙΟΥ (1921 – 2013)
Η έγκριτη εφημερίδα που κρατάτε στα χέρια σας έγραψε και στο φύλλο της 13.11.2013, σ. 30 και στο φύλλο της επομένης (14/11) σ. 31, σχετικά.
Η στήλη μας, που είχε την ευκαιρία, χρόνια τώρα, να παρουσιάζει τα κάθε φορά νέα έργα του -κι είχαμε πάντα ευχαριστήριες επιστολές- έχει Χρέος της και σήμερα να καταθέσει δυο γραμμές στη μνήμη του. Εξάλλου, ήταν μισός Χανιώτης (η μάνα του ήταν το γένος Βουρδουμπά, από τα Σφακιά) ήταν επίσης επίτιμος δημότης του Δήμου Χανίων, από 2-3-2002, αλλά και ο ιδρυτής του Αρχαιολογικού Μουσείου της πόλης μας (1960-61) και βέβαια πάντα τιμούσε με τη συμμετοχή και την παρουσία του τα Κρητολογικά Διεθνή Συνέδρια, που έγιναν στα Χανιά.
Χρέος μας λοιπόν να τον θυμούμαστε, να τιμούμε τη μνήμη του και τώρα πλέον, να ανατρέχουμε στα έργα που μας άφησε, που είναι θησαυρός και πηγή στέρεης γνώσης, επιστημονικής ακρίβειας και ανεπιτήδευτης καλλιέπειας.
Η εργογραφία του βέβαια είναι πλουσιότατη και πολύτιμη παρακαταθήκη για τους επιγενόμενους. Η στήλη μας -είναι ευνόητο- θα μεταφέρει στις γραμμές της, λίγους μόνο τίτλους, γιατί η εξαντλητική αναγραφή των εδώ είναι αδύνατος!
Ετσι μνημονεύομε:
Βιβλία του Στυλιανού Αλεξίου
1. Μινωϊκός πολιτισμός Ηράκλειο, 2η έκδοση πληρέστερη 1969, Minoische Kultur Gottingen 1976, πολλές επανεκδόσεις.
2. Υστερομινωικοί ΙΙ Τάφοι Λιμένος Κνωσού, έκδοση της Αρχαιολογικής Εταιρείας, Αθήναι 1967.
3. A Guide to the Minoan Palaces, Knossos, Phaestos, Malia, Heraclion 1968.
4. Απολογισμός και προοπτικές των αρχαιολογικών ερευνών 1961-2001” στα Πεπραγμένα Θ’ Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου Ελούντας (2001), Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών, Ηράκλειο 2006.
5. Μινωικά και Ελληνικά, Αρχαιολογικές μελέτες, “Στιγμή”, Αθήνα 2002.
6. S. Alexiou – P. Warren, The Early Minoan Tombs of Lebena, P. Astroms Forlag, Savedalen, Σουηδία 2004.
7. Ακριτικά, Το πρόβλημα της εγκυρότητας του κειμένου Εσκοριάλ, Χρονολόγηση, Αποκατάσταση χωρίων, Ερμηνευτικά, Ηράκλειο 1979.
8. Βασίλειος Διγενής Ακρίτης και τα άσματα του Αρμούρη και του Υιού του Ανδρονίκου, “Εστία” 3η έκδοση, Αθήνα 2006.
10. Δημώδη Βυζαντινά, Μελέτες, “Στιγμή” Αθήνα 1997.
11. Βιτσέντζος Κορνάρος, Ερωτόκριτος, κριτική έκδοση, “Ερμής” 5η ανατύπωση, Αθήνα 2008.
12. Βιτσέντζος Κορνάρος, Έρωτόκριτος, μικρή έκδοση, “Εστία”, ανατύπωση Αθήνα 2007.
13. Το Κάστρο της Κρήτης και η ζωή του στον 16ο και 17ο αιώνα, Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών, Ηράκλειο 1968.
14. Κρητική Ανθολογία, 15ος-17ος αιώνας, Έταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών, 2η έκδοση, Ηράκλειο 1969.
15. Η Κρητική Λογοτεχνία και η εποχή της, Μελέτη φιλολογική και ιστορική, “Στιγμή”, 3η έκδοση, Αθήνα 1995.
16. Μπεργαδής, Απόκοπος – Βοσκοπούλα, “Εστία”, ανατύπωση, Αθήνα 2005.
17. Κρητικά Φιλολογικά, Μελέτες, “Στιγμή”, Αθήνα 1999.
18. Στυλιανός Αλεξίου – Μάρθα Αποσκίτη, Έρωφίλη, τραγωδία Γεωργίου Χορτάτση, “Στιγμή”, 4η έκδοση, Αθήνα 2007.
19. Στυλιανός Άλεξίου – Μάρθα Αποσκίτη, Γεωργίου Χορτάτση, Η “Ελευθερωμένη Ιερουσαλήμ”, Τα Ιντερμέδια της “Έρωφίλης’, “Στιγμή”, Αθήνα 1992.
20. Στυλιανός Άλεξίου – Μάρθα Αποσκίτη, Ζήνων, Κρητοεπτανησιακή τραγωδία του 17ου αιώνα, “Στιγμή”, Αθήνα 1991.
21. Στυλιανός Άλεξίου – Μάρθα Αποσκίτη, Μαρίνου Τζάνε Μπουνιαλή, Ο Κρητικός Πόλεμος, “Στιγμή”, Αθήνα 1995.
22. Διονυσίου Σολωμού, Ποιήματα και πεζά, “Στιγμή”, Αθήνα 1994.
23. Διονυσίου Σολωμού, Ή Γυναίκα της Ζάκυθος, “Ιδεόγραμμα”, Αθήνα 2005.
24. Διονυσίου Σολωμού, Ποιήματα και πεζά, “Στιγμή”, έκδοση επαυξημένη, Αθήνα 2007.
25. Σολωμικά: Η Φεγγαροντυμένη, Το ιστορικό υπόβαθρο του “Κρητικού”, “Ροδόσταμο”, “Πόρφυρας”, “Italia 1848”, “Οι άδελφοποιτοί”, “Στιγμή”, Αθήνα 1994.
26. Σολωμιστές και Σολωμός: Αδυναμίες των σολωμικών ερευνών, Ή νέα σολωμική έκδοση και η κριτική, Κρίσεις για την έκδοση του 1994, “Στιγμή”, Αθήνα 1997.
27. Massimo Peri – Στυλιανός Αλεξίου – Κώστας Ανδρουλιδάκης, Διονυσίου Σολωμού Στοχασμοί, “Στιγμή”, Αθήνα 1999.
28. Από το ποιητικό έργο του Νίκου Καζαντζάκη, έκδοση του Δήμου Ηρακλείου, Ήράκλειο 1977′, β’ έκδοση βελτιωμένη, εκδόσεις “Καζαντζάκη”, Αθήνα 2010.
29. Ποικίλα Έλληνικά, Μελέτες, “Στιγμή”, Αθήνα 2009.
30. Ελληνική Λογοτεχνία. Από τόν Ομηρο στον 20ό αιώνα, “Στιγμή”, Αθήνα 2010.
31. Στυλιανός Αλεξίου & Ζήσιμος Λορεντζάτος, Αλληλογραφία (1967-2003), Φιλολογική επιμέλεια Κώστας Μπουρναζάκης, “Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη”, Ηράκλειο 2010.
32. Κείμενα Φιλίας και Μνήμης, “Εκδόσεις Δοκιμάκης”, Ηράκλειο 2010.
33. Σαίξπηρ, Σονέτα, Επιλογή, εισαγωγή, μετάφραση, “Στιγμή”, 2η έκδοση, Αθήνα 1998.
34. Το Έντενκτήριον: Μεταφράσεις Keats, Baudelaire, Yeats, Eliot κ.ά., “Στιγμή”, Αθήνα 2004.
Ο παραπάνω κατάλογος των έργων Στ. Αλεξίου, αναδημοσιεύεται από την ετήσια έκδοση των πολύτιμων εκδόσεων: “Στιγμή” (Αθήνα) και συγκεκριμένα από το τεύχος: ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ αρ. 25/2011.
Με την ευκαιρία να σημειώσουμε για τους πολλούς ενδιαφερομένους, ότι στο παραπάνω τεύχος, έχομε ένα περιεκτικότατο αφιέρωμα στον αείμνηστο, πλέον, Στυλιανό Αλεξίου.
Δημοσιεύονται ποιήματά του, συνέντευξή του (του 2011), μελετήματα γι’ αυτόν και το έργο του πολύτιμα, οι ομιλίες των κυρίων Μαρίας Βλαζάκη, Γιώργη Μανουσάκη, Κώστα Τσικνάκη, Μενέλαου Γ. Παρλαμά κ.ά. σε τιμητικές γι’ αυτόν εκδηλώσεις και βέβαια η παραπάνω αναγραφή δημοσιευμάτων του.
Η προσφορά του ανεκτίμητη γι’ αυτό θα επανέλθουμε..
Για τώρα: ευχόμαστε να ’ναι η Μνήμη του αιώνια: στη δε βαθύτατα πληγωμένη σύντροφο της ζωής του σεβαστή κα Μάρθα Αποσκίτη τα θερμά μας συλλυπητήρια και να ’χει χρόνους να τον θυμάται, όπως θα τον θυμούνται και θ’ ανατρέχουν εις το πολύτιμο έργο του, όσοι μελετούν και σπουδάζουν την Ιστορία και τον Πολιτισμό μας!
Εδώ σταματούμε για σήμερα, προσφέροντας στους πολλούς συναδέλφους που μας το ζήτησαν, το παρακάτω επίκαιρο για μεθαύριο: “1 Δεκ. 2013” και πάντα κείμενο του Ν. Ποριώτη “Ο νεκρός και η σημαία”, που ήταν για χρόνια στο “Ανθολόγιο” τεύχος Γ’ του Δημ. Σχολείου (Ο.Ε.Δ.Β. 1975, σ. 325-6) αλλά στη νέα του έκδοση… το αφαίρεσαν…
Ο νεκρός και η σημαία
Ενας γέρος Κρητικός εστεκόταν εμπρός στην έπαλξιν του Φιρκά και εκοίταζεν, εκοίταζεν, εκοίταζε την σημαία.
Είχε βγάλει το μαντήλι της κεφαλής του, ο ήλιος τον έψηνε· και αυτός, ακουμπησμένος στο προπέτασμα του μώλου, εκοίταζεν, εκοίταζε την σημαίαν.
Ητο η δευτέρα ημέρα της επάρσεώς της, η τρίτη ημέρα μετά την λήξιν της διεθνούς Κατοχής.
Τον αντελήφθησαν δύο τρεις περαστικοί. Εξαναπέρασαν αργότερα· και αυτός εκοίταζεν, εκοίταζε την σημαία.
– Τί τηνέ θωρείς, καπετάνιε, τη σημαία; Δεν την εχόρτασες να τηνέ θωρής; Δεν την είδες εχτές! τον ερώτησεν ένας.
– Την είδα, παιδί μου· την είδα χτες για τον απατό μου! Σήμερα… σήμερα τηνέ θωρώ για άλλονε, για ένα σύντεκνό μου, που λαβώθηκε στα 97 και πέθανε από την πληγή. Πριν να ξεψυχήση, όμως, απλώνοντας τη χέρα του κατά τα Χανιά, επρόφτασε και μου είπε:
«Αν εσύ ζήσης, σύντεκνε, κι αξιωθής να δης τη σημαία μας να στηθή ετσά, στην ντάπια, να πας να τηνε δης, να τηνέ καλοδής, και να ’ρθης στο μνήμα μου να μου φωνάξης δυνατά:
– Την είδα σύντεκνε! Κι εγώ, έννοια σου, και θα σ’ ακούσω…»
Εσώπασεν ο γέρο – Κρητικός, κοιτώντας πάντα την σημαία και αυτοί που τ’ άκουσαν εδάκρυσαν. Και τα δάκρυα έσβησαν την περιέργειαν να μάθουν το όνομα του γέρου και το όνομα του συντέκνου του.
– Ποιός ήταν ο γέρο-καπετάνιος; ερώτησα έναν που μου έλεγε το γεγονός, μετά πάροδον δύο εβδομάδων.
– Δεν το κατέχω. Δεν εσυλλογίστηκα να τον ρωτήσω. Εφύγαμε…
Εφυγαν – και ο γέρος εκοίταζε, εκοίταζε…
Νικόλαος Ποριώτης
(Από το πανηγυρικό Λεύκωμα της εφημ. Εστία, 1934).
Εδώ τελειώνουμε για σήμερα· θα τα ξαναπούμε -συν Θεώ- την άλλη βδομάδα, μεθεόρτια! Ως τότε γεια σας και να μην ξεχνούμε το χρέος μας αυτές τις ιστορικές μέρες της Κρήτης μας: Πάντα παρόντες, σ’ όλες τις εορταστικές εκδηλώσεις που ετοίμασαν οι Αρχές και οι αρμόδιοι φορείς μας!
