Αγαπητοί αναγνώστες, καλημέρα σας!
Παρά το ότι το εορτολόγιο και τα λαογραφικά των ημερών είναι και πολλά και ενδιαφέροντα και τα αξιόλογα βιβλία που μας έχουν κατακλύσει κι ανημένουν δύο λόγια μας παρουσίασής των, εν τούτοις σήμερα ο χώρος που μας προσφέρεται τόσα χρόνια κάθε εβδομάδα από τα φιλόξενα “Χανιώτικα νέα” μας θα διατεθεί για το φλέγον και τόσο καθυστερημένο θέμα του Λαογραφικού Μουσείου Χανίων με το τόσο αξιόλογο υλικό του και τη δικαιούμενη στέγασή του στην πόλη μας κι όχι “να ξοριστεί” και να ’ναι απρόσιτο στον επισκέπτη.
Ας ξεκινήσουμε όμως το θέμα μας, υπενθυμίζοντας στους αναγνώστες μας, τα όσα έχουν προηγηθεί:
– Διαβάσαμε προσεκτικά το κείμενο του συνεργάτη των αγαπητών μας “Χανιώτικων νέων” κ. Γιώργου Κώνστα, για τη… μεταφορά σε αποθήκη του Πολυτεχνείου μας (Γαλλική Σχολή Χαλέπα), των θησαυρών της λαογραφικής συλλογής της Ι.Λ.Α.Ε.Κ., λόγω της ακαταλληλότητας πλέον του χώρου του Φιρκά (εφ. “Χ.Ν.” α.φ. 14784/19.2.2016, σ. 33), μεταφορά επίπονη, με τη φροντίδα του αντιπροέδρου της Ι.Λ.Α.Ε.Κ. κ. Γεωργίου Κουρμούλη και συνεργατών του.
Ξαφνιαστήκαμε και στενοχωρηθήκαμε πολύ, για άλλη μια φορά, γι’ αυτήν την περιπέτεια της πολύτιμης λαογραφικής συλλογής της Ι.Λ.Α.Ε.Κ.
Συνδεδεμένος κι εγώ προσωπικά· και ως μέλος του Δ.Σ. της Ι.Λ.Α.Ε.Κ. για πολλά χρόνια, αλλά και ως μέλος του Δ.Σ. της ΔΗΠΕΧ του Δήμου Χανίων για αρκετά χρόνια, φέρνω στη σκέψη μου γεγονότα που με λυπεί η σημερινή έκβασή των. Το 1996, πριν από 20 χρόνια δηλαδή, ανατέθηκε στην άξια αρχιτέκτονα – μελετήτρια κα Αιμιλία Κλάδου – Μπλέτσα η μελέτη του αποθησαυρισμένου υλικού των λαογραφικών συλλογών της πόλης των Χανίων, φορέων και ιδιωτικών καθώς και η παρουσίαση των κτηρίων τα οποία θα μπορούσαν να στεγάσουν το υπό ίδρυση Λαογραφικό Μουσείο Χανίων μόνιμα, από τον Δήμο Χανίων – Υπηρεσία: ΔΗΠΕΧ, της οποίας μάλιστα ήμουν κι εγώ τακτικό μέλος του Δ.Σ. της για πολλά χρόνια.
Στη σύνταξη της παραπάνω μελέτης, ανατέθηκε σ’ εμένα (δες σχ. τόμο μελέτης, σ. 19) «η καταγραφή των λαογραφικών συλλογών της πόλης μας, με τη συμπαράσταση των πολιτιστικών φορέων και των ιδιοκτητών των συλλογών!».
Η μελέτη αυτή, στο σύνολό της, ξεπέρασε τις 200 σελίδες σχήματος Α4 και είναι εμπλουτισμένη με πολύτιμο έγχρωμο φωτογραφικό υλικό και σχέδια τοπογραφικά κλ. της εκπονήσασας την υποδειγματική αυτή μελέτη κας Αιμιλίας Κλάδου – Μπλέτσα.
Μελετήθηκαν μάλιστα προσεκτικά και όλα τα υποψήφια -τότε- για τη στέγαση του Λαογραφικού Μουσείου Χανίων, κτήρια, ήτοι: Το κτήριο της πρώην V Μεραρχίας, στον λόφο Καστέλι της μεσαιωνικής πόλης, ιδιοκτησίας του Πολυτεχνείου Κρήτης, το “Παλάτι” στη Χαλέπα, ιδιοκτησίας ιδιωτών, η βίλα Σβαρτς στη Χαλέπα, ιδιοκτησίας του Δήμου, το Σπίτι του βουλευτή Γ. Παπαδόπετρου, στον δρόμο του περιπάτου, σημερινή οδός Τζανακάκη, κοντά στην πλατεία της Αγοράς, ιδιοκτησίας κατά το 1/4 του Πολυτεχνείου Κρήτης και το κτήριο του Ι.Α.Κ. στη λεωφόρο της Ρώμης, σήμερα Σφακιανάκη, κοντά στο πάρκο Ειρήνης και Φιλίας, ιδιοκτησίας του Δημοσίου, εφόσον θα πραγματοποιούνταν η πρόταση (τότε) μεταστέγασής του.
– Για όλα τα παραπάνω τότε προτεινόμενα (σελ. Μελέτης: 77 κ.ε.), έπρεπε πρώτα να επιλυθούν τα τεχνικά τους προβλήματα, ως αυτά εκτίθενται στις σ. 78 – 80 της ως άνω μελέτης.
– Για την οργάνωση του Ενιαίου Λαογραφικού Μουσείου της πόλης μας είχαν συναινέσει: η Ι.Λ.Α.Ε.Κ., το Πολυτεχνείο Κρήτης, το Λύκειο Ελληνίδων Χανίων, τα Ιδρύματα Αγ. Νεκταρίου Χανίων, η Δημοτική Βιβλιοθήκη Χανίων και το Ι.Α.Κ. (σ. 20).
– Κρίθηκε μάλιστα απαραίτητο για την πληρότητα της μελέτης της συντάκτριάς της να παρουσιαστεί (σελ. 21) και η ιδιωτική συλλογή Μπικάκη – Κουμανδράκη και η φιλόκαλος Χανιώτισσα του Λυκείου Ελληνίδων Χανίων, για τον μεγάλο αριθμό αντικειμένου και ενδυμάτων του παρελθόντος. Επίσης η μεταβυζαντινή συλλογή της 13ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, η οποία είναι σημαντική (σ. 21). Ετσι, η ως άνω μελέτη ξεπέρασε τις 200 σελίδες μεγάλου σχήματος. Με την παράδοσή της στην αρμόδια Υπηρεσία οργανώθηκε από την Ι.Λ.Α.Ε.Κ. και το Τμήμα Ιστορίας – Αρχαιολογίας και Κοινων. Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και με τη συνεργασία του Πολυτεχνείου Κρήτης, το Α’ Συνέδριο για τον Λαϊκό Πολιτισμό της Κρήτης, στον συνεδριακό χώρο του Πολυτεχνείου μας, στη Γαλλική Σχολή (Χαλέπα) με την άξια οργάνωση και φροντίδα του προέδρου της Ι.Λ.Α.Ε.Κ. κ. Κώστα Μουτζούρη, φιλόλογου και του προέδρου της Επιστημονικής Επιτροπής κ. Ευαγγέλου Αυδίκου, καθηγητού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Ταυτόχρονα η Λαογραφική Συλλογή της Ι.Λ.Α.Ε.Κ. εκτέθηκε στο σύνολό της, Δεκέμβρη του 1996, στις αίθουσες των Νεωρίων, με τον τίτλο: “Κρητών Λαϊκός Υλικός βίος”, ενώ είχαν εκδοθεί και δύο ημερολόγια τοίχου, 1993, 1995 με αντικείμενα της συλλογής της Ι.Λ.Α.Ε.Κ.
Και βέβαια εξεδόθησαν τα Πρακτικά του Συνεδρίου, στο οποίο πιο πάνω αναφερθήκαμε το 2007, με επιμέλεια του καθηγητή κ. Ευαγγ. Αυδίκου, σε σχ. 8ο και 350 σελίδες, με τον τίτλο: “Κρήτη – Λαϊκός Πολιτισμός” και τις εισηγήσεις – ανακοινώσεις των εισηγητών, κ.κ.: Ερατοσθένη Γ. Καψωμένου, Μιχ. Γ. Μερακλή, Γιάννη Κιουρτσάκη, Ελευθερίου Π. Αλεξάκη, Μάνου Σπυριδάκη, Βασίλη Νιτσιάκου, Βασιλικής Ρόκου, Σταυρούλας Μαρκουλάκη, Κων/νας Μπάδα, Τζένης Μωραΐτη, Ρένας Λουτζάκη, Μαρίας Παπαδοπούλου, Κώστα Μουτζούρη, Σταμάτη Α. Αποστολάκη, Ευάγγελου Γρ. Αυδίκου, Ελευθερίας Γιακουμάκη, Βασίλη Γ. Χαρωνίτη, Ανδρέα Τζομπανάκη, Μαίρης Μπαριτάκη, Γιάννη Μαρκάκη.
(η σειρά των ονομάτων κατά σειρά της ομιλίας των).
– Γιατί έγινε από μέρους μας όλη αυτή η ιστορική αναδρομή του υπό στέγαση Λαογραφικού Μουσείου της πόλης μας; – Μα για να μελετηθούν τα πρωτύτερα μελετηθέντα σχετικά και να προχωρήσουν οι αρμόδιοι φορείς στην εξεύρεση της αρμόζουσας, της ανήκουσας, σ’ έναν τέτοιο θησαυρό του Λαϊκού μας Πολιτισμού, στέγης, μέσα στην πόλη μας, απαρέγκλιτα.
– Εδώ όμως θα βάλουμε τελεία, προτείνοντας στους αρμόδιους με ψυχραιμία κι όχι βιασύνη, με όραμα και προοπτική, να βρουν τον κατάλληλο χώρο στέγασης του Λαογραφικού μας Μουσείου.
Αναφερόμενοι μάλιστα ειδικά στη συλλογή της Ι.Λ.Α.Ε.Κ. να μνημονεύσουμε τους δωρητές της, με πρώτο και κυριότερο τον κ. Βασίλη Καλαϊτζή – Μουντάκη και στη συνέχεια όσους με μικρότερες σε ποσότητα δωρεές των, προσέφεραν: κ.κ. Ελπίδα Θεοδωράκη, Μιχ. Γιαννουλάκη, Μαν. Δαφνομήλη, Χαρ. Δασκαλογιάννη, Αναστασία Γεωργουλάκη – Καλπάκη, Βασιλική Μπομπολάκη, Κατίνα Χρυσουλάκη – Πάτερου, Δήμητρα Σπίθα – Πιμπλή, Κατερίνα Τροχαλάκη, Νικ. Ψυλλάκη, Hogan Eilen, και πολλών άλλων, των οποίων τα ονόματα αναγράφονται στα τηρούμενα βιβλία παραλαβής υλικού της Ι.Λ.Α.Ε.Κ. και μελετήσαμε κατά τη σύνταξη του εν λόγω τόμου: “Λαογραφικό, Μουσείο Χανίων, κτίρια και συλλογές”, Χανιά 1996, σχ. 4ο, σ. 200 + πλούσιο έγχρωμο και α/μ φωτογραφικό υλικό, έκδοση: ΔΗΠΕΧ, Δήμου Χανίων!
