Αγαπητοί αναγνώστες, καλημέρα σας!
Τελευταία μέρα του Γενάρη -του πρώτου μήνα του 2014. Απόψε “συνεπαρσία”, κατά που λέει και ο λαός μας κι αύριο πρωτομηνιά, πρώτη του Φλεβάρη, με τη γιορτή τ’ Αγίου Τρύφωνα και την Κυριακή (2/2) της Υπαπαντής του Κυρίου!
Κι είναι τόσα τα λαογραφικά των ημερών και της πρωτομηνιάς, π’ ολόκληρος ο χώρος της συνεργασίας μας δεν τα χωράει. Γι’ αυτό αποφασίσαμε να τ’ αναβάλουμε για την επόμενη βδομάδα και για σήμερα να βάλουμε ένα χρονικό χιλιόχρονο, αφιερωμένο στη μεγάλη χθεσινή (30/1) γιορτή των Τριών Ιεραρχών. Εχουμε και λέμε λοιπόν:
“Γύρω στα 1081 μ.Χ. δημιουργήθηκε φιλονικία μεταξύ των χριστιανών για το ποιος από τους Τρεις Μεγάλους μας Ιεράρχες είναι ανώτερος και είχαν χωριστεί σε τρία στρατόπεδα τα χριστιανικά πλήθη”. Ευτυχώς ήρθεν η θεία επέμβαση:
“Εις τον Μητροπολίτη Γαγγρών της Γαλατίας Ιωάννην, εφάνησαν σε όνειρό του οι Τρεις Διδάσκαλοι, πρώτον μεν χωριστά, ύστερον δε ομού και είπαν στον Ιωάννη: – Ημείς ένα είμεθα κοντά εις τον Θεόν, καθώς βλέπεις, και καμμίαν εναντιότητα ουδέ μάχην έχομεν… εκείνα δε τα οποία εδιδάχθημεν υπό του Αγίου Πνεύματος, ταύτα και εξεδώσαμεν, διά την σωτηρίαν των ανθρώπων… Διά τούτο πρόσταξον τους φιλονικούντας αδελφούς, να μη χωρίζονται εξαιτίας εδικής μας. Εις ημάς γαρ ήτον και είναι σπουδή και προθυμία, τόσον όταν είμεθα ζωντανοί, όσον και τώρα όπου μετέστημεν, το να ειρηνεύωμεν και να φέρωμεν τον κόσμον εις ένωσιν και ομόνοιαν και όχι να τον χωρίζωμεν! Εις ημέραν μίαν, ένωσον και τους τρεις ημάς και σύνθεσον τα της εορτής μας τροπάρια και άσματα καθώς είναι πρέπον εις την εδικήν σου σύνεσιν και ακολούθως παράδωσέ τα εις τους Χριστιανούς, ότι εν είμεθα κοντά εις τον Θεόν… ταύτα ειπόντες οι Αγιοι, ανέβηκαν πάλι εις τους Ουρανούς καταλαμπανόμενοι από φως άπειρον…” Νικόδημος Αγιορείτης (από τον “Συναξαριστήν”). (Δες: Επιστασία: Φ. Κόντογλου – Β. Μουστάκη: περ. “Κιβωτός” τ. Ιανουαρ. 1953, σ. 45).
Πριν κλείσουμε τα εορτολογικά μας να θυμήσουμε επίσης ότι την προηγούμενη των Τριών Ιεραρχών μέρα (29/1) μνημονεύεται η ανακομιδή των λειψάνων του Αγίου Ιγνατίου του Θεοφόρου. Ευχές της στήλης στον επαξίως φέροντα το όνομά του αρχιμ. Ιγνάτιο Χατζηνικολάου για υγεία και ενίσχυση στο πολύτιμο και θεάρεστο έργο του!
Και τώρα στη λοιπή ύλη της στήλης μας:
Υστερα από το μνημειώδες έργο του πρωτοπρεσβύτερου πατρός Μιχαήλ Βλαβογιλάκη, του εκλεκτού θεολόγου και ακάματου ιστορικού ερευνητή: “Εκκλησία και Αγώνες της Κρήτης 1856-1905” λάβαμε πριν από μέρες και το νέο του πόνημα:
“Πρωτοπόροι της Κρητικής Ελευθερίας”
Χανιά, 2013, σχ. 8ο, σ. 224, έκδοση Ιεράς Μητρ. Κυδωνίας και Αποκορώνου
Το έργο περιλαμβάνει τον μόχθο εικοσαετούς και πλέον συστηματικής έρευνας, των διαθέσιμων πηγών και αρχείων, για τη ζωή και την προσφορά των πρωτοπόρων της Κρητικής Ελευθερίας Κληρικών, που κατάγονται ή έδρασαν στις επαρχίες Κυδωνίας και Αποκορώνου, κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας.
Με τον πρόσφατο δε εορτασμό της 100/ετηρίδας ήρθε στην επικαιρότητα το θέμα και το περιεχόμενο ενός ανάλογου έργου και διαπιστώθηκε η αναγκαιότητα συγγραφής του!
Ο π. Μιχάλης είχε ήδη έτοιμο τον καρπό των μόχθων του, το έργο το οποίο εμείς, σήμερα, μελετούμε με πολλή συγκίνηση! Απομένει, να βρεθούν άλλοι δυο παπα-Μιχάληδες, ίσως και περισσότεροι, με τον οίστρο και την έφεση εκείνου για έρευνα, ώστε να προκύψουν και τα ανάλογα έργα για τις ιερές μορφές των άλλων Μητροπόλεων και γιατί όχι για σύμπασα την Αρχιεπισκοπή Κρήτης!
Γιατί, η συμβολή της Εκκλησίας Κρήτης στους αγώνες για την απόκτηση της Κρητικής Ελευθερίας, είναι τεράστια, καθολική και το χρέος της Παιδείας μας, των Εκπαιδευτικών μας, ν’ αναφέρονται, να παρουσιάζουν συστηματικά και να προβάλουν το εθνικό αυτό έργο των Πρωτοπόρων της Κρητικής Ελευθερίας Κρητικών στους μαθητές των, είναι επιβεβλημένο. Τώρα είμαστε βέβαιοι ότι οι εκπαιδευτικοί μας, με βοήθημα αυτό το έργο, θα διδάξουν στους μαθητές των, τα ιερά αυτά ιστορικά αναστήματα και θα προβαίνουν στην απότιση των οφειλόμενων τιμών, στους τάφους, τα μνημεία και στις προτομές των! Λόγος ουσίας, για να εκτιμηθεί σωστά η προσφορά κι αυτού του έργου του π. Μιχάλη. Θερμότατα συγχαρητήρια στον συγγραφέα του έργου και ευχές για τη συνέχιση των ανάλογων προσφορών του.
Και βέβαια τα σεβάσματά μας στον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας Κυδωνίας και Αποκορώνου κ. Δαμασκηνό, για τη σκέπη που στέγασε το “έγκριτο πόνημα του αιδεσιμολογ. πρωτοπρεσ. π. Μιχάλη, στις εκδόσεις της Θεοσώστου Μητροπόλεώς του”. Ενέργεια αναγνώρισης της προσφοράς εφημερίου του που περιποιεί τιμήν!
Μια παράλληλη εργασία από το Λασίθι, έχει τη χαρά, να παρουσιάζει η στήλη μας, επίσης σήμερα!
Πρόκειται για το ενδιαφέρον πρωτότυπο και ευσύνοπτο:
“Λεύκωμα Προσωπικοτήτων, που συνέβαλαν στην Ενωση της Κρήτης με την Ελλάδα, από τον Νομό Λασιθίου”
έρευνα και κείμενα του ακαταπόνητου προέδρου της Ιστορικής, Λαογραφικής Εταιρείας Νομού Λασιθίου και δ/ντή σύνταξης της περιοδικής έκδοσης: “Αμάλθεια” του Αγ. Νικολάου κ. Γιάννη Σταμέλου.
Εκδοση της Ι.Λ.Ε.Ν. Λασιθίου, Αγ. Νικόλαος 2013, σχ. 8ο, σ. 62+32 εικόνες.
Το Λεύκωμα για το οποίο ο λόγος, προσφέρει στον αναγνώστη του και ιδιαίτερα στους εκπαιδευτικούς μας -καθηγητής Μέσης κι ο συγγραφέας του- πολύτιμη παρακαταθήκη και απαραίτητο βοήθημα για τη βασική ιστορική γνώση, προσφοράς και διδαχής -86- μεγάλων ιστορικών αναστημάτων του Λασιθίου, τα οποία απεικονίζονται και εικαστικά στον τόμο με τις απεικονίσεις των καλλιτεχνών κ.κ. Μ. Σαριδάκη, Θ. Ματθαιάκη, Αγγ. Σβορώνου, Μ. Καρτέρη – Σιγανού, Αν. Μπλαζογιαννάκη και Κ. Μεσίγκου. Ευχαριστίες επίσης και στη φιλόλογο κα Εφη Μπουκουβάλα – Κλώντζα για τη συμβολή της την αθόρυβη! – Ολ’ αυτά πιστοποιούν αγαστή συνεργασία και σύμπνοια, δεδομένα τα οποία επιβεβαιώνουν τις επιτυχίες και τις ωραίες δραστηριότητές σας στην Ανατολ. Κρήτη, για τις οποίες χαιρόμαστε, ευχόμενοι ένα δημιουργικό 2014 και τα 45 χρόνια της ιστορικής πολύτιμης περιοδικής έκδοσής σας “Αμάλθεια” να ξεπεράσουν τα 145.
Και μια σημείωση: Για το ενδιαφέρον τετραπλό τεύχος (Ιαν. – Δεκ. 2013) της “Αμάλθειας” θα αφιερώσουμε αναλυτική παρουσίαση περιεχομένων, γιατί τ’ αξίζουν. Το αναγνωστικό κοινό της Κρήτης μας πρέπει να ενημερώνεται γι’ αυτά!
Και τώρα στην άλλη άκρη της Κρήτης μας, στα χανιώτικα νερά…
Ι. Αντ. Φατσέας: “Οι διάφοροι άνθρωποι και γεγονότα”
Χανιά 2013, σχ. 8ο, σ. 192+φωτογραφικό υλικό
Το έβδομο συγγραφικό έργο του “αγρότη” κ. Φατσέα, με σωστούς δεκαπεντασύλλαβους σχεδόν το μισό, αφιερωμένους σε ιστορικές στιγμές και πρωταγωνιστικά πρόσωπα, διαφόρων εποχών. Ξεχωριστά τα της Μάχης και της Αντίστασης 1941-45. Να σημειώσουμε επίσης ότι η πρώτη του ρίμα στο έργο αυτό είναι αφιερωμένη “Στον αείμνηστο Καθοδηγητή του, Κυρό Ειρηναίο” όπως την τιτλοφορεί. Κάποια στιχάκια της ακολουθούν:
“Στην Κίσαμο και Σέλινο, ήταν Μητροπολίτης
καμάρι του Χριστιανισμού, κι ολόκληρης της Κρήτης
Εδειξε την αξία του, απ’ όταν ήταν νέος
και έμεινε στη μνήμη μας, σαν μέγας Ειρηναίος
Σεμνός, λιτός και έντιμος, πιστός και πατριώτης
ετίμησε τη θέση του, σαν Αποκορωνιώτης
Ευχόμαστε από καρδιάς, να ’δωσε τη σκυτάλη
να τον ακολουθήσουνε, Μητροπολίτες κι άλλοι
Το έργο του παράδειγμα, στους μεταγενεστέρους
να μένει να καθοδηγεί, εις τη ζωή τους νέους
Το έργο του αθάνατο, να μένει στους αιώνες
να οδηγεί Χριστιανούς, στους έντιμους αγώνες…
…Αιώνια η μνήμη σου, αείμνηστε Ειρηναίε,
έντιμε, αξιοπρεπή, σώφρονα και γενναίε!”.
(σ. 7)
Στα πεζά κείμενα του τόμου (σ. 64 – 191) “ο κάθε άνθρωπος -αναγνώστης του έργου- επιστήμονας κ.λ…. θα βρει σ’ αυτό το βιβλίο οπωσδήποτε, τον εαυτό του”… (σ. 190).
Και κλείνει με το ίδιο πνεύμα έμμετρα, το νέο του αυτό έργο, ο κ. Φατσέας, βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί απ’ όλους μας, ακριβώς όπως είχαμε γράψει και για τα προηγούμενά του έργα: “Νεροκούρου, παλιές αναμνήσεις”, “Ιστορικά και άλλα”, “Οταν ήμουν στρατιώτης, όταν ήμουν πρόεδρος”, “Ταξιδεύοντας στον τόπο και το χρόνο”, “Βυζάντιο”, “Η Βενετοκρατία στην Κρήτη” που μας τα χάρισε από το 2006 μέχρι το 2012. Κι όλα τούτα τα έργα αποπνέουν σοφή απλότητα και απέραντη αγάπη για Πατρίδα και Θρησκεία. Το δηλώνει εξάλλου απερίφραστα! Δίκαιη και η τιμή να προλογίζει το βιβλίο του αυτό ο Σεβασμ. Μητροπολίτης Κυδωνίας και Αποκορώνου κ. Δαμασκηνός.
Πραγματικά σκεφτόμαστε: Τέτοιοι “αγρότες” σωστότερα εμπνευσμένοι καλλιεργητές των Γραμμάτων, μακάρι να ’μασταν όλοι!
Γιάννη Φατσέα, σου αξίζουν θερμότατα συγχαρητήρια και ευχές! Και στο επόμενο έργο σου με καλό. Εμείς θα το αναμένομε!
Μητροπολίτου Κισάμου – Σελίνου Ειρηναίου Γαλανάκη: “Το τάξιμό μου”
Χανιά 2014, σχ. 8ο, σ. 108 + φωτογρ. υλικό. Εκδοση: Ι.Μ. Αγ. Τριάδος Τζαγκαρόλων
Είχαμε τελειώσει τα σημερινά μας Πνευμ. και Καλλ. γεγονότα όταν έφτασε στα χέρια μας η πρόσφατη επανέκδοση του έργου: “Ειρ. Γαλανάκη: “Το τάξιμό μου” από την Ι.Μ. Αγ. Τριάδος Τζαγκαρόλων – Χανίων, οπότε αφαιρέσαμε κάποιο σχολιασμό, προκειμένου να αναφερθούμε στην όντως θεοδηγούμενη αυτή έμπνευση – γραφή του Ειρηναίου μας!
Το έργο, ως γνωστόν, είχε εκδώσει ο σεβ/τος το 1992 σε σχ. 8ο και σ. 88, είχεν όμως εξαντληθεί από χρόνια. Η απόφαση της Ι.Μ. Αγ. Τριάδας να το επανεκδώσει με τη συναίνεση -ως γράφεται- της οικογένειας Γαλανάκη, τιμά τους συντελεστές της. Αφ’ ενός την Ι.Μ. Αγ. Τριάδας “στον ιερό χώρο της οποίας εβίωσε τα εφηβικά του χρόνια -οδηγούμενος εδώ από τον πατέρα του- και έκανε το “τάξιμό του” ο μαθητής, ο φοιτητής, ο θεολόγος, ο ιερέας, ο αρχιμανδρίτης, ο σχολάρχης και δ/ντής της Εκκλ. Σχ. Κρήτης Ειρηναίος Γ. Γαλανάκης. Και αφ’ ετέρου την οικογένειά του η οποία ενήργησε θετικά, δίδοντας την απαιτούμενη έγκριση επανέκδοσης του έργου, το οποίο όντως συνιστά εσαεί “ωφέλεια για τον ευσεβή λαό του θεού” καθώς σωστά και λακωνικά σημειώνει ο πανοσιολ. ηγούμενος της Μονής Αρχιμ. κ. Αμφιλόχιος στο προσαπτόμενο (σ. 11) σημείωμά του.
Θαυμάσιος και ο συνοδευτικός της έκδοσης Πρόλογος του σεβ. Μητροπολίτου Κυδωνίας και Αποκορώνου κ. Δαμασκηνού, στον οποίο μεταξύ των άλλων καταθέτει τη βεβαιότητα ότι: “το μνημειώδες τούτο έργον, θα προσφέρει την ευκαιρίαν να εμποτισθούν με τα νάματα τα οποία είχεν εις την καρδιά του… των ανεμοδαρμένων κορυφών των Λευκών ορέων, ο στοχαστής και δημιουργός του!”.
Κατατοπιστικό και απαραίτητο και το βιογραφικό σημείωμα για τον δημιουργό του έργου, εμπνευσμένο Ιεράρχη Ειρ. Γ., από τον εργατικότατο π. Μιχ. Βλαβογιλάκη, θεολόγο – ιστορικό.
Συνοπτικά: Μια επανέκδοση έργου, που της αξίζει κάθε έπαινος, η δε προμήθειά της είναι δεδομένη απ’ όλους μας, γιατί συνιστά: ευλογία και οδηγό της σκέψης μας, από τον άγιο Παππού της Τοπικής μας Εκκλησίας κυρό Ειρηναίο! Ομως ανάγκη να επανέλθουμε…
Και να, που τελειώσαμε για σήμερα. Τα ξαναλέμε -συν Θεώ- την άλλη βδομάδα. Ως τότε γεια σας και καλή πρωτομηνιά αύριο, με υγεία!
