Αγαπητοί αναγνώστες,
Χριστός Ανέστη!
Η βδομάδα που διερχόμαστε (15-20/5) με αποκορύφωμΆ της μεθαύριο, την Κυριακή του Τυφλού (21/5), και τον συνεορτασμό των Αγίων και Ισαποστόλων Κωνσταντίνου και Ελένης, μας φέρνουν πλέον στις καλοκαιρινές καιρικές συνθήκες. Ηδη οι καθημερινές θερμοκρασίες, πήραν τ’ απάνω τους και η θάλασσα γύρω μας, έχει από μέρες τους πιστούς της κολυμπητές, παρά τις όποιες καιρικές της αστάθειες…
Στην καρδιά του Μάη είμαστε, και μάλιστα προς τα τέλη του, και όλα τα παραπάνω καιρικά είναι στην ώρα τους. Ευχή της στήλης να τ’ απολαύσουμε, να τα χαρούμε με Υγεία και καλή διάθεση!
Ομως: οι μέρες αυτές του Μάη για την Κρήτη μας, για όλους μας, είναι προπάντων: Ημέρες Μνήμης, Ημέρες Αυτοθυσίας, ημέρες Δόξας!
Είναι οι Εορτασμοί της 76ης Επετείου της Μάχης της Κρήτης μας (1941-2017).
Οι πανέλληνες θυμούνται τα γεγονότα στο Νησί μας:
«Σαράντα ένα ήτανε, τότ’ η χρονολογία,
που ’ρθαν τα οπλιταγωγά στην Κρήτη, τα θερία
Στσι ‘Κοσιμιά Μαγιού τανε, που ήρθεν ο εχθρός μας,
παιδιά και το λογιάζαμε πως είν’ ο θάνατός μας…»
(οι πρώτοι στίχοι πολύστιχου μοιρολογιού της Ευτυχίας Γ. Μπομπολάκη, για τον άντρα της, που εκτέλεσαν στην Αγιά οι Γερμανοί, στις 9-9-1941…)
Σωστότερη, νομίζουμε, την παρουσίαση των από το έργο: Γ.Ε.Σ. Δ/νση Ιστορίας Στρατού: “Επίτομη Ιστορία Ελληνοϊταλικού και Ελληνογερμανικού Πολέμου, 1940-41, Αθήνα, 1990, σ. 220 κ.ε.
Αυτές οι σελίδες μας θυμίζουν ότι:
«441. Η γερμανική επίθεση από τον αέρα κατά της Κρήτης, άρχισε το πρωί της 20ής Μαΐου. Μετά από σφοδρό βομβαρδισμό, πολυάριθμα σμήνη μεταφορικών αεροσκαφών άρχισαν να πραγματοποιούν ρίψεις αλεξιπτωτιστών στην περιοχή Χανίων-Μάλεμε. Ταυτόχρονα άρχισε και η προσγείωση ανεμοπλάνων με αερο-μεταφερόμενα τμήματα. Επακολούθησε σκληρός αγώνας, κατά τη διάρκεια του οποίου οι Γερμανοί κατόρθωσαν να δημιουργήσουν ένα μικρό προγεφύρωμα στα ανατολικά του Ταυρωνίτη ποταμού και να θέσουν υπό τα πυρά τους το αεροδρόμιο Μάλεμε και το υψ. 107, δηλαδή το ζωτικό έδαφος της 2ας Νεοζηλανδικής Μεραρχίας. Ύστερα απ’ αυτό, οι βρετανικές δυνάμεις εγκατέλειψαν τη νύχτα 20/21 Μαΐου το υψ. 107 και συμπτύχθηκαν νοτιοανατολικότερα.
Στις περιοχές Ρεθύμνου και Ηρακλείου η γερμανική επίθεση εκδηλώθηκε από τις απογευματινές ώρες της ίδιας ημέρας. Οι αλεξιπτωτιστές σ’ αυτές τις περιοχές υπέστησαν τρομακτικές απώλειες και δεν μπόρεσαν να σημειώσουν καμιά επιτυχία.
442. Ο Υποστράτηγος Φρέυμπεργκ, αγνοώντας, εξαιτίας μη έγκαιρης ενημερώσεώς του από τον Διοικητή της 5ης Νεοζηλανδικής Ταξιαρχίας, την κρίσιμη κατάσταση που είχε δημιουργηθεί στον Τομέα Μάλεμε, βράδυνε να επέμβει για την αποκατάσταση της τοποθεσίας. Έτσι η αντεπίθεση, που εκτοξεύτηκε στις 03.30 της 22ας Μαΐου για την ανακατάληψη του αεροδρομίου Μάλεμε και του υψ. 107′, απέτυχε.
Υστερα από την αποτυχία της παραπάνω αντεπιθέσεως και την προώθηση των συνεχώς ενισχυόμενων γερμανικών δυνάμεων προς τα βορειοανατολικά, οι εκεί βρετανοελληνικές δυνάμεις συμπτύχθηκαν τη νύχτα 23/24 Μαΐου σε νέα τοποθεσία ανατολικότερα.
Από την ημέρα αυτή η πρωτοβουλία των επιχειρήσεων περιήλθε στους Γερμανούς, ενώ η τύχη της νήσου είχε πλέον κριθεί. Παρ’ όλα αυτά ο αγώνας στον οποίο συμμετείχαν ενεργώς και οι κάτοικοι της νήσου, συνεχίστηκε σκληρός μέχρι την 29η Μαΐου, οπότε άρχισε η εκκένωση της Κρήτης από τις βρετανικές δυνάμεις. Η αποχώρηση του μεγαλύτερου μέρους των Βρετανών περατώθηκε στις 23.20 της 31ης Μαΐου. Οι Βρετανοί, που παρέμειναν στη νήσο, καθώς. και στα ελληνικά τμήματα, συνθηκολόγησαν με τους Γερμανούς ή κατέφυγαν σε ορεινές περιοχές, απ’ όπου στη συνέχεια διέφυγαν στη Μέση Ανατολή.
Ετσι μετά από αγώνα δέκα ημερών, έληξε η Μάχη της Κρήτης με επικράτηση των γερμανικών δυνάμεων, παρά τη γενναιότητα με την οποία πολέμησαν οι εκεί βρετανοελληνικές δυνάμεις και την πείσμονα αντίσταση του ηρωικού κρητικού λαού, του οποίου το θάρρος, η τόλμη και το πνεύμα αυτοθυσίας υπήρξαν ανυπέρβλητα και προκάλεσαν τον θαυμασμό τόσο των Ελλήνων, όσο και όλων των Συμμάχων.
Το τίμημα όμως της νίκης αυτής ήταν τόσο σοβαρό, ώστε μέχρι το τέλος του πολέμου οι Γερμανοί δεν ξανατόλμησαν παρόμοια ενέργεια. Η Κρήτη, όπως αναγκάστηκε να ομολογήσει ο Διοικητής του XI Γερμανικού Σώματος Αεροπορίας Αντιπτέραρχος Στούντεντ, υπήρξε “Τάφος των Γερμανών Αλεξιπτωτιστών”».
Και κατευθύνουν τη μνήμη, τη σκέψη και τα βήματά μας, ως τους ιερούς τόπους της Αντίστασης και της Θυσίας των γονιών μας. Θα ξεκινήσουμε από τη μαρτυρική Κάντανο που «ως αντίποινον των άπω οπλισμένων πολιτών ανδρών και γυναικών, εκ των όπισθεν(!) δολοφονηθέντων Γερμανών στρατιωτών κατεστράφη!», για να μην ξανακτιστεί ποτέ!…
Θα προχωρήσουμε ως την Παλαιόχωρα και το Μνημείο της κι ύστερα επιστρέφοντας ανατολικά θ’ αγναντέψουμε Μονή, Λιβαδά και Κουστογέρακο, θ’ ανάψουμε το καντήλι του Μνημείου και θα οδοιπορήσουμε για τ’ άλλα χωριά του Σελίνου, ώσπου να βγούμε στον μαρτυρικό Σκινέ, Φουρνέ , Αλικανοβατόλακα, Αγιά και Πατελάρι. Στο Κοντομαρί Κυδωνίας και στις 2 Ιουνίου του 1941, γράφτηκε μια από τις πλέον απάνθρωπες γερμανικές θηριωδίες, η οποία μάλιστα απαθανατίστηκε από τον “φωτογράφο της εκτέλεσης” τον Φραντς Πήτερ Βάιξλερ, και χάρις στον Β. Μαθιόπουλο, την κατέχομεν όλοι. Το δε θράσος αυτού του κτήνους ήταν η επίσκεψή του στο Κοντομαρί, όχι μόνο μια φορά (δες: “Χαν. Νέα” 18/19-8-1976, καθώς και στη σ. 7 του μνημειώδους τόμου: “Κρήτη-Μάιος 1941” ειδική έκδοση “Χαν. Νέων”) αλλά κατ’ επανάληψη(!) ήρθε να επιβεβαιώσει τις απάνθρωπες πράξεις των.
Ξεκινήσαμε τις αναφορές μας, στα μαρτυρικά μας χωριά. Ομως δε σκεφτήκαμε πως όλες οι σελίδες της εφημερίδας κι αν μας διατεθούν δεν τα χωράνε. Και ποιος τολμά να ξεχάσει: Αγιά και Γαλατά, Γολγοθά και Κυρτωμάδο, την συστάδα: Ρουμάτων, Πρασέ, Μεσκλών, Λάκκων, Ταυρωνίτη και Κισαμίτικα μέρη, απ’ άκρη σ’ άκρη. Συνολικά λοιπόν:
-Τα μνημεία στα χωριά μας, σ’ όλη την Κρήτη, μαρτυρούν τις θυσίες και τη συνεισφορά αίματος των γονιών μας για εκείνα τα χρόνια.
Ενα είναι το συμπέρασμα μελετώντας αυτές τις θυσίες: Οτι η λαϊκή συμμετοχή στην υπεράσπιση της Κρήτης μας, η λαϊκή ένοπλη ομόψυχη αντίστασή μας, κατά του εισβολέα, είναι μοναδικό γεγονός. Στήσαμε τα στήθη μας, κατά του απρόσμενου δυνάστη. Το καλούσε το έθος και η Ιστορία αιώνων του Νησιού μας!
– Που βρήκε τη «βαρβαρότητα των Κρητών» ο Γερμανός ιστορικός Χάιντς Ρίχτερ, μελετώντας την Αντίσταση του Νησιού, ενάντια στις πρωτάκουστες θηριωδίες του εισβολέα; Ασφαλώς και δεν είχε μελετήσει την από αιώνων Ιστορία της Μεγαλονήσου Κρήτης, αλλά και όλης της Ελλάδος, αλλιώς δεν θα ’γραφε τέτοια έργα…
Και δύο γραμμές για τους εφετινούς εορτασμούς της 76ης επετείου: Επιμνημόσυνες δεήσεις καταθέσεις στεφάνων, ομιλίες σχετικές, έχουν προγραμματιστεί και ήδη έγιναν ή έπονται: Στο μνημείο στο Λιμανάκι της Νέας Χώρας (17/5 ω. 6.30 μ.μ.) στο Μνημείο Ευελπίδων, Κολυμπάρι, 18/5 ω. 11 π.μ. Φρούριο Φιρκά, Ναυτ. Μουσείο, Γιαλί Τζαμισί, 19/5 ω. 10 π.μ. στην 1.30 μ.μ. στα Τσικαλαριά και στο Μνημείο Γαλατά ω. 6.30 μ.μ.
Στον Αλικιανό – Μνημείο Κερίτη, 20/5 ω. 11 π.μ. την ίδια μέρα στο Συμμαχικό Νεκροταφείο Σούδας, ω. 6 μ.μ. και στις 8 μ.μ. στο Πνευμ. Κέντρο Χανίων, η κεντρική εκδήλωση των εορτασμών ω. 8 μ.μ.
Την Κυριακή 21/5, ω. 11 π.μ. η Δοξολογία στον Μητροπολιτικό Ναό των Χανίων. Την ίδια μέρα στην 1 μ.μ. στο Γερμανικό νεκροταφείο και το απόγευμα, ω. 6 μ.μ. στο αεροδρόμιο Μάλεμε – Μνημείο Μάχης Κρήτης, τελετή και στη συνέχεια η καθιερωμένη ρίψη αλεξιπτωτιστών, υπό την 1η Μ.Α.Λ.
– Βέβαια έχουν προγραμματιστεί στο ως άνω διάστημα και αθλητικές διοργανώσεις, εκθέσεις ζωγραφικής και εκδήλωση – ομιλίες- συζητήσεις. Με οργάνωση της ΙΛΑΕΚ, για το εορταζόμενο γεγονός, στις 17/5, ω 7 μ.μ. στο Πνευμ. Κέντρο, με ομιλήτρια την κ. Αρχόντισσα Παπαδερού – Ναναδάκη, φιλόλογο και κ. Ελια Βαρδάκη.
Χρέος μας να συμμετέχουμε στις ως άνω εκδηλώσεις, τιμώντας έτσι, την Μνήμη των γονέων και αδελφών μας, που θυσιάστηκαν για την Πατρίδα.
Για σήμερα, τελειώσαμε συν Θεώ, εδώ την άλλη βδομάδα τα ξαναλέμε. Ως τότε γεια σας και στους εορτάζοντες: Χρόνια πολλά!
