Αγαπητοί αναγνώστες,
Καλημέρα Σας!
Ξεκινούμε κατά το συνήθειο της στήλης μας, από τα εορτολογικά. Η βδομάδα μας (12.18/6) άνοιξε με τη γιορτή του ονομαστού Αγίου της Ερήμου Ονουφρίου, ενός από τους μεγαλύτερους ασκητές του αγιολογίου μας, αιγυπτιακής καταγωγής. Συνέχισε την Τετάρτη 14/6 με του αγίου Προφήτη Ελισσαίου τα ονομαστήρια. Μέρα όμως που μας θυμίζουν και οι ένδοξες σελίδες της Ιστορίας μας, την ιστορική μεγάλη Μάχη του Δρoμoν;rρου – Κισάμου (14 Ιουνίου 1896) όπου και ο ιερός ιστορικός ναός του εορτάζοντος, την ίδια μέρα, Αγίου!
Για την ιστορική μάχη του Δρομονέρου, του 1896 δεν θα προσθέσω τίποτε άλλο, μόνο θα παραπέμψω τους αναγνώστες της στήλης μας στη “Συλλογή Κρητικών Ασμάτων” του Αρ. Κριάρη (την τελευταία της έκδοση έκανε ο αείμνηστος Γρηγόρης Πετράκης-Χανιά), όπου στις σελ. 165-171 θα διαβάσετε στα παιδιά κι εγγόνια σας την σχετική ιστορική ρίμα 184 στίχων η οποία αρχίζει:
«Χριστέ και Βασιλέα μου, Θεέ αληθινέ μου
απού τον κόσμο κυβερνάς, Μεγαλοδύναμέ μου
δώσε μου φώτισι καλή τραγούδι να σου σιάξω
του Δρομονέρου τον καυγά στον τύπο να περάσω.
5. Στα χίλια οχτακόσια στα εννενήντα έξη
εχερικώθη πόλεμος, θε μου και δος μου φέξη.
Ηρθε στρατός στσι Βουκολιές, στον Πύργο τσαντιρώσαν
κι επιάσαν ούλες τσι κορφές, τσι Βουκολιές εζώσαν.
Ρωτούνε για τσι Χριστιανούς πού είνιε συναγμένοι
10. και λέν των-ε στα Ζυμπραγού είνιε συμμαζωμένοι.
Δώδεκα Τάγματα στρατός και χώρια oι ντόπιοι Τούρκοι
καί τρέχουν στό Δρομόνερο νά κάμουνε μελβούτι.
Εσέρνανε μαζύν των-ε καί τέσσερα κανόνια,
πολλά γομάρια τσεπανέ μαζύ και χίλια βόλια,
15. Κι άπήτις μαζωχτήκανε μέ τόν ντουά γλεντίζουν
κι άντίκρυ των οι Χρισιανοί τά μιτιρίζια χτίζουν.
“Ως όφταξ’ ο Αβδουλλάχ πασάς κι έπέζεψε στή βρύση
τσι Χρισιανούς έλόγιασε ένα νά μήν αφήσει·
Κράζει τσί μπιμπασάδες του, λέει του Μπακαλάο
20. τά Ζυμβραγού νά κάψετε σήμερις δίχως άλλο.
Κι ό Μπακαλάος είπεν του «άφέντη άν-ε γλυτώσω
ουλους τση κόρδας τα χωριά θα τα ξεθεμελιώσω.
Ούλης τση κόρδας τά χωριά νά μπω ώς τό Κολυμπάρι
νέ σπήτι δέ θ’ άφίσω μπλειο νέ πόρτα γή δοκάρι.
25. Κάτω στό Βασιλόπουλο τ’ άσκέρι μου θ απλώσω
τσι γειτονιές του καί τσί τρεις θά τσί ξεθεμελιώσω.
Κι από-κει-δά θά σηκωθώ νά μπω στο Κολυμπάρι
κι ο Άμέντ αγάς άς μείνη έπά στήν Κάντανο ας πάη..»
Και τελειώνει:
«… 160. Καί ο Σουλτάνος έμπεψε κι άλλο στρατό στην Κρήτη
διαταγή των έδωσε νά μήν άφίσουν σπήτι.
Μά οι Κρητικοί τόν πολεμούν μέ όπλα τά γραδάκια
στραθιώτες του σκοτώνουνε παίρνονν τά μαρτινάκια.
Τήν “Ενωση ζητήξανε κι υψώσανε σημαία
165. μέ τσ’ αδερφούς των τσ’ Ελληνες έκάνανε παρέα.
Νύχτα καί μέρα πολεμούν γιά τήν ελευθερία
καί γιά τήν πίστη του Χριστού τήν πίστη την άγία.
Αλλους δυό χρόνους πολεμούν ‘που το ένεννηντα εξη
γ-ή θάνατος γ-ή Ένωσι μιά μέρα γιά νά φέξη.
170. Καί πολεμούν καί τό στρατό μαζύ καί τσί μπουρμάδες
που δέρνουν κι ατιμάζουνε και σφάζουν τσ’ άραγιάδες.
Σάν λεοντάρια πολεμούν ούλοι οι Ρωμηοί oι καημένοι,
στή σκέπη τση σημαίας των πίσω κιανείς δέ μένει.
175. Σκοτώνονται καί χάνουνται ούλοι μικροί μεγάλοι,
γ-ή Ένωσι, γ-ή θάνατο νά πάψη τέθοιο χάλι.
Εντεκα επανάστασες έχουνε καμωμένα
τά πάθη ντως ‘ν’ άδίγητα όσα ‘χουν περασμένα.
Μά τούτην είνε ή γ-ύστερη ουλές θά τσι πλερώση
180. ή λευτεριά κι ή γ-Ένωσι σιμά νά ξημερώση.
Να πληρωθούν τό αίμα μας, τά βάσανα κι οι πόνοι,
να ξεχαστούνε τα κακά κι οι περασμένοι χρόνοι.
Ούλες οι γ-επανάστασες τη λευτεριά στην Κρήτη
εφέρανε κι εζύγωξαν το σκύλο το Χαμίτη!».
Θυμίζουμε πως προχθές Τετάρτη 14/6 πραγματοποιήθηκε εκδήλωση Μνήμης στο Μνημείο Πεσόντων Δρομονέρου, ύστερα από τη θεία λειτουργία στον πανηγυρίζοντα ιερό ναό! Και του χρόνου με υγεία!
Χρέος της στήλης μας, επίσης, να θυμίσει στους αναγνώστες της, πως την Κυριακή 18/6 το πρωί στην Ανώπολη Σφακίων ιερός ναός Αγ. Γεωργίου Ανωπόλεως, θα τελεστεί Αρχιερατική Θεία λειτουργία, επιμνημόσυνη δέηση στο Ηρώο της πλατείας, χαιρετισμοί, ομιλίες, καταθέσεις στεφάνων και λοιπό εορταστικό πρόγραμμα, αφιερωμένο στην επέτειο της Επανάστασης του 1770 (Δασκαλογιάννης) και στην έναρξη της Επανάστασης του 1821, στην Παναγία τη Θυμιανή, όπου η Γενική Συνέλευση όλων των Αρχηγών της Κρήτης (τελευταία Κυριακή του Μάη του 1821), αποφάσισε!
Δεν μπορεί η στήλη μας, σεβόμενη το γεγονός αλλά και τον πλούτο του Ριζίτικου τραγουδιού μας, να μην θυμίσει, έστω δυο δείγματά του, στο τόσο μεγάλο αυτό ιστορικό γεγονός!
Λέει το πρώτο, το παλιό:
«Παιδιά κ’ειντά ναι η μαζωνιά στο Σφακιανό τον κάμπο
στην Παναγιά τη Θυμιανή, που’ ναι στσι Κομητάδες;
-Σύναξη κάνουν οι γι Αρχηγοί, χιλιάδες οπλοφόροι
ορκίζουνται στην Παναγιά, στον πόλεμο να μπούνε
φωθιά να δώσου στην Τουρκιά…»
(Π. Κελαϊδής “Θυμιανή Παναγία, σ. 8)
Kαι το πολύ νεότερο, του αξέχαστου Νίκου Ψαρού:
“Εις τα Σφακιά, στη Θυμιανή, εις το Εικοσιένα
πήραν βουλή και μνώξασι οι κεφαλές τση Κρήτης
Τούρκος μη μείνει στο Νησί, κι ας κατεβεί το αίμα
‘πό τη Μαδάρα στο γιαλό… π’ ολόχρουσος αστράφτει
π’ αστράφτει για τη Λευτεριά…”
(Π. Κελαϊδής “Θυμιανή Παναγία, σ. 44)
***
Και δυο γραμμές στη στήλη μας, για σχολικές γιορτές, που αυτές τις μέρες με το κλείσιμο των Δημοτικών μας Σχολείων, είναι στο φόρτε τους!
Το δειλινό της Δευτέρας 12/6 ήμασταν στον αύλειο χώρο του γειτονικού μας 5ου Δημ. Σχ. Νέας Χώρας, για να καμαρώσομε και τα εγγόνια μας.
Ζήσαμε μια άνευ προηγουμένου πλούσια σχολική γιορτή, στην οποία χαρήκαμε την απόλυτη σύμπνοια, συνεργασία του συνόλου του διδακτικού και λοιπού προσωπικού του Σχολείου, γονέων, κηδεμόνων και μαθητών. Την εργατικότητα και μεθοδικότητα όλων σε υψηλό επίπεδο. Η δ/ντρια με τον απολογιστικό ωραίο λόγο της, η συνάδελφος παρουσιάστρια της βραδιάς, η αεικίνητη και μεθοδική θαυμάσια γυμνάστρια του Σχολείου, ο χαρισματικός μουσικός τους κ. Ν. Περράκης, τα παιδιά όλα κεφάτα, ακούραστα, πειθαρχημένα, χαρούμενα και οι γονείς και παππουδογιαγιάδες των να τα καμαρώνουν καταχαρούμενοι! Μια παρουσία θαυμάσια! Συγχαρητήρια. Καλές διακοπές σε όλους!
Ακριβώς τα ίδια βιώματα ζήσαμε και το απόγευμα της Τρίτης 13/6 στο 13ο Δημ. Σχολ. Λενταριανών όπου πήγαμε να καμαρώσουμε και τα εκεί εγγόνια μας! Κι εδώ οι εντυπώσεις μας θαυμάσιες. Κι εδώ δ/νση, προσωπικό στο σύνολό του, μαθητές και σύνολο δυναμικό, σε αρμονική συνεργασία, με έργο πλουσιότατο, όπως και η σχολική τους γιορτή, που απολαύσαμε! Ευχές από καρδιάς σε όλους σας και καλό καλοκαίρι με υγεία!
***
Πάμε τώρα να γνωρίσουμε στο κοινό μας, ένα πολύτιμο και καλογραμμένο βιβλίο. Αναφερόμαστε στο έργο της Δ/ρος Βυζαντινής Φιλολογίας κ. Δέσποινας Αθανασιάδου-Στεφανουδάκη: “Αγιος Κυρ-Γιάννης ο Ξένος” (Βίος-Εργο-Ομιλίες), Χανιά 2013, σχ. 8, σ. 100 με πλούσια α/μ και έγχρ. εικονογράφηση.
Συνειδητοποιούμε διαβάζοντας προσεκτικά την Εισαγωγή (σ 9-10) της συγγραφέως, ότι το έργο αυτό, πιστοποιεί αγαστή πνευματική συνεργασία του πολυσέβαστου Πανεπιστημιακού Δασκάλου κ. Θεοχ. Ε. Δετοράκη, με τη μεταπτυχιακή φοιτήτριά του κ. Αθανασιάδου-Στεφανουδάκη. Η πρότασή του για τον εν λόγω θέμα, η προσφορά του ανέκδοτου υλικού, είναι καθοριστικά για την εμπνευσμένη συγγραφή του πολύτιμου αυτού μελετήματος.
Θυμάμαι τη δημιουργία του έργου, στο Διορθόδοξο Συνέδριο της Ι.Μ. Χρυσοπηγής Χανίων πριν από λίγα χρόνια (2011) και τον ίδιο χρόνο στο ΙΑ’ Διεθνές Κρητολογικό Συνέδριο, στο Ρέθυμνο, και χαίρομαι για την προκοπή και επιστημονική άνοδο και εξέλιξή της, και της εύχομαι πάντα επιτυχίες!
Το έργο αυτό, που χαιρόματε μελετώντας το, μεταπτυχική εργασία της κας Αθανασιάδου-Στεφανουδάκη, είναι από τη σύλληψη του θέματός του ως το τέλος της έρευνας και συγγραφής του, γραμμένο, με θερμή πίστη και απέραντη αγάπη και σεβασμό, στο ιερό πρόσωπο στο οποίο αναφέρεται.
Είναι, ο αγονάτιστος πόθος της δημιουργού του, να αναδείξει να μας γνωρίσει να μας συστήσει τον “ξεχασμένο Αγιο της περιοχής μας αϊ Κυρ-Γιάννη τον Ξένο ώστε να γίνουμε κοινωνοί του έργου Του!
«Στο Α’ μέρος του ως άνω πονήματος παρουσιάζεται ο βίος και το έργο του Οσίου, ενώ στο Β’ μέρος παρατίθεται η κριτική έκδοση των ομιλιών του Ξένου (δες Εισαγωγή σ. 9) και η δημιουργού του, συνεχίζει (σ. 10):
«…Ο όσιος Ιωάννης υπήρξε υπόδειγμα αγιότητας, αγωνιστικότητας, δημιουργικού βίου. Λειτούργησε με αυταπάρνηση, φιλότιμη διάθεση διακονίας του Θεού και του συνανθρώπου. Μόνος, προσευχόμενος και εργαζόμενος, αγωνίστηκε για την αφύπνιση του ορθοδόξου φρονήματος του κρητικού λαού, για την οικονομική ανάπτυξη της Μεγαλονήσου μετά την Αραβοκρατία και για την εφαρμοσμένη βίωση της Αναστάσεως πάνω στα συντρίμμια ενός κόσμου ερειπωμένου. Σε καιρούς αποπροσανατολισμού, απαξίωσης και ταραχώδους απελπισίας, σαν τους δικούς μας, η προσωπικότητα και το έργο του μας μεταδίδουν αναστάσιμη ελπίδα για την Κρήτη, την Ελλάδα, την οικουμένη. Ας έχουμε την ευχή του!».
Εισαγωγικά στις σ. 7-8 απολαμβάνομε τον μεστό λόγο του σεβ. μητροπολίτου Κισάμου-Σελίνου κ. Αμφιλοχίου, για την μεταπτυχιακή αυτή εργασία της κας Αθανασιάδου-Στεφανουδάκη, στεκόμαστε με θαυμασμό στον πλούτο της Βιβλιογραφίας, που μας παραθέτει (σ. 11-14) και παν’ απ’ όλα στα ιερά κείμενα των Ομιλιών του Οσίου (σ. 39-70) και βέβαια στον πλούσιο και πολύτιμο φωτογραφικό υλικό των σ. 75-96 του έργου.
Διδακτορική εργασία, μ’ έναν λόγο, θαυμάσια οργανωμένη! Συγχαρητήρια στη δημιουργό της και καλή συνέχεια!
Εδώ όμως φτάσαμε και σήμερα στο τέλος, τα ξαναλέμε συν Θεώ την άλλη βδομάδα, ως τότε γειά Σας!
