Αγαπητοί αναγνώστες
Καλημέρα Σας!
Ξεκινήσαμε τη Δευτέρα (10/2) με τη γιορτή του Ιερομάρτυρα Αγίου Χαραλάμπους (σχετικά είχαμε γράψει προεόρτια, στην προηγούμενη συνεργασία μας, δηλ. της 7/2), συνεχίσαμε την Τρίτη (11/2) για τον Αγ. Βλάσιο, επίσκοπο Σεβάστειας, την Τετάρτη (12/2) με την εορτή του Αγ. Μελετίου, αρχιεπισκόπου Αντοχείας και σιγά – σιγά φτάνομε μεθαύριο Κυριακή (16/2) στη δεύτερη Κυριακή του Τριωδίου φέτος, την Κυριακή του Ασώτου (Λουκά, ΙΕ’ 11-32).
Διανύσαμε, μ’ ένα λόγο, μια εβδομάδα πυκνή από γιορτές!
***
Και τώρα, μια ματιά στα Λαογραφικά του Φλεβάρη, που δεν τα θυμηθήκαμε την προηγούμενη βδομάδα του.
Εχομε να σας θυμίσουμε λοιπόν: Παροιμίες του Φλεβάρη. Λένε:
1. «Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, Καλοκαίρι θα μυρίσει
μα αν τύχει και κακιώσει, μεσ’ στο χιόνι θα μας χώσει!».
2. «Υπαπαντή καλοβρεγμένα, και τ’ αμπάρια γεμισμένα».
3. «Καλό καιρό τσ’ Υπαπαντής, Μαρτιάτικος, χειμώνας».
4. «Ο,τι καιρός τσ’ Υπαπαντής, θα ‘ναι, σαράντα μέρες». κ.α.
***
Αυτά τα λίγα για την ώρα, και φτάνομε στο κύριο μέρος της σημερινής συνεργασίας μας, με την παρουσίαση εκλεκτών κρητικών εκδόσεων που έχομε λάβει και μελετήσει.
– Κι αρχίζομε με το έργο: Ιωάννη Ευαγγ. Σταμέλου: “Λασίθι. Οι άνθρωποι και ο Τόπος”, Αθήνα, 2014, σχ. 8ο, σ. 174+ εικονογράφηση.
Χαρισματικός άνθρωπος, μελετημένος επιστήμονας και επάξιος συνεχιστής στη Δ/νση Σύνταξης της περιοδικής έκδοσης “Αμάλθεια”, της ιστορικής, Λαογραφικής Εταιρείας Ν. Λασιθίου, ο Ιωάννης Ευαγγ. Σταμέλος, μας έστειλε καιρό τώρα, το παραπάνω αναφερόμενο έργο του.
Ξεκινούμε με το κείμενο που διαβάζομε στο οπισθόφυλλο του ευπαρουσίαστου αυτού τόμου. Γράφει ο συγγραφέας του:
«Με αφορμή 153 πρόσωπα ο συγγραφέας του βιβλίου κάνει μερικά ταξίδια στον χώρο και τον χρόνο, επιδιώκοντας να σκιαγραφήσει τους ανθρώπους και το ανατολικό άκρο της Κρήτης, αυτό που σήμερα αποτελεί τον νομό Λασιθίου. Μικρά βιογραφικά πορτραίτα, αφορμές, στιγμιότυπα και συνεντεύξεις, πραγματικές ή φανταστικές, αποτελούν τα κύρια δομικά στοιχεία του. Μέσα από το υλικό αυτό προσπαθεί να αναδείξει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ανθρώπων και τον πολιτισμό τους.
Τα βιβλίο προσφέρει πλήρη τεκμηρίωση και διατρέχει όλο τον ιστορικό ορίζοντα από τα μινωικά χρόνια μέχρι τις μέρες μας.
Αποτελεί μια άλλη ματιά, και προσέγγιση, σε γνωστά και άγνωστα στοιχεία από τον διαχρονικό πολιτισμό του νομού Λασιθίου».
Μελετώντας μία – μία, τις 153 βιογραφούμενες προσωπικότητες στο έργο, στεκόμαστε με συγκίνηση: «στα πρόσωπα που έχομε γνωρίσει», γιατί μας συνεπήρεν ο τρόπος παρουσίασής των. Δες πρόχειρα: Γιάννης Βάρδας (σ. 20-30, Δερμιτζογιάννης (σ. 52-57), Βιτζέντζος Κορνάρος (σ.80-89), Νίκος Κούνδουρος (σ. 91-102), Μπορν Μορίς (σ. 115-124), Μανώλης Ξωμερίτης (σ. 133-139), Κωστής Φραγκούλης (σ. 164-166) κ.ά… κ.ά.
Κι αν πάμε στις σελίδες γνωστών μας βιογραφουμένων και εκλεκτών φίλων, όπως π.χ. Ζερβογιάννης Ν. (δ/ντής σύνταξης της “Αμάλθειας” για χρόνια, Ι. Μουρέλλος, ο ιστορικός συγγραφέας, που όταν ετοίμαζε το έργο του για τη “Μάχη της Κρήτης, ήρθε στο Σέλινο, γνωριστήκαμε κ.λπ. Ελευθέριος Πλατάκης, η γνωριμία μας από το 1961, ήταν καθηγητής στο Γυμνάσιο Παλαιοχώρας, μάζευε στοιχεία για σπήλαια. Είχαμε γνωριστεί και μου ‘στειλε στο Ροδοβάνι – Σελίνου, όπου υπηρετούσα δάσκαλος, δελτία να του συμπληρώσω τα σπήλαια των χωριών Ανατολικού Σελίνου. Του τα συμπλήρωσα, γίναμε φίλοι, με κάλεσε στο Βραχάσι, το χωριό του, πάνω από τη Νεάπολη. Πήγα, φιλοξενήθηκα. Αξέχαστη γνωριμία, όπως και με τον Κωστή Φραγκούλη, που η αλληλεκτίμηση μας, μ’ έφτασε καλεσμένο ως τη Λάστρο της Σητείας.
Αυτό το βιβλίο δεν σ’ αφήνει να τ’ αφήσεις. Θέλεις αρχαίους Θεούς, θέλεις ποιητές, θέλεις μεγάλα της Ιστορίας ονόματα, σαν π.χ. του Βενιζέλου, έχει τη βιογραφία του. Κι αν ψάχνεις για ιστορικούς, αρχαιολόγους, λογοτέχνες, κανενός το όνομα δεν απουσιάζει!
Γιάννη Σταμέλο ακούραστε, πόσα αξιόλογα έργα σου, έχουν ακόμη προγραμματιστεί για έκδοσή τους; Ανυπόκριτα σου γράφω από τα Χανιά, πως: “Το Λασίθι-Οι άνθρωποι κι ο τόπος”, που είναι συνεχώς στο γραφείο μου και στα διαβάσματά μου, είναι πρωτότυπο κι απίθανο για μερικές τουλάχιστον βιογραφίες.
Μορφώνεις τον περίγυρό σου, μορφώνεις τους αναγνώστες σου. Δεν μπορείς να σκεφτείς, πόση χαρά, ενθουσιασμό και ευχαρίστηση, μου χάρισαν οι σελίδες σου, οι αφιερωμένες σε εκλεκτούς φίλους αδελφικούς. Ανέφερα πιο πριν κάποιους, λίγους όμως, και ρωτώ:
– Μπορεί άραγε κανείς, κλείνοντας αυτό σου το έργο, να μην είναι κατευχαριστημένος; – Πιστεύω: Κανένας!
Κι ύστερα, μας συνεπήρες με κάποιες βιογραφίες προσώπων, όπως π.χ. του Γιάννη Βάρδα, Κωστή Δαβάρα, Δερμιτζογιάννη, Κορνάρου, Κούνδουρου Ν., Μπορν Μορίς, Ξωμερίτη Μανώλη, Κωστή Φραγκούλη κι άλλων, κι άλλων, που μακάρι να ‘χουμε χώρο να μνημονεύσουμε. Πρωτότυπες βιογραφήσεις.
– Ευχή μας, να φροντίσουν οι αναγνώστες μας να το αποκτήσουν. Κι όλοι μαζί, να ευχόμαστε στον εμπνευστή και δημιουργό του, Γιάννη Σταμέλο, Υγεία και Καλή συνέχεια, στο θαυμάσιο έργο του!
***
Η σημερινή συνεργασία μας θα κλείσει με αναμνήσεις μας από τα παλιά, και μια πολύτιμη ποιητική έκπληξη. Πάμε λοιπόν:
Εκλεκτός φίλος, συνάδελφος παλιά (γύρω στα 1961-62), διακικριμένος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (από χρόνια), ο κ. Ηλίας Γ. Μετοχιαννάκης, από το Ηράκλειο, θεραπεύει εκτός από τις Παιδαγωγικές Επιστήμες, με υψηλή επιτυχία, και τον χώρο της Ποίησης! Αυτό δεν το γνώριζα, κι ούτε πότε τα χρόνια που υπηρετούσε ως νέος δάσκαλος στο μονοθέσιο δημ. Σχολείο Μάζας του Ανατολ. Σελίνου, κι εγώ στο διπλανό χωριό, το Ροδοβάνι, κατά τις συναντήσεις μας και τις κουβέντες μας με τις παρέες, τις αλησμόνητες, ποτέ δε μας είπε κάτι τέτοιο.
Σε πρόσφατη όμως επιστολή του, μου είχε εσωκλείσει και ποιητικές δημιουργίες του, που αξίζουν και για τα πρόσωπα που τιμά με τον ποιητικό του λόγο, αλλά και για τον υπεράξιο δημιουργό τους, ποιητή!
Ενα δείγμα λοιπόν -ακροστοιχίδα- αφιερωμένη στον συντοπίτη μας, αείμνηστο σήμερα, αξέχαστο δάσκαλο, καθηγητή Παιδαγωγικής του Πανεπιστημίου και επίτιμο ανώτατο σύμβουλο του Παιδαγ. Ινστιτούτου, Αποκορωνιώτη, Νικόλαο Β. Πετρουλάκη (1921-2019), λέει:
«Νέος, με τόλμη χάραξες μια θαυμαστή πορεία
Ιδανικά ενέπνευσες κι αξίες στην παιδεία.
Καλό ταξίδι, αγγελικό στου ουρανού τα άστρα,
Ολόλαμπρος να κατακτάς παραδεισένια κάστρα.
Λάτρης στην επιστήμη σου, ως μέγιστη αξία.
Ανύψωσες την Παιδαγωγική και την Ψυχολογία.
Ολοι θρηνούν που χάνουνε τον φαεινό αστέρα,
Στη σκέψη μας θα βρίσκεσαι τη νύχτα και τη μέρα.
Πρότυπο ήθους κι αρετής, της επιστήμης κλέος,
Είσαι σπουδαίος δάσκαλος, πρώτος και κορυφαίος
Τώρα με θλίψη, στεναγμούς σε αποχαιρετούμε,
Ροδόσταμο σε ραίνομε και σε ευγνωμονούμε
Ολοι για σένα θλίβονται, φίλοι και μαθητές σου,
Υστατο χαίρε αναφωνούν, πληγώνονται οι καρδιές τους.
Λυπάται κι η πατρίδα σου, η ένδοξή μας Κρήτη.
Αθάνατο σε βλέπομε στη γη του Ψηλορείτη,
Κρίνα και ρόδα αμάραντα σε δαφνοστεφανώνουν,
Ηταν τα σύμβολα ψυχής που μέσα της ριζώνουν,
Σε σένα πλήθος αρετών δίκαια φανερώνουν…».
Η στήλη μας σημειώνει επίσης, ότι η παραπάνω συγκινητική ακροστοιχίδα του φίλτατου κ. Ηλία Γ. Μετοχιανάκη για τον συντοπίτη μας αείμνηστο Νίκο Β. Πετρουλάκη, έχει δημοσιευθεί πρόσφατα και στα: “Ρεθεμνιώτικα Νέα” (φ. 9-1-2020) και στην “Πατρίδα” του Ηρακλείου προ ημερών, συγκεκριμένα, στις 14-1-2020, και αλλού.
Χρέος μας, μόλις λάβαμε την ως άνω ακροστιχίδα, να τη δημοσιεύσουμε στη στήλη μας, ευχαριστία για τον δημιουργό της και σεβασμός στην ιερή μνήμη του αείμνηστου πανεπιστημιακού Δασκάλου, υποδειγματικού συμπολίτη μας Νίκου Πετρουλάκη.
Υποσχόμαστε επίσης, ότι και άλλες ποιητικές δημιουργίες του ξεχωριστού φίλου πανεπιστημιακού δασκάλου Ηλία Μετοχιανάκη, θα δημοσιεύσει η στήλη μας, στο εγγύς, μάλιστα, μέλλον. Αναμείνατε!
Η σημερινή συνεργασία μας, θα κλείσει με μια σύντομη αναφορά μας σε άγνωστή μας μέχρι χθες, περιοδική έκδοση, δωρεάν μάλιστα διανεμόμενη. Πρόκειται για το Ενημερωτικό δελτίο: “Το Λυχνάρι”, της Χριστιανικής Ενωσης Ηρακλείου: “Ο Απόστολος Παύλος”, εξαμηνιαίας συχνότητας κυκλοφορίας, τώρα και 16 χρόνια, με έδρα το Ηράκλειο.
Υπεύθυνος: Ηλίας Μετοχιαννάκης, καθηγητής Πανεπιστημίου.
Από τα περιεχόμενα του πρόσφατου τεύχους, αρ. 57. β’ εξαμ. 2019.
1. Ο Αγιος Κοσμάς ο Ερημίτης και Ομολογητής, του Ζαχ. Δ. Καλοχριστιανάκη.
2. Το Αρκάδι σύμβολο θυσίας και Ηρωισμού, του Κωστή Ηλ. Παπαδάκη.
3. Μακεδονία ξακουστή (ακροστιχίδα), του Ηλία Μετοχιανάκη.
Συγχαρητήρια στην έκδοση! Εδώ το: “πολλά εν μικρώ” είναι κυριολεξία.
Ευχόμαστε το “Λυχνάρι” να μας φωτίζει σε χρόνους πολλούς!
Κι εδώ τελειώσαμε για σήμερα, τα ξαναλέμε -συν Θεώ- την άλλη Παρασκευή. ως τότε: Γειά Σας και Καλό Σαββατοκύριακο!
