Αγαπητοί αναγνώστες Καλημέρα σας!
Διανύουμε, συν Θεώ, την προτελευταία εφετινή Λαμπριάτικη βδομάδα (25-31/5) με τη μεθαυριανή Κυριακή των Αγ. Πάντων, και προετοιμαζόμαστε, για τη Μεγάλη Μέρα της Χριστιανοσύνης, την Πεντηκοστή, την παραπάνω (7/6) Κυριακή “της Γονοκκλησιάς” όπως τη λέει ο λαός μας!
Φεύγει λοιπόν ο Μάης! Αν μαθαίναμε πως μαζί του παίρνει και τον απαίσιο κορωνοϊό, θα ‘μασταν ευτυχισμένοι. Δεν ξεχνούμε πάντως, αυτές τις μέρες, να τιμήσουμε ως αξίζει την εφετινή επέτειο της ανεπανάληπτης Μάχης και Αντίστασης της Κρήτης μας, του 1941. Τιμούμε με πολύ σεβασμό αυτές τις Μεγάλες Ωρες και αποδίδουμε τις πρέπουσες Τιμές στους Ηρωες και Μάρτυρές μας, που δόξασαν την Ιστορία μας με τη θυσία της ζωής των! Αθάνατοι!
Και ορκιζόμαστε μπρος στη θυσία των, με το: «Αμμες δε γ’ εσόμεθα πολλώ κάρρονες», σαν το ζητήσει η Πατρίδα μας!
Και τώρα, με θερμές ευχές στους αναγνώστες μας, συνεχίζουμε με το έργο: Εμμ. Γ. Κουτράκη: “Το χωριό μου – Χωραφάκια Ακρωτηρίου Χανίων” (Χανιά, 2019, σχ. 21×29, σελ. 256, έγχρ. φωτογραφίες).
“Το Γεροντάκι”, το ωραίο και εκφραστικό ψευδώνυμο του αγαπητού Εμμ. Κουτράκη, του πασίγνωστου από τα γραφτά του, τόσα χρόνια, στον Χανιώτικο τύπο, αξιώνεται σήμερα να μας χαρίσει πολύτιμο έργο πατριδογνωσίας, για το χωριό του, τα πασίγνωστα Χωραφάκια Ακρωτηρίου. Το βιβλίο του, το λάβαμε προ ημερών και το ξεφυλλίσαμε διερευνητικά, αμέσως. Μελετώντας το στη συνέχεια προσεκτικά, επιβεβαιωθήκαμε ότι: «το φορτίο που φορτώσατε στον εαυτό σας» αγαπητέ μας κ. Μανώλη, κι ας είναι βαρύ, είναι πολύτιμο, ανεκτίμητο και πληρέστατο, και το φέρατε σε πέρας επάξια!
Δεν αφήσατε κανένα σημείο ανεξερεύνητο· τα μελετήσατε όλα, με αγάπη και λατρεία της γενέθλιάς σας γης, τα Χωραφάκια! Εκτιμήσατε σωστά τα βάσανα και τις κακουχίες των γονιών σας, τους αγώνες και τις θυσίες των, που να ‘ναι “άγια τα χώματα που τους σκέπασαν” όπως με συγκίνηση γράφετε κι εσείς στον Πρόλογό σας! Αναφέρετε τα χωριά σας ένα προς ένα, τα ιερά σας μοναστήρια και τις Μονές· κι ύστερα τις ασχολίες των κατοίκων της Ακρωτηριανής σας γης!
Σταθήκατε με σέβας και πατριωτισμό μπρος στον Προφήτη Ηλία και την ιστορία του· θυμηθήκατε πρωταγωνιστές, ήρωες, γεγονότα! Πάτε στα Χωραφάκια (σελ. 17 κ.ε.) με γνώση της Ιστορίας των και δεν ξεχνάτε και τα Τοπωνύμια του χωριού σας.
Στέκομαι στη σελ. 30, κεφάλαιο: “Ο Λεπιδές, απού γίνηκε κρησφύγετο”, κι εντυπωσιασμένος για τη σύμπτωση που ακολουθεί, σας τραγουδώ σαν μεγαλύτερός σας, την μαντινάδα:
«Να ζήσεις χρόνους εκατό και να τσι μπροσπεράσεις
κι απής περάσεις τσ’εκατό, άρχιζε να γεράσεις!
Ο λόγος για τη μαντινάδα, η παρακάτω σύμπτωση: Γράφετε στη σελ. 30 του έργου σας για το Κίνημα του 1938 στα Χανιά: «…Επαέ, εδά, θέλω να αναφερθώ σε μια ιστορία απού ένας λεπίδες τση περιοχής Τερσανά εγίνηκε κρυψώνας για τσοι “κινηματίες” του έτους 1938 στα Χανιά. Υστερα από τα ηρωικά λόγια του Δημάρχου Χανίων Ιωαν. Μουντάκη προς το βασιλιά με τα λόγια, “Μεγαλειότατε, να καταλύσετε, το δυνατόν ταχύτερον, την δικτατορίαν (Μεταξά) και να επαναφέρετε το κοινοβουλευτικό πολίτευμα”. Ακολουθεί στη συνέχεια η προκήρυξη που καλούσαν το λαό των Χανίων σε συλλαλητήριο στις 29 Ιουλίου 1938.
Ο Αριστ. Μητσοτάκης, ο Μαν. Μπακλατζής, ο Μανούσος Βολουδάκης, ο Δήμαρχος Χανίων Ιωαν. Μουντάκης και ο γιατρός I. Παΐζης. Υστερα από τσ’ ομιλίες τωνε, ο λαός με ενθουσιασμό ξεσηκώθηκε σε ένοπλο αγώνα για να καταλύσει τη Δικτατορία. Έτρεξαν, το λοιπός, στη στρατιωτική αποθήκη στη συνοικία Καστέλι (στο Τζαμί Μουσσά Πασά), σπάσανε την πόρτα και αρπάξανε όπλα και όσα φυσέκια βρήκανε. (Βιβλίο Ιωαν. Τσίβη Χανιά 1252 – 1940 σελ. 306 και 309).
Δυστυχώς όμως απέτυχε το κίνημα αυτό. Ο Ιωάννης Μουντάκης εζήτησε, από τον Κων/νο Ν. Τσιτσιδάκη, κάτοικο Χωραφακίων (φ. 324), με τον οποίον συνδεότανε με φιλία (συντεκνιά), τόπο για να κρυφτούνε και να μη συλληφθούνε, ώστε να μπορέσουνε να φύγουνε.
Ο Κων/νος Τσιτσιδάκης τους οδήγησε σε έναν απ’ αυτούς τσοι “λεπιδέδες”, τον οποίο εχρησιμοποίησανε σαν κρησφύγετο. Των έδωσε πατανιές για κλινοσκεπάσματα και τσοι συντηρούσε με παξιμάδια ελιές και κρασί, ώστενα απούρθε ένα καΐκι νύχτα και τσοι πήρε από το Τερσανά για την Κύπρο. Ητανε στο κρησφύγετο αυτό, ο Ιωαν. Μουντάκης, ο Εμ. Μπακλατζής και ο I. Παΐζης. Την επομένη τσ’ αναχώρησής τωνε για τη Κύπρο έγραφε η εφημερίδα τω Χανίων “το Βήμα του Λαού” το δίστιχο:
“Αμε Μανώλη στο καλό μαζί με τον Παΐζη
Το πότε θα ξανασμίξουμε μόνο ο Θεός γνωρίζει”..» (σελ. 30).
Τώρα, τι κάνει η συστηματική μελέτη: Στο μνημειώδες έργο της σοφής Κύπριας ερευνήτριας κας Μάγδας Κιτρομηλίδου «Η εφημερίδα “Πάφος” της Κύπρου, 1921-1950» (Αθήνα, 2005, σχ. 8ο, σελ. 532, εκδ. Εθν. Ίδρυμ. Ερευνών), διαβάζουμε στη σελ. 378, τα παρακάτω δημοσιευμένα το πρώτον στην εφ. “Πάφος”της Κύπρου, φ. 380, της 27-10-1938:
«Νέα της εβδομάδος“Κρήτες επαναστάται εις Πάφον”. Τα μεσάνυχτα της προχθεσινής Τρίτης (25 Οκτωβρίου 1938) βενζινόπλοιο άγνωστης εθνικότητας αποβίβασε στους Δύο Ποταμούς της Ακαμαντίδας δέκα διακεκριμένους Κρητικούς που ηγήθηκαν του τελευταίου στασιαστικού κινήματος των Χανίων και καταζητούνται από την ελληνική κυβέρνηση. Οι αποβιβασθέντες μετέβησαν στην πόλη Χρυσοχούς και παραδόθηκαν στην Αστυνομία. Με συνοδεία αστυνομικών έφθασαν στο Κτήμα και παραμένουν στον αστυνομικό σταθμό Πάφου, όπου τους προσφέρθηκε κάθε δυνατή περιποίηση, είναι δε οι ακόλουθοι: 1. Μανούσος Βολουδάκης, δικηγόρος, 55 χρονών από τα Σφακιά και τώρα στα Χανιά. 2. Εμμανουήλ Μπακλατζής, δικηγόρος, 38 ετών από το Σέλινο και τώρα στα Χανιά. 3. Αριστομένης Μητσοτάκης, δικηγόρος και γερουσιαστής, ανεψιός του Ελευθερίου Βενιζέλου, 51 χρονών από τα Χανιά. 4. Ιωάννης Μουντάκης, ιατρός, 49 χρονών, τέως δήμαρχος Χανίων. 5. Ευάγγελος Χ’’Αγγελής, δικηγόρος, 26 χρονών από το Γαλατά και τώρα στα Χανιά. 6. Ηρακλής Μπριλλάκης, έμπορος, 33 χρόνων από Βάμο και τώρα στα Χανιά. 7. Ιωάννης Σιμιτόπουλος, λοχαγός, 38 ετών από Ζάκυνθο και τώρα στα Χανιά. 8. Ρούσος Τσιγκουνάκης, διπλωματούχος έμπορος, ετών 24 από τα Περιβόλια και τώρα στα Χανιά. 9. Ιωσήφ Σπαντιδάκης, γαιοκτήμων, 43 χρονών από τα Χανιά. 10. Εμμανουήλ Κοτζάμπασης, εργοδηγός, 33 χρονών από τα Χανιά (Βλ. φύλλο ΙΔ’, 695, 16 Νοεμβρίου 1944)…» (σελ. 378).
Είχαν φύγει από τ’ Ακρωτήρι κι είχαν φτάσει στην Πάφο της Κύπρου! Και το περπάτημα και η μελέτη, συνεχίζονται. Τα λαογραφικά των μηνών στα Χωραφάκια, οι γιορτές και τα τραπέζια των κι οι σελίδες για τη Μάχη της Κρήτης κι οι ασχολίες ολοχρονίς των κατοίκων σας, από τ’ ασβεστοκάμινα ως τα κλαδοκουβαλήματα, κι ύστερα στα σχολεία σας και το χτίσιμό τους, οι δάσκαλοι που υπηρέτησαν εκεί, οι μαθητές, οι εξωσχολικές δραστηριότητες του τότε, συναρπάζουν! Δεν ξέχασες, αγαπητέ μας κ. Μανώλη, ούτε τους δρόμους και την ιστορία των, ούτε τους καφενέδες του χωριού σας, τις αποσπερίδες, τα προξενιά και τους γάμους και τα πανηγύρια.
Στις σελ. 202-218, μας ξεναγείς στις εκκλησίες της περιοχής σας και με συγκίνησες προσωπικά, διαβάζοντας στη σελ. 215, για τον ιστορικό ναό τ’ Αγίου Ευσταθίου, εκεί ανατολικά απ’ το Καμπάνι, όπου πηγαίναμε για δυο -τρία χρόνια, κάποια απογεύματα, με τον αοίδιμο σήμερα Δεσπότη μας Αγιο Ειρηναίο, προσκυνητές, και καθόμασταν για λίγο έξω στα πετρόκτιστα παγκάκια κουβεντιάζοντας!
Τα περιεχόμενα του έργου σου αγαπητέ και σεβαστέ μπάρμπα-Μπανώλη, δεν έχουν τελειωμό. Ούτε τους θρύλους ξέχασες, ούτε τους καταχανάδες και τις στοιχειωμένες στέρνες, εκεί στις Βάρδιες! Αναρωτιέμαι τελειώνοντας: Θα μείνει σπίτι στα Χωραφάκια και στα γύρω τους χωρίς το βιβλίο σας; Θα μείνει Ακρωτηριανός και Χανιώτης φιλαναγνώστης που να μην αποκτήσει το έργο σας “Χωραφάκια” που να μη χαρεί τη γλώσσα και τη δύναμη της γραφής σας, και να ευχηθεί κλείνοντας το βιβλίο με τον τόσο φωτογραφικό πλούτο.
Πολύχρονος, πάντα άξιος!
*** * ***
Κι από τα Χωραφάκια τ’ Ακρωτηρίου ανηφορίζουμε ψηλά, ως την πανέμορφη, ιστορική μας Ηπειρο, όπου στις πέτρες και στ’ αγιασμένα χώματά της, περπάτησαν, πολέμησαν, θυσιάστηκαν και πολλοί συγχωριανοί μας! Φτάνομε, λοιπόν, στην ιερή της Γη. Παίρνομε από το περίπτερο το πρόσφατο φύλλο της εφημερίδας “ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΝ ΜΕΛΛΟΝ”. (αριθμ. φύλλου 216, Ιαν. – Φεβρ. 2020, σχ. 35×50. Ιδρυτές – Συνεχιστές του: +Αθ. Γκογκώνης και από το 1973 ως τα σήμερα: κα Ελένη Γκογκώνη – Αμπαζή).
Εχομε δηλ. στα χέρια μας την υπεύθυνη πληροφόρησή μας! Και διαβάζομε πρωτοσέλιδα: “21Φεβρ. 1913 – 17 Φεβρ. 1914”, ιστορικές επέτειοι, σταθμοί υπέρλαμπροι που μας ενθουσιάζουν!
Και συνεχίζομε πιο κάτω: «Ιστορικά ντοκουμέντα από τον Αγώνα του Βορειοηπειρωτικού Λαού», κ.ά., κ.ά., όλα ενδιαφέροντα.
Στη σελ. 2: “Οι Αγιοι της Ηπείρου”, και στη σελ. 3: “85 χρόνια κυκλοφορίας του Ηπειρωτικού Μέλλοντος”, αναγνώριση και καταξίωση της προσφοράς του!
Από τις άλλες σελίδες: “1912-13: Ο πόλεμος στην Ήπειρο” (σελ. 5). “Από τον Αγώνα του Βορειοηπειρωτικού Λαού”, “Αναστηλώνονται οι Ναοί της Αλβανίας”, “Τιμήθηκεν η Μνήμη των Πεσόντων στη Μάχη της Κόνιτσας”, κ.ά., κ.ά.
Εχομε δηλ. στα χέρια μας μια εφημερίδα γεμάτη Ηπειρο, Ιστορία, Δράση, Ελληνισμό, Δόξα και μεγαλείο. Μας ενδιαφέρουν όλα και τα τιμούμε καθώς πρέπει.
Ναι! Τέτοιες εφημερίδες επιτελούν έργο εθνικό και γίνονται διδάχοι στους αναγνώστες των.
Θερμά, θερμότατα συγχαρητήρια, από τα Χανιά της Κρήτης! Πάντα άξιοι και καλή συνέχεια στο γιο σας Κώστα Αμπαζή, που παίρνει τη σκυτάλη της συνέχισης του έργου σας.
Εδώ τελειώσαμε και σήμερα. Τα ξαναλέμε -συν Θεώ- την άλλη βδομάδα· ως τότε γεια σας και Καλό Σαββατοκύριακο!
