Δευτέρα, 23 Δεκεμβρίου, 2024

Πνευματικά και καλλιτεχνικά γεγονότα του τόπου μας

Αγαπητοί μας αναγνώστες, Καλημέρα σας!

Διερχόμαστε -συν Θεώ- τη δεύτερη βδομάδα του Νοεμβρίου, με πρώτη τη μεγάλη γιορτή των Παμμέγιστων Ταξιαρχών: Μιχαήλ και Γαβριήλ και των λοιπών Ασωμάτων Δυνάμεων, την Κυριακή (8/11)· και την επομένη (9/11) του Αγίου Νεκταρίου Αιγίνης που γιορτάσαμε πανηγυρικά και βέβαια προσεκτικά!

Δυο μέρες αργότερα, την Τετάρτη (11/11), γιορτάσαμε επίσης, πάνδημα και ξεχωριστά στο Ηράκλειο, τον Προστάτη τους Άγιο και προστάτη όλων μας Μηνά τον θαυματουργό. Λίγες γραμμές για τη ζωή κι το μαρτύριό Του, έχει χρέος η στήλη μας να θυμίσει στους αναγνώστες της:

«Ο μεγαλομάρτυς Μηνάς έζησε στα χρόνια του αυτοκράτορα Μαξιμιανού (τέλος του 3ου αιώνος). Υπηρετούσε μάλιστα στο στρατιωτικό τάγμα των λεγόμενων Ρουταλικών, υπό τις διαταγές του ηγεμόνος Αργυρίσκου, στο Κοτύαιο της Φρυγίας. Επειδή δεν άντεχε να βλέπει να επικρατεί η πλάνη των ειδώλων, άφησε το στράτευμα και αποσύρθηκε σ’ ένα βουνό, όπου επιδόθηκε σε νηστείες και προσευχές. Όταν ένιωσε τον εαυτό του αρκετά έτοιμο και φλεγόμενη από ζήλο την ψυχή του για τον Ιησού Χριστό, κατέβηκε από το βουνό. Και αφού εμφανίστηκε μεταξύ των ειδωλολατρών, άρχισε με παρρησία να κηρύττει τη θεότητα του Κυρίου. Γι’ αυτό τον συνέλαβαν, τον βασάνισαν τρίβοντας στο καταπληγωμένο σώμα του τρίχινα χοντρά υφάσματα, του έριξαν ζεματιστό νερό και τον έσυραν σε κακοτράχαλο μέρος, ώσπου εκδήμησε προς Κύριο δεχόμενος τον αποκεφαλισμό του με ξίφος.

Πολιούχος και προστάτης της πόλεως του Ηρακλείου είναι με αφορμή το επόμενο θαυμαστό γεγονός: Ήταν Πάσχα του 1826 (18 Απριλίου) και οι ορθόδοξοι χριστιανοί παρακολουθούσαν την αναστάσιμη θεία Λειτουργία στον παλαιό ναό της Υπαπαντής Αγίου Μηνά. Οι Τούρκοι όμως κατακτητές είχαν καταστρώσει το σχέδιο να τους κατασφάξουν μες στην εκκλησία. Ενώ λοιπόν είχαν περιζώσει τον ιερό ναό, έτοιμοι να ορμήσουν μέσα πριν από το “Χριστός Ανέστη”, ένας λευκογένης αξιωματικός, έφιππος, με υψωμένο το σπαθί και άγρια θωριά, τους επιτέθηκε και τους διασκόρπισε. Ήταν ο άγιος Μηνάς! Οι επίσκοποι Κρήτης και ο ορθόδοξος λαός θέσπισαν τον πανηγυρισμό του θαύματος την Τρίτη του Πάσχα, ενώ αυτόπτης μάρτυρας του γεγονότος συνέταξε και σχετική Ακολουθία. Αλλά και οι Τούρκοι έκτοτε σέβονταν τον προστάτη άγιο του Ηρακλείου.

Το απολυτίκιο για τη σωτηρία της πόλεως έχει ως εξής, σε ήχο πλ. α’. Τον φρουρόν Ηρακλείου δεύτε νυν άπαντες, Ορθοδόξων άμα τον αντιλήπτορα, ευφημήσωμεν πιστοί, Μηνάν τον ένδοξον, ότι κατήσχυνε λαμπρώς, τας ορδάς των ασεβών, συντρίψας τούτων τα τόξα, πρεσβεύει δε τω Κυρίω, ελεηθήναι τας ψυχάς ημών.

Απολυτίκιον. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε. Στρατείαν κατέλιπες, την κοσμικήν Αθλητά, ουράνιον είληφας την κληρουχίαν, σοφέ, και στέφος αμάραντον, δόξαν αποδιώξας βασιλέως γήινου, άθλους δε διανύσας μαρτυρίου γενναίως· διό, μεγαλομάρτυς Μηνά, πρέσβευε σωθήναι ημάς». (σελ. 107-108). Από το πολύτιμο έργο: Ευάγγ. Π. Λέκκου: “Γνωριμία με τους Αγίους της Κρήτης”, (Αθήνα 2013, σχ. 8ο, σελ. 128, εκδ. Σαΐτης, έγχρ. Εικονογράφηση).

Και συνεχίζοντας το Εορτολόγιο της βδομάδας, σημειώνουμε: Χθες Πέμπτη (12/11), γιορτάσαμε τον Άγιο Ιωάννη τον Ελεήμονα και σήμερα Παρασκευή (13/11) τον Ιωάννη το Χρυσόστομο, και την Μητέρα Του, Ανθούσα. Κι αύριο (14/11) δεν ξεχνάμε τη μεγάλη γιορτή του Αποστόλου Φιλίππου, της ημέρας που απόψε “αποκριγώνουμε”, γιατί από αύριο πρωί, άρχεται η νηστεία των Χριστουγέννων!

Αυτά ήταν τα εορτολογικά της λήγουσας βδομάδας.
Και στην επόμενη με καλό!

Πάμε τώρα να δούμε και να θυμίσουμε στους αναγνώστες μας, ιστορικές σελίδες, αναφερόμενες στις ημέρες (8 – 14/11). Η αναφορά μας, προπάντων, για τους μικρούς αναγνώστες μας· οι μεγάλοι, διαβάζουν: Ιστορία.

Πρώτη και αξέχαστη μέρα, για όλους τους Έλληνες, και ιδιαίτερα για μας τους Κρητικούς, η 8η Νοεμβρίου 1866, με το Ολοκαύτωμα του Αρκαδίου.

Θα μεταφέρουμε με πολλή συγκίνηση, δυο σελίδες από το σπάνιο βοηθητικό: “Κρητικής Ιστορίας”, για τους μαθητές των Δημοτικών Σχολείων, συγγραφή δ/λου Παντελή Π. Βαβουλέ, έκδοση Στυλιανού Πετράκη, Χανιά 1931, σχ. 8ο, σελ. 80.
Έγραφε τότε ο Π. Βαβουλές, για το ως άνω θέμα μας: (σελ. 66 – 67):
(8 Νοεμβρίου 1866)

«Ο Τούρκος στρατάρχης αφήνει τον Αποκόρωνα και μπαίνει στα Ρεθεμνιώτικα για να καταδιώξει κι εκεί τους επαναστάτες, πούχαν απασφαλίσει τους Τούρκους στο φρούριο του Ρεθύμνου. Πήρε κι όσους Τούρκους πολεμιστές βρήκε στην πόλη και έτσι έχοντας 22 χιλιάδες στρατό προχώρησε προς το μοναστήρι του Αρκαδίου. Το μοναστήρι αυτό ήταν περιτειχισμένο και γι’ αυτό είχαν καταφύγει εκεί χίλιοι περίπου χριστιανοί από τους οποίους 287 ήταν πολεμιστές, οι δε λοιποί γέροντες γυναίκες και παιδιά. Προσπάθησαν να το καταλάβουν με ορμητικές εφόδους, αλλά οι σφαίρες των επαναστατών από μέσα τους θέριζαν αλύπητα.

Σαν είδαν οι Τούρκοι, πως τα μικρά κανόνια πούχαν φέρει μαζί τους δεν έφερναν αποτέλεσμα, έστειλαν κι έφεραν από το Ρέθυμνο ένα μεγάλο κανόνι και μ’ αυτό χτυπούσαν τη μεγάλη πόρτα του μοναστηριού. Η καταστροφή πλησιάζει. Ο ηγούμενος λειτουργεί τη νύχτα και όλοι μεταλαβαίνουν. Οι δυο μπαρουτοαποθήκες του μοναστηριού είναι έτοιμες για ανατίναξη. Η πόρτα είναι πια τσακισμένη σχεδόν ανοιχτή και οι Τούρκοι μανιασμένοι ορμούν να μπουν μέσα. Τρεις έφοδοι αποκρούονται με μεγάλες απώλειες. Μα στην τετάρτη κατορθώνουν να μπουν στην αυλή. Οι επαναστάτες κρατούν τα κελιά και από τις πολεμίστριες των σκορπούν αλύπητα το θάνατο στους εχθρούς. Τέλος έρχονται στα χέρια. Σωπαίνει το ντουφέκι και δουλεύει το σπαθί. Είναι αποφασισμένοι οι Επαναστάτες ν’ αποθάνουν όλοι και θέλουν μόνο να πληρωθεί ακριβά το αίμα των. Ο ηγούμενος Γαβριήλ κρατεί αναμμένο δαυλό και τρέχει ν’ ανατινάξει την μία μπαρουτοαποθήκη, μα δεν προφταίνει γιατί μια σφαίρα Τούρκικη τον ξαπλώνει κάτω νεκρό.

Μέσα στην άλλη μπαρουτοαποθήκη είναι μαζεμένοι οι πιο πολλοί απόλεμοι. Ένας πολεμιστής ορμά μέσα εκεί και φωνάζει: “Οι Τούρκοι μας κύκλωσαν από παντού. Να παραδοθούμε γή να δώσω φωτιά στο μπαρούτι;”

“Φωτιά”, φώναξαν όλοι με μια φωνή κάνοντας το σταυρό τους.

Φοβερός κρότος ακούστηκε. Χαλασμός κόσμου, γίνεται. Όλοι πούσαν εκεί τινάχτηκαν στον αέρα μαζί και όσοι Τούρκοι βρέθηκαν εκεί κοντά. Φριχτό πυροτέχνημα, που η αναλαμπή του φώτισε όλο τον κόσμο! Μερικοί από τους αρχηγούς των Επαναστατών πιάστηκαν και τουφεκίστηκαν αμέσως. Από τους Χριστιανούς που βρέθηκαν εκεί, μόνο 115 σώθηκαν.

Ας είναι αιωνία η μνήμη εκείνων που θυσιάστηκαν στο Βωμό της Πατρίδας και της Ελευθερίας».

Και συνεχίζομε στο ίδιο θέμα, με ένα μικρό απόσπασμα, από επίσης σπάνιο έργο, του Αναγνώστη Ντούνη: “Οι Αγώνες της Κρήτης” -ποιήματα- που εξέδωσε ο Κων/νος Δουνάκης το 1910 στα Χανιά. (σχ. 8ο, σελ. 90).

Ανθολογήσαμε τους παρακάτω στίχους:
«… Αρκάδι υπερθαύμαστο κι Άγιο Μοναστήρι,
Σήμερις έχει ο Μουσταφάς μεγάλο πανηγύρι!
Αξιοθαύμαστε ναέ, Μονή του Αρκαδίου,
Σήμερις θυσιάζεσαι στσ’ οκτώ του Νοεμβρίου
Σαν εγεμίσαν η αυλαίς κι οι σταύλοι γεμισμένοι,
Τότε ο Γιαμπούς ο Κωσταντής δε στέκει ν’ανημένει.
Δίνει τω λαγουμιώ φωθιά, το τέλος να το κλείσει
Κι έκαμε και του Μουσταφά κουρμπάνι να δειπνήσει.
Όλη η Κρήτη έφεξε κι όλη φωθιά εγείνει,
Η γη εσείσθ’, εμούγκρισε φρικτά την ώρα κείνη». (σελ. 33)

«Και με το σείσιμο τση γης πετάξαν στον αέρα
Πέτραις και ξύλα και κορμιά· ώφου σκληρή ημέρα!
Μονή, απούσουν πανταχού στον κόσμο ξακουσμένη,
Παρ’ Αρκαδίου βασιλειά πολεμικά κτισμένη,
Σήμερις δεν υπάρχεις πλεια, είσαι σωρός ‘ρειπίων,
Κρύφτεις μαρτύρων λείψανα και σώματα θηρίων…» (σελ. 34)

Στο σημείο αυτό, λέμε να βάλουμε τελεία. Γιορτάσαμε πολλές γιορτές, αυτήν την βδομάδα, αρχίζοντας από τους Αρχαγγέλους Μιχαήλ, Γαβριήλ και όλη τη συνοδεία των Ασωμάτων Δυνάμεων, τον Άγιο Νεκτάριο, τον Άγιο Μηνά τον Μεγαλομάρτυρα, τον Άγιο Ιωάννη τον Ελεήμονα και την επομένη Ιωάννη τον Χρυσόστομο με την μητέρα Του Ανθουσα. Και το Σάββατο (14/11) τον Απόστολο Φίλιππο, που η χάρη Του μας ευλόγησε την έναρξη της Χριστουγεννιάτικης νηστείας!

Θυμηθήκαμε τη μεγάλη μέρα της Κρητικής μας Ιστορίας, αισθανθήκαμε συγκλονισμένοι τη λάμψη της φλόγας της ανατίναξης της Ιεράς Μονής Αρκαδίου, (8-11-1866), διαβάζοντας σχετικά κείμενα. Μ’ αυτά, πληρωμένη η καρδιά μου λέει να σταματήσουμε, και την επόμενη βδομάδα -συν Θεώ- συνεχίζομε. Σας ευχαριστούμε που μας διαβάσατε. Χρόνια πολλά σ’ όσους γιόρταζαν, υγεία και κάθε καλό.

Καλό Σαββατοκύριακο· γεια σας!


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα