Αγαπητοί μας αναγνώστες, Καλημέρα σας και στους εορτάζοντες Χρόνια Πολλά!
Η δεύτερη βδομάδα του Δεκέμβρη (6-12/12), είναι με τις ευλογίες του Θεού, στολισμένη με πολλές και ιδιαίτερα σημαντικές γιορτές!
Άρχισε (6/12) με τη μεγάλη γιορτή του προστάτη του Ναυτικού μας και όλων των θαλασσινών. Αρχιεπίσκοπος Μύρων της Λυκίας, ο Άγιος Νικόλαος, διακρίθηκε και για το πλουσιότατο φιλανθρωπικό του έργο. Μεγάλη ήταν επίσης η προσφορά Του, κατά τις συζητήσεις της Α’ Οικουμενικής Συνόδου. Εκοιμήθηκε σε βαθύ γήρας το 330 μ.Χ.
Την επομένη τ’ Αγ. Νικολάου, η Εκκλησία μας γιορτάζει τον Άγιο Αμβρόσιο. Γεννήθηκε το 340 μ.Χ. Είχε σπάνιες πνευματικές αρετές και μόρφωση. Για ένα διάστημα έγινε ηγεμόνας της Ιταλίας. Αμέσως μετά Επίσκοπος Μεδιολάνων. Έγραψε πολλά βιβλία. Προστάτεψε την εκκλησία από τους αιρετικούς. Εκοιμήθηκε το 397 μ.Χ., μόλις 57 χρόνων. Στις 8/12 γιορτάζεται ο Αγ. Πατάπιος, που γεννήθηκε στις Θήβες της Αιγύπτου. Μεγαλώνοντας ηλικιακά, μοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς κι αποσύρθηκε στην έρημο. Αργότερα ήρθε στην Κων/πολη, έκανε θαύματα πολλά. Τέλος απεβίωσε σε βαθιά γεράματα.
Την επομένη (9/12) η σύλληψη της Αγ. Άννας, μητέρας της Παναγίας. Αύριο Σάββατο (12/12) η γιορτή του Αγ. Σπυρίδωνος. Γεννήθηκε στην Κύπρο, έγινε Επίσκοπος Τριμυθούντος, αφιερώθηκε στο κήρυγμα, συμμετέχοντας δε έντονα στις συνεδρίες της Α’ Οικουμ. Συνόδου, κατατρόπωσε τον Άρειο, κατά την συζήτηση για το Τρισυπόστατο της Αγ. Τριάδος, με το απλούστατο το παράδειγμα: Δίπλα του ήταν ένα κομμάτι κεραμίδι. Ο Αγ. Σπυρίδων έσκυψε, το πήρε, προσευχήθηκε ολόψυχα, και είπε στον Άρειο, που παρακολουθούσε, απέναντί του: Άρειε, η Αγ. Τριάδα (Πατήρ, Υιός, Αγ. Πνεύμα) είναι ομοούσιος και αχώριστος. Έτσι δεν είναι και το κεραμίδι που κρατώ; Προσεύχεται ο Σπυρίδων και το κεραμίδι διαλύεται. Η λάσπη στα χέρια του Αγίου, το νερό που ζυμώθηκε τρέχει κάτω και οι φλόγες της φωτιάς που το ‘ψησαν, παίρνουν πάνω. Κι ο Άρειος εξήλθε της αιθούσης, καταντροπιασμένος.
Σημ.: Εικόνα με τον Άγιο να κρατά κεραμίδι, μπορείτε να προσκυνήσετε στην τρίκλιτη εκκλησία του Χριστού (αριστερό κλίτος) στον Καμπανό. Ο Αγ. Σπυρίδωνας όμως ήταν μια ζωή θαυματουργός· το ψάλλει και το απολυτίκιό Του: «Της Συνόδου της Πρώτης ανεδείχθης υπέρμαχος, και θαυματουργός θεοφόρος, Σπυρίδων πατήρ ημών· διό νεκρά εν τάφω προσφωνείς, και όφιν εις χρυσούν μετέβαλες· και εν τω μέλπειν τας αγίας σου ευχάς, Αγγέλους έσχες συλλειτουργούντάς σοι Ιερώτατε, Δόξα τω Σε δοξάσαντi Χριστώ· δόξα τω Σε στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι διά Σου, πάσιν ιάματα». Σε ήχο Α’.
Αυτά από το εορτολόγιο των ημερών.
Όμως, μέσα στις παραπάνω μέρες, αλλά
πριν από 54 χρόνους, δηλ.
8-9/12/1966, η Κρήτη μας και ιδιαίτερα τα Χανιά και τα χωριά μας δοκιμάστηκαν τρομερά. Έχασαν τριακόσιες ψυχές, από πνιγμό, εξαιτίας του ναυαγίου του F/B ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ, στη Φαλκονέρα.
Εδώ σταματούμε, τα έχουμε γράψει πολλές χρονιές. Όμως: Για τις ιερές ψυχές των 300 πνιγέντων αδελφών μας: Τιμούμε τη μνήμη των και με δακρυσμένα μάτια, στεκόμαστε στο Μνημείο των, κι οδεύουμε ύστερα για τον Αγ. Πατάπιο. Δεν ξέρομε αν φέτος τελεστεί το μνημόσυνό των, λόγω κορωνοϊού για το κεράκι μας…
Στη συνέχεια, αντί για κάθε άλλο σχετικό κείμενο, αναδημοσιεύουμε τρεις λαϊκές έμμετρες εμπνεύσεις -μοιρολόγια- στη μνήμη των, αποθησαυρισμένα, από τότε, στο αρχείο μας.
Ψάλλει, το πρώτο:
«Η θαλάσσια τραγωδία»
«Στης Φαλκονέρας τα νερά, βυθίστηκε καράβι,
είχε της Κρήτης τα παιδιά, της Κρήτης το καμάρι.
Καταραμένη θάλασσα κι αναθεματισμένη,
που μαύρισες και ρήμαξες, την Κρήτη την καημένη.
Γιατί δεν ελυπήθηκες και τα μικρά παιδάκια
που δεν καταλαβαίνανε κι ήταν αγγελουδάκια;
Ανάθεμά σε θάλασσα, καταραμένη να ‘σαι,
που πήρες τους ανθρώπους μας, και δεν μασε λυπάσαι.
Κλαίνε και λεν τα ορφανά, πού είναι η μαμά μας,
τ’ αδέλφια, ο πατέρας μας και η παρηγοριά μας.
Αχ! Κρήτη όμορφο νησί, που είσαι ξακουσμένο,
η Φαλκονέρα σε ‘κανε, να ‘σαι πάντα θλιμμένο.
Στης Φαλκονέρας τα νερά, όποιος θα ταξιδέψει,
θυμάται το “Ηράκλειο” και λέει να επιστρέψει.
Γιατί επήρε ‘κει ψυχές, που πέσανε στο βάθος,
δίχως λιβάνι και κερί, δίχως παπά και διάκο».
(Έμπνευση της μαθήτριας του 8ου Δημ. Σχ. Χανίων, ταξ. ΣΤ’. Αργυρώς Εμμ. Παπαδογιωργάκη. Δημοσιεύτηκε στην: “Εθνική Φωνή” των Χανίων, στις 10.2.1967).
Και τονίζει το δεύτερο: Επιμνημόσυνος του λαϊκού ποιητή Γεωργίου Δασκαλάκη, τον οποίο εκφώνησε στο 40ήμερο μνημόσυνο στον ιερό ναό Αγίου Νικολάου Σπλάντζιας Χανίων, στις 15 Ιαν. 1967 (δες σχετ. εφημερίδα Χανίων: “Εθνική Φωνή” της 19.2.1967, α.φ. 62, σελ. 4η). Είπε:
«Επιμνημόσυνος»
«Άψετε φώτα και κεριά. Λαμπάδες να καούσι
και δάκρυα απ’ τα μάθια μας αρίθμητα να βγούσι.
Για το χατήρι των νεκρών, των αδικοπνιγμένω
που η θάλασσα μας τσ’ άρπαξε με κύμα αφρισμένο.
Αδίκημα και έγκλημα εγίνηκε μεγάλο
με αγώνα κι’ αναστεναγμούς έβλεπε ο ‘γεις τον άλλο.
Τση θάλασσας την ταραχή ποιός δεν τηνέ φοβάται;
και ποιός δεν κλαίει, δεν πονεί και δεν μοιρολογάται;
Αγώνα κάματε φριχτό τση νύχτας το σκοτάδι
μα η θάλασσα ενίκησε και μπήκατε στον Άδη
Στην εορτή της μνήμης σας ήλθαμε να σας δούμε
με πόνους και αναστεναγμούς δυο στίχους να σας πούμε.
Στίχους του πόνου, αδελφοί μέσα απ’ την καρδιά μας
αντί λιβάνι χύσαμε και μεις τα δάκρυά μας.
Βάλσαμον τση παρηγοριάς ο Κύριος να δώσει
στων πονεμένω τσι καρδιές πριν καλοξημερώσει.
Και τώρα όλοι ακούσετε εκείνο που ποθείτε
από τον Άγιον Θεόν ανάπαυση να βρείτε.
Μυρίζουνε τα γιασεμιά, μυρίζουνε κι’ οι κρίνοι
ω! αλησμόνητοι αδελφοί, αιώνιά σας η μνήμη».
Η τρίτη σχετική ρίμα, είναι του αξέχαστου λαϊκού ριμαδόρου, του Χαράλαμπου Χαβρέ από το Παϊδοχώρι Αποκορώνου. Περιλαμβάνεται στις σελ. 15-16 της συλλογής του: “Τα ποιήματα του Χαρ. Χαβρέ”, Χανιά, 1971, σχ. 16ο, σελ. 32.
Και λέει:
«Το ναυάγιο του φέρρυ μπωτ “Ηράκλειον”»
«Σκέφτομαι πώς να βάλω αρχή που ο νους μου σαρσιντίζει
και σαν τη λάψη στο βουνό εδώ και κει γυρίζει,
Να γράψω και να διηγηθώ όπως γροικώ, δεν είδα
μόνο διαβάζω και θωρώ εις την εφημερίδα.
Να γράψω ποίημα θλιβερό που όποιος και αν το διαβάσει
και μεγαλύτερος εχθρός από καρδιά θα κλάψει.
Θάλασσα μπλάβη και αλμυρή τι σου ‘κανε η Κρήτη
και τηνέ μαυροφόρεσες τι να ‘χες να κερδίσεις.
Άνδρες γυναίκες και παιδιά χωρίς να ‘χουνε αιτία
τσι πνίξες και τσι δώρισες φαΐ του καρχαρία.
Παραμονές των εορτών για τον καινούργιο χρόνο
σε όλη την Κρήτη άφησες παντοτινά ένα πόνο.
Δώρο πρωτοχρονιάτικο έδωσες εις την Κρήτη
τα μαύρα να φορέσουνε σχεδόν σε κάθε σπίτι.
Χάρε δεν εφοβήθηκες, Χάρε δεν ελυπήθης
παιδιά αθώα πλάσματα στην θάλασσα να πνίξεις.
Θάλασσα δεν εχόρτασε το αλμυρό νερό σου
στης Φαλκονέρας τη θάλασσα να δείξει το κακό σου.
Κρήτη ηρωικό νησί τσ’ Ελλάδος θυγατέρα
η Φαλκονέρα σ’ έκαμε να κλαίης νύχτα μέρα.
Το πλοίο το “Ηράκλειο” έφυγε από τη Σούδα
να πάει εις τον Πειραιά της Κρήτης τα λουλούδια.
Της Φαλκονέρας η θάλασσα με τ’ άγρια κύματά της
έπνιξε το “Ηράκλειον” δεν άφησε επιβάτη.
Πιάνει φουρτούνα δυνατή με κύματα αγριεμένα
βουλιάζει το “Ηράκλειον” δεν έμεινε κανένας.
Πέφτουνε εις την θάλασσα όλοι μικροί μεγάλοι
οι μάνες τα μικρά παιδιά βαστούνε στην αγκάλη.
Κλαίνε οι μάνες, τα παιδιά φωνάζουν Παναγία
σώσε μας τα παιδάκια μας κάμε μια ευσπλαχνία.
Κλαίνε οι άνδρες να θωρούν πως πνίγονται και κείνοι
μαζί με τις γυναίκες τους κλάμα φωνές και θρήνοι.
Ένας τον άλλο δεν θωρεί γιατί ήταν τόση νύκτα
μόνο φωνές βοήθεια, ένας τον άλλο εγροίκα.
Ο καπετάνιος δεν μπορεί τα ‘χε και κείνος χάσει
γιατί σε δώδεκα λεπτά εβούλιαξε και εχάθη.
Το πλοίο γέμισε νερά ως τα κατάρτια επάνω
και οι ναύτες επνιγήκανε μαζί και ο Καπετάνιος».
Συγκινητικές μέχρι δακρύων, εκτιμούμε τις τρεις παραπάνω ρίμες, τις εμπνευσμένες από το τρομερό ναυάγιο, του F/B ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ στην Φαλκονέρα, που πριν από 54 χρόνια, πλήγωσε θανάσιμα τον τόπο μας, τα Χανιά μας, την Κρήτη μας, και όχι μόνο. Ευχή μας ολόθερμη, να τους έχει αναπαύσει ο Θεός, η μνήμη των να είναι αιωνία, και ποτέ άλλοτε τέτοια δοκιμασία!
Κι εδώ σταματούμε και σας ευχαριστούμε που μας διαβάσατε!
