Αγαπητοί αναγνώστες,
Καλημέρα σας!
Τ’ Άϊ- Γιαννιού του Προδρόμου το γενέσιο χθες (24/6) και σήμερα της Οσιομάρτυρος Αγίας Φεβρωνίας, η γιορτή, μας βοηθά η χάρη Των, να γιορτάσουμε και μεθαύριο Κυριακή (27/6) τη μεγάλη γιορτή των Αγίων Πάντων. Και να προετοιμαζόμαστε, κατά που πρέπει, για τις επόμενες μεγάλες, επίσης, γιορτές της Πίστης μας: την Τρίτη (29/6) Πέτρου και Παύλου, των πρωτοκορυφαίων Αποστόλων, κι όλων μαζί και των Δώδεκα τη σύναξη, την επομένη, δηλ. την Τετάρτη (30/6), αποχαιρετώντας και τον Ιούνιο.
Μεγάλη η χάρη Των κι ευχή μας: ν’ αποχαιρετήσουν και τον κορωνιό, που μας βασανίζει τόσον καιρό φοβερά!
Τις μέρες αυτές, επίσης, τις βαρύτιμες και ιστορικά, τιμούμε ολόψυχα και εγκάρδια, τους Μαρτυρικούς μας Τόπους θυσιών των πατέρων μας, απ’ αφορμή τις ιστορικές μάχες, τις τρομερές εκτελέσεις και τα μαρτύρια που υπέστημεν από τον δυνάστη Γερμανό, πριν από 80 χρόνια (20 Μαΐου 1941), αξέχαστα.
Να γιατί τρέχαμε: χθες στην Κάντανο και στον Κακόπετρο, στα Φλώρια και στην Παναγιά, προχθές στον Σκινέ και στον Αλικιανό, αύριο στην Ανώπολη Σφακίων και στον Καλλικράτη κι Ασή – Γωνιά, και σ’ όλα τα μαρτυρικά χωριά της Κρήτης μας, μ’ έναν λόγο. Χρέος μας η απόδοση τιμών, το στεφάνωμα των Μνημείων, οι ανάλογοι λόγοι, κ.λπ.
Αυτές τις μέρες επίσης, οι προγραμματισμένες εκδηλώσεις για τα 200 χρόνια από το 1821, έχουν σημαντική παρουσία και η συμμετοχή όλων μας είναι και δεδομένη και καθολική.
Αυτές τις μέρες, τέλος, του Ιούνη, οι πανελλήνιες εξετάσεις των τελειόφοιτων των Λυκείων μας, βαδίζουν προς το τέλος των.
Ευχή μας στον Θεό, να βοηθήσει τους διαγωνιζομένους, να ενισχύει τη σκέψη των, τη μνήμη και την κρίση των, ώστε τ’ αποτελέσματα της δοκιμασίας των, να στεφτούν από επιτυχία! Είθε!
Και τέλος, κάποιες πινελιές της στήλης μας:
α) Στην τακτική σελίδα, με τίτλο: “Επικαιρότητα”, ο ξεχωριστός φίλος, γαμπρός του Σελίνου, διαλεχτός Άνθρωπος, ο Σταύρος Καλαϊτζόγλου, στη συνεργασία του, της 22-6-21 με τον τίτλο: «Γιορτάζουν οι μεγαλοπατεράδες», για μας τα γεροντάκια, στη σ. 26, αναφέρει κι εμένα.
Μπορείς τώρα να μην τον ευχαριστήσεις και δημόσια;
Ανάλογες οι ευχαριστίες μας, επίσης, και η συγκίνηση μας, και για τον φίλτατο συνάδελφο και συνσυνεργάτη στα “Χαν. νέα”, Βαγγέλη Κακατσάκη, για τις πυκνές αναφορές του, στ’ όνομα μου τη μια στο “Μια στάση εδώ, μια στάση εκεί” στις 25-5-21, και την άλλη, σ’ άλλη συνεργασία του. Βαγγέλη, ευχαριστώ από καρδιάς…
Τώρα, ξεφυλλίζοντας την εφημερίδα “Σελινιώτικα Νέα”, στις 19-5-21 στη σ. 9, διαβάσαμε και χαρήκαμε, το παρακάτω κείμενο:
«Τιμήθηκε ο Σελινιώτης καθηγητής Κώστας Μουντάκης
Ο Κώστας Μουντάκης με ρίζες το Σέλινο τιμήθηκε στο 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Σχολικής Φυσικής Αγωγής και Αθλητικής Επιστήμης που έγινε πριν από λίγες μέρες στον Άγιο Νικόλαο Λασιθίου. Ο κ. Μουντάκης είναι Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και επί τιμής Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Τιμήθηκε στην εκδήλωση για την πολυετή και πολυεπίπεδη επιστημονική και εκπαιδευτική προσφορά του στην Παιδεία της χώρας μας και ειδικότερα στη Σχολική Φυσική Αγωγή, στον Σχολικό Αθλητισμό και στην Αθλητική Επιστήμη. Η διαδρομή του Κώστα Μουντάκη, που έχει γεννηθεί στο Έλος αλλά έχει καταγωγή και από το Σέλινο, στον εκπαιδευτικό χώρο είναι μακρά και άκρως σημαντική: Έχει διατελέσει Γυμνασιάρχης, Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Κρήτης, Πάρεδρος και Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου στο Τμήμα Οργάνωσης και Διαχείρισης Αθλητισμού, του οποίου υπήρξε και ο πρώτος εκλεγμένος πρόεδρος. Σήμερα διδάσκει στο διεθνές μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου στην Αρχαία Ολυμπία με θέμα: “Ολυμπιακές Σπουδές Ολυμπιακή Παιδεία Οργάνωση και Διαχείριση Ολυμπιακών Διοργανώσεων”. Έχει διδάξει σε εκατοντάδες σεμινάρια και σχολές επιμόρφωσης στην Ελλάδα και συμμετείχε για περίπου 25 χρόνια σε πολλές επιτροπές του Υπουργείου Παιδείας για θέματα αναθεώρησης Προγραμμάτων Σπουδών, αξιολόγησης Σχολικών Συμβούλων και διαγωνισμών ΑΣΕΠ. Πρωτεργάτης του καινοτόμου Προγράμματος Ολυμπιακής Παιδείας και της εισαγωγής του στο σχολείο.
Είναι συγγραφέας 14 βιβλίων Φυσικής Αγωγής, πολλών επιστημονικών άρθρων, κριτής σε ελληνικά και ξενόγλωσσα περιοδικά και επιστημονικός υπεύθυνος του περιοδικού “ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ” που εκδίδει η Ένωση Πτυχιούχων Φυσικής Αγωγής Ν. Ηρακλείου. Τέλος, έχει υπηρετήσει τα κοινά ως αντιπρόεδρος ΕΛΜΕ Χανίων, ως εκλεγμένο μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Σχολικού Αθλητισμού και ως υποψήφιος Βουλευτής Χανίων 2019».
*** *** ***
Προχωρούμε τώρα, στην παρουσίαση πρόσφατων εκδόσεων, που λάβαμε. Αρχίζουμε από τις περιοδικές:
Η εκλεκτή περιοδική έκδοση των Καταστηματαρχών Χαλκιαδάκη, ΥΠΕΡ-Χ, χρόνια τώρα μας στέλνεται δωρεάν.
Το τεύχος 97/ Άνοιξης του 2021, που πρόσφατα λάβαμε, είναι, όπως πάντα, ιδιαίτερα φροντισμένο. Έχει 80 σελίδες, ογδόου σχήματος και φιλοξενεί ενδιαφέροντα θέματα, με πρώτο, το επίκαιρο: “Μικρό αφιέρωμα, στο Μεγάλο Σηκωμό (1821-2021)”, που πανελλήνια γιορτάζουμε φέτος. Και έπονται:
«Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1904»
Ηράκλειο, 1904
Ήταν όλοι εκεί!
Η πόλη γιόρταζε την Ανάσταση.
Σύσσωμη η χριστιανική κοινότητα στους δρόμους. Με τα ιερά σύμβολα της, με την εικόνα του αναστηθέντος Χριστού, με τα πορφυρά λάβαρα του Αγίου Μηνά, με τους δικέφαλους αετούς, τις αναμμένες λαμπάδες και τα χρυσόχρωμα εξαπτέρυγα. Άνθρωποι που είχαν γνωρίσει τη σκλαβιά στο πετσί τους ζούσαν τώρα ένα πρωτόγνωρο πανηγύρι χαράς. Ήταν η έκτη χρονιά της ελευθερίας, μόλις το 1898 είχε ανατείλει στη μαρτυρική νήσο το πρώτο φως της ελπίδας με την ανακήρυξη της ημιαυτόνομης Κρητικής Πολιτείας.
Μέχρι και πριν από λίγα χρόνια δεν τολμούσαν να κάνουν τέτοιες πομπές στους δρόμους της πόλης· όλα τα έσκιαζε η φοβέρα και δεν ήταν λίγες οι φορές που οι εξισλαμισμένοι και οι γενίτσαροι είχαν προκαλέσει αιματηρά επεισόδια λέγοντας ότι τους σκανδάλιζαν οι γιορτές των Χριστιανών.
Προφανώς εικονίζεται η μεγάλη πομπή της Δεύτερης Ανάστασης. Στη μέση ο Μητροπολίτης με τους παππάδες του Αγίου Μηνά, δεξιά κι αριστερά τα λάβαρα και τα εξαπτέρυγα, ψηλά στις στέγες των μαγαζιών οι σημαίες, κυρίως η γαλανόλευκη, που υψωνόταν παντού κι ας μην ανήκε ακόμη η Κρήτη στο νέο ελληνικό κράτος. Τα παιδιά, μάλλον μαθητές του Δημοτικού και του Γυμνασίου, φορούν ρούχα τοπικά και καπέλα, οι μεγάλοι τα επίσημα τους, βράκες, σαλβάρια, στιβάνια, η Κρητική Χωροφυλακή παρούσα.
Εκείνα τα χρόνια, όλα γίνονταν ταχυδρομικές κάρτες, ήταν η εποχή της μεγάλης άνθησης. Τοπία, μορφές, κτήρια, τοπικά έθιμα. Έτσι και τούτο το Πάσχα. Φωτογράφος και εκδότης ο μουσουλμάνος Ρ. Μπεχαεντίν, ένας σοβαρός καλλιτέχνης του φακού, που, όπως φαίνεται, προσχώρησε αργότερα στο κίνημα των Νεοτούρκων κι έφυγε άρον άρον από την Κρήτη. Η κάρτα τυπώθηκε στη Λυών της Γαλλίας και εξαντλήθηκε γρήγορα. Συγκαταλέγεται μάλλον στις σπάνιες του Μπεχαεντίν.
Κρίμα που δεν υπάρχει το αρνητικό της φωτογραφίας (καταστράφηκε μαζί με αμέτρητα άλλα τη δεκαετία του 1980) ή κάποιο άλλο αντίτυπο και δεν μπορούμε να το μεγεθύνουμε τόσο, ώστε να διακρίνουμε τις μορφές και ν’ αναγνωρίσουμε πρόσωπα. Ποιος ξέρει τι λογής εκπλήξεις θα μπορούσε να μας επιφυλάξει; Ποιος αμφιβάλλει, όμως, ότι θα ήταν όλοι εκεί; Βουλευτές της Κρητικής Πολιτείας, όπως ο Μιχελιδάκης – βασικός πολιτικός αντίπαλος του Βενιζέλου, τοπικοί οικονομικοί παράγοντες, Καλοκαιρινός, Ανεράψης, Ανεμογιάννης, οι μεγάλοι λαδάδες, οι σταφιδέμποροι κι οι σαπουνάδες, πιθανώς κι ο Αλεπουδέλης (ο πατέρας του Ελύτη), τόσοι και τόσοι που συνέβαλαν στη μετατροπή μιας μικρής πόλης σε σπουδαίο εμπορικό κέντρο. Ούτε ο πνευματικός κόσμος θα μπορούσε να λείπει. Στέφανος Ξανθουδίδης, Ιωσήφ Χατζηδάκις, Λευτέρης Αλεξίου, Γαλάτεια, Έλλη, εκείνοι που σμίλεψαν το πολιτιστικό πρόσωπο της πόλης στις αρχές του εικοστού αιώνα – ο Καζαντζάκης ήταν ήδη στο πρώτο έτος της Νομικής. Για τον Δήμαρχο μονάχα δεν ξέρω. Ίσως να παρευρισκόταν για λόγους τυπικούς, ίσως όχι. Γιατί Δήμαρχος της πόλης ήταν ο μουσουλμάνος Μουσταφά Δεληαχμετάκης.
Ας φανταστούμε την αντίστοιχη γιορτή στα Χανιά και ας μην έχουμε την εικόνα της. Με πόσο καμάρι και πόση μεγαλοπρέπεια θα πλαισίωνε ο λαός της πρωτεύουσας της Κρητικής Πολιτείας τον πρίγκιπα και την πρώτη κυβέρνηση της Κρήτης.
Ο γέρος
«Το βλέμμα μας πέφτει στο πρώτο πλάνο, εδώ οι μορφές διακρίνονται κάπως καλύτερα. Παιδιά, χωροφύλακες κι ένας γέρος στην άκρη (αριστερά στη φωτογραφία)· φορά κεφαλομάντηλο, ρασίδι (κάπα) κι έχει παχιά κατάλευκα μουστάκια που φτάνουν σχεδόν μέχρι το πηγούνι. Το ύφος του καταμαρτυρεί απορία, ίσως και έκπληξη. Η γενιά του είχε γνωρίσει καταπιέσεις, ξεσηκωμούς, σφαγές, επαναστάσεις. Και τώρα, Πάσχα του 1904, μόλις έκτο στη σειρά ελεύθερο Πάσχα, στέκεται αμήχανος με σταυρωμένα τα χέρια και κοιτάζει. Τι κοιτάζει, αλήθεια; Το πλήθος; Τους Κρήτες χωροφύλακες; Ή εκείνο που δεν μπορεί να πιστέψει; Πόσων γενεών όνειρα μπορεί να συμπυκνώσει μια τέτοια γιορτή; Ή ακόμη και μια στιγμή σαν και τούτη που κατάφερεν να διασώσει ο φωτογραφικός φακός;»
Ακολουθούν τα θέματα:
«Πάσχα στην Κρήτη, με τις μοσχοβολιές της Άνοιξης», σ. 10
«Αλληλεγγύη», σ. 14- «Καρδιά καθ’ επιχείρησης, είναι οι άνθρωποι της», σ.18
«Φωτογραφήματα», Ν. Ψιλάκης, σ. 20,
«Τα νεά μας», σ. 34
«Τα υφαντά σακούλια και τα σακιά της Κρήτης»,
Ν. Ψιλάκης, σ. 38
«Οι άνθρωποι μας», σ. 48,
«Καλαντάρι κρητ. γεύσεων», Κ. Καζαμιάκης, σ.52
«Στηρίζουμε τις τοπικές δομές αλληλεγγύης», σ. 58
«Οι γιατροί και η περίθαλψη των τραυματιών στην Κρήτη, κατά την περίοδο 1810-1830», Α. Μανιού, σ. 62
«Ράβοντας ανθρώπινα τραύματα…», Α. Μανιού, σ. 68
«Ένας Κρητικός Τυρταίος στην Επανάσταση του 1821», Ν. Ψιλάκης, σ. 72
Μελετώντας τα παραπάνω εκλεκτά περιεχόμενα του τεύχους αρ. 97, του 2021, του «ΥΠΕΡ-Χ» έχουμε χρέος να συγχαρούμε ολόψυχα τους συντελεστές της έκδοσής του: την κ. σύμβουλο της έκδοσης, ακούραστη Έφη Ψιλάκη, τον σχεδιαστή του έντυπου κ. Ν. Ντρετάκη, την επιχείρηση Χαλκιαδάκη, τους χαρισματικούς συνεργάτες Νίκο Ψιλάκη, τον ακούραστο, Κ. Καζαμιάκη, Α. Μάνιου κ.λπ.
Σας ευχαριστούμε και σας συγχαίρουμε όλους σας, ευχόμενοι καλή συνέχεια. Επιτελείτε έργο, που τιμά την Κρήτη μας!
*** *** ***
Συνεχίζουμε με την εφημερίδα “Κρητικά Νέα”, που τώρα και 45 χρόνια κυκλοφορεί τακτικά, κάθε μήνα, για την προβολή και προαάσπιση των Κρητικών συμφερόντων.
Εκδότης – Διευθυντής της ο χαρισματικός Μιχάλης Παπαδάκης, με προσφορά έργου πολύτιμου και που το συνεχίζει, με τον ίδιο πάντα ενθουσιασμό. Καλύπτει ολόκληρη την Κρήτη, προβάλλει τα θέματά της, παρουσιάζει τα συντελούμενα, παρεμβαίνει εκεί που πρέπει. Μελετά την Ιστορία μας και προβάλλει γεγονότα της.
Στεκόμαστε με συγκίνηση στη σ. 17, όπου φωτογραφία από το προσκύνημα αρρένων μελών του Συλλόγου Κουρητών, στο Άγιον Όρος – Ιερά Μονή Ξενοφώντος. Λεβέντες οι Κρητίκαροι προσκυνητές, με τις τοπικές ενδυμασίες και το ανάστημα τους, τραγούδησαν τραγούδι που ταίριαζε στον ιερό χώρο αυτό, κι είπαν τη μαντινάδα:
Ηταν Πάσχα!
«Μεσ’ απ’ τσ’ ελπίδας τ’ Άγιο Φως, σ’ Ανατολή και Δύση, η Αναστάσιμη χαρά, τον κόσμο να φωτίσει!»
Δεν παραλείπουμε να σημειώσουμε πως στις προσεγμένες σελίδες των “Κρητικών Νέων”, φιλοξενούνται τακτικά συνεργασίες, μελέτες, κείμενα σημαντικά: θρησκευτικού, ιστορικού, κ.λπ. περιεχομένου, που ανεβάζουν την ποιότητα του κάθε τεύχους, της κάθε σελίδας του!
Ευχή μας ολόψυχη: Τα 45 χρόνια της ως τώρα πετυχημένης πορείας σας, να ξεπεράσουν τα 100 και να συνεχίζουν!
Γιατί στις σελίδες σας, γράφεται και προβάλλεται η Ιστορίας μας!
Εδώ, όμως, σας αφήνουμε για σήμερα: Διαβάσετε, ξεκουραστείτε, διασκεδάσετε με τον Κλήδωνα, περάσετε ωραία, και συν Θεω, όλα θα πάνε καλά! Γεια σας!
