Πνευματικά και καλλιτεχνικά γεγονότα του τόπου μας

Αγαπητοί αναγνώστες, καλημέρα σας.
Με την χάρη του θεού προχωρούμε κι αυτόν τον μήνα, το έργο μας. Γιορτάσαμε πρωτομηνιάτικα Ρωμανό τον Μελωδό, και την επόμενη (2/10) τους Αγίους Κυπριανό και Ιουστίνη. Θυμηθήκαμε τη Κυριακή (3/10) τη μεγάλη γιορτή των Αθηνών: Διονυσίου του Αεροπαγίτου, την Τετάρτη (6/10) τον Απόστολο Θωμά, και σήμερα Παρασκευή (8/10), την οσία Πελαγία. Γιορτές και μέρες της Πίστης μας ευλογημένες. Τιμώντας τις και προσευχόμενοι, έχουμε την ευλογία και βοήθεια των. Γένοιτο!
Για αύριο Σάββατο (9/10) η γιορτή του Αγίου Αποστόλου Ιακώβου και την Πέμπτη (14/10) του Αγίου Κοσμά του Μελωδού ενώ την άλλη Παρασκεύη (15/10) η γιορτή του Ιερομάρτυρα Λουκιανού. Στον τομέα των ιστορικών επετείων, χρέος της στήλης μας να μνημονεύσει την 12η Οκτωβρίου 1944, τη μεγάλη μέρα που απελευθερώθηκε η Αθήνα, η πρωτεύουσα της χώρας μας, από τους Γερμανούς. Και ξανακυμάτισεν η κυανόλευκος Σημαία μας, στον Ιερό Βράχο της Ακροπόλεως. Ο Ελληνισμός σύσσωμος, πανηγύρισε το μέγα γεγονός. Αξέχαστε ώρες, μεγάλες μέρες της Ιστορίας μας!
Και τώρα καιρός για την παρουσίαση εκλεκτών βιβλίων που μελετήσαμε πρόσφατα. Πάμε λοιπόν:
Πρώτο έργο παρουσίασης σήμερα, το πολύτιμο όντως και επίκαιρο βιβλίο των: “Κοινοφελούς Ιδρύματος Αγ. Σοφία”, “Δήμου Αποκορώνου” και “Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ηρακλείου”: ‘ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1821 ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ” Κρήτη, 2021, σχ. 8ο, σ. 322. «Στον συλλογικό αυτό τόμο σημειώνεται στο οπισθόφυλλο ότι οι μελετητές προσφέρθηκαν χάρη στην πρωτοβουλία των Ιδρυμάτων που εκδίδουν αυτό το βιβλίο, να επαναπροσεγγίσουν τα γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 στην Κρήτη. Διερευνούν μερικότερες όψεις των γεγονότων που επαναφέρουν γενικότερα ερωτήματα, καλώντας τους αναγνώστες σε αναστοχασμούς. Επιπλέον οι μελέτες στηρίζονται όλες στην αξιοποίηση νέου αρχειακού υλικού, μικρό τμήμα μόνο από το μέγεθος των τεκμηρίων που περιμένουν ακόμη τους ερευνητές τους!». Δίκαια, δικαιότατα καταχειροκροτεί η στήλη μας, τέτοιες πολύτιμες εκδόσεις. Εκδόσεις μάλιστα, αφιερωμένες στην Μεγάλη Επέτειο των 200 χρόνων από την έκρηξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Στο περιεκτικό “Προλογικό” σημείωμα του Διοικ. Συμβουλίου του Κοινωφελούς Ιδρύματος : “Αγία Σοφία” διαβάζουμε: «Δύο δεδομένα καθόρισαν την αναγκαιότητα αυτής της έκδοσης: η επιβεβαίωση της μεγάλης σημασίας του ιστορικού θέματος και η ήδη ποικιλοτρόπως διατυπωθείσα πενία της πρόσφατης ερευνητικής αναμόχλευσής του, πράγμα που επιβεβαιώνεται από τον περιορισμένο αριθμό των σχετικών δημοσιεύσεων, ειδικά για το κρητικό ’21. Σχετικά με το πρώτο ζήτημα πρέπει να τονίσουμε ότι ένα τέτοιο εγχείρημα δεν έχει μόνο εθνική αξία, όπως θα προβαλλόταν από την παραδοσιακή αντίληψη της ιστορίας. Σήμερα έχει αναδειχθεί ποικιλοτρόπως η μεγάλη σημασία της δημογραφικής, οικονομικής και κοινωνικής σημασίας της επανάστασης του 1821 στην Κρήτη. Σηματοδότησε μεταβολές καίριες στην δημογραφική εξέλιξη του νησιού και στην τοπική εθνοθρησκευτική διαμάχη. Επηρέασε οικονομικές και κοινωνικές μεταβολές, τοπικές ισορροπίες και τοπικιστικές συγκρούσεις, διαμόρφωσε στερεοτυπικές αντιλήψεις για τους Κρητικούς σε εθνικό επίπεδο και σφυρηλάτησε τη στενή συνεργασία του υπόλοιπου ελληνικού χώρου και κόσμου με την Κρήτη, προετοιμάζοντας τη σθεναρή και επίμονη προσπαθεια προσάρτησής της στα σύνορα του ελληνικού κράτους. Την πεποίθηση ότι οι εργασίες που δημοσιεύονται εδώ και η ιστορική συζήτηση που θα υποκινήσουν δεν έχουν στενά τοπικά όρια, επιζητήσαμε την ευρύτερη δυνατή συνεργασία. Καρπός αυτής της προσέγγισης και προσπάθειας ήταν η συνεργασία με τη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου και τους διακεκριμένους επιστήμονες που συμμετείχαν ποικιλοτρόπως στην ετοιμασία του τόμου και ανέλαβαν την επιστημονική του επιμέλεια, κ.κ. Νίκο Ανδριώτη και Ηλία Κολοβό. Τους ευχαριστούμε και από αυτή τη θέση. Επίσης για την όλη συνεργασία του βιβλίου οφείλουμε θερμές ευχαριστίες στο Δήμο Αποκορώνου και προσωπικά στο δήμαρχο κ. Χ. Κουκιανάκη. Χάρη στη συμβολή όλων όσων προσαναφέρθηκαν, έχουμε σήμερα τη χαρά να προσφέρουμε την επετειακή αυτή έκδοση σε όλους όσους ενδιαφέρονται για τις κρητικές ιστορικές σπουδές.» Για το “Κοινωφελές Ίδρυμα Αγία Σοφία”, το Διοικητικό Συμβούλιο: Μητροπολίτης Κυδωνίας και Αποκορώνου Δαμασκηνός, Πρόεδρος, Νίκολαος Ε. Παπαδάκης, Αντιπρόεδρος, Χαράλαμπος Γ. Κουκιανάκης, Αντιπρόεδρος, Μιχαήλ Γ. Ανδριανάκης, Αντιπρόεδρος, Ιάσονας Σ. Μαυροματάκης, Γραμματέας, Πέτρος Ε. Πανηγυράκης, Ταμίας, Μιχαήλ Α. Γαλανάκης, Έφορος Υλικού, Στέλλα Κ. Αλυγιζάκη, Μέλος, π. Εμμανουήλ Γ. Βαλσαμάκης, Μέλος, Ελένη Δ. Μαριακάκη-Σαριδάκη, Μέλος, Στέφανος Ν. Μπουρμπάκης, Μέλος, π. Μιχαήλ Βλαβογιλάκης, Διευθυντής. Και από το “Προλογικό” σημείωμα του δημάρχου Αποκορώνου, κ. Χ. Κουκιανάκη, ένα μικρό απόσπασμα: «Οι Αποκορωνιώτες συμμετείχαν ενεργά και εξαρχής στην επανάσταση του 1821 εντός και εκτός της επαρχίας. Κατά τον πρώτο χρόνο της επανάστασης σημειώθηκαν σημαντικές συγκρούσεις σε Κουρνά, Πεμόνια, Νεροχώρι, Φρε, πύργο του Αληδάκη, Τσιβαρά, Καλύβες, Πάτημα, Κάστελλο, Κουρνά, Δράμια, Αλμυρό, Καρύδι, Κεφαλά και Μαχαιρούς, κατά τη διάρκεια των οποίων οι Οθωμανοί κατέστρεψαν αρκετά χωριά στον Αποκόρωνα και σκότωσαν πολλούς αμάχους. Σημαντική υπήρξε η συμβολή του Αποκόρωνα και στις πολιτικές εξελίξεις, καθώς τον Μάιο του 1822 έγινε στους Αρμένους Αποκορώνου Συνέλευση στην οποία συμμετείχαν πληρεξούσιοι από όλες τις επαρχίες της Κρήτης, οι οποίοι συζήτησαν και ψήφισαν το “Προσωρινόν Πολίτευμα της νήσου Κρήτης”, ένα οιονεί σύνταγμα που είχε ως πρότυπο αυτό που ψήφισε η Α’ Εθνοσυνέλευση στην Επίδαυρο τον Ιανουάριο του ίδιου έτους. Η παρούσα έκδοση εξετάζει ποικίλες πτυχές των γεγονότων της Επανάστασης, ενώ περιέχει αξιόλογες μελέτες που στηρίζονται σε πρωτογενές αρχειακό υλικό, όπως αυτή του π. Μιχάλη Βλαβογιλάκη για τον παπά Δαμινό, ο οποίος καταγόταν από τον Αποκόρωνα. Η συμμετοχή του Δήμου Αποκορώνου σε αυτή την έκδοση δεν αποτελεί τη μόνη πρωτοβουλία που αναλαμβάνει σε σχέση με την επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821 καθώς έχουμε ήδη οργανώσει σε συνεργασία με τους κατα τόπους πολιτιστικούς συλλόγους, την Ομοσπονδία Αποκορωνιωτικών Σωματείων Αττικής, το Κοινωφελές Ίδρυμα “Αγία Σοφία” και την Αντιπεριφέρεια Χανίων σειρά εκδηλώσεων, οι οποίες έχουν τεθεί υπό την αιγίδα της Επιτροπής “Ελλάδα 2021” και θα λάβουν χώρα την Άνοιξη και το καλοκαίρι του 2021».
Τέλος, από το αντίστοιχο “Προλογικό” της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ηρακλείου: «Η Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου με οραματικό σχεδιασμό συμμετέχει στις επετειακές εκδηλώσεις για τα διακόσια χρόνια από την παλιγγενεσία του 1821. Μέσα σ’αυτόν τον σχεδιασμό, με χαρά αποδεχθήκαμε την πρόταση του Κοινωφελούς Ιδρύματος “Αγία Σοφία”, να συμμετέχομε ως συνεκδότες του τόμου Όψεις της Επανάστασης του 1821 στην Κρήτη. Ενός τόμου που επιχειρεί νέες προσεγγίσεις για το κορυφαίο αυτό γεγονός της ελληνικής ιστορίας. Τα θέματα που θίγονται σε αυτόν τον τόμο παρουσιάζουν ενδιαφέρον στη θέωρηση του επαναστατικού φαινομένου στην Κρήτη, χρησιμοποιούν νέες πηγές και διατυπώνουν νέα ερευνητικά ερωτήματα, που αφορούν τόσο στην επανάσταση στο νησί, όσο και ευρύτερα στον ελληνικό χώρο. Τέλος, είμαστε ιδιαίτερα ευτυχείς για τη συνεργασία με φορείς της δυτικής Κρήτης, το Κοινωφελές Ίδρυμα “Αγία Σοφία” και τον Δήμο Αποκορώνου, ώστε να γιορτάσουμε όλοι και όλες μαζί μια τόσο σημαντική επέτειο.» Αριστέα Τ. Πλεύρη, αναπληρώτρια Δημάρχου Ηρακλείου, Αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Εθελοντισμού και Μνημείων.
Ας προχωρήσουμε όμως, στον Πίνακα Περιεχομένων του τόμου, τον μετά τα παραπάνω προλογικά των συνεργαθέντων φορέων:
Νίκος Ανδριώτης – Ηλίας Κολοβός, Εισαγωγικό σημείωμα «Η επανάσταση στην Κρήτη και το εγχείρημα της συγκρότησης εξουσίας»
Ηλίας Κολοβος – Οι προκηρύξεις του Μιχαήλ Κομνηνού Αφεντούλιεφ / Αφεντούλη κατά τη άφιξή του στην Κρήτη το 1821 σε οθωμανική μετάφραση: η «πριγκιπική» πολιτική στην Ελληνική Επανάσταση στην Κρήτη. Γιάννης Σκαλιδάκης – Ζητήματα επαναστατικής δυναμικής, κρατικής συγκρότησης και οικονομίας πολέμου κατά την Επανάσταση του 1821 στην Κρήτη. Μια πρώτη αποτίμηση της δράσης του Κρητικού Συμβουλίου, 1821-1830.
«Μορφές επαναστατών της Κρήτης»
Στέλλα Αλιγιζάκη – Ιχνηλατώντας τις πηγές του κρητικού 21: η περίπτωση του Ιακώβου Κουμή.
π. Μιχάλης Βλαβογιλάκης – παπά Γρηγόρης Δαμινός, Αρχηγός Ακρωτηρίου και Γενικός Αρχηγός Αποκορώνου: η δράση του στηνΕπανάσταση, 1821 – 1830.
Αναστασία Τζαγκαράκη – Ο «Έλλην» Baleste: προσωπογραφία ενός ήρωα της Κρητικής Επανάστασης, ελληνογαλλικής καταγωγής.
Μαρίνα Μπάντιου – Η δράση του Χατζημιχάλη Νταλιάνη στην Κρήτη και η αποτύπωση της στον Τύπο της εποχής.
«Απόπειρες εξάπλωσης της επανάστασης στην Κρήτη και ο απόηχος της στην άλλη πλευρά» – Μαρία Σώρου – Όψεις της Επανάστασης στην Κρήτη το 1827. Η περίπτωση της εκστρατείας στο Μεραμπέλο.
Αλεξάνδρα Σφοινή – Από τη φιλο – οθωμανική σκοπιά: Οι κρητικές υποθέσεις στην εφημερίδα «Le courrier de Smyrne (1828-1830).
«Οι συνέπειες της επανάστασης στην Κρήτη» – Νίκος Ανδριώτης – «Ένδεείς», «δυσμεταχείριστοι», «αποκατασταθέντες», «ομογενείς»: Πρόσφυγες από την Κρήτη κατά την επανάσταση του 1821 και η αποκατάσταση τους στην Ελλάδα.
Παναγιώτης Κροκιδάς – Η μετάβαση από το «χάος» της Επανάστασης στην «τάξη» μια νέας εξουσίας: Η Κρήτη υπό την κυριαρχία του Μεχμέτ Αλή της Αιγύπτου, 1830-1841.
Χρονολόγιο – π. Μιχ. Βλαβογιλάκης»
Η προσεκτική μελέτη των παραπάνω εργασιών, είναι επιβεβλημένη. Ανοίγει ορίζοντες, διευρύνει γνώσεις και προπάντων συνιστά Χρέος μας, η σπουδή του παρελθόντος μας! Σημείωση: ο σημερινός χώρος που μας έμεινε, δεν αφήνει περιθώρια παρουσίασης άλλου έργου. Έτσι, θα κλείσουμε με τις παρακάτω επιλογικές μας γραμμές. Είμαστε στα μέσα σχεδόν του Οκτώβρη. Γιορτές μεγάλες κοσμούν τις μέρες του: Τη Δευτέρα (18/10) ο Ευαγγελιστής Λουκάς. Την Τετάρτη (20/10) ο Μεγαλομάρτυς Αρτέμιος και την επόμενη (21/10) Ιλαρίωνας ο Μεγαλομάρτυρας. Και το Σάββατο (23/10) Ιάκωβος ο Απόστολος κ. Αδελφόθεος. Στη χάρη των, προσευχόμαστε θερμά, να βοηθήσει όλο τον κόσμο, με τις δυσκολίες που περνά· και ιδιαίτερα τους σκληρά δοκιμαζόμενους σεισμόπληκτους αδελφούς μας, περιοχής Αρκαλοχωρίου, γιατί έχουν μικρά παιδιά και γερατειά να προστατέψουν· και οι δυσκολίες των, είναι αφάνταστα μεγάλες. Χρέος μας να τους συνδράμουμε αδελφικά. Μ’αυτή την παράκληση κλείνουμε και σας ευχόμαστε, καλό Σαββατοκύριακο με Υγεία!
Γεια σας!