Αγαπητοί αναγνώστες,
Καλημέρα σας – Καλό μήνα με Υγεία!
Η εβδομάδα που διερχόμαστε (1-6/11) ξεκίνησε τον μήνα Νοέμβριο, με τις ευλογίες Κοσμά και Δαμιανού των Αναργύρων, πρωτομηνιάτικα, και μας οδήγησε προσκυνητές στην εκκλησία Των, την πανάρχαια, στην παλιά μας πόλη, να ανάψουμε το κερί μας και να προσευχηθούμε στη χάρη Των.
Δυο μέρες μετά, στις 3/11, γιορτάσαμε την ιερή μνήμη, του Ιερομάρτυρα Γεωργίου του Νεαπολίτη. Τ’ απόγευμα της μέρας Του, και μετά απ’ όσα λάβανε χώρα, θυμηθήκαμε την μαντινάδα:
«Τ’ άϊ- Γιωργιού του Μεθυστή, θ’ ανάψω τα καντήλια,
και “θα γραντάρω τα κρασιά” να δροσιστούν τα χείλια!»
Είμαστε λοιπόν, συν Θεώ, από προχθές Δευτέρα, στον Νοέμπρη, τον Τρυποτηγανίτη, όπως τον λέει ο Λαός μας, αλλά και στον βροχάρη, τον μεσοσπορίτη και τον Κρασομηνά, μιας και τ’ αϊ-Γιωργιού του Μεθυστή (3/11), ανοίγουμε, κατά το συνήθειο τα βαρέλια μας, με τι εφετινό νέο κρασί, που «γραντέρνουμε με την παρέα μας», δοκιμάζοντας το, στον “μαγατζέ” μας, με τη συνοδεία τ’ απαραίτητου μεζέ!
Μια ματιά τώρα, κατά το συνήθειο της στήλης, στα ιστορικά γεγονότα της πρώτης βδομάδας του Νοέμπρη, που δεν πρέπει, να λησμονούμε:
1. Ένα πρώτο: Αξέχαστη μένει στους αιώνες, η χειρονομία του Νικηταρά, της 1-11-1822, να παραδώσει το πολύτιμης αξίας σπαθί του 3.000 γροσίων, στον Έρανο εσόδων, για να ξεκινήσει το έργο του, ο στόλος μας, στην Επιτροπή, λέγοντας: «- Αυτό έχω, αυτό Σας δίνω!», κι εκείνοι, επιστρέφοντας το, του έδωκαν μαζί με το σπαθί του το τόσον πολύτιμο και σημείωμα που του έγραφαν: «Αυτό το όπλο δεν αξίζει μόνο 3.000 γρόσια, αλλά είναι ανεκτίμητο, όταν είναι στα χέρια σου!». Μεγάλη τιμή!
Συνεχίζουμε με νεότερα:
2. – Μεγάλες οι απώλειες των Ιταλών στο Καλπάκι, 3-11-1940 από τον ένδοξο Στρατό μας!
3. Κι ένα ακόμα, πιο μετά: Στις 4-11-1944, φεύγουν ευτυχώς και οι τελευταίοι οι Γερμανοί από την Ελλάδα, πλην των Γερμανών που παρέμειναν στην Κρήτη μέχρι τις 23-5-1945, οπότε παραδόθηκαν στους Συμμάχους, με την παράκληση να μην αφεθούν στα χέρια των Κρητικών. Άοπλοι, λοιπόν, υποτάχτηκαν ως αιχμάλωτοι πολέμου, φορτώθηκαν σε συμμαχικά πλοία και απομακρύνθηκαν, αφήνοντας την Κρήτη, ένα απέραντο νεκροταφείο, σωρούς ερειπίων και φρικτές αναμνήσεις.
Στις 5 μ.μ. της 23-5-1945, οι εθνικές μας δυνάμεις, υπό τον Συν/ρχη Παύλο Γύπαρη, φρούραρχο και τον Συν/ρχη Χωρ/κης Αναστ. Χομπίτη, κατέφθασαν στα Χανιά, μετέβησαν στον Μητροπολιτικό ναό, έγινε Δοξολογία, παρέλαση Αγωνιστών και Συμμάχων, και η τάξη αποκαταστάθηκε. (Γ. Χρηστάκη- Γ. Πατεράκη: «Η Κρήτη και η Ιστορία της», Αθήνα, 1995, σ. 588, εδώ, σ. 540).
*** *** ***
Στο μέρος της παρουσίασης Κρητικών Έργων, θ’ αρχίσουμε σήμερα με το ποιητικό έργο καταξιωμένου εργάτη του χώρου.
Θα γράψουμε δηλαδή, δύο φτωχικές μας γραμμές, για ένα ποιητικό έργο, θαυμάσιο. Αναφερόμαστε στη συλλογή: “Κλειστό Ποδηλατάδικο”, του Αντώνη Σανουδάκη- Σανούδου, των εκδόσεων “Ταξιδευτής”, Αθήνα, 2021, σχ. 8ο, σ. 52. Φιλολογική επιμέλεια: Αθανασία Ψαρουλάκη, εξώφυλλο: Μαν. Σαριδάκης, Ζωγράφος.
Σαράντα τέσσερα (44) ποιήματα, ιδιαίτερης ευαισθησίας, λυρισμού και ποιητικής τέχνης, απαρτίζουν το: “Κλειστό Ποδηλατάδικο”, την πρόσφατη έκδοση του αγαπητού φίλου και ξεχωριστού Επιστήμονα, Συγγραφέα, Ποιητή, Διηγηματογράφου, Καταγραφέα και εκδότη πολύτιμων μαρτυριών, αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης· τιμημένου επάξια από την Ακαδημία Αθηνών και βραβευμένου, Αντώνη Σανουδάκη – Σανούδου.
Μεγάλη τιμή να σ’ έχει φίλο του ο Σανούδος!
Υψηλής ποιότητας ο γραπτός του λόγος, και πάν’ απ’ όλα, ο συγκρατημένος πνευματικός άνθρωπος της σύγχρονης μας Κρήτης!
Τιμά την πανέμορφη Χερσόνησο, όπου είδε το φως της ζωής, σπουδές με “το τσουβάλι” η ζωή του (θεολόγος, φιλόλογος, επίκουρος καθηγητής, διδάκτορας Πανεπιστημίου, επιστημονικός προϊστάμενος και αναπληρωτής περιφερ. Δ/νσης Εκπ/σης Κρήτης, αγωνιστής στο Αντιδικτατορικό Κίνημα, ψυχωμένος συνεργάτης του αξέχαστου πρωτοπρεσβύτερου π. Γεωργίου Πυρουνάκη), με έργο σημαντικό, που άφησε εποχή και έγραψε Ιστορία!
Δεν ξεχνώ τις κατευθύνσεις της περιοδικής τους έκδοσης, της οποίας ήμουν συνδρομητής· όπως δεν παραλείπω και σήμερα, να Σας μεταφέρω από την πρόσφατη ποιητική του συλλογή: “Κλειστό ποδηλατάδικο”, δυο ποιήματά του, για να χαρείτε: ευαισθησία, λυρική έκφραση και γλώσσα ποιητική.
Το πρώτο: Ένοχος φταίχτης:
«Αυτό το αίσθημα που ονομάζουμε παλαιό
κρύβει μέσα του την αθωότητα
των λόγων μας.
Ένοχος φταίχτης των πράξεων μας
είναι η αδυναμία της μνήμης
όταν μετά την κονταρομαχία της με την ημέρα
αθωώνει τον πραγματικό ένοχο»
Και το δεύτερο: Ημέρα ποδηλάτου
«Οι δρόμοι του Αχιλλέα είναι κόκκινοι
κάτω από τα τείχη της Τροίας
όπου το αίμα ρέει κερί
στη θάλασσα των πεύκων
απ’ τους αέναους πολέμους των λεωφόρων
Ακούω τις μηχανές του ολέθρου
να κόβουνε κομμάτια
τη θανάσιμη νύχτα του ιλίγγου
και ο Χάρος οδηγός
τους κοπετούς των εφήβων αγκαλιάζει
ενώ η σιγή των ερώτων ωσεί χόρτος
και η περόνη κοτσίδα κομμένη
ματώνει τις πύλες των άστρων.
Ένα ποτάμι η ελπίδα ιδρωμένο ελάφι
φρενάρει τα αργυρά πλοία των δρόμων
καβάλα σε αμέριμνο ποδήλατο
με τους φανούς του Πλωτίνου
αναμμένους ως αγγέλοι φωτός
σε ζευγάρια που φιλιούνται
στις πλατείες αμέριμνα». (σ.7)
Χαίρομαι για ό,τι διαβάζω στις σελίδες κι αυτής της συλλογής του Αντώνη Σανουδάκη, μελετώ τον πλούτο της Εργογραφίας του (παρακάτω τμήμα της) και του εύχομαι ολόψυχα, να ‘χει Υγεία, να συνεχίζει για χρόνους πολλούς, να προσφέρει στην Κρήτη που τον ανάστησε, τον αναγνωρίζει και τον τιμά, πρεπόντως!
Βιογραφικά Αντώνη Σανουδάκη- Σανούδου:
Ο Αντώνης Σανουδάκης Σανούδος γεννήθηκε στη Χερσόνησο Ηρακλείου. Σπούδασε Θεολογία και Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Είναι διδάκτωρ του Παν/μίου Θεσσαλονίκης και επίκουρος καθηγητής στην Α.Ε.Α. Κρητής. Έλαβε μέρος στους αγώνες της γενιάς του “1-1-14” και στο αντιδικτατορικό κίνημα ως συνεργάτης του πρωτοπρεσβύτερου Γεωργίου Πυρουνάκη. Το 1968 συνελήφθη και του απαγορεύθηκε η αποδημία. Διετέλεσε Επιστημονικός Προϊστάμενος Δ/ντης Εκπ/σης Κρήτης. Έχει εκδώσει ένα μυθιστόρημα, δέκα ποιητικές συλλογές, τρεις σειρές διηγημάτων, τριάντα τέσσερις μαρτυρίες αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης, μελέτες για την ιστορία και λογοτεχνία. Τιμήθηκε το 1993 με το λογοτεχνικό βραβείο του Δήμου Ηρακλείου “Ν. Καζαντζάκης”, την Ένωση Συντακτών και Δημοσιογράφων Ελλάδος και, με πρόταση του Π. Πρεβελάκη, τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών. Βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών για το βιβλίο του Ματωμένα Χώματα (2014) και για το βιβλίο του Δημήτρη Ξυριτάκη Αντιδικτατορική Οργάνωση Κρήτης (Δ.Ε.Κ.Α.).
Λογοτεχνικά και ιστορικά αποσπάσματα των έργων του εμπεριέχονται σε σχολικά βιβλία Γυμνασίου – Λυκείου και σε ποιητικές ανθολογίες. Αξιολογητής βιβλίων μαθητή και καθηγητή Γυμνασίου (Τοπικής Ιστορίας, Ιλιάδας, Ηροδότου) και Λυκείου ΕΠΑΛ (Νεότερης Ιστορίας). Βιβλία και ποιήματά του έχουν μεταφρασθεί στα γερμανικά και ιταλικά. Ποιήματά του έχουν μελοποιήσει ο Χριστόδουλος Χάλαρης, ο Παν. Φουρναράκης και ο Μπάμπης Πραματευτάκης. Το ορατόριο “Φαέθοντος Επιφάνεια”, σε ποίησή του, που κυκλοφόρησε σε δίσκο και CD, διηύθυνε ο Θόδωρος Αντωνίου. Από το 1991 ως το 2007 υπήρξε τακτικός επιφυλλιδογράφος της εφ. “ΤΑ ΝΕΑ”. Είναι αντεπιστέλλον μέλος του Φιλολογικού Συλλόγου “Παρνασσός”, μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων, του Συνδέσμου Θεολόγων Κρήτης και της Ένωσης Φιλολόγων Ν. Ηρακλείου.
Τμήμα εργογραφίας του:
Από τις εκδόσεις “Ταξιδευτής” κυκλοφορούν τα έργα του:
Ο Γερμανικός Ιανός, Φωτογραφίες της κατοχής στην Κρήτη από τα γερμανικά αρχεία του Bundesarchiv, (2005)
Το αγγλικό προσωπείο και ο Black Man, αφήγηση Κίμωνα Ζωγραφάκη (2005)
Δραπέτης των ημερών (διηγήματα), (2005)
Η Μεγάλη Κατάσκοπος “Κυβέλη Σεργίου”, (2007)
Η ζωή μας είναι οι άλλοι, Καπετάν Βασίλη Κωνιού, Οπλαρχηγού της Εθνικής Αντίστασης, (2009)
Η νεράιδα της θάλασσας και δέκα λαϊκά παραμύθια, (2010)
Καλέσα Μαλεβιζίου. Στον αγώνα της ζωής και της Λευτεριάς. Στελ. Δασκαλάκη, (2010)
Μαχητική δημοσιογραφία, Γιάννη Χαλκιαδάκη, δημοσιογράφου – έκδοτη της εφημερίδας “Ρεθεμνιώτικα Νέα”, (2011)
Επιβάτης υπεραστικού λεωφορείου, (ποιήματα), (2012)
Από την έδρα στο λημέρι, Γιώργη Τσαντηράκη, Αρχηγού του Εφεδρ. ΕΛ.ΑΣ. Χερσονήσου, (2013)
Ηρωες και Δαίμονες, Η εθνική Αντίσταση του Κρουσώνα, (2013)
Από τη Μικρά Ασία στο ΕΑΜ, (2013)
Τα ματωμένα χρόνια, (2014)
Πατίνι με αυτόματο πιλότο (διηγήματα), (2016)
Άσμα Ασμάτων (μετάφραση- απόδοση), (2017)
Γιώργης Ψιλάκης, “Καπετάν Δημοσθένης” του ΕΑΜ- ΕΛΑΣ Μακεδονίας, (2018)
Οι ναυαγοί της Ανδρομέδας (μυθιστόρημα), (2019)
Δημήτρη Ξυριτάκη Αντιδικτατορική Οργάνωση Κρήτης (Δ.Ε.Κ.Α.), (2020)
Από τα Χανιά, αγαπητέ Αντώνη, με όλη την αγάπη και τους εγκάρδιους και θερμούς χαιρετισμούς μας. Καλή συνέχεια στο πολύτιμο έργο Σου! Πάντα άξιος!
Και στους αναγνώστες μας: Καλό μήνα και Ευχαριστούμε που μας διαβάσατε!
