Αγαπητοί αναγνώστες,
Καλημέρα σας!
Η λήγουσα βδομάδα, αγαπητοί μας φίλοι, ξεκίνησε (14/11), με τη γιορτή τ’ αϊ- Φιλίππου, π’ αρχίζει η νηστεία των Χριστουγέννων. Και φτάνουμε στην παραμονή της Μεγάλης Γιορτής της πόλης μας, τη γιορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου (20-21/11), της Τριμάρτυρής μας.
Στο διάστημα των ημερών (14-20/11): Γιορτάσαμε τον Απόστολο και Ευαγγελιστή Ματθαίο, την Τρίτη (16/11), την επόμενη (17/11) Γρηγόριο τον Νεοκαισαρείας, και σήμερα Σάββατο (20/11) Γρηγόριο τον Δεκαπολίτη. Με τη χάρτη του Θεού, δεν έχουμε καμία μέρα, κενή εορτής. Έτσι, μετά τον Απόστολο Φίλιππο, της Κυριακής (14/11) π’ αναφέραμε και παραπάνω, θ’ ανέβουμε την Τρίτη (16/11), στον Άγιο Ματθαίο, στην εκκλησία της Εκκλησιαστικής μας Σχολής, θ’ ανάψουμε το κερί μας, θα προσκυνήσουμε και θα μείνουμε στη θεία λειτουργία της.
Το Σάββατο το απόγευμα (20/11) θα μας βρει, προγραμματισμένα, στην Τριμάρτυρη, τον καθεδρικό ναό της πόλης μας, λαμπροστολισμένο (για τη γιορτή Της) αύριο παραμονή και μεθαύριο (21/11) Κυριακή, κυριώνυμη ημέρα της γιορτής Της, για να χαρούμε και να συνεορτάσουμε, σ’ αυτόν τον ιερό χώρο, προσκυνητές ευλαβικοί στη χάρη Της. Να θυμηθούμε το συναρπαστικό ιστορικό παρελθόν Της, από το κτίσιμο Της, πολύ προ του 1858, ως την όλη ιστορική διαδρομή της, γιατί ήταν παλαιότερα καθεδρικός ναός, μετατράπηκε δε από τους Τούρκους σε σαπουναριό. Εγκαίνια της ως ναός: το 1861. Στην πλατεία Της, έξω, αποκαλύφθηκαν: ρωμαϊκό λουτρό και ψηφιδωτό δάπεδο, κατά την προ χρόνων, διαμόρφωσή Της.
Αυτά από το εορτολόγιο της λήγουσας βδομάδας, που ήταν πλούσιο. Και ερχόμαστε στο ιστορικό χρονικό της ίδιας περιόδου.
Είμαστε στον Α΄ Βαλκανικό πόλεμο και σημειώνουμε για σήμερα:
14-11-1912: Ο ελληνικός Στρατός εισέρχεται εις την Καστοριάν.
Και πάμε στην επόμενη, αλλά τραγική ημερομηνία:
15-11-1922: Εκτελούνται διά τουφεκισμού οι πολιτικοί μας άνδρες: Δημ. Γούναρης, Ν. Στράτος, Π. Πρωτοπαπαδάκης, Ε. Μπαλτατζής και Ν. Θεοτόκης. Επίσης: ο Αρχιστράτηγος Γ. Χατζηανέστης, διότι θεωρήθηκαν ως οι υπεύθυνοι της Μικρασιατικής καταστροφής…
Βραδύτερα, απεκατέστησεν η Πατρίδα τη μνήμη τους και ανήγειρε εις τον τόπον της εκτέλεσης τους, εκκλησία.
17-11-1940: Ημερομηνία που μας θυμίζει ότι, από την ημέρα εκείνη, κανένας πλέον Ιταλός δεν ευρίσκεται σε ελληνικό έδαφος, εκτός βέβαια των κρατουμένων αιχμαλώτων.
21-11-1867: Οι επαναστάτες μας επιχειρούν νύχτα επίθεση στο στρατόπεδο Χουσεΐν – Αβνί πασά, στη Ζούρβα Κυδωνίας και φονεύουν εκατοντάδες Τούρκων. Οι διασωθέντες των φεύγουν νύχτα!
Ημερομηνίες και γεγονότα που οφείλουμε να θυμόμαστε…
*** *** ***
Τώρα σειρά έχει, νομίζουμε, η παρουσίαση κανενός, από τα πολλά που μας έχουν έλθει τελευταία, βιβλίου. Σήμερα σειρά έχει, κατά την ημερομηνία λήψης, που τηρούμε, το έργο της πτυχιούχου Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κας Μαρίας Κοκολάκη: “Εξυφαίνοντας την Παράδοση:
– Η παραδοσιακή Υφαντική, ως ποιητική των γυναικών, στο Επάνω Μεραμπέλλο”, Αθήνα, 2018, σχ.8ο, σ. 254, έκδοση: “Καλλιγράφος”, με πλούσια ασπρόμαυρη και έγχρωμη εικονογράφηση».
Το θαυμάσιο δομημένο και πλούσια εικονογραφημένο αυτό έργο, της κας Μ. Κοκολάκη περιλαμβάνει τα παρακάτω περιεχόμενά του:
Προλεγόμενα
Εισαγωγή
Κεφάλαιο 1. Ο τόπος και οι άνθρωποι
Κεφάλαιο 2. Νοικοκυροσύνη: γυναίκα και νοικοκυριό στο Επάνω Μεραμπέλλο κατά τον 19ο και 20ο αιώνα.
Κεφάλαιο 3. Τα προικιά ως επιτέλεση της νοικοκυροσύνης.
Κεφάλαιο 4. Η νοικοκυρά ως υφάντρα: προς μια ποιητική των γυναικών.
Κεφάλαιο 5. Η πορεία της υφαντικής ως παραδοσιακής γνώσης των γυναικών κατά τον 19ο και 20ο αιώνα στο Επάνω Μεραμπέλλο.
Κεφάλαιο 6. Υφαντά ένδυσης και οικιακής χρήσης στο Επάνω Μεραμπέλλο κατά τον 19ο και 20ο αιώνα.
6.1. Υφαντά για τις ανάγκες της ένδυσης.
6.1.1. Η ανδρική ενδυμασία.
6.1.2. Η γυναικεία ενδυμασία.
6.2. Υφαντά οικιακής χρήσης, για τις ανάγκες του νοικοκυριού.
Κεφάλαιο 7. Το αργαστήρι και τα σύνεργα της υφαντικής.
7.1. Ο σκελετός και τα κινητά μέρη του αργαλειού.
7.2. Τα βοηθητικά εργαλεία.
Κεφάλαιο 8. Οι υφαντικές πρώτες ύλες και η κατεργασία τους.
8.1. Το λινάρι.
8.2. Το μπαμπάκι.
8.3. Το μετάξι.
8.4. Το μαλλί.
8.5. Η βαφή.
Κεφάλαιο 9. Προετοιμασία του νήματος για την έναρξη της ύφανσης.
9.1. Προετοιμασία του υφαδιού: μασούρισμα.
9.2. Προετοιμασία του στημονιού.
9.2.1. Το καλάμισμα.
9.2.2. Το διάσιμο.
9.2.3. Τύλιγμα στημονιού.
9.2.4. Περαμάτισμα ή μιτοχτένιασμα.
9.2.5. Τοποθέτηση του στημονιού στον αργαλειό.
Κεφάλαιο 10. Ύφανση: είδη υφάνσεως και υφασμάτων.
10.1. Ύφανση.
10.2. Είδη υφασμάτων με βάση τις πρώτες ύλες.
10.3. Άλλα είδη υφασμάτων ανάλογα με την επεξεργασία.
Κεφάλαιο 11. Ο διάκοσμος των υφαντών.
11.1. Γενικά για τη διακόσμηση των υφαντών.
11.2. Το κέντημα στον αργαλειό.
11.3. Διακοσμητικά θέματα.
11.4. Αντιπροσωπευτικά διακοσμητικά μοτίβα των παραδοσιακών υφαντών του Επάνω Μεραμπέλλου.
Επίλογος
Συντομογραφίες
Βιβλιογραφία
Παραρτήματα
Παράρτημα 1: Πίνακες
Παράρτημα 2: Κατάλογος έγχρωμων φωτογραφιών
Μελετώντας προσεκτικά ένα ένα τα κεφάλαια του έργου, διαπιστώνουμε την αρτιότητα και πληρότητα τους. Όντως:
«Το βιβλίο αυτό πραγματεύεται την υφαντική τέχνη ως μέρος της γυναικείας παραδοσιακής γνώσης στην περιοχή του Επάνω Μεραμπέλλου Κρήτης. Η υφαντική προσεγγίζεται εντός του νοικοκυριού σε συνάρτηση με την αξία της νοικοκυροσύνης, ως ένας “λόγος” των γυναικών, εντασσόμενος στο δυναμικό πλαίσιο μιας γυναικείας ποιητικής. Παρά την παρατηρούμενη, ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα, σε όλη την Κρήτη, σταδιακή υποχώρηση της υφαντικής ως οικοτεχνίας, οι υφαντές δημιουργίες των γυναικών αντικατοπτρίζουν τον δεσμό του τοπικού πληθυσμού με το παρελθόν, την παράδοση, την τοπική ιστορία αλλά και το φυσικό περιβάλλον. Μας αφηγούνται μέσα από τα διακοσμητικά τους θέματα ιστορίες και αντιλήψεις άλλων εποχών. Κυρίως, όμως, μας μιλούν για τον γυναικείο κόσμο και τις αξίες του. Στο πλαίσιο της συγκρότησης της συλλογικής μνήμης και της τοπικής ταυτότητας, η υφαντική αποκτά αξία όχι ως επιβίωμα ή επιχειρούμενη αναβίωση του παρελθόντος, αλλά ως βιωμένη εμπειρία, αναπόσπαστο τμήμα του σώματος της τοπικής κοινότητας».
Έχουμε δηλαδή πλέον, ένα αρτιότατο σύγγραμμα, στις σελίδες του οποίου, μελετάται θαυμάσια, η Υφαντική Τέχνη, στην περιοχή του Επάνω Μεραμπέλλου- Κρήτης. Βασισμένο σε πρωτογενές υλικό, συγκεντρωμένο από την εν λόγω περιοχή, σε διάφορα χρονικά διαστήματα, με την πολύτιμη βοήθεια της μητέρας της συγγραφέως, της κας Δωροθέας Φθενάκη- Κοκολάκη, καθώς και του πατέρα της, αειμνήστου Γεωργίου Κοκολάκη! Ανεκτίμητη η προσφορά των γονιών, στα παιδιά τους! Από τα Χανιά, στη συγγραφέα κα Μαρία Κοκολάκη, θερμά, θερμότατα, τα συγχαρητήρια μας, για το τόσον άρτιο έργο Σας. Και στο επόμενο, με το καλό!
*** *** ***
Ευχαριστίες θερμές: Τον λίγο χώρο που μας μένει, θα τον διαθέσουμε, για να εκφράσουμε τις θερμές ευχαριστίες μας:
α) Στον ξεχωριστό φίλο μας Χάρη Στρατιδάκη, που τιμά όχι μόνο το Ρέθυμνο, όπου ζει οικογενειακά, αλλά και ολόκληρη την Κρήτη μας, και τον πανελλήνιο πνευματικό κόσμο.
Αφιέρωσε ολόκληρη την 7η σελίδα “Ρεθεμνιώτικου νέων”, της 5.11.21 για την παρουσίαση του νέου έργου μας: “Το ιστορικό Δημοτικό τραγούδι της Κρήτης, για το 1821”, έκδοσης των “Χανιώτικων νέων”.
Στη δημοσίευσή του αυτή αναφέρθηκε διεξοδικά στα πάντα: πρόσωπα, σχετ. Εκδόσεις, κ.λπ. που κάνουν τη σελίδα ανεκτίμητη! Από τα Χανιά, τις θερμότερες ευχαριστίες μας, στον αγαπητό μας Χάρη και στα “Ρεθεμνιώτικα νέα”, που συνεργάζεται, καθημερινή εφημερίδα του Ρεθύμνου, που τιμά την Κρήτη μας και τον πανελλήνιο επαρχιακό Τύπο. Χίλια ευχαριστώ!
β) Στον αγαπητό Μιχ. Παπαδάκη, εκδότη – δ/ντη της έγκριτης εφημερίδας του: “Κρητικά νέα”, γιατί στο προηγούμενο φύλλο, αρ. 590/ Ιουλ-Αυγ. 2021, σ. 6η υπό τον τίτλο: “Ευχαριστίες”, μας τιμά ιδιαίτερα, καθώς και τα “Χανιώτικα νέα”, όπου φιλοξενούνται τα γραπτά μας, τόσα χρόνια.
Αγαπητέ μας Μιχάλη, εμείς γράψαμε ό,τι πιστεύουμε για την εφημερίδα που επάξια τώρα και 46 χρόνια εκδίδεται και προβάλλεται τα συντελούμενα στην Κρήτη μας, με τον καλύτερο τρόπο.
Από τα Χανιά, θερμές ευχαριστίες και ευχές για καλή συνέχεια. Η προσφορά Σας είναι όντως ανεκτίμητη. Πάντα άξιος!
Εδώ όμως σας αφήνουμε για σήμερα.
Καλό Σαββατοκύριακο, με Υγεία!
