Πνευματικά και καλλιτεχνικά γεγονότα του τόπου μας

Αγαπητοί αναγνώστες,
Καλημέρα σας, Καλή Χρονιά με υγεία!
«Ηρθ’ η καινούρια η χρονιά, κι έφυγ’ η περασμένη,
στον αναγνώστη εύχομαι, να βρει όσα προσμένει
-Φίλοι, γνωστοί και άγνωστοι, μη μου στενοχωράστε,
να χαίρεστε το Σήμερα, κι ευτυχισμένοι να ’στε!».
“Έκλεψα” δύο λέξεις από το ημερολόγιο 2022 του Νεαπολίτη Νίσπιτα που θα παρουσιαστεί πιο κάτω, πήγα να ταιριάξω κι εγώ, άλλες δύο, μα δε βλέπω να μου βγήκε “ποίημα” γιατί τ’ ακούω να ψιθυρίζει, πως… δεν είναι δουλειά μου!
Αγαπητοί μου αναγνώστες,
Καλή χρονιά! Καλή Αρχή!
Ο νέος χρόνος 2022, μπήκε με τη χάρη του Θεού, από το Σάββατο (1/1) γιορτή της Περιτομής του Κυρίου, και γιορτή του Μάκαρος Μεγάλου Βασιλείου.
Οι ευχές μας ολόθερμες σ’ όλους τους αναγνώστες μας, στα “Χανιώτικα μας νέα” στους οικείους, συγγενείς και φίλους μας, στα Χανιά μας, στην Ελλάδα μας!
Προτάσεις μας: Πώς να περάσουμε πρωτοχρονιάτικα, μετά τον Εκκλησιασμό μας, και την παραλαβή φεύγοντας, του εικονίσματός που είχαμε πάει από χθες, για ευλογία, θα διαβάσατε στις σελ. 43-46 του ένθετου: “Χριστούγεννα 2021” των “Χανιωτ. νέων” της 18.12.21 που ασφαλώς έχετε φυλάξει.
Σήμερα, Πέμπτη (6/1) η μεγάλη γιορτή των Θεοφανείων όπου ακολουθούμε την πομπή – αν μας αφήσει ο… κορωνοϊός- για το ρίξιμο του Σταυρού στη θάλασσα και περνούμε ευχάριστα τη μεγάλη αυτή μέρα της Πίστης μας, τ’ Αγιασμού των υδάτων.

1 από 10

Και αύριο Παρασκευή (7/1) η γιορτή Ιωάννου του Προδρόμου και Βαφτιστή του Κυρίου, είναι μεγάλη μέρα!
Εκκλησιασμός μας το πρωί, οικογενειακό το τραπέζι μας το μεσημέρι και τ’ απόγευμα οι γιορτές του Γιάννη και της Γιαννούλας, πολλές και μας καλούν να τους τιμήσουμε με τις ευχές και την αγάπη μας. Ωρα, να ευχηθούμε κι απ’ εδώ στον ιδιαίτερα αγαπητό μας Γιάννη Γαρεδάκη, τον ιδρυτή των “Χανιωτ. Νέων” με τις πιο θερμές ευχές και την αγάπη μας!
Και μετά τα σύντομα αυτά εισαγωγικά, εορτολογικά, να δούμε ένα Ημερολόγιο για ν’ αρχίσουμε, γιατί παρουσίαση των Ημερολογίων που έχομε λάβει, θα γίνει λίγο αργότερα.
Για ξεκίνημα, λοιπόν παίρνουμε το Εβδομαδιαίο Ημερολόγιο – Καλαντάρι του 2022, της “Βιβλιοθήκης Νίσπιτα” από την πανέμορφη Νεάπολη Κρήτης, γιατί χρόνια τώρα μ’ αυτό ξεκινάμε και συν Θεώ, προχωρούμε ωραία. Εχομε λοιπόν και λέμε: – Μιχ. Χουρδάκη – Νίσπιτα: Εβδομαδιαίο Ημερολόγιο – Καλαντάρι 2022” Νεάπολη Κρήτης – Βιβλιοθήκη Νίσπιτα.
Στην εισαγωγική σελίδα του καλαίσθητου αυτού Ημερολογίου διαβάζομε:
«Το 8ο Καλαντάρι μας
Αξιωθήκαμε πάλι οφέτος -με τη δύναμη του Θεού- να τυπώσουμε και να κυκλοφορήσουμε το Καλαντάρι της νέας χρονιάς 2022.
Είναι το κατά σειρά 8ο Καλαντάρι από το 2012 που επιμελείται ο Νίσπιτας.
Επειδή το περσινό απεκόμισε πλείστα όσα ευμενή σχόλια και κριτικές στα μέσα ενημέρωσης -έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο- για την κύριως ύλη που αναφέρονταν στα νάκλια του Λασιθίου, θεωρήσαμε σκόπιμη κι οφέτος τη συνέχιση στην παράθεση κειμένων πάνω στο ίδιο θέμα, δηλαδή τη μεταφορά κι εδώ, ενός μέρους πάλι από τη Συλλογή μας, για να μεταδώσουμε περισσότερο το διαχρονικό Μεραμπελιώτικο σπίρτο.
Επιτρέπουμε την αντιγραφή και μεταφορά τους σε προσωπικές συλλογές από τον οποιοδήποτε, αρκεί να μεταφερθούν πιστά -χωρίς δηλαδή τα αλατοπίπερα που συνήθως προσθέτονται από τους αντιγραφείς- για να δικαιωθεί ο καταγραφέας που πολύ και επί πολλά χρόνια εκοπίασε για την περισυλλογή τους…”
και στη συνέχεια, ευχαριστεί θερμά τους χορηγούς για την εκτύπωση του Ημερολογίου κι αυτού του χρόνου, υπογράφοντας με το δικό του τρόπο (δες σκίτσο)!
Στις επόμενες σελίδες το αναλυτικό Ημερολόγιο, με χώρο για σημειώσεις, χ/φες με διαλεκτά ενδιάμεσα κείμενα απ’ αριστερά: λαογραφικά, ανέκδοτα, ιδιωματικά εκφρασμένα όλα τους, και πλούσιες ιστορικές σελίδες τοπικές, μύθους, νάκλια κ.λ. όλα τους θαυμάσια οργανωμένα. Ενα δείγμα έπεται:
ΝΑΚΛΙΑ!
Ήσφαξε το γάιδαρο
Αρρωσταρά είχενε την αελιά ντου ο Σηφογιώργης κι είπε αργά του φαμέγιου ντου.
– Νικόλη παιδί μου, απόψε δα θέσεις στον αχεριώνα να ‘χεις το νου σου στη αελιά. Ανέν την ακούσεις τη νύχτα να μουγκαλιέται, σφάξε τη να τη δώσουμε στο χασάπη να μη ‘σοχάσουμε.Με το μαυρομάνικο στον κόκκαλο επήγε ο Νικόλης, ήθεκε απάνω στ’ άχερα κι είχενε τ’ αμέντε του. Γροικά τη νύχτα μουγκρές, δίνει ένα σάλτο και σφάζει το ζωντανό απού εμούγκριζε.
Η διαφορά είναι πως αντί να σφάξει την αελιά, ήσφαξε το γάϊδαρο που ‘χενε φαγωμένο πράμα και τόνε πείραξε κι εμουγγαλιούντονε ο κακομοίρης!
Ξάμου ’μένα
Αφού ετσακώστηκε καλά – καλά με τη γυναίκα ντου ο Αντρόνικος, εκατέβηκε την αγορά εμπήκε σ’ ένα ντουκιάνι απού είδε μέσα το φίλο ντου το Ζαχάρη.
Στο πρώτο ποτηράκι λέει ο Ζαχάρης:
– Άντε εβίβα και να χαίρεμέστανε τσι κερές μας.
– Χαίρου ’σύ τη δική σου και ξά μου ’μενα, απηλοήθηκε ο Αντρόνικος!
Και κουφή η νύφη!
Η Κατίγκω η προξενήτρα, ήκανε βόλιτα ένα πρωινό στο μεϊντάνι με τον Αντρουλή, για να του δείξει τη νύφη απού του προξένευε.
– Να Αντρουλή, κάνει μιαν κοπανιά η Κατίγκω. Θωρείς εκεινιέ την κοπελιά απού διαλέει τσι ντομάτες;
– Ντ’ αυτή κουτσαίνει μπρε Κατίγκω, κάνει ο γαμπρός.
– Κουτσαίνει λέει! Ούτε που φαίνεται παιδί μου!
Επουσούνισε η κοπελιά, επλέρωσε, ήρχουντο κάτω το μεϊντάνι κι εχασκογέλασε στην Κατίγκω με νόημα.
– Μπρε ’συ Κατίγκω. Αυτή μπρε είναι φαφούτα κι αλληθωρίζει κιόλας!
Σαν επαίξανε κούτελο, σκύφτει ο Αντρουλής στ’ αυτί τση προξενήτρας.
– Είναι και βλογιοκομμένη, λέει σιγά – σιγά.
– Φώνιαζε αδυνατά Αντρουλή μ’ αυτή ’ναι παιδί μου κουφή και δε γροικά, του ’πε η Κατίγκω κι ετσά εχάλασε κειονά το προξενιό.

«Αχί παντέρμες εποχές, άχι παλιά τεφτέρια
άχι και να γιαγέρνανε παλαϊνά σεφέρια».
Στις τελευταίες σελίδες, ο αγαπητός Νίσπιτας, μας παραθέτει: Το Ιδιωματικό Γλωσσάριο της περιοχής του, μαζί με ιδιωματικές φράσεις ενδιαφέρουσες.
Συμπερασματικά: Αγαπητέ και ξεχωριστέ φίλε Νίσπιτα (Μιχ. Χουρδάκη) είσαι πολύτιμος, είσαι άφθαστος. Να ’χεις χρόνους πολλούς, να μας προσφέρεις!
Και συνεχίζουμε με την ιστορική πλέον, περιοδική έκθεση της Ιστορικής Λαογραφικής Εταιρείας Νομού Λαισθίου: “ΑΜΑΛΘΕΙΑ”
Φέτος συνεπλήρωσε 52 χρόνια, τακτικής έκδοσης. Πράγματι: Επιτελεί έργο πολύτιμο, επιστημονικό. Προβάλλει μεσ’ από τις σελίδες του μέχρι σήμερα 207 τευχών – τομών της ΑΜΑΛΘΕΙΑΣ, την Ιστορία, τη Λαογραφία, τη Λογοτεχνία, τον πολιτισμό μας, γενικά, από διακεκριμένους μελετητές, επιστήμονες, συνεργάτες της περιοχής Ανατολικής Κρήτης αλλά και παγκρήτια. Και μόνον ο παρατιθέμενος στη συνέχεια Πίνακας περιεχομένων του παρόντος τετραπλού 204-207 τεύχους, θα συμβάλλει στο να εκτιμήσουμε αλάνθαστα, το έργο που επιτελείται:
Περιεχόμενα
1. Του Διευθυντή Συντάξεως – Επισημάνσεις
2. Η συμβολή της Κρήτης στον αγώνα εναντίον της Οθωμανικής κατοχής, της Μαρίας Καρτέρη- Σιγανού
3. Μονή Αρκαδίου, του Ι. Σταμέλου
4. Το τραγούδι του Δασκαλογιάννη του Ι. Σταμέλου
5. Το κίνημα του Φιλελληνισμού στην Κρήτη, της Ανθής Ρουμπελάκη – φιλολόγου
6. Ο Νίκος Καζαντζάκης ως σεναριογράφος και η Ελληνική Επανάσταση του 1821- “Το κόκκινο μαντίλι” της Εφης Μπουκουβάλα – Κλώντζα
7. Το “Κακόνι σπίτι” και η προφορική παράδοση στη Φουρνή και τις Πινές Μιραμπέλλου του Εμμανουήλ Αθ. Λουκάκη, συνταξιούχου εκπαιδευτικού
8. Μινωική διατροφή, του Ι. Σταμέλου
9. Διαγωνισμός Μαντινάδας 2021 περιοδικού “Αμάλθεια” με θέμα “1821-2021 διακόσια χρόνια ελεύθερης Ελλάδας”
10. Βραβεία Τιμής και Ευγνωμοσύνης 2020, της Ιστορικής Λαογραφικής Εταιρείας Ν. Λασιθίου
11. Οι σεισμοί της Κρήτης, μια σύντομη ανασκόπηση του Δρ Γεράσιμου Παπαδόπουλου
12. Με το φως του λύχνου στον Κρούστα, του φιλόλογου Γιάννη Χρονάκη
13. Από τον Πλατανιά στον Νικηθιανό (β’ μέρος)
14. Η Βοσκοπούλα: Απόπειρα φιλολογικής προσέγγισης του Μιλτιάδη Παπαδάκη, φιλολόγου
15. Ο Δρ Γεράσιμος Παπαδόπουλος, σε μια συνομιλία με τον Γιάννη Σταμέλο
16. Ο Καθηγητής Στάθης Καλύβας, σε μια συνομιλία με τον Γιάννη Σταμέλο
17. Οι βιβλιοδιαδρομές
18. Εύθυμες ιστορίες του Ι. Σταμέλου
19. ΤΑΔΕ ΣΥΝΕΘΕΝΤΩ ΙΕΡΑ ΠΥΤΝΙΟΙ
Συγχαίρουμε εγκάρδια τον ακούραστο δ/ντή Σύνταξης της έκδοσης, φιλόλογο κ. Γιάννη Ευαγγ. Σταμέλο, καθώς και το εκλεκτό επιτελείο των συνεργατών του, ευχόμενοι: Καλή χρονιά με υγεία και πλούσιο πνευματικό έργο.
Η Ιστορική Λαογραφική Εταιρεία του Νομού σας, αγαπητοί μου, από τις απαρχές της (1970) μέχρι σήμερα, έχει επιτελέσει τεράστιο και πολύτιμο πνευματικό έργο.
Ονόματα διευθυντών Σύνταξης, προέδρων Δ.Σ. κ.λ. σαν τους αξέχαστους Νικόλαο Ζερβογιάννη από το πρώτο τεύχος, Ιουλίου – Αυγούστου 1970 μέχρι το τ. 120-121 του 1999, που ανέλαβε ο συν/χος λυκειάρχης Ανδρέας Λογκάκης. Την σκυτάλη της κοπιαστικής αυτής θέσης, ανέλαβε από το τεύχος 148-149 του 2007 ο και σημερινός δ/ντής Σύνταξης Ιωάννης Ευάγγ. Σταμέλος.
Η πορεία της πενήντα και πλέον (1970-2022) χρόνων τακτικής κυκλοφορίας της “ΑΜΑΛΘΕΙΑΣ” είναι μοναδική! Επιτελεί επί μισόν και πλέον αιώνα πνευματικό έργο θαυμάσιο. Το επιβεβαιώνουμε κι εμείς, όπου συμβαίνει να είμαστε τακτικοί συνδρομητές της πολύτιμης αυτής περιοδικής έκδοσης από το πρώτο τεύχος της, και συνιστά πλούτο στη βιβλιοθήκη μας.
Ευχές εγκάρδιες και καλή δημιουργική συνέχεια, και σ’ όλα τα μέλη σας: συνεργάτες, συνδρομητές, διοικ. συμβούλια.
Χρόνια πολλά, Υγεία και καλή συνέχιση του έργου Σας!
Συγχαρητήρια.
Εδώ συν Θεώ, τελειώσαμε την πρώτη συνεργασία μας, με τον Καινούργιο Χρόνο 2022. Ευχαριστούμε που μας διαβάσατε. Καλή Χρονιά με Υγεία – Καλή δύναμη και στους εορτάζοντες των. ημερών: Χρόνια Πολλά, Υγεία και ό,τι επιθυμούν να τους γίνει!