Αγαπητοί αναγνώστες,
Καλημέρα σας, Χρόνια πολλά στους εορτάζοντες!
Ευλογημένη παρά Θεού, κι αυτή η βδομάδα που διερχόμαστε, με τον Αγιασμό των ημερών της, από μεγάλες γιορτές της Πίστης μας!
17/1: Αντωνίου του Μεγάλου οικιστή της ερήμου. Το απολυτίκιο της εορτής Του, σοφά συνθεμένο, ψάλλει:
Αγίου Αντωνίου του Μεγάλου
«Τόν ζηλωτήν Ἠλίαν τοῖς τρόποις μιμούμενος, τῷ Βαπτιστῇ εὐθείαις ταῖς τρίβοις ἑπόμενος, Πάτερ Ἀντώνιε, τῆς ἐρήμου γέγονας οἰκιστής, καί τήν οἰκουμένην ἐστήριξας εὐχαῖς σου· διό πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ,σωθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν».
18/1: Αθανασίου και Κυρίλλου, Πατριαρχών Αλεξάνδρειας. Δεν ξεχνούμε να σημειώσουμε ότι: ο Αγ. Αθανάσιος γεννήθηκε το 295 μ.Χ. από φτωχούς γονείς, αλλά ενάρετους. 25 χρονών χειροτονήθηκε Διάκονος, από τον Πατριάρχη Αλεξάνδρειας και τον πήρε κοντά του, κατά την Α’ Οικουμ. Σύνοδο, στη Νίκαια της Βιθυνίας, το 325 μ.Χ. Εκεί αναδείχτηκε Πρωτεργάτης απέναντι στις αιρέσεις του Αρείου. Το 328 μ.Χ. εκλέγεται πανηγυρικά Πατριάρχης Αλεξανδρείας. Υπέστη πέντε (5) εξορίες και με την πίστη Του βγήκε νικητής! Εκοιμήθη εν ειρήνη το 373 μ.Χ.
19/1: Μάρκου του Ευγενικού: Όσιος με πολλά χαρίσματα πνευματικά και σπουδές περίλαμπρες. Το 1436 εκλέγεται Αρχιεπίσκοπος Εφέσου. Ακολούθησε στη Φεράρα τον αυτοκράτορα Ιωάννη Παλαιολόγο, όπου έγινε Σύνοδος και όπου με το σθένος του ανεδείχθη ο θερμότερος και στερεότερος υπέρμαχος της Ορθοδοξίας, αρνούμενος να υπογράψει την ψευδοένωση που ετοίμαζαν. Εκοιμήθη το 1444, ζώντας σε ποινή περιορισμού από τον αυτοκράτορα στην Ιερή Μονή Μαγγάνων.
20/1: Εορτάζει ο Άγιος Ευθύμιος ο Μέγας και την επόμενη ο Μάξιμος ο ομολογητής.
22/1: τέλος· εορτάζεται ο Απόστολος Τιμόθεος και την ίδια μέρα διακεκριμένο σε αγιότητα βίου, τέκνο της Κρήτης μας, από τον Αζωκέραμο Σητείας, ο Όσιος Ιωσήφ ο Ηγιασμένος (1440-1511 μ.Χ.). Μεταφέρομε το απολυτίκιο της εορτής του, έμπνευση – κείμενο του Επισκόπου Αριανζού Ιωσήφ σε ήχο πρώτο. Ψάλλει:
«Της Σητείας τον γόνον, Εκκλησίας το καύχημα. Ιερέων κλέος και δόξαν, Ιωσήφ τον αοίδιμον, τιμήσωμεν εν ύμνοις και ωδαίς, ου δόξη τη αρρήτω ο Θεός, ετιμήσατο το σκήνος και ετήρησεν άφθορον. Δόξα τω αγιασάντι αυτόν, δόξα τω στεφανωσάντι, δόξα τω ενεργούντι δι’ αυτού, πιστοίς ιάματα».
Και μια ματιά στο Ιστορικό Ημερολόγιο της λήγουσας εβδομάδας:
17/1/1822: Ο Κρητικός ήρωας Γ. Δεληγιαννάκης, πρωταγωνιστής, είχε υψώσει μαζί με άλλους οπλαρχηγούς τη σημαία της Επαναστάσεως στην Κρήτη και είχεν εξοντώσει στ’ Αρκάδι τους εκεί Τούρκους!
18/1/1833: Φτάνει στο Ναύπλιο ο Όθωνας με μέλη της Αντιβασιλείας. Τον συνοδεύουν 4.000 Βαυαροί στρατιώτες.
19/1/1822: Πλοίο από Ιταλία, φορτωμένο με πολεμοφόδια αξίας 100.000 ρουβλίων, προσφορά του εις την Πίζαν εργαζόμενου Κρητικού Καλλέργη καταπλέει στην Ύδρα, με συνοδούς τους τρεις ανιψιούς του δωρητή, Νίκο, Μανώλη και Δημήτρη, για να συμμετέχουν κι αυτοί στον Αγώνα!
20/1/1827: Ο Καραϊσκάκης, νύχτα, εξορμά με τους άνδρες του κατά των Τούρκων στη Βελίτσα, και τους αποδεκατίζουν!
21/1/1830: Η Ελλάδα ανακηρύσσεται Ανεξάρτητο Κράτος με απόφαση των κρατών: Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας, που υπέγραψαν στο Λονδίνο.
22/1/1897: Καίνε οι Τούρκοι τις χριστιανικές συνοικίες των Χανίων, για να καταπνίξουν τον αγώνα της Κρήτης για την Ένωση της με την Ελλάδα.
***
Στα Λαογραφικά των ημερών κυριαρχούν τα έθιμα των Φώτων. Νηστεία, φωτισμός, κάλαντα, φωτισμός σπιτιών, χωραφιών, και λοιπών υπαρχόντων. Αγιασμός.
Καιρός τώρα, να δούμε και κανένα εκδοθέν βιβλίο:
Ιεράς Μητροπόλεως Κυδωνίας- Αποκορώνου: «“Εορτολόγιον 2022” αφιερωμένο στα 100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή», Χανιά, 2022, σχ. 8,5χ13, σελ. 196, εικονογραφημένο πλούσια.
Το φετινό Ημερολόγιο τσέπης, της Ι.Μ.Κ.Α. είναι αφιερωμένο στα: «100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή», και αποτελεί πολύτιμη πηγή μελέτης για το θέμα της αφιέρωσής του.
Από το έγχρωμο εξώφυλλο κιόλας του Ημερολογίου μας συγκλονίζει το παράθεμα με τη φωτογραφία του πρωτοσέλιδου της αθηναϊκής εφημερίδας: “Ελεύθερον Βήμα”, της 2.9.1922, όπου διαβάζομε με δάκρυα στα μάτια, κατασυγκινημένοι: «Η Σμύρνη καίγεται. Ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος εκρεουργήθη – Οι Χριστιανοί σφάζονται».
Και το πολύτιμο και ειδικά μελετημένο περιεχόμενο των σελίδων 3-42 μας συγκλονίζει, κι όσα συγχαρητήρια και ευχαριστίες, κι αν εκφράσουμε στους συντάκτες των, θα είναι λίγες, ελάχιστες!
Ήδη, από το εισαγωγικό: “Εισοδικόν”, του Σεβασμιωτάτου Μητροπ. Κυδωνίας κ Αποκορώνου κ.κ. Δαμασκηνού, είμαστε βαθύτατα στο θέμα μας. Κυριαρχεί η εκατό χρόνων μνήμη των Πανελλήνων για τις μαρτυρικές αυτές αλησμόνητες Πατρίδες, και τις μαύρες ώρες της προ 100 χρόνων καταστροφής των, καθώς και την παραπέρα δύσμοιρη πορεία των διασωθέντων.
Και καταλήγει ο Σεβασμιότατος:
«Η Μικρασιατική καταστροφή αποτελεί τη μεγαλύτερη τραγωδία της σύγχρονης Ελλάδας. Οι άνθρωποι που σκοτώθηκαν, οι οικογένειες που χωρίστηκαν, οι άνθρωποι που σώθηκαν, οι άνθρωποι που κατάφεραν να επιβιώσουν και μέχρι σήμερα μας αναφέρουν τις στιγμές του σπαραγμού και του ξεριζωμού αξίζουν την τιμή και τον σεβασμό μας και γι’ αυτόν τον λόγο οφείλουμε να διατηρήσουμε και να τιμήσουμε με κάθε τρόπο τη μνήμη τους στο πέρασμα των χρόνων.
Εύχομαι το 2022 να είναι ευλογημένο και ήρεμο, να διώξει μακριά από την ανθρωπότητα ό,τι την πόνεσε τα τελευταία δύο έτη και να ανακαλύψουμε, όπως έκαναν και οι Μικρασιάτες πρόσφυγες, τη δύναμη της προσευχής και της πίστεως που τους βοήθησε να δημιουργήσουν μία νέα ζωή αφήνοντας πίσω τους τη Μικρά Ασία…».
Έπεται, σ. 6-8, η “Αφιέρωσις” του Ημερολογίου «στα 100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή», κείμενο του κ. Ευστρ. Χατζηδάκη Μsc Θεολογίας, Δ/ντη Γραφ. Τύπου και Ρ/Σ “Μαρτυρία” της Ι.Μ.Κ.Α. Με το πυκνογραμμένο εκλεκτό κείμενο του, μας καλεί φέτος, ύστερα «από 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή να προβούμε σε έντονο αναστοχασμό και ομοψυχία ειδικά στις δύσκολες μέρες των καιρών μας. 100 χρόνια από τη Μικρασιατική καταστροφή με τα τραυματικά αποτυπώματα, όχι μόνο στη συνείδηση των Μικρασιατών που ξεριζώθηκαν από τους γενέθλιους τόπους αλλά και όλων των Ελλήνων, καλούμαστε μέσα από το εορτολόγιο της Μητροπόλεώς μας να δείξουμε μέσα από σύντομα ιστορικά γεγονότα και φωτογραφικό υλικό τον πόνο, τη θλίψη και την καταστροφή που έζησαν οι άνθρωποι που ξεριζώθηκαν από τον τόπο τους και άφησαν πίσω περιουσίες, συναισθήματα, οικογένειες…
Η Μικρασιατική Καταστροφή και ο θάνατος εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων υπήρξε μαύρη σελίδα στην παγκόσμια ιστορία και για αυτό κάθε έτος τελείται Θεία λειτουργία και ετήσιο μνημόσυνο στη μνήμη τους».
Κι από την κ. Βασιλεία Κόλλια, εκλεκτή φιλόλογο, έχομε στο Ημερολόγιο μας πολύτιμο στοχαστικό κείμενο, στις σ. 9-15. Να ‘χαμε χώρο, θα το αναδημοσιεύαμε ολόκληρο, θα μας θύμιζε τη γη της επαγγελίας Ιωνία, θα ξαναβλέπαμε τα παιδιά της, εφήβους, νέους, γέρους, από τον Όμηρο ως τον Ηράκλειτο, κι από τον Κόντογλου ως τον Βενέζη, τον Σεφέρη και τον Θεοτοκά. Κι από κοντά οι Άγιοι των Ιερών Χωμάτων της Μικρασίας μας, από Μέγα Βασίλειο ως τον Άγιο Γεώργιο, κι από τον Άγιο Πολύκαρπο Σμύρνης ως τον Αγ. Χαράλαμπο. Κι ύστερα φτάνοντας στον Μάη του 1919, με τις απλωμένες στα μπαλκόνια, αξέχαστα, Σημαίες μας, ενώ οι Μεγάλες Δυνάμεις μας παγίδευαν σκοτεινά και απάνθρωπα. Και φτάνομε στον τραγικό Σεπτέμβρη του 1922, κι η Γενοκτονία έφτασε, κι ο ξεριζωμός είναι μπροστά μας.
Ανέστιοι, πρόσφυγες, οδεύουμε για τη Μάνα Ελλάδα. Κι η Κρήτη μας: μάνα κι αδελφή, στους πρόσφυγες Μικρασιάτες. Κάπου 30.000 οι αδελφοί μας, που στεγάστηκαν στα σπίτια και στα κελιά των μοναστηριών μας, παντού άνοιξαν αδελφικά οι πόρτες μας, να τους υποδεχτούν!
Και το συγκινητικό κείμενο της φιλολόγου κ. Βασιλείας Κόλλια τελειώνει (σ. 15) με τις παρακάτω επιλογικές του γραμμές:
«Μικρασιατική Καταστροφή: 1922-2022: 100 χρόνια μετά, η Μνήμη ζει!…
100 χρόνια μετά, ο πόνος δεν γιατρεύτηκε! 100 χρόνια μετά, εμείς στα όνειρα μας, ταξιδεύουμε ακόμη στην Ιωνία!»
Στη συνέχεια (σ.16 κ.ε.), η επίσης φιλόλογος Στέλλα Περάκη θα μας χαρίσει τις δικές της σκέψεις, στο θέμα μας, με τον τίτλο: “Μνήμη”, όπου μεταξύ των άλλων, θα τονίσει και ότι:
«Η Μικρασιατική καταστροφή αποτελεί τη μεγαλύτερη τραγωδία της Νεοελληνικής ιστορίας. Εκατοντάδες χιλιάδες νεκροί και πρόσφυγες, βασανιστήρια, διωγμοί, πόνος, κραυγές και φλόγες συνθέτουν την εικόνα της μαύρης αυτής σελίδας της Ελληνικής Ιστορίας. Το όραμα της Μεγάλης Ελλάδας από εκείνη τη στιγμή και έπειτα γκρεμίζεται. Το σχέδιο για την Ελλάδα των δύο Ηπείρων και των πέντε θαλασσών είχε ναυαγήσει. Όσα είχαν μέχρι τότε κατακτηθεί σχεδόν είχαν χαθεί.
Ο κόσμος στη γη της Ιωνίας κατευθύνεται έντρομος προς την προκυμαία προσπαθώντας να γλυτώσει από τη φωτιά που έκαιγε την πόλη αλλά και από τη μανία των Τούρκων. Ο George Horton, αυτόπτης μάρτυρας και πρόξενος των ΗΠΑ στη Σμύρνη αναφέρει για όσα είδε κατά την καταστροφή: «ντράπηκα που ανήκω στο ανθρώπινο γένος».
Πού να φτάσουν τα πλοία για τόσο κόσμο! Η απόγνωση και η απελπισία πλημμύρισαν τους Έλληνες αδελφούς μας. Πίστεψαν ότι αν πήγαιναν μέσα στις εκκλησίες θα τα κατάφερναν κι όμως αντί αυτού τους έβαζαν φωτιά και τους κατάκαιγαν μέσα σε αυτές.
Πίσω στην προκυμαία πλήθος ανθρώπων σφαγιάστηκε, ληστεύτηκε και ατιμάστηκε, άλλοι έπεφταν στη θάλασσα και πνίγονταν, άλλοι ποδοπατούνταν. Το βέβαιο είναι ότι όλοι αυτοί οι θάνατοι δεν προκλήθηκαν από τον “συνωστισμό” όπως τόλμησαν κάποιοι να αναφέρουν αλλά από τη βιαιότητα και την οργή των δημίων ενάντια στους Έλληνες. Παρακαλούσαν οι άνθρωποι για βοήθεια τα πλοία αλλά κι εκεί δεν βρήκαν σωτηρία. Οι σύμμαχοι παρέμειναν ασφαλείς και αδιάφοροι παρατηρητές της τραγωδίας. Δεν επέτρεπαν σε όσους έφταναν με κόπο σε αυτά, να ανέβουν πάνω…»
Και έπεται στις σ. 20-31, το επίσης συγκινητικό κείμενο της συναδέλφου κ. Ηλέκτρας Τσίκα – Μαράκη, με τον τίτλο “Δεν ξεχνούμε”, το οποίο καταλήγει:
«Τον Σεπτέμβριο του 1922 ο Ελληνισμός της καθ’ ημάς Ανατολής, βαριά τραυματισμένος αποχωρεί από τις πανάρχαιες εστίες του. Άφησε πίσω του 2.400 ελληνικές πόλεις και χωριά. Θρήνησε 1.250.000 νεκρούς. Έχασε 302.000.000 χρυσές λίρες. Μέτρησε 1.500.000 πρόσφυγες.
Σε όσους αγωνίστηκαν να κρατήσουν με τη θυσία τους τον Χριστιανισμό και τον Ελληνισμό, εθνομάρτυρες, ιερομάρτυρες, πατέρες, διδασκάλους, ιεράρχες, ιερείς, μοναχούς, απλούς λαϊκούς εις μνημόσυνο αιώνιο και ευγνωμοσύνης».
Η συγκινητική παράθεση των παραπάνω κειμένων κλείνει με την επίσης αξιόλογη συμμετοχή της κας Στέλλας Γκοζάνη – Χαριστάκη, προέδρου της Αδελφότητας των Μικρασιατών Ν. Χανίων, στις σ. 33-42 του Ημερολογίου, που μελετούμε, απ’ όπου το παρατιθέμενο απόσπασμα, δείγμα της γραφής της:
«Η Αδελφότητα συνήλθε για πρώτη φορά σε σώμα το 1983. Η ξεριζωμένη προσφυγιά είχε βάλει πλέον βαθιά γερά θεμέλια για τη διατήρηση και διαφύλαξη της Μικρασιατικής Ιδέας, θεματοφύλακας των ιδεών και αξιών της Ιωνικής καταγωγής τους.
Ο πόνος, η νοσταλγία και οι αλησμόνητες πατρίδες που κατάτρωγε τα σωθικά τους έγινε η κινητήριος δύναμη για να αγωνιστούν και να εκπληρώσουν τους σκοπούς και τους στόχους της Αδελφότητας. Ο Ευάγγελος Κακάρογλου διετέλεσε πρόεδρος της Αδελφότητας για πολλές τετραετίες. Με τα άξια μέλη του Δ.Σ. σύντομα κέρδισαν με το ήθος και την εργατικότητα τους τον σεβασμό, την εμπιστοσύνη, την αγάπη των Χανιωτών. Με ομιλίες, διαλέξεις και άλλες εκδηλώσεις διατήρησαν τις μνήμες και τον πολιτισμό της λαβωμένης Ιωνικής Γης ζωντανό. Οι μνήμες φυλάνε πατρίδες και τις πατρίδες τις κουβαλάμε μέσα μας».
Και το πλουσιότατο αφιέρωμα στα “100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή, 1922-2022”, του περιεκτικότατου αυτού ημερολογίου της Ι.Μ.Κ.Α. συνεχίζει και στις επόμενες σελίδες του με εκλεκτά σχετικά παραθέματα… Χρέος της στήλης μας, η έκφραση των θερμότερων ευχαριστιών μας, γιατί το θέμα του συγκινεί βαθύτατα κάθε Έλληνα!
Ευχή μας επίσης: Να ενισχύει ο Θεός το ιερό έργο που επιτελείται στην Ιερά Μητρόπολη μας, καθώς και σ’ όλη την Εκκλησία της Ορθοδοξίας!
Ευχαριστούμε που μας διαβάσατε! Βρες τε το Ημερολόγιο. Γεια σας και καλό Σαββατοκύριακο!
